بازی ایرلندی در پازل برجام
معصومه پورصادقی-دبیر گروه سیاسی
سایمون کاونی، وزیر خارجه ایرلند روز گذشته با رئیسجمهور و وزیر خارجه کشورمان در تهران دیدار کرد. او علاوه بر نمایندگی کشورش، در کسوت تسهیلکننده اجرای برجام برای شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز آمده بود تا با مقامات ایرانی رایزنی کند.سفر وزیر خارجه ایرلند در این مقطع زمانی از چند بعد حائز اهمیت است.
حضور دیپلماتیک دوبلین در ایران
بعد اول این سفر مربوط به روابط دوجانبه تهران و دوبلین میشود. ایرلند در سال ۲۰۱۱ سفارت خود را در تهران به دلیل «صرفهجویی در هزینههای دولتی» تعطیل کرد. کاونی دراینباره گفت: «سفارت ایرلند در تهران چند سال پیش به علت مشکلات مالی در کنار چندین سفارت در کشورهای دیگر، موقت تعطیل شد و هماکنون در اولین فرصت درصدد بازگشایی آن هستیم و اقدامات اجرایی آن آغاز شده است و این موضوع نشان از اهمیت روابط با ایران برای مقامات ایرلند دارد.»
اما چند روز پیش و قبل از عزیمت وزیر خارجه ایرلند به تهران، وزارت خارجه این کشور از تصمیم برای از سرگیری حضور دیپلماتیک خود در تهران و بازگشایی سفارتش خبر داد. بر این اساس، قرار است یک کاردار یا دیپلمات ارشد ایرلندی بهزودی در تهران مستقر شود و سفیر نیز در سال ۲۰۲۳ به ایران سفر کند.
کاونی ضمن درخواست از کابینه کشورش برای افتتاح سفارت در ایران، گفته بود: «بهعنوان بخشی از راهبرد جهانی ایرلند، دوبلین متعهد به دو برابر کردن تأثیر جهانیاش تا سال ۲۰۲۵ شده است و در همین راستا، دولت تصمیم دارد حضور دیپلماتیک ایرلند در ایران را از نو برقرار کند.»
حسن روحانی، رئیسجمهور کشورمان در دیدار روز گذشته با وزیر خارجه ایرلند توسعه و تعمیق روابط تهران – دوبلین در همه زمینهها بهویژه روابط اقتصادی و تجاری را خواستار شد و با تأکید بر استفاده از همه ظرفیتهای موجود گفت: «دو کشور ظرفیتهای استفادهنشده زیادی در همه ابعاد دارند که باید برای بهره گرفتن از آن تلاش کرد.»
رایزنیهای برجامی
بعد دوم سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران به توافق هستهای و تلاشها برای احیای آن مربوط میشود. ایرلند در حال حاضر عضو غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل است و نقش تسهیلگر اجرای برجام را ایفا میکند و سفر او بلافاصله پس از کشمکش تهران و پایتختهای اروپایی درباره توافق هستهای صورت میگیرد.
ایران در پی عدم پایبندی طرفهای دیگر برجامی ازجمله اروپاییها طی چندین گام و مرحله تعهدات هستهای خود را کاهش داد. مجلس شورای اسلامی نیز چندی پیش قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریمها را تصویب کرد که دولت هم آن را اجرا کرده است. جدیدترین اقدام مربوط به این قانون، توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران بود. تهران بهصورت همزمان به تفاهمی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره کیفیت ادامه بازرسیها از فعالیتهای هستهای ایران رسید.
در سوی دیگر میدان، سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان پیشنویس قطعنامهای را در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تهیه کردند که به انتقاد از ایران میپرداخت. این پیشنویس در کشوقوس دیپلماتیک بین تهران و پایتختها، مقطعی حساس را رقم زد، اما درنهایت در پی گفتوگوها و تعاملهای فشرده دیپلماتیک و هشدار ایران درباره تبعات تصویب چنین قطعنامهای پایتختهای اروپایی از معرفی قطعنامه در شرایط فعلی منصرف شدند.
