‌|گروه اجتماعي‌|
نظام آموزشي ما همواره دسته گل هاي زيادي به آب مي دهد و هربار نیز مجبور به پاسخگويي مي شود، 
حالا در تازه ترين اقدام حجت الاسلام علي ذوعلم، معاون وزير آموزش و پرورش ايران با اشاره به تصميم گرفته شده از سوي مجلس مبني بر شکسته شدن انحصار زبان انگليسي، گفته است که پيشنهاد شده زبان چيني در مدارس تدريس شود!
او تاکيد کرده است، پيشنهاد داده‌ايم که زبان چيني و زبان عربي در کنار زبان‌هاي ديگر نه به شکلي که هم اکنون در مدارس آموزش داده مي‌شود، به فهرست آموزش‌هاي ما افزوده شود. وزير هم ضمن حمايت از موضوع، دستور بررسي و ارجاع آن به شوراي عالي آموزش و پرورش را داده است.
محمد بطحايي، وزير سابق آموزش و پرورش ايران نيز بهار سال گذشته در ديدار با اولگا واسيليووا، همتاي روس خود در مسکو پيشنهاد کرده بود که زبان روسي در مدارس ايران تدريس شود.
بطحايي در ديدار با وياچسلاو نيکونوف، رئيس کميته آموزش و علوم دوماي روسيه نيز پيشنهاد خود را تکرار کرده و گفته بود: «دولت ايران قصد دارد انحصار زبان انگليسي به عنوان زبان دوم شکسته شود و ساير زبان‌ها به ويژه زبان روسي نيز در ايران گسترش يابد.» 
اخبار مربوط به احتمال آموزش زبان روسي در مدارس ايران در بهار ۱۳۹۷ با انتقاد بسياري از چهره‌هاي سياسي و هنري و مردم روبه رو شده بود.
بي ترديد ما در عصر ارتباطات و اطلاعات به سر مي بريم و در هيچ دوره اي اين چنين با حجم انبوهي از داده ها مواجه نبوده ايم بنابراين يکي از مهم ترين ابزارهاي بهره برداري از چنين دنيايي تسلط داشتن بر «زبان» است اما در نظام آموزشي ما تدريس زبان انگليسي و عربي عملا داراي کارآمدي لازم نبوده و دانش آموزان پس از سپري شدن سالها زمان و صرف انرژي و بودجه هاي دولت، نه توانايي خواندن يک متن را دارند، نه مي توانند بي دردسر چند خطي بنويسند و حتي قادر به شنيدن و درک مطلبي به زبان انگليسي و عربي هم نيستند، آنگاه چگونه مي خواهيم زبان چيني را به برنامه درسي دانش آموزان اضافه کنيم. آن هم سخت ترينزبان دنيا که فهم و درک آن بسیار پيچيده است. 
پيش تر مجله مهر با طرح اين پرسش که چرا زبان چيني سخت ترين زبان دنياست، بر اين نکته تاکيد کرده بود که «حدود يک ميليارد و ۳۸۰ ميليون نفر در کشور چين زندگي مي‌کنند که بخش بسيار زيادي از محصولات موردنياز مردم جهان را توليد مي‌کنند. با اينکه محصولات چيني در همه‌جاي جهان همه‌گير شده و کشورهاي مختلف ارتباطات اقتصادي زيادي با تجار اين کشور دارند بايد بدانيد که يادگرفتن اين زبان عجيب و غريب تقريبا محال است و هرچقدر هم که برايش تلاش کنيد شما با زباني روبه رو هستيد که مهم‌ترين شاخصه زبان‌ يعني «الفبا» را ندارد! به همين سادگي! چيني‌ها مي‌توانند باقي زبان‌ها را مثل آب خوردن ياد بگيرند اما کمتر ميلي به اين کار دارند. کشوري که اخبار آن به واسطه همين زبان عجيب کمتر به بيرون درز مي‌کند. اما در اين زبان عجيب و غريب چه مي‌گذرد؟ زبان چيني بيش از ۸۰هزارکاراکتر دارد که خود چيني‌ها هم همه آن را نمي‌شناسند و به طور روزانه از هزار کاراکتر آن استفاده مي‌کنند. کاراکترهاي زبان چيني به چندين نوع هستند طوري که زبان روز اين کشور با زبان سنتي آن تفاوت زيادي دارد و حتي تحصيل کرده‌هاي زبان چيني نمي‌توانند آن را تشخيص دهند. زبان چيني کاملا نقاشي‌است که تبديل به خط شده‌است براي همين به زبان «انديشه نگار» يا «مفهوم‌گرا» نيز شناخته مي‌شود. به طور مثال مفهوم « حساب‌کردن» و «شمردن» کاراکتر اوليه‌اش شبيه به زني است که نشسته و يک سيني جلوي خود دارد و در حال پاک کردن برنج است. در کاراکترهاي سنتي به خوبي مي‌توانيد اين نقاشي بودن را ببينيد. اما مدل امروزي آنها  تفاوت پيدا کرده‌است. براي مثال اگر کاراکترهاي سنتي را ببينيد کاملا مي فهميد که کدام نماد خوردن است. اگر زبان چيني هم ندانيد مي‌فهميد که اين نماد، نماد انسان است. مثلا کاراکتري وجود دارد که بغل هرچيزي بيايد يعني آب دارد. مي‌تواند نشان دهنده آب يا رودخانه يا نوشيدني باشد. با وجود آنکه عده‌اي خط کشورهاي آسيايي را شبيه به هم مي‌دانند بايد گفت که اصلا اينطور نيست و زبان‌هاي کره‌اي و ژاپني داراي الفباي مشخص هستند براي مثال توافق شده که يک کاراکتر حرف B را نشان دهد.» 
در هر حال، طرح هايي از اين دست، به بهبود وضعيت نظام آموزشي منجر نشده و به دستمايه اي براي خنده و شوخي تبديل مي شود، آيا بهتر نيست به جاي اينگونه حرف و سخن ها، تدبيري براي آموزش بهتر زبان در مدارس انديشيد و به دنبال راه چاره اي بود؟ البته همواره عللي در باب ناکارآمدي تدريس زبان در مدارس مطرح شده، برهمين اساس معاون سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي همچنين درباره علت ناکارآمدي آموزش زبان انگليسي در مدارس گفته است: «معتقدم اگر بخواهيم به همين امور و موارد مشابه بپردازيم و داوري کنيم زماني مي‌توانيم به درستي پاسخگو باشيم که نظام ارزشيابي ما به صورت علمي اجرا شود، براي همين براي ضعف آموزش زبان انگليسي چند علت مي‌توان برشمرد؛ يک علت روش‌هاي نامناسب توليد محتواست، ديگري زبان بيگانه بودن و عدم انس و الفت با فرهنگ مردم است. وجود معلمي که نمي‌تواند بدرستي تدريس کند نيز يک علت ديگر است اما اينکه در عمل هرکدام چه سهمي دارند بايد در قالب مطالعات علمي دنبال شود.»
