از ماهواره‌های غربی تا بمب‌های کثیف
فخرالدین اسدی
جنگ اوکراین وارد مراحل پیچیده‌تری شده است. احتمال استفاده اوکراینی‌ها از «بمب کثیف» در جنگ افزایش‌یافته و واشنگتن و لندن نیز نسبت به این موضوع چندان بی‌میل نیستند! در مقابل، روسیه استفاده ارتش و دولت اوکراین از بمب‌های کثیف در تقابل با روسیه را به معنای مجوز استفاده خود از سلاح اتمی در قبال کی یف تلقی کرده و نسبت به تبعات این بحران دنباله‌دار به زلنسکی و همراهانش هشدار داده‌است. همان‌گونه که مشاهده می‌شود، دیگر ابعاد نبرد اوکراین محدود به لوهانسک، دونتسک، زاپروژیا و خرسون نیست و در آینده‌ای نزدیک ممکن است شاهد «بسط میدان جنگ اوکراین» به ابعاد فرامرزی باشیم. در چنین شرایطی بسیاری از بازیگران اروپایی عضو ناتو علی‌رغم تشخیص مخاطرات بالقوه و بالفعلی که داشته یا پیش روی دارند، هنوز به گذشت زمان و کاهش سطح تنش‌ها امیدوارند!آن‌ها تصور می‌کنند که دیپلماسی پدیده‌ای محتوم است که در دل جنگ شکل می‌گیرد ، اما دقیقا باهمین تصور جنگ اوکراین بیش از هشت ماه به طول انجامیده است.
ماجرای ماهواره‌های غربی در جنگ اوکراین
درحالی که به اذعان مسئولان بلندپایه اوکراین کارزار بمباران زیرساخت‌های این کشور توسط ارتش روسیه همچنان ادامه دارد کرملین از احتمال هدف قرار دادن ماهواره‌های غربی خبر داده است.حتی یک مقام ارشد دولت روسیه این احتمال را مطرح کرد که مسکو ممکن است ماهواره‌های تجاری کشورهای غربی را به ظن مورداستفاده قرار گرفتن در تلاش‌های جنگی اوکراین هدف قرار دهد و ساقط کند.این تهدید در صورت تحقق یافتن، ناگزیر برشدت بیم و نگرانی‌های فزاینده در خصوص تشدید درگیری‌های هشت‌ماهه میان دو کشور و نیز بالارفتن خطر رویارویی مستقیم بین روسیه و غرب خواهد افزود.درحال حاضر هنوز هیچ واکنش فوری از سوی ایالات‌متحده یا توسعه‌دهندگان ماهواره‌های تجاری در غرب نسبت به این تهدید منعکس نشده است.کنستانتین ورونتسوف، یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه روسیه بهره‌برداری از ماهواره‌های غربی برای کمک به تلاش‌های جنگی اوکراین را «روندی بسیار خطرناک» توصیف کرد.درهرحال، بازیگران غربی از توان ماهواره‌ای و تسلیحاتی خود جهت نابودی نظامیان روسی استفاده می‌کنند و در مقابل، مسکو نیز هدف قرار دادن ماهواره‌های غربی در اوکراین را دور از واقعیت نمی‌داند. بر همین اساس زیرساخت‌های شبه غیرنظامی می‌توانند به شکلی قانونی هدف حملات تلافی‌جویانه قرار گیرند.به عبارت بهتر، مقامات روسی به‌درستی معتقدند که ظرفیت‌های قانونی حمله به ماهواره‌های غربی در اوکراین کاملا وجود دارد.
بازی ماهواره‌ای خطرناک آمریکا
گفتنی است که روسیه همانند ایالات‌متحده آمریکا و چین از توانایی فضایی تهاجمی قابل‌توجهی برخوردار است؛ این کشور سال گذشته میلادی یک موشک ضدماهواره برای انهدام یکی از ماهواره‌های خود به فضا پرتاب کرده بود.مسکو ماه اوت گذشته ایالات‌متحده را به دلیل کمک‌های اطلاعاتی ماهواره‌ای به دخالت مستقیم در جنگ اوکراین متهم کرده بود.این اتهام پس‌ازآن مطرح شد که معاون اطلاعات نظامی اوکراین در مصاحبه با روزنامه بریتانیایی تلگراف گفته بود که کی‌یف از سامانه‌های پیشرفته راکتی هیمارس که از سوی واشنگتن در اختیار اوکراین قرار داده‌شده به‌خوبی و با بهره‌مندی از تصاویر ماهواره‌ای و اطلاعات لحظه‌ای استفاده می‌کند.تصاویر ماهواره‌ای از مناطق درگیری که توسط شرکت‌های تجاری تصویربرداری ماهواره‌ای ایالات‌متحده گرفته‌شده و مختصات آسیب‌پذیری توان نظامی روسیه را برجسته می‌کند به‌طور روزانه توسط کارشناسان اطلاعاتی منبع باز در توییتر موردبررسی قرار می‌گیرد.با توجه به کاهش ضرب‌آهنگ ضدحملات اوکراین در منطقه جنوبی خرسون طی روزهای اخیر که رویترز دلیل آن را آب‌وهوای مرطوب و سختی زمین و نیز نبود تحولات چشمگیر در جبهه شرق عنوان کرده، کی‌یف می‌گوید که روسیه به کارزار خود برای تخریب زیرساخت‌های حیاتی اوکراین پیش از زمستان ادامه می‌دهد.
