از زندگی جهادی تا شهادت در صحن خورشید
سجاد تنها
یک سال پیش در چنین روزی، دو روحانی به ضرب چاقو به شهادت رسیدند. در ماه رمضان، در صحن امام هشتم علیهالسلام و در لباس دین. در کشتن آنها نه حرمت ماه خدا نگاه داشته شد، نه حرمت حرم پاره تن پیامبر و حرمت لباسشان. قاتلان آنها حرمت هیچکدام از این محرمات را نگاه نداشتند، همه اینها حرمت این دو شهید را بالا برد. شهیدان رمضان، شهیدان حرم امام رضا و شهیدان روحانیت، افتخاراتی است که برای آنان به افتخار شهادت مضاف میشود. شهدا اما حقایقیاند که اجازه فراموش شدنشان را نمیدهیم. چه این شهادت متبرک، حکما بیحکمت نبوده است و خدا در پی آن بوده بندگان مخلص خود را به ما بشناساند. اخلاص، گوهری است که هرچه در گنجخانه زندگی آنها میکاویم، بیشتر آن را صید میکنیم.
شهید حجت الاسلام و المسلمین محمدصادق دارایی در هفدهم اردیبهشت ماه ۱۳۷۶ در خانواده مذهبی و شیفته اهل بیت علیهم السلام به دنیا آمد. وی در دامان پرمهر مادری مقید و پدری متعبد رشد كرد و بعد از سپری کردن تحصیلات کلاسیک به سبب عــــلاقه بااندیشه دین باوری و صبغه ولایــت گرایــــی وارد حــــوزه علمیــــه شد تا با فراگیری علوم و بسط معارف اسلامی بتواند به تدریج به اشاعه فرهنگ و شعائر الهی بپردازد.
این شهید ۲۵ ساله با اراده مبتنی بر نشـرعلــوم و تبلیـغ و ترویج فضائل اهل بیت علیه السلام در میان شیفتگان ائمه معصومین (علیهم السلام) در کسوت خادم آل عبا کارهای جهادی خود را از نوجوانی با حضور در طرحهای مختلف به مردم مناطق محروم ارائه و در سن ۱۸ سالگی به سرخس رفت تا مشتاقان اهلبیت شاهد فعالیت جهادی وی باشند.
شهید محمدصادق دارایی دو سال بعد در سن ۲۰ سالگی به مشهد بازگشت و خدمت به مردم مناطق محروم در حاشیه شهر مشهد پرداخت تا فعالیت جهادی در مناطق محروم سرلوحه زندگانی سراسر خلوص و ایثار این شهید بزرگوار قرار داشته باشد.
عمده برنامه تبلیغی و جهادی شهید دارایی در مناطق محروم به شرح ذیل بود:
۱. کمک به تأمین جهیزیه زوجهای جوان
۲. کمک به تأمین بستههای معیشتی
۳. تشکیل گروههای جهادی مقابله با کرونا
۴. فعالیت تبلیغی و فرهنگی در مسجد طفلان مسلم
۵. مدیریت مرکز نیکوکاری و خیریه صاحب الزمان
۶. مدیریت مرکز نیکوکاری و خیریه جهاندیده
۷. رسیدگی به مشکلات مردم
۸. اشتغال آفرینی
۹. راهاندازی بازار محله
۱۰. اجرای طرح خدمت در ازای خدمت
۱۱٫ توانمندسازی مردم محله برای خودکفایی
۱۲٫ ایجاد شبکه اطلاعاتی در مسجد
۱۳٫ اجرای طرح فلاح
سرانجام حجت الاسلام دارایی در حادثه خونین حرم مطهر رضوی در ماه مبارک رمضان در حالـــی که جان بیقرارش را به شهود حضرت جانان سپرده بود به همراه شهید اصلانی به دست گروه تکفیری متعصب و جاهل و عوامل صهیونیزم استکبار پرپر شد.
شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی در تأمین نیازها و انجام کارهای مردم همیشه دیدی وسیع داشت و نیازهای دیگران را نیز نیاز خود میدانست و در حدّ توان، در حلّ گرفتاریها و برآورده شدن نیازهای آنها تلاش میکرد. با مراجعه به فرهنگ اسلامی متوجه خواهیم شد نه تنها برآورده ساختن نیاز مردم جامعه یک تکلیف لازم و ارزشمند است، بلکه اصل تلاش برای برآوردهسازی نیازمندی آنها مورد تأکید اولیای الهی قرار گرفته است چه این تلاش به هدف برسد یا نرسد. امام کاظم علیه السلام در توصیف عاقبت انسانهایی همچون شهید دارایی که در راستای برآورده ساختن حاجتهای مردم میکوشند میفرماید: «خداوند در زمین بندگانی دارد که برای برآوردن نیازهای مردم می کوشند، اینان ایمنی یافتگان روز قیامت اند».