سيستم آموزشي کشورهاي مختلف در سراسر جهان، با کاستي‌هايي مواجه است اما شدت اين کاستي‌ها و نوع آن در هر کشور متفاوت است. سيستم آموزشي کشور ايران، درزمينه تدريس درس زبان انگليسي به‌عنوان زبان بين‌المللي، دچار مشکل است. به‌عبارت‌ديگر، دانش‌آموزان در مقطع دوره اول دبيرستان، با زبان انگليسي آشنا مي‌شوند اما نه به‌درستي.طراحي کتاب زبان انگليسي، روش تدريس معلم، استفاده از ابزارهاي کمک‌آموزشي، ارزشيابي و تأکيد بر مهارت‌هاي چهارگانه زبان انگليسي در مدارس ايران، از کيفيت مطلوبي نسبت به سطح استاندارد سيستم آموزشي کشورهاي جهان، برخوردار نيست. ازاين‌رو در گام‌هاي اول يادگيري زبان انگليسي در مدارس، باعث ايجاد دلسردي نسبت به اين درس در دانش‌آموزان مي‌شود. تصوير ذهني منفي دانش‌آموزان از درس زبان انگليسي در مدارس، روند پيشرفت آن‌ها را در اين درس، در سال‌هاي آينده، تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد، حال باتوجه به آنچه مطرح شد، آيا تدريس زبان چيني مي تواند اقدامي صحيح در نظام آموزشي کشور باشد؟ 
محمودرضا اسفنديار در قامت کارشناس حوزه آموزش در تحليل اين مسئله به «رسالت» مي گويد: پيش از اينکه مجلس بخواهد طرح يک فوريتي حذف زبان انگليسي از مدارس را ارائه بدهد، اين صحبت مطرح بود که پيرو منويات مقام معظم رهبري، ساير زبانها هم آموزش داده شود، تصور مي کنم باتوجه به انتقادهايي که از سوي شوراي عالي آموزش و پرورش به مجلس درباره چرايي ورود به اين مسئله انجام گرفته بود، چنين سخني مطرح شده است. ظاهرا شوراي عالي آموزش و پرورش عنوان کرده بود، در کجاي اختيارات قانوني نمايندگان مجلس است که بخواهند در حوزه آموزش و پرورش قانون‌گذاري کنند و جايگاه قانون گذاري را اين شورا به عنوان عالي ترين مقام در حوزه آموزش عمومي در دستور کار دارد و بر سر همين موضوع، دست به کار شده اند تا قبل از اينکه مجلس بخواهد طرحي ارائه بدهد، آنها پيش قدم تحقق اين موضوع بشوند که بحث زبان چيني را مطرح کردند و براي خيلي ها سؤال است، ما در آموزش زبان عربي که بسيار به زبان ما نزديک است و آموزش زبان انگليسي که ريشه هايي در زبان هاي هندي و اروپايي دارد و بازهم يادگيري آن سهل تر است، دچار مشکلات فراواني هستيم و همان طور که مشاهده مي کنيد، خروجي و برون داد نظام آموزشي ما، تکلم به زبان عربي و انگليسي از سوي دانش آموزان مقطع متوسطه نبوده و حتي از مکالمات اين دو زبان هم چيزي متوجه نمي شوند و اين جاي تعجب است که ما در چنين وضعيتي دست روي زبان چيني گذاشته ايم، در اينجا چند پارامتر مطرح است، اول اينکه دانش آموزان ما برخلاف چيني ها هرقدر هم مستعد باشند بازهم ناتوان از آموختن اين زبان هستند، در خود چين هم اين زبان نتوانسته در بين دانش آموزان اين کشور فراگير شود، خودشان هم با آن تعداد الفبا مشکل دارند. زبان چيني، زبان اداي هجاهاي مختلف است و اداي کلمات بسيار محل حساسيت است. هجاهاي مشترک چندين معنا دارند که بايد دقيق و درست ادا شوند. تقريبا هرهجا چندين معني مي‌دهد. مثلا هجاي ma اگر با تلفظ يکنواخت گفته شود به معني «مادر» است و اگر کشيده تلفظ شود به معني «اسب» مي‌شود که يک تلفظ اشتباه مي‌تواند افتضاح به بار بياورد. براي همين يک سري کلماتي که در طول روز بسيار استفاده مي‌شوند از زمان تولد کودک روي آن‌ها کار مي‌شود تا دقيق و درست در ذهنش حک شود چون تلفظ غلط بسيار اشتباه به وجود مي‌آورد. جالب است بدانيد هجاها و کلمات چيني برعکس ساير زبان‌ها اغلب به مصوت ختم مي‌شوند.»
به گفته اين کارشناس حوزه آموزش، آيا چنين طرحي در سازمان پژوهش و يا پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش يا نهادهايي از اين دست که مکلف به کارهاي مطالعاتي هستند، مورد بررسي و کارشناسي قرار گرفته؟ يا اينکه فعلا صحبتي را مطرح کردند تا بازخوردها را ارزيابي کنند و اگر منفي بود، بگويند در حد يک فرضيه بوده و قرار است روي اين مسئله کار شود. 
