بازار خودرو در انتظار یک تصمیم
عرضه خودرو در بورس کالا و اعلام نظر شورای رقابت در رسانهها، باعث ایجاد فضای مبهم در خصوص آینده بازار خودرو شد و حال صنعت خودرو در انتظار یک تصمیم نهایی است .
دوگانه فروش خودرو در بورس و مخالفت شورای رقابت موافقان و مخالفانی دارد. ابهاماتی که اکنون در بازار خودروی کشور به وجود آمده سبب شده است تا علاوه بر ابهامات گروه خودرویی در بازار سهام، به توقف عرضه خودرو در بورس و درنهایت کاهش عرضه در بازار منجر شود؛ روندی که دود آن به چشم متقاضیان واقعی خودرو رفته است.
اواخر دیماه بود که رئیس سازمان بورس در نامهای به وزیر اقتصاد نوشت: قیمتگذاری دستوری در صنعت خودرو خصوصا بر محصولات دو خودروساز بزرگ کشور، سهم مهمی در زیان ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی این صنعت را به خود اختصاص داده است… .
در پاسخ به این نامه، خاندوزی نیز اعلام کرد: با توجه به مصوبه شورای عالی بورس و عدم دریافت مصوبه از سایر نهادها، عرضه خودرو در بورس کالا بر اساس مصوبه شورای عالی بورس طبق روال گذشته ادامه یابد و در صورت هر درخواست از سوی سایر دستگاهها و نهادها، موضوع مجددا در شورای عالی بورس و اوراق بهادار مطرح شود .
وزیر اقتصاد نیز چند روز بعد نیز در نشستی اظهار داشت: منتقدین عرضه خودرو در بورس کالا، راهکار پیشنهاد کنند. اما پس از نامه رئیس سازمان بورس و پاسخ وزیر اقتصاد، دوم بهمنماه شورای رقابت در نامهای به رئیس سازمان بورس اعلام کرد: عرضه خودروهای خانواده دنا، پژو۲۰۷ و شاهین در بورس کالا مجاز نیست.
شورای رقابت در نامه به رئیس سازمان بورس کلیه محصولات ایرانخودرو و سایپا بهجز هایما و تارا را انحصاری اعلام کرد.
خاندوزی نیز در واکنش به این نامه ، در حاشیه آیین تجلیل از فعالان پیشتاز اقتصاد ایران گفت: مجوز عرضه خودرو در بورس کالا توسط شورای عالی بورس دادهشده است. نامه شورای رقابت در شورای عالی بورس مطرح و در این زمینه تصمیمگیری خواهد شد. همچنین با شورای رقابت همصحبت شده تا تعارض تصمیمات ایجاد نشود.
نتیجه قیمتگذاری دستوری
ماجرای خسارت ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی به سهامداران از نتایج این روند تصمیمگیری نامطمئن بود.
عشقی، رئیس سازمان بورس سه روز پس از نامه رئیس شورای رقابت، در نامهای به وی نوشت: ارزش بازار سرمایه بهواسطه تأثیر مستقیم این خبر در همان روز نزدیک به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان افت و ضرر قابلتوجهی به دارایی سرمایهگذارانی که به مصوبات پیشین اعتماد کرده بودند، واردکرد.
وی افزود: بدیهی است اعلام سیاستهای بازار قبل از تصمیمگیری نهایی، عدم هماهنگی نهادهای عالی تصمیمگیری پیش از مداقه لازم و تصمیمگیری قطعی بهنحویکه کلیه جوانب امر در نظر گرفته نشود، درنهایت به ضرر نظام حکمرانی خواهد بود.
تشدید موج نگرانی
به دنبال این ماجرا موجی از نگرانی در میان سهامداران بازار سرمایه به وجود آمد، خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، گفت : در جلسهای با حضور اعضای شورای عالی بورس، اعضای شورای رقابت و رئیس سازمان بورس، پیگیر رفع نگرانی سهامداران و احقاق حقوق آنها خواهد بود و این جلسه در محل وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار میشود اما باگذشت چند ساعت رئیس سازمان بورس اعلام کرد: جلسه شورای رقابت و وزیر اقتصاد درباره عرضه خودرو در بورس به دلیل عدم حضور و به حدنصاب نرسیدن برگزار نشد.