حال به فعالیت تبلیغی و جهادی شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی با اولویت خدمت و برطرف کردن مشکلات مردم مناطق مرحوم در قالب ۹ طرح اجرا شده توسط این شهید بزرگوار میپردازیم:
راهاندازی بازار محله
شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی علاوه بر معیشت مناطق محروم حاشیه شهر در حوزه اشتغال نیازمندان هم فعالیتهای زیادی انجام داد. این شهید بزرگوار اولین بازار محله بسیج در حاشیه شهر مشهد را راهاندازی کرد و اجناس تنظیم بازار را در خدمت نیازمندان قرار داد و از این طریق افراد زیادی جذب کرد.
در این بازار مشاغل مختلف به صورت پیوسته و متصل به یکدیگر فضایی ایجاد کردند که در آن مردم مناطق محروم میتوانستند اجناس مورد نیاز خود را با بالاترین کیفیت و پایینترین قیمت تهیه کنند و باعث رشد شتابان این مناطق، رونق و نشاط اجتماعی آنها شد.
راهاندازی بازار محله توسط شهید دارایی مهمترین مرکز رشد اقتصادی برای این منطقه محروم به شمار رفت. این مکان، فضاهای عمومی بسیار شگفتانگیزی در جهت ایجاد فرصتهای شغلی برای مردم حاشیه شهر مشهد بود و افرادی که توانایی مالی یا جسمی کافی برای کار کردن در سایر مکانها یا سازمانها را نداشتند با صرف کمترین هزینه کار خود را در این بازار آغاز کردند و با ایجاد غرفه کوچک به جای سازههای بتنی یا فلزی، هزینه بسیار کمی را برای مردم این مناطق در بر داشت به طوری که با صرف هزینه شخصی و بدون گرفتن وام از دولت، کسبو کار خود را شروع کردند.
کار در مساجد با یکی دو ساعت بودن در فضای مسجد حل نمیشود
بررسی فعالیتهای تبلیغی شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی گویای آن است که مردم مناطق محروم عادت داشتند به عمل این شهید بزرگوار نگاه کنند نه به حرفهایش، این شهید فقط در حوزه کمک به محرومین عمل میکرد. زمانی که وی مسجد طفلان مسلم را تحویل گرفت، این مسجد از نظر عمرانی و فرهنگی بسیار ضعیف بود و این شهید بزرگوار همان ابتدا در بحث عمرانی و بهسازی مسجد حضور پیدا کردند و بعد از آن در مسائل عقیدتی و دعوت جوانان به عنوان امام جماعت مسجد اقدامات قابل توجهی انجام داد.
شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی بعد از مدتی به این نتیجه رسید که علاوه بر مسائل فرهنگی و عقیدتی باید در بحث معیشت مردم که در محلهای محروم بودند، باید ورود کند و با پیگیریهایی که انجام داد مرکز نیکوکاری شهید جهاندیده شروع به فعالیت کرد به نحوی که این مرکز جزء فعالترین مراکز نیکوکاری سطح کشور شد و بارها مسئولین کشور از این مرکز بازدید کردند.
این شهید بزرگوار در این باره بیان میکند: «من خیلی برای نیروهای مجموعه وقت میگذارم. همین را بگویم که صبح تا شب داخل مسجد هستم. توجیه نیروها در هر مجموعه تشکیلاتی خیلی مهم است چون قرار است مجموعه یک هدفی را طی کند و به یک هدف برسد ولی مسیرها مختلف است. امام مجبور است مدیریت کند که مسیر هم یکی باشد، هدف یکی است؛ ولی مسیرها فرق میکند. امام باید مدیریت کند که مسیر یکی باشد، کار در مساجد با یکی دو ساعت بودن در فضای مسجد حل نمیشود. کار مساجد با نماز خواندن و سریع فلنگ را بستن حل نمیشود. کار مسجد با اینکه امام جماعت یک ربع قبل از نماز بیاید بعد از نماز هم یک ساعت بایستد حل نمیشود اما باید خودش را وقف مسجد کند من امام جماعت وقتی خودم را برای مسجد وقف کنم خادم هم مطمئنا خودش را وقف میکند هیئت امنا هم خودش را وقف میکنند حتی کل نیروهای زیرمجموعه ما خودشان را وقف مسجد میکنند وقتی من امام جماعت خودم به فکر مسجد نیستم، بقیه قطعا به فکر نیستند من خیلی وقتها میشود میآیم همین جا مینشینم کار هم ندارم مینشینم اینجا که کار انجام شود فکر میکنم برنامه میریزم این حضور و وقف کردن خیلی مهم است.»