* آموزش زبان چيني، اوج کج سليقگي نظام آموزشي است
او تاکيد مي کند: قطعا با تدريس زبان چيني در مدارس دچار مشکل مي شويم چون از پس تدريس زبان انگليسي و عربي برنيامديم و متدهاي غلطي را به کار برديم، از سوي ديگر آموزش زبان چيني در مدارس، اوج کج سليقگي نظام آموزشي است، چرا بايد از بين زبان‌هاي زنده دنيا، زبان چيني را که سخت ترين زبان دنياست تدريس کنيم. اگر قرار است انحصار زبان انگليسي شکسته شود، ابتدا متدهاي اين زبان را به عنوان زبان خارجي که در مدارس ما نهادينه شده، اصلاح کنيم، ما هنوز نتوانسته‌ايم اين دو زبان را به درستي در سیستم آموزش مان جا بيندازيم، چطور مي خواهيم چيني را آموزش دهيم؟ شايد علت اصلي ارائه چنين طرحي، اقتصاد چين باشد زيرا اقتصاد اين کشور، زبان فراگيري است و به واسطه مراودات کنوني ما و احتمالا در آينده نزديک به دليل حجم گسترده روابط اقتصادي، قرار است اين زبان در مدارس آموزش داده شود، 
بي ترديد دانستن زبان چيني بد نيست اما آوردن آن در سطح مدارس جاي چندين و چند سؤال را بوجود 
مي آورد، اول اينکه آيا به اندازه کافي معلم مسلط به زبان چيني داريم؟ آيا به عنوان يک واحد درسي قرار است تدريس شود و کتابي  را مي خواهند تاليف کنند که دانش آموزان با آن ارتباط برقرار کنند؟ بنابراين طرح  هنوز خام است و بايد به پختگي لازم برسد.او در ادامه با اشاره به دلايل ناکارآمدي آموزش زبان انگليسي و عربي در سطح مدارس عنوان مي کند: دبيراني که زبان خارجي تدريس مي کنند، دانش آموخته‌هاي توانمندي هستند منتها بايد متد آموزشي ما در مدارس شبيه متد آموزشي در آموزشگاه هاي آزاد باشد.
* آموزش زبان چيني بيشتر شبيه جوک و طنز است
علي بهشتي نيا از ديگر کارشناسان حوزه آموزش، در گفت و گو با «رسالت» ضمن انتقاد از متدهاي قديمي تدريس زبان انگليسي و عربي در سطح مدارس، عنوان مي کند: آموزش زبان چيني در سطح مدارس بيشتر شبيه جوک و طنز است، اگرچه مراودات اقتصادي ايران و چين گسترده است اما لزومي ندارد که حتما اين زبان در سطح مدارس تدريس شود، ضمن اينکه آموزش و پرورش چنين ظرفيتي ندارد و به لحاظ منطقي و عقلي هم جور در نمي آيد. از طرفي زبان بين المللي، زبان انگليسي است و ما ناتوان از تدريس درست اين زبان هستيم و با اين وجود مي خواهيم زبان چيني را هم تدريس کنيم. او در ادامه مي افزايد: نظام آموزشي ما در شرايطي که برنامه مدوني براي آموزش زبان‌هاي خارجي وجود ندارد و متدهاي آموزشي قديمي و کهنه است، مي خواهد چيني را هم به برنامه درسي دانش آموزان اضافه کند، ما اول بايد مسئله ناکارآمدي آموزش زبان هاي خارجي را به صورت ريشه اي حل کنيم و بعد به دنبال آوردن زباني ديگر باشيم. بعدهم مگر آموزش زبان چيني کار راحتي است؟ معلمان ما آنها که عربي و انگليسي تدريس
 مي کنند، داراي دانش به روز نيستند و آگاهي شان در حد همان کتابي است که تدريس مي کنند، بعد چگونه مي خواهيم زبان چيني آموزش دهيم؟