اما مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در دهمین جلسه ستاد پیگیری رفع موانع سرمایهگذاری و تولید با انجمنها و تشکلهای فعال اقتصادی کشور در مورد قیمتگذاری خودرو، گفت: شورای رقابت تاکنون وارد جزئیات نشده و تنها کلیات این موضوع موردبررسی قرارگرفته است. در حال پیگیری هستیم تا در تصمیم نهایی، به صنعت خودرو آسیبی وارد نشود. دغدغههای شورای رقابت در مورد قیمتگذاری خودرو لحاظ میشود و زمان زیادی نسبت به جمعبندی این موضوع نمانده است. بهزودی عرضههای خودرو در بورس کالا از سرگرفته میشود.
عرضه خودرو در بورس به نفع کیست؟
اما باید دید که عرضه خودرو در بورس به نفع کیست و چه کسانی بابت آن متضرر میشوند.
اگرچه عرضهها خودرو در بورس متوقف نمیشود اما در مورد عرضه برخی از خودروهایی نکاتی وجود دارد که شورای رقابت خواستار مشخص شدن آن است و مسئولین بورس از بررسی و مذاکره دراینباره با اعضای شورای رقابت خبر میدهند.
عشقی، رئیس سازمان بورس دراینباره با اشاره به اینکه در داخل شورای رقابت نظرات متفاوتی وجود دارد که هنوز در این خصوص به جمعبندی نرسیده است ، گفت :
صنعت خودرو حدود ۸ تا ۹ سال با معضل قیمتگذاری دستوری مواجه بوده است. وی مطرح کرد: سازمان بورس ابتدا تمایلی به عرضه خودرو در بورس نداشت اما با توجه به ساختار این صنعت به این نتیجه رسیدیم که تنها راه نجات صنعت خودرو، بورس است.
عشقی در رابطه با ضرر و زیان قرعهکشی خودرو، بیان کرد: از طرفی از خودروسازان میخواهیم که خودرو را با نصف قیمت تمامشده، به فروش برساند و درعینحال نیز انتظار خودروی باکیفیت از آنها داریم.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: از طرفی دیگر مدیران خودروسازها توسط دولت تعیین میشوند و باوجود اقدامات دستوری در این صنعت، آنها بازخواست میشوند.
وی بیان کرد: زمانی که میخواهیم اقدامی سازنده انجام دهیم،یک دستگاه نظارتی با هر استدلالی در آن اختلال ایجاد میکند و بدون اینکه وجه قانونی و حقوقی داشته باشد، مانع از اقدامی میشود که امیدها به آن بستهشده است. موضوعی که مقاممعظم رهبری نیز در فرمایشات خود به آن اشاره داشتند.
رئیس سازمان بورس در ادامه از خواست دولت برای واگذاری دو خودروساز ایرانخودرو و سایپا خبر داد و اظهار داشت : اگر خودروسازها به همان منوال گذشته پیش میرفتند، زیان انباشته آنها امسال به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان نیز میرسید. درآمدهای آتی آنها نیز توسط سیاستهای موجود از بین رفته است و در چنین شرایطی امکان واگذاری خودروسازها از بین میرفت.
وی گفت: بورس کالا مشکلات مذکور را از میان میبرد البته دراینبین امکان دارد در ابتدا ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از مبالغ مدنظر، معاملات انجام شود؛ این بستر موجب افزایش عرضهها خواهد شد؛ اما در صورت ادامه شرایط پیشین، خودروسازان دیگر امکان افزایش ظرفیتی که امسال داشتند، در سال آینده نخواهند داشت.
عشقی تصریح کرد: سازمان بورس با جدیت از عرضه خودرو در بورس کالا دفاع میکند، چون اگر عرضهها تداوم نداشته باشد، امیدی به زنده شدن این صنعت وجود نخواهد داشت.
رئیس سازمان بورس ابراز کرد: افرادی که از ابتدای سال خودرو خریدند تاکنون سود زیادی کردند اما افرادی که سهام آنها را خریداری کردند، متحمل ریسک زیادی شدند.
