حنیف غفاری
مذاکرات بر سر رفع تحریم های ضد ایرانی در وین وارد فاز سرنوشت ساز و مهمی شده است. از سوی دیگر، غرب به همان تاکتیک  همیشگی خود بر اساس تلاش برای احاطه  فرامتن مذاکرات وین بر متن آن پایبند است. اظهارات سلبی «لیز تراس» وزیر خارجه  انگلیس یا «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه  فرانسه در خصوص روند مذاکرات به وضوح نشان می دهد که بازیگران غربی از آنچه در جریان مذاکرات می گذرد رضایت درونی ندارند! البته از ابتدا نیز مولفه ای به نام رضایت طرف غربی ( آن هم در پروسه  رفع تحریم های ضد ایرانی ) برای نظام و کشورمان موضوعیتی نداشته است! 
غرب از یک طرف بر روی توافق در وین متمرکز شده است  زیرا تکمیل اضلاع و مولفه های «استراتژی مقاومت فعال» شدیدا آن را نگران ساخته و فراتر از آن، استراتژی«فشار حداکثری علیه ایران» را نیز ناکام گذاشته است.
 از سوی دیگر، واشنگتن و تروئیکای اروپایی دریافته اند که بازگشت به برجام، یک «بازی تاکتیکی» نیست، بلکه عینیت یافتن آن مستلزم تحقق بایسته هایی است که در تعارض با نقشه راه اولیه  آنهاست. بایدن و شرکای اروپایی آن اکنون به وضوح دریافته اند که ایده  بازگشت پوچ آنها به توافق هسته ای ، آن هم به گونه ای که رفع تحریم های ضد ایرانی اتفاق نیفتد دیگر با شکست مواجه شده است. اگر بازیگران غربی  واقعا به دنبال توافق با ایران می باشند، بهتر است دو نکته  اساسی  را مورد توجه قرار دهند:
نکته  نخست اینکه  امریکا و اروپائیان مسیر توافق هسته ای و مسیر رفع تحریم های ضدایرانی را به خوبی می دانند و در طول مذاکرات اخیر ملزومات و بایسته های توافق و رفع تحریم های ضدایرانی به خوبی از تیم مذاکره کننده هسته ای کشور خطاب به اعضای۱+۴تشریح شده است. آنچه در حال حاضر اصالت دارد بحث تصمیم واقعی غرب جهت احیای برجام و یا عدم احیای برجام است.پس بهتر است زمان را بیش از این فدای تصمیم گیری نهایی خود نکنند. 
نکته  دوم اینکه “«برجام تعهد محور» رسما و عملا به تاریخ پیوسته و اکنون زمان آن رسیده است تا «برجام تضمین محور» جایگزین آن شود.
در آخرین تحولاتی که در مذاکرات شاهد بودیم، شاهد اصرار دولت فعلی آمریکا مبنی بر عدم امکان ارائه تضمین نسبت به آینده برجام هستیم .اگرچه دولت فعلی آمریکا نمی تواند برای دولت بعدی آن تصمیم بگیرد اما فراموش نکنیم برجام توافق بین دولت های ایران و آمریکا نیست، بلکه یک توافق بین المللی محسوب می شود. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هم بر اساس برجام تصویب شده و به تایید ۱۵ عضو دائم و غیردائم شورای امنیت رسیده است.
دولت فعلی آمریکا نمی تواند برای دولت بعدی آمریکا تعیین تکلیف کند اما قطعاً می تواند با پذیرش یک سری از تعهدات و تضمینات چه در بُعد فنی و چه در بُعد اقتصادی و چه در ابعاد دیگر هزینه های دولت احتمالی بعدی آمریکا در خصوص خروج از برجام را بالا ببرد به گونه ای که خروج از توافق هسته ای برای دولت آمریکا عملاً اقدامی پرریسک و مخاطره آمیز باشد. در سال ۲۰۱۸ میلادی ، شاهد بودیم که دولت ترامپ با چنین مسئله ای مواجه نشد چون تضمین و ریسکی در قبال این توافق و خروج از آن وجود نداشت. اگر طرف غربی به دنبال توافق است، باید هر چه سریع تر به لحاظ روانی، سیاسی، اقتصادی و بین المللی از «برجام تعهد محور» عبور کند و کلید واژه ای به نام « برجام تضمین محور» را جایگزین آن سازد. آری! چاره ای جز این برای واشنگتن و تروئیکای اروپایی وجود ندارد….