حسن شجاعی- دبیر گروه فرهنگی
در حوزه اخلاق اسلامی رفتار انسان با معیارهای الهی سنجیده شده و انسان در این مسیر تمام‌کارها و صفاتش به‌سوی الهی شدن رهنمون می‌شود. اگر دامنه اخلاق اسلامی به ازدواج کشیده شود بسیاری از مشکلات به برکت این اتفاق برطرف می‌شود و با ازدواج اسلامی به‌جای مشکل، برکت پیدا می‌شود و مبارک‌ترین اتفاق زندگی پدید می‌آید.
آنچه در عصر کنونی شاهد هستیم، این است که آثار سستی باورها، به بهانه‌های مختلف در جلوه‌های گوناگون خود را نشان می‌دهد. برخی تحصیل را مقدمه شغل و شغل را مقدمه روزی می‌دانند و بهترین مقطع زندگی یعنی جوانی را فدای مقدمات روزی می‌سازند و پس از خزان جوانی، تصمیم به ازدواج آسان می‌گیرند. شاید تأخیر در ازدواج، از سستی اعتقاد به وعده‌های الهی ریشه می‌گیرد که لازم است از منظر اسلام بررسی شود.
خداوند متعال  در دو آیه از سوره نور درباره یاری و رزق، به‌ویژه برای مسئله ازدواج وعده داده است:« فَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذینَ لا یَجِدوُنَ نِکاحا حَتّی یغنیهم الله مِن فَضله.» آن‌ها که ازدواج را نمی‌یابند (و نه این‌که خود نمی‌خواهند) عفت پیش گیرند تا خدا آنان را از فضل خود بی‌نیاز کند. در آیه دیگر می‌فرماید:« وانکحوا الایمی منکم و الصالحین من عبادکم و امائکم ان یکونوا فقراء یغنیهم اللّه من فضله و الله واسع علیم.» در این آیات، به یکی دیگر از مهم‌ترین راه‌های مبارزه با فحشا که ازدواجِ ساده و آسان، و بی‌ریا و بی‌تکلف است، اشاره‌شده … و ازآنجاکه یک عذر تقریبا عمومی و بهانه همگانی برای فرار از ازدواج و تشکیل خانواده؛ مسئله فقر و نداشتن امکانات مالی است قرآن به پاسخ آن می‌پردازد و می‌فرماید: «از فقر و تنگ‌دستی آن‌ها نگران نباشید و در ازدواجشان بکوشید؛ چراکه اگر فقیر و تنگ‌دست باشند، خداوند آنان را از فضل خود بی‌نیاز می‌سازد. و خداوند بر چنین کاری قادر است، چراکه واسع و علیم است.»
یکی از بحث‌های مهم علم اخلاق، توکل و تفویض است. توکل یعنی وکیل گرفتن خدا در کارها. توکل و تفویض در همه عرصه‌های زندگی یک مسلمان لازم است و در امر ازدواج نیز باعث می‌شود به‌جای ترس از آینده مبهم، به محکم‌ترین پناه و تکیه‌گاه دل بسپاریم که خداوند در قرآن کرم وعده فرموده: «وعلی الله فلیتوکل المتوکلون؛ بر خدا توکل می‌کنند توکل‌کنندگان.» و به‌جای فکر روزی و غم اقتصادی، به امید روزی دهنده صاحب قوت متین باشیم. و بیش ازآنچه به خود و جیب و کیف و دارایی و شغل خویش اعتماد کنیم، بر قدرت لایزال و خزاین بی‌انتهای الهی اطمینان کنیم.
برای آشنایی با توصیه‌های قرآن کریم با امر ازدواج و استفاده از سیره الهی، گفت‌وگویی با محمد ذوالفقاری کارشناس حوزه قرآنی . قائم مقام سازمان دارالقرآن کشور ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.وی در ابتدا با اشاره به اینکه اگر بخواهیم از منظر آیات و روایات و اهل‌بیت به موضوع ازدواج نگاه کنیم مهم‌ترین اصل ازدواج رسیدن به آرامش و سکینه است می‌گوید: یکی از موضوعاتی که در قرن حاضر بیش از همه بشر به دنبال آن است موضوع آرامش است. در نگاهی به آیات قرآن کریم می‌بینیم که خداوند متعال در سه موضع در مورد آرامش طرح موضوع می‌کنند. ابتدا در شب که برای انسان آرامش قرار داده‌شده، دیگری آرامش گرفتن در فضای خانه و سومین آن ازدواج است که از دو موضوع قبلی آرامش بیشتری دارد زیرابه دنبال خود مودت و رحمت را نیز شامل می‌شود.
ذوالفقاری ادامه داد: این سه اتفاق در قالب خانواده اتفاق می‌افتد و الزام تشکیل خانواده ازدواج است که خداوند متعال بنیان تشکیل خانواده را بر اساس آن تعریف می‌کند.این کارشناس قرآنی سپس به موضوع تسهیل ازدواج در بین جوانان به‌عنوان یک امر قرآنی تأکید می‌کند و با اشاره به اینکه خداوند خود ضامن رزق و روزی است و جوانان نباید نگران جنبه‌های اقتصادی پس از ازدواج باشند می‌افزاید: اگر درآیات سوره نور نگاه کنیم خداوند متعال می‌فرماید دختران و پسران خود را و کسانی که زیردست شما هستند به امر ازدواج تشویق کنید و همسر دهید که اگر اینان فقیر باشند خدا از فضلش به آن‌ها روزی می‌دهد. با این آیات روشن دیگر نباید جوانان ما نگران باشند و باید در این مسیر گام بردارند.
ذوالفقاری همچنین بابیان این موضوع که امروز در جامعه ما متأسفانه ۱۲ میلیون جوان مجرد داریم که نزدیک به یک و نیم میلیون نفر آن‌ها در شرف تجرد قطعی هستند می‌گوید: باید مسئولان و مردم با تأسی از آیات قرآن کریم به جوانان کمک نمایند تا هرچه سریع‌تر تشکیل خانواده دهند. متأسفانه در این زمینه تبلیغات خوبی صورت نمی‌گیرد و باید در نظر داشت که تحدید نسل برای آینده کشور تبعات و اثرات منفی زیادی در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی در پی دارد که اگر به این موضوع توجه نشود گریبان کشور را در آینده خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: انتظار از خانواده‌ها این است که در امر ازدواج جوانان آسان بگیرند و در این زمینه پیامبر خوبی‌ها در روایتی می‌فرمایند: وقتی کسی به خواستگاری می‌آید و قصد ازدواج دارد و اخلاق و دینش مایه رضایت است به او زن بدهید و اگر این کار را نکنید فساد زمین را پر می‌کند. به‌این‌ترتیب و بابیان آیات و روایاتی که مطرح شد به نظر می‌رسد هم مسئولان و هم مردم و افرادی که از تمکن مالی خوبی برخوردارند در این زمینه بیش از گذشته پیش‌قدم شوند و اجازه ندهند دوری جوانان از ازدواج برای کشور در آینده ایجاد بحران نماید.