پانزدهمین دوره نشست سران کشورهای عضو «بریکس» با ترکیبی از قدرت‌های نوظهور اقتصاد جهانی که از ۳۱ مرداد با حضور اعضا در پایتخت اقتصادی آفریقای جنوبی آغاز به کار کرده بود، روز پنج شنبه  و با سخنرانی رئیس جمهور ایران و عضویت ایران در گروه بریکس به کار خود پایان داد.

اجلاسی که سران گروه بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تمرکز سخنرانی خود را بر کاهش تکیه کشورهای عضو به دلار، بهبود روابط اقتصادی و چگونگی افزایش جذب پول و وام‌دهی با ارزهای محلی در «بانک توسعه جدید» این گروه قرار دادند و یکی از مهم‌ترین برنامه‌های این اجلاس به گفته «آنیل سوکلال» دیپلمات ارشد آفریقای جنوبی درخواست ۲۲ کشور به‌طور رسمی برای عضویت در بریکس و ابراز علاقه  ۲۲ کشور دیگر نیز برای پیوستن به این ائتلاف بوده است.

به گزارش ایرنا رئیس‌جمهور ایران هم که به دعوت رسمی «سیریل رامافوزا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در صدر هیئتی سیاسی و در نخستین سفر رسمی برای حضور در نشست «بریکس»، عازم ژوهانسبورگ شده بود، در شرایطی این سفر انجام شد که ایران در آستانه عضویت بریکس قرار داشت و وزیر امور خارجه ایران هم چندی پیش در خصوص گام بعدی ایران برای پیوستن به سازمان‌های منطقه‌ای اعلام کرده بود: «بریکس دومین سازمان منطقه‌ای است که اعضای مهمی را در برمی‌گیرد و آیت‌الله رئیسی به‌عنوان مهمان ویژه به اجلاس بریکس‌پلاس دعوت شده» و «هدف اصلی ایران از عضویت در سازمان‌هایی چون شانگهای و بریکس، توسعه حوزه تجارت خارجی کشور و حرکت به سمت چندجانبه‌گرایی است».

این در شرایطی‌ست که رئیس‌جمهور سال گذشته به‌صورت برخط در چهاردهمین اجلاس مذکور حضور یافته و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی درباره مسائل بین‌المللی و توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی با سایر کشورها را تشریح کرده بود.اما دولت در کنار تلاش برای عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، در جریان برگزاری نشست وزرای خارجه بریکس‌پلاس در سال گذشته، کوشش کرد تا با پنج عضو پایه‌گذار بریکس مذاکره کرده و ساختارهای ایران برای عضویت را تشریح کند تا کشورمان جزو نخستین گروه کشورهایی قرار گیرد که ابتدا به‌صورت ناظر و سپس به عضویت دائم این سازمان درمی‌آید. بالاخره تلاش‌های دولت سیزدهم در این مدت برای عضویت در بریکس نتیجه داد و دوم شهریور ۱۴۰۲ ایران به‌طور رسمی و دائم عضو گروه اقتصادهای نوظهور جهانی شد که به گفته معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور، یک پیشرفت تاریخ‌ساز و موفقیت استراتژیک برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. این شیرینی گام دوم دولت پس از پیوستن جمهوری اسلامی ایران در جریان بیست‌وسومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در «دهلی‌نو» به شکل رسمی بود که به‌عنوان نهمین عضو اصلی این سازمان مهم منطقه‌ای پذیرفته و معرفی شد.

از جمله اجلاس‌های مهمی که رئیس‌جمهور در دو سال فعالیت دولت سیزدهم در آن شرکت داشت، حضور در بیست‌ و یکمین تا بیست‌ و سومین نشست سران کشورهای عضو پیمان شانگهای در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به میزبانی تاجیکستان و ازبکستان بود؛ اجلاسی که نخستین موفقیت دولت در عرصه سیاست خارجی رقم خود و سرانجام در ۱۳ تیر ماه امسال ایران با تصویب و اعطای عضویت دائمی از سوی اعضا، به‌صورت رسمی عضو سازمان همکاری شانگهای شد.

این عضویت در شرایطی محقق شد که روند تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای از عضو ناظر به عضو اصلی، شهریور سال ۱۴۰۰، در نخستین حضور آیت‌الله رئیسی به‌عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران در بیست‌ویکمین نشست سران این سازمان در دوشنبه پایتخت تاجیکستان آغاز شد و با پیگیری در بیست‌ و دومین اجلاس شانگهای در سمرقند ازبکستان در شهریور ۱۴۰۱، سرانجام در ۱۳ تیر ۱۴۰۲ و در جریان برگزاری بیست‌ و سومین نشست سران این سازمان به شکل مجازی و به میزبانی هند، پس از طی فرآیند عضویت قطعی و انجام تعهدات رویه‌ای به جمهوری اسلامی ایران اعطا و به تصویب و امضای دیگر اعضا رسید.