بمب‌های کثیف اوکراینی
در مقابل، تهدیداتی به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از سوی منابع غربی و اوکراینی در خصوص امکان استفاده از بمب کثیف در تقابل با روسیه مطرح‌شده است. در این میان ، نکته‌ای وجود دارد که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن گذشت. بدیهی است که زلنسکی و ارتش اوکراین حتی ساده‌ترین تاکتیک‌ها و تصمیمات جنگی خود را با مشورت ناتو و حتی دستور دو کشور انگلیس و آمریکا اتخاذ می‌کنند .در چنین شرایطی قطعا زمزمه‌های استفاده اوکراین از بمب کثیف بدون مجوز ناتو امکان‌پذیر نخواهد بود.از سوی دیگر، تحرکات اخیر ناتو در جنگ نشان می‌دهد که استراتژی آتلانتیکی‌ها مبنی بر تبدیل اوکراین به زمین سوخته ابعاد گسترده‌تری به خود گرفته است. این همان خطری است که ناتو در نظام بین‌الملل خلق کرده و تبعات امنیتی سختی برای جهان دارد .بمب کثیف ترکیبی از مواد منفجره مانند دینامیت با پودر یا گلوله‌های رادیواکتیو است. هنگامی‌که دینامیت یا سایر مواد انفجاری تعبیه‌شده در داخل بمب منفجر می‌شوند، مواد رادیواکتیو مانند اورانیوم در هوا و مناطق اطراف محل اصابت بمب پراکنده می‌شود.مواد رادیواکتیو به کار گرفته‌شده در ساخت بمب کثیف نیاز نیست آن‌طور که در بمب‌های هسته‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرد پالایش و غنی‌سازی شده باشد. لذا در ساخت این بمب می‌توان از مواد رادیواکتیو بیمارستان‌ها، نیروگاه‌های هسته ای‌یا آزمایشگاه‌های تحقیقاتی استفاده شود.
خطراتی که ادامه خواهد داشت
این موضوع سبب می‌شود که بمب‌های کثیف بسیار ارزان‌تر و سریع‌تر از سلاح‌های هسته‌ای ساخته شوند و مورداستفاده قرار گیرند.بمب اتمی، مانند نمونه‌هایی که روی هیروشیما و ناکازاکی پرتاب شدند، حاصل شکافت اتم‌ها و آزاد شدن عظیم انرژی است که ضمن انفجاری مهیب، ابر قارچی اتمی تولید می‌کند.بمب کثیف اما کاملا متفاوت عمل می‌کند و نمی‌تواند یک انفجار اتمی ایجاد کند. یک بمب کثیف در عوض از دینامیت یا مواد منفجره دیگر برای پراکنده کردن گردوغبار رادیواکتیو، دود یا مواد دیگر استفاده می‌کند تا باعث آلودگی محیط با مواد رادیواکتیو شود.مهم‌ترین خطر یک بمب کثیف از انفجار آن ناشی می‌شود که می‌تواند باعث صدمات و جراحات جدی و خسارت مادی فراوان شود.مواد رادیواکتیو مورداستفاده در یک بمب کثیف احتمالا تشعشع کافی برای ابتلا به بیماری‌های جدی به‌صورت فوری ایجاد نمی‌کنند، مگر برای افرادی که بسیار نزدیک به محل انفجار هستند.بااین‌حال، گردوغبار رادیواکتیو و دود ناشی از پراکنده شدن این مواد که تا مسافت دورتر پخش می‌شود، در صورت استنشاق می‌تواند برای سلامتی خطرناک باشد.ازآنجاکه مردم نمی‌توانند تشعشعات را با حس بویایی و چشایی تشخیص دهند به‌محض قرار گرفتن در معرض حملات با بمب کثیف باید تحت اقدامات مراقبتی لازم و فوری قرار گیرند.فراتر از آن، استفاده از بمب کثیف تأثیرات بسیار مخربی را بر نسل‌های جدید در آینده خواهد گذاشت.
جنگ اوکراین , فخرالدین اسدی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.