سازماندهی کردن مسجد
مساجد بهعنوان پایگاههای دینی باید فعالیت آنها سازماندهی شوند زیرا هر شخص و نهادی بخواهد پرچمی را بلند و طرحی را دنبال کند امکان دارد مشکلاتی را به دنبال داشته باشد درحالیکه فعالشدن مساجد به صورت سازماندهی بسیار مهم است تا به نتایج مطلوبتری برسد.
در اینجا سازماندهی یعنی گروهبندی فعالیتها و ایجاد روابط درست بین آنها برای دستیابی به اهداف، ساختار سازمانی تصریح میکند که وظایف چگونه تخصیص داده شوند، در سازماندهی یک رویکرد جامع از بسیاری جهات به مدیریت کمک میکند. سازماندهی منابع مختلف را به سمت یک مأموریت مشترک(هدف نهایی) ترسیم میکند. هنگامی که در مساجد تقسیم مناسب وجود دارد، امام جماعت میتواند قدرت خود را چند برابر کرده و فعالیتهای بیشتری را انجام دهد. مساجد به راحتی میتوانند چالشها را کنار بزنند و میتوانند فعالیت خود را به روشی برنامهریزی شده گسترش دهند.
شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی به خوبی توانست مسجد طفلان مسلم را سازماندهی کند، وی در این بار میگوید: «هرکس در فضای مسجد ورود پیدا میکند باید ساماندهی شود هر کس باشد اشکال ندارد پیرمرد ،پیرزن ،جوان و کودک هرکس که باشد باید ساماندهی و کاری به او سپرده شود و از پتانسیلهای او استفاده کرد. مثلا یک خانواده یک پسر دانشآموز داشت و به ما مراجعه کردند، وضعیت درس بچهشان خیلی خیلی خوب بود ولی چون وضع مالی خوبی نداشتند نمیتوانستند برایش لوازم تحریر تهیه کنند ما لوازم تحریر را برای آن دانشآموز تهیه کردیم اما یک شرط هم گذاشتیم با او قرار گذاشتیم در ازای لوازم تحریری که برایش تأمین میکنیم باید بیاید در مسجد به بچههای کلاسهای پایینتر درس بدهد آن هم قبول کرد و اینگونه از ظرفیت درسی آن بچه بهره بردیم و به همین خاطر میگویم که همه افراد باید سازماندهی شوند تا در ازای خدماتی که مسجد به آنها میدهد آنها هم یک خدمت هرچند کوچک در راستای اهداف مسجد انجام دهند یا مستقیم برای مسجد و یا به ذینفعان مسجد که همین نیازمندان هستند.»
اجرای طرح فلاح
بزرگان ما همواره بر برقراری روضه در منازل تأکید داشته و این سیره و سفارش اهلبیت بوده، بر این اساس امروزه نیز در اکثر بیوت عظام در یکی از ایام هفته، مجلس روضه برپاست و این بزرگواران خود مستمع چنین مجالسی میشوند.
تکیه گاه بسیاری از روایات این است که روضهها را به منازل خود ببرید به همین خاطر شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی به اجرای طرح برپایی روضههای خانگی در منازل مددجویان پرداخت و این طرح را در محله مسجد طفلان مسلم اجرا کرد. این شهید بزرگوار در این باره میگوید: یکی از طرحهایی که با استقبال مردم محل مواجه شد طرح روضههای خانگی است ما در مسجد این طرح را با این هدف اجرا کردیم که خانوادههای مددجویی که علاقه دارند در خانهشان روزه بگیرند ولی توان مالی ندارند بتوانند از این توفیق بهرهمند شوند لذا از این طرح به نام طرح فلاح اجرا کردیم کلیت طرح این است که یک روحانی میآوریم که روضه بخواند ۵۰ هزار تومان میشود پول قند و چایی و پذیرایی هم جلسه ۱۰۰ هزار تومان میشود و خانواده نیازمند که درخواست روزه داشته باشد یک حواله بهشان میدهیم تا بتوانند قند و چای از فروشگاه تهیه کنند سخنران و مداح هم برایش دعوت میکردیم و هزینه منبرش را هم خودمان میپرداختیم و به این صورت در خانههایشان روضه برگزار میشد، به نام خودشان و کسی هم متوجه نمیشد که هزینهاش را ما دادیم و بر همین اساس در سال ۹۸ حدود ۴۰ روضه خانگی با این شیوه برگزار و سال ۹۹ ویروس کرونا ۲۰ روضه برگزار شد.