عشقی بیان کرد: ما اقدام غیرقانونی انجام نمیدهیم و عرضه خودرو در بورس توسط عالیترین نهاد این موضوع، یعنی شورای عالی بورس تصمیمگیری و انجامشده است؛ اما متأسفانه با نامهای که زده شد، سهامداران زیان زیادی را متحمل شدند.
وی افزود: امکان اینکه یکباره تصمیم دیگری گرفته شود وجود ندارد چون این امر تبعات زیادی را در پی خواهد داشت. البته عرضه خودرو کماکان ادامه دارد و تنها در خصوص برخی از خودروهایی که مدنظر قرار گرفت، اختلافاتی به وجود آمد که برای به نتیجه رسیدن این موضوع از مراجع تصمیمگیری و ذیصلاح مُصر خواهیم بود.
نظر سازمان بازرسی کل کشور
گویا با به پایان رسیدن مصوبه وزارت صمت برای تنظیم خودرو در آبان ماه سال گذشته ، شورای رقابت عرضه خودرو را انحصاری اعلام کرد . این درحالی بود که این شورا فرمول قیمتگذاری را انجام نداده و عرضه خودرو در بورس آغاز شد.
خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به سازوکار قیمتگذاری خودرو در شورای رقابت ضمن اشاره به چگونگی ورود خودرو به بورس گفت : درحالیکه شورای رقابت از تصمیم قبلی خود هنوز عدول نکرده و معتقد است که خودرو کالایی انحصاری بوده و نباید در بورس عرضه شود ، این عرضه خودرو به بورس موجب افزایش قیمت خودروها در بورس کالا شد.
وی افزود: پسازاین تصمیم سازمان بازرسی کل کشور به عرضه خودرو در بورس ورود کرد. اما همزمان با این شرایط اظهارات ضدونقیضی از سوی مدیران و مسئولان این اعلام و منجر به افزایش بیشتر ابهامات در این زمینه شد. همین امر نیز سبب شد تا عشقی، رئیس سازمان بورس به خاندوزی، وزیر اقتصاد نامهای نوشته و تأکید کرد: تاکنون تنها ۳۶۰۰۰ انواع خودرو در بورس کالا معاملهشده و رانتی بیش از ۱۱ همت از بین رفته است.
اما وزیر راه و شهرسازی بازهم تأکید دارد که حمایت از سرمایهگذاران و افزایش شفافیت از مهمترین دلایل عرضه خودرو در بورس است. وی افزود: با توجه به مصوبه شورای عالی بورس و عدم دریافت مصوبه از سایر نهادها، عرضه خودرو در بورس کالا بر اساس مصوبه شورای عالی بورس طبق روال گذشته ادامه یابد و در صورت هر درخواست از سوی سایر دستگاهها و نهادها، موضوع مجددا در شورای عالی بورس و اوراق بهادار مطرح شود.
جلسه مهم شورای عالی بورس
به دنبال آن شورای عالی بورس نیز در بخشی از جلسه شورای عالی بورس به بخشی از آن به بررسی ادامه یا توقف عرضه خودرو در بورس کالا اختصاص داشت.
فاطمی امین، وزیر صمت در جلسه شورای عالی بورس، بابیان اینکه در حال حاضر عرضه خودرو در بورس کالا، بهترین روش است، بر تأکید رئیسجمهور بر حفظ حقوق یکمیلیون سهامدار شرکتهای خودروساز و سهامداران عدالت اشارهکرده و گفت: رئیسجمهور بارها تأکید کرده است که در قیمتگذاریها نه حق تولیدکننده تضییع شود و نه حق مصرفکننده؛ بنابراین، سرکوب قیمت بههیچوجه مورد تایید شخص رئیسجمهور هم نیست.
وی تصریح کرد: مهمترین اثر مثبتی که عرضه خودرو در بورس کالا داشته و بدان توجهی نکردهایم، این است که با کاهش قیمت خودروهای نو، قیمت خودروهای دستدوم که اتفاقا بیشترین میزان گردش مالی در بازار خودرو را هم دارند، کاهش چشمگیری داشته است. بدین ترتیب منافع مصرفکنندگان، هزاران برابر بیش از اعدادی که اعلام میشود، حفظشده است.
