از تـوییتـر تا مصلا
گروه فرهنگی
با برکنار شدن حجتالاسلام سیدسعید لواسانی از امامت جمعه لواسان، بحثها درباره ماهیت و کارکرد تریبون نمازجمعه شدت گرفت. عدهای نمازجمعه واقعی را در قامت نماز جمعه لواسان میدیدند و معتقد بودند نمازجمعهای خوب است، که مؤثر بوده و در رابطه تنگاتنگ با جامعه باشد. با برکنار شدن لواسانی، توضیحاتی از سوی حجتالاسلام علیاکبری عنوان شد که میگفت علت برکناری آقای لواسانی، مشی و مشرب عدالتخواهی او بوده است. عدالتخواهیای که از رهگذر اشاره مصداقی و روشن به افراد فاسد و یا مصادیق عینی فساد، سعی در مبارزه با فساد داشت. علیاکبری ضمن تأکید بر اینکه نمازجمعه باید در رفع مشکلات روزمره مردم تأثیر مشهود داشته باشد، برای تریبون نماز جمعه شأن خاصی قائل است و اشاره به مصادیق در این تریبون را تنها یا بهترین راه مبارزه با فساد یا رفع مشکلات مردم نمیداند. نکته اختلاف رئیس شورای ائمه جماعات کشور و آقای لواسانی و جوانان دوستدار ایشان، بهوضوح درروش است و نوع استفاده از تریبون نمازجمعه. باید توجه داشت امامت جامعه یک شهر، یک منصب است و تنها یکی از امکانات امامجمعه، خطبههای نماز است. میتوان از امکانات و دسترسیهای مختلفی که این مقام به دنبال میآورد برای رفع مشکل مردم استفاده کرد بیآنکه خطبههای نماز را مستأجر یکسری مسائل خاص گرداند. این رسانه مهم اسلامی، جایگاه بسیار بلندی است و نباید تنها در خدمت یکسری اهداف قرار گیرد؛ مثلا در خدمت مبارزه با چند آدم فاسد. خطبههای نماز جمعه یک رسانه عام است؛ مخاطب آن نیز عام است پس محتوای آن وقف یک مسئله خاص نباید بشود. اینیک آسیب است که خطبههای نماز بهجای شمولیت و تنوع موضوعی، محلی شود برای مبارزه با مفاسد اقتصادی و از منظر رسانهای و فرهنگی هیچ معلوم نیست این روال به مبارزه زیربنایی، مستمر، مؤثر، طولانیمدت و ماندگار با فساد تبدیل شود. همهچیز را نمیتوان با بردن آبروی افراد، که بیشک گاهی لازم است رفعورجوع کرد؛ باید مراقب قبحشکنی هم بود! باید مراقب این هم باشیم که نکند روزی برسد که خود آبرو، بیآبرو شود. نگاه حجتالاسلام علیاکبری به رسانه خطبههای نماز جمعه، نگاهی عامتر و کلیتر است که ورود بیشازاندازه به جزئیات ممکن است آن را خدشهدار کرده و از جایگاه رسمی و عمومی منحصربهفردش پایین بیاورد.