طرح خدمت در ازای خدمت
طرح خدمت در ازای خدمت یکی از طرحهای اجرا شده در مناطق محروم حاشیه شهر مشهد توسط شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی با الگوگیری از مسجد امام رضاعلیه السلام در مسجد طفلان مسلم برگزار شد. این شهید بزرگوار در توضیحات این طرح طی مصاحبه ای بیان کرد: « آمار محرومان این منطقه را درآوردیم و دیدیم یک سری از خانوادهها اصلا صلاحیت کمکرسانی ندارند و به این نتیجه رسیدیم که کمیته امداد و سایر نهادهایی که به نیازمندان کمک میکنند دارند گداپروری میکنند و مردم را گرسنه و متکی بار میآورند و به جای آموزش ماهیگیری یکسره دارند ماهی به افراد میدهند، برای مقابله با این مشکل فقط یکایده به ذهنم نرسید طرح خدمت در ازای خدمت که ابتکار مسجد امام رضا علیه السلام بود، ابتدا که کار را دست گرفتیم و مددجویان امداد را به ما واگذار کردند به سایت مراجعهکنندگان طرح خدمت در ازای خدمت را گفتیم مثلا شخصی تلویزیون نداشت میگفتیم به شما تلویزیون میدهیم اما شرط ما این است که تو هم یک کاری برای مسجد و محل انجام دهید مثلا اگر که کار خاصی ازایشان بر نمیآمد میگفتیم در جشن محله شرکت کنند و پلیس افتخاری محله باشند با این کار دست و پای خیلی از سودجویان کوتاه شده اشخاصی که خود را نیازمند معرفی میکنند از خیلیها کمک معیشتی میگیرند و در مغازهها به فروش میرسانند اینها کسانیاند که فقط به دنبال گرفتن خدمت هستند و خدمترسانی نمیکنند ولی خدمت در ازای خدمت به آنها اجازه این کار را نمیدهد ما معتقدیم اگر به کسی خدمت میدهیم میدانیم که فکرش هم دست ما است لذا برای او کلاس هم برگزار میکنیم از او کار هم میکشیم وظیفه ما همین است.»
توانمندسازی برای خودکفایی
شهید دارایی توانمندسازی مردم مناطق محروم حاشیه شهر مشهد را به عنوان تنها راه برون رفتایشان از چرخه فقر میدانست و تأکید ویژه بر توانمندسازی با محوریت اشتغال به عنوان اصلیترین راه مبارزه با فقر در مسجد طفلان مسلم قرار داده بود که منجر به شکلگیری و توسعه روشها و فرآیندهای بعضا منحصر به فردی گردید. روشها و فرآیندهایی که در قالب ساختار سازمانی، شیوهنامهها، فرهنگ سازمانی و دانش غیر مکتوب نیروی انسانی قابل مطالعه و مشاهده میباشد و مساجد دیگر میتوانند از آن الگوبرداری کنند تا باعث توسعه و ترویج مدل توانمندسازی کمیته مردم مناطق محروم با محوریت اشتغال و مسجد شود.
شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی در توضیح توانمندسازی برای خودکفایی مردم با محوریت مسجد میگوید: خانوادههای نیازمند افراد مسن باید یکسری خدمات بدهیم و چارهای هم نیست ولی خانوادههایی هستند که جوان دارند اینها را چه کار کنیم برای این خانوادهها طرحهای دیگری داریم برنامه ما برای آنها توانمندسازی است تا یک زمانی بهایشان کمک میکنیم و همزمان درراستای توانمندسازیشان برای اشتغال و درآمدزایی هم فعالیت میکنیم مثلابه یک نفر خیاطی آموزش میدهیم و برایش چرخ خیاطی تهیه میکنیم برای یک نفر کار جور میکنیم و همینطور پیش میرویم و پیش میرویم تا جایی که هر کدام از اینها به توانمندی و خودکفایی رسیدند از دایره حمایتمان حذف میکنیم.
ایجاد شبکه اطلاعاتی محله
باتوجه به گستردگی شهرها، امروزه محلات به عنوان یک واحد تصمیمگیری حرف کمتری را در تصمیمات گرفته شده از طرف مسئولان میزند و این در صورتی است که اصلیترین هسته اولیه شهرها را محلههای آنان تشکیل میدهد و شهروندان برای مشارکت در تصمیمهای گرفته شده در سطح شهر نیاز به نهادهایی اجتماعی در سطح خردتر آن یعنی محلات دارند و اعتماد به نهادهای محلی در شهروندان نیز بیشتر است و به همین دلیل ایجاد نهادهای اجتماعی در سطح محلات نیازی مبرم و ضروری است که شهید حجت الاسلام و المسلمین دارایی توانست به این امر مهم جامه عمل بپوشاند. این شهید بزرگوار به خوبی میدانست در فرآیند کنونی استفاده از راهبردهای مشارکتی از پایین به بالا به تدریج مورد اجماع نظر برنامه ریزان قرار گرفته است. تحقق این رویکرد در مسجد طفلان مسلم نیازمند تعریف و جمعآوری اطلاعات ساکنین بود تا محور برنامهریزی مشارکتی در عرصه همگانی در این منطقه شکل بگیرد.
سجاد تنها , شهید دارایی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.