وزیر صمت خاطرنشان کرد: ابزارهایی در بورس کالا وجود دارد که در کنترل قیمتها کارآمدی بسیاری دارد. فاطمیامین در بخشی دیگر از صحبتهای خود گفت: عرضه سیمان در بورس کالا نمونه موفق کاهش و کنترل قیمتها بود.
خاندوزی،نیز درباره عرضه خودرو در بورس اظهار داشت: عرضه خودرو در بورس متأثر از مصوبه شورایعالی بورس و با نظر مثبت وزارت صمت انجام گرفت، اینیک شیوه است و دولت منفعت مردم را در نظر میگیرد. دولت اقداماتی در موضوع عرضه و تولید و همچنین حذف سوداگری و دلالها از بازار خودرو انجام داده است. یکی از ابزارهای مؤثر برای حذف دلالها، بورس کالا دیده شد که دسترسی و شفافیت و مجموع منفعت مصرفکننده واقعی و سازنده واقعی بیشتر خواهد بود و قبلاً هم گفتهایم اگر واقعاً سازوکار مؤثرتری برای تأمین منفعت مردم هست، از آن استقبال میکنیم.
صف کشی روبه روی شورای رقابت
دستورالعمل جدید شورای رقابت بهمعنای ادامه حیات سامانه یکپارچه فروش خودرو و لزوم شرکت در قرعهکشی دورهای است. شیوهای که اگرچه سرنوشت متقاضیان را با بخت و اقبال پیوند میزند، اما بهخاطر عرضه باقیمت مصوب کارخانه، در حال حاضر ارزانترین شیوه خرید خودرو بهحساب میآید. روش دیگر، خرید خودرو از بورس کالا است که چند ماه پیش استارت خورد و به هر طریق ممکن، تا الان ادامه داشت.
اکنون شورای رقابت میگوید دستورالعمل جدید شورای رقابت اشارهای به بورس ندارد و همین مسئله باعث شده حرفوحدیثهایی درباره کنار گذاشته شدن این شیوه فروش مطرح شود.
شورای رقابت بین تولیدکنندههای مختلف هم به داوری مشغول است تا کسی در چالشهای بزرگ تجاری حق آنیکی را نخورد. حوزه اختیارات شورای رقابت گسترده است، اما معمولا، چون خودرو حوزه حساسی بهحساب میآید، بیشترین اخبار منتشرشده در حوزه شورای رقابت پیرامون قیمت خودرو است.
نظر شورای رقابت در مورد عرضه خودرو در بورس ظاهرا چندان مساعد نیست. محمود دودانگه، نایبرئیس شورای رقابت دراینباره گفت : بازار خودرو دو طرف دارد. یکطرف عرضه یکطرف تقاضا؛ فروش خودرو در بورس کالا منافع طرف عرضه را بیشینه میکند، ولی آیا منافع مصرفکنندگان موردتوجه قرار میگیرد؟ اگر خودروساز مجاز باشد در فرآیندی حراجگونه خودرو را باقیمت ۲۰۰ واحد عرضه کند، منافع مصرفکننده چگونه تأمین میشود؟
از اینطرف بورس هم خرید خودرو در بورس را به نفع مردم میداند و بعید است به همین راحتیها، بیخیال فروش خودرو شود.
تا هنگام تنظیم این خبر هنوز ، نتیجه در جلسه روز سهشنبه ۱۸ بهمن، شورای عالی مشخص نشده است . این شورا بر این باور است که نهتنها عرضه خودرو در بورس کالا باید ادامه یابد بلکه همه محصولات و نهفقط هفت درصد محصولات باید در بورس عرضه شود.
خودروسازان هم در برابر شورای رقابت قد علم کردهاند و به گفته خطیبی مدیرعامل ایرانخودرو قرار شده است با هماهنگی با بهمن و سایپا اقدام جمعی و نامهنگاری حقوقی با شورای رقابت انجام بدیم و ماجرا را به تجدیدنظر ببریم و این راه را تا آخر خواهیم رفت.باید منتظر سرنوشت این مسیر ماند.
بازار خودرو , خودرو , شورای رفابت
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.