در بستر چنین تحولاتی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که بهعنوان هماهنگکننده در کمیسیون مشترک برجام ایفای نقش میکند پیشنهاد برگزاری جلسهای غیررسمی بین ایران و اعضای ۱+۴ را مطرح کرد که آمریکا هم در آن بهعنوان مهمان شرکت کند. در پی حمله آمریکا به مناطق مرزی سوریه و عراق و همچنین طرح ایده قطعنامه ضدایرانی در آژانس اتمی توسط کشورهای اروپایی، تهران اعلام کرد که زمان برای برگزاری چنین جلسهای مناسب نیست، اما زمانی که صدور قطعنامه در شورای حکام منتفی شد، گمانهزنیها و واکنشها به شرایط موجود بهعنوان فرصتی برای یافتن راهحل پررنگتر شدند. تعدادی از مقامات غربی درباره حکمفرما شدن فضای مثبت و احتمال تعامل طرفین در خصوص بازگشت به تعهدات ابراز امیدواری کردند.
وزیر خارجه ایرلند نیز تقریبا اولین مقام اروپایی است که پس از منتفی شدن صدور قطعنامه ضد ایرانی در آژانس، به تهران سفر میکند. او در دیدار با رئیسجمهور کشورمان با اشاره به نقش ایرلند بهعنوان عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل برای ۲ سال آتی و جایگاه تسهیلگری در اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد گفت: خروج ترامپ از توافق برجام یک اشتباه تاریخی بود و دولت جدید آمریکا مصمم به بازگشت به برجام است.
کاونی گفت: «ما تمام تلاش خود را برای حفظ برجام انجام خواهیم داد و حاضریم هر نقش ممکن که میتواند به بهتر شدن شرایط و آغاز دوباره
گفتوگوهای همه اعضای برجام کمک کند، ایفا کنیم. با شرایط جدید فرصت مناسبی برای مذاکره و گفتوگو ایجاد شده که باید از آن بهعنوان ملزم شدن همه اعضا به اجرای برجام استفاده کنیم.»
رئیسجمهور کشورمان نیز در این خصوص گفت: فعال شدن برجام بهعنوان یک توافق چندجانبه بینالمللی منوط به لغو تحریمها از سوی آمریکا و ایفای تعهدات کامل همه اعضا ست. ایران آمادگی دارد پس از رفع تحریمهای غیرقانونی آمریکا و دست کشیدن این کشور از سیاست تهدید و فشار، بلافاصله اقدامات جبرانی خود را منطبق با مفاد برجام انجام داده و به تعهدات خود عمل کند.
رئیسجمهور با انتقاد از بیعملی و بیتحرکی اروپا نسبت به تعهدات برجامی گفت: جمهوری اسلامی ایران متعهد به برجام و حفظ آن بوده و تنها طرفی است که برای آن هزینه پرداخته است اما این وضع نمیتواند به همین شکل تداوم یابد و برای حفظ و احیای برجام اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل از سوی همه اعضای برجام ضروری است.
سفر وزیر خارجه ایرلند در این مقطع زمانی میتواند امری مثبت دستکم درزمینه بهبود روابط دوجانبه تهران-دوبلین باشد، اما بازگشت به تعهدات برجامی، بیش از آنکه نیازمند واسطههای غیربرجامی باشد، مستلزم اراده کافی برای پایبندی به الزامات بینالمللی است. مسیری که ایران برای نجات برجام ترسیم و تعریف کرده است، کاملا مشخص است و آن بازگشت آمریکا به تعهدات قطعنامه ۲۲۳۱ و رفع تمامی تحریمهای مربوطه است.
برجام , سایمون کاونی , معصومه پورصادقی , وزیر خارجه ایرلند
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.