او یکی از ارمغانهای نماز جمعه را، آرامش و تنفس معنویای میداند که میتواند خانوادهها در روز جمعه باروحیهای بازیافته، روشن و معنوی روانه خانهها کرده و مهیای هفته جدید سازد. افراط در طرح برخی مباحث قطعا مخل این کارکرد است، ولو اینکه باعث دیده شدن بیشتر سخنان ائمه جمعه در فضای مجازی شود
در میان افرادی که هرگز مخاطب واقعی نماز جمعه نیستند! رسالت نمازجمعه، داغ کردن یک موضوع در فضای مجازی نیست و این رسانه مقدس را نباید با برنامه نود اشتباه گرفت که خصلت چالشآفرینی بینتیجه آن موردقبول همه است. علیاکبری در برنامه ثریا، برای طرح مباحث عدالتخواهی، چهار سطح یا عرصه مطرح کرد: «گفتمانی، ساختاری، موضوعی و مصداقی که به گفته وی در سه عرصه اول امامان جمعه هیچ محدودیتی ندارند اما در موضوع مصداقی یک ملاحظه روشنی وجود دارد وآن هم برگرفته از صحبتهای امامین انقلاب است. درواقع سؤال این است که بیان مصداقی فساد چه عوارضی در خطبه نماز جمعه دارد؛ وقتیکه هنوز فساد در قوه قضائیه ثابت نشده و حکم آن داده نشده و اجازه بردن آبروی آن فرد را قاضی نداده است. رهبری انقلاب در سال ۱۳۹۲ فرمودند: «از مجموع خطبههای شما باید امید در جامعه تقویت شود.» یا سال ۱۳۹۸ درزمانی که من مسئول بودم، فرمودند: «گاهی یک منکر و مشکل بزرگ وجود دارد که باوجود پیگیریهای مکرر حل نمیشود
بیان این موارد که خیلی هم نادر است در نماز جمعه ایراد ندارد اما نباید بهمحض دیدن مشکلی در دستگاههای دولتی، قضائی یا مراکز دیگر در خطبهها مطرح کرد چراکه تأثیر مثبت ندارد.»
غیرازاین موضوع، در این هفته سخنان حجتالاسلام آقای صدیقی، امامجمعه محترم تهران هم حاشیهساز شد. بر طبق روال همیشگی فضای مجازی، حاشیهسازی برای هیچ. آقای صدیقی آیه «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» را قرائت میکند و سپس به معنای آن میپردازد. برخی رسانهها تنها قسمتی از معنای آن را برداشته و اینطور القا کردهاند که منظور ایشان، مقصر بودن مردم در مشکلات معیشتی و اقتصادی است. گذشته از اینکه آیتالله صدیقی تنها آیه قرآن را خوانده وظیفه معلم اخلاق این است که گاهی به آدمی نهیب بزند و در مسیر رفع مشکلات شخصی سبک زندگی او و رابطهاش با خداوند را یادآور شود. قشری که اساسا رابطه باخدا را کشک میداند که طبعا معنای این سخن را نمیفهمد و نه مخاطب این متن است و نه مخاطب آیتالله صدیقی و خطبههای نماز جمعه.
من و مای حزباللهی یا غیر حزباللهی هم که قرآن را قبول داریم و در مشکلات، یک سوزن هم به خودمان میزنیم، متأسفانه در عرصه رسانه سواد اکابر هم نداریم و صرفا به تیتر یک رسانه برای قضاوت اکتفا میکنیم و آیتالله صدیقی را مورد هجمه قرار میدهیم. لابد ما بیشتر سواد دینداریم از عالم سپیدمویی که شاگرد عارف دوران، حضرت بهجت بوده و جابهجا بیلکنت و صریح مسئولین را مخاطب قرار داده است. لابد احادیثی که ما شنیدهایم را، جناب صدیقی نشنیدهاند. در چه توهمی فروبرده ما را فضای مجازی؟ بیشک کائنات تعجب کردهاند از اینکه حاجآقای صدیقی که تن صدایشان را از حدی بالاتر هیچکس نشنیده، مورد هجمه و حمله و عربدهکشیهای مجازی قراردادیم آنهم برای اشاره ایشان به آیهای از قرآن.
در کل راجع به نماز جمعه، که بیشک نیازمند تحول و تغییرات روبهجلو است، بهنظر میرسد اولین قدم برای تمام علاقهمندان به اصلاح این تریبون، حضور در این مراسم معنوی باشد! دلسوزی پای توییتر، حتی اگر هم حرفمان حرف حساب باشد، ثمر عینی و واقعی نخواهد داشت.
اقامه نماز جمعه , نماز جمعه
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.