نفیسه امامی
کشور امارات و به‌خصوص شهر دوبی در سال‌های گذشته با توجه به دستیابی به پیشرفت‌های زیاد به شهری مهم و تأثیرگذار برای انجام فعالیت‌های اقتصادی و گردشگری در خاورمیانه تبدیل شد و به‌عنوان یکی از برترین مقاصد گردشگری برای ایرانی‌ها شناخته شد. هرچند سابقه حضور مردم ایران در این شیخ‌نشین به بیش از نیم‌قرن می‌رسد و بخشی از اتباع فعلی امارات به‌خصوص در دوبی و ابوظبی دارای ریشه ایرانی هستند و با زبان فارسی آشنایی دارند. 
شهر دوبی به‌سرعت رشد اقتصادی را طی کرد و به یک شهر بین‌المللی تبدیل شد و همین عاملی برای تقاضای خرید ملک و ثبت شرکت و سرمایه‌گذاری در این کشور گردید. بسیاری از ایرانی‌هایی که با مشوق‌های زیادی از سوی امارات برای سرمایه‌گذاری مواجه شده بودند، اقدام به انجام فعالیت تجاری و خرید خانه در کشوری که دارای مزیت نزدیکی به ایران بود، کردند.
امارات یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری در این کشور را خرید ملک تعیین کرده بود و همین عاملی شد تا بسیاری از مردم کشورمان از این طریق به دنبال افزایش سرمایه و دریافت اقامت دوبی بروند. تا قبل از وجود تنش‌های سیاسی میان این دو کشور، دوبی شریک تجاری قابل ‌قبولی برای تجار ایرانی محسوب می‌شد، اما بعد از بروز چالش‌هایی که از حدود سه سال قبل و به دنبال جنگ سوریه و یمن در روابط تهران- ابوظبی ایجاد شد، امارات با یک چرخش و تغییر رویه در تعاملات سیاسی و تجاری خود با ایران، به ایجاد مانع‌تراشی برای بازرگانان ایرانی فعال در حوزه بانکی و صرافی در این کشور پرداخت. در پی ایجاد محدودیت‌های بانکی توسط امارات نسبت به ایرانی‌های مقیم این کشور، ریسک سرمایه‌گذاری بالا رفت و این کشور دیگر جای امنی برای فعالیت تجاری ایرانی‌ها محسوب نگردید و همین عامل باعث کوچ تعداد زیادی از بازرگانان و تجار و حتی افراد عادی از امارات به ترکیه گردید. سه شاخص مهم املاک، گردشگری و بازار سرمایه به‌عنوان ارکان مهم غیرنفتی فعالیت‌های اقتصادی این کشور به شمار می‌روند، اما به گواه فعالان اقتصادی این سه رکن مهم اکنون با رکود مواجه شده است و کشوری که سودای تبدیل‌شدن به سويیس منطقه را در سر می‌پروراند، با چالش‌های اقتصادی روبه رو شده است، به‌طوری‌که اکنون باوجود کاهش قیمت ملک در این کشور، خریداری برای آن‌ها پیدا نمی‌کند. 
 بسیاری از املاک در امارات روی دست مالکانشان مانده‌اند
مسعود دانشمند، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و امارات در گفت‌وگو با «رسالت» درباره وضعیت خرید ملک و سرمایه‌گذاری ایرانیان در امارات در سال‌های اخیر گفت: بسیاری تصور می‌کنند با سرمایه‌گذاری و یا خرید ملک در دوبی، پاسپورت اماراتی به آن‌ها داده می‌شود، چراکه پاسپورت این کشور هم یکی از بهترین‌ها در دنیا محسوب می‌گردد و افراد از این طریق و با گرفتن ویزا می‌توانند به کشورهای بسیاری سفر کنند، درحالی‌که این‌گونه نیست، زیرا با خرید ملک در امارات اقامت سه‌ساله یا پنج‌ساله داده می‌شود که بعدازاین مدت هم باید تمدید شود. وی با اشاره به تمایل ایرانیان برای سرمایه‌گذاری در ترکیه به‌جای امارات افزود: نزدیکی به ایران یکی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در ترکیه یا امارات محسوب می‌شود درحالی‌که اکنون ترکیه از طریق خرید ملک پاسپورت آن کشور را می‌دهد و نسبت به امارات امتیازات بیشتری در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارد، ولی امارات فقط برگه‌ای در گذرنامه به‌عنوان مقیم این کشور قرار می‌دهد. ضمن این‌که با اخذ اقامت دوبی باید حتما در دوره‌های زمانی مشخص در این کشور حضور پیدا کرد و مالیات هم پرداخت شود. دوبی شهر بسیار گرانی است و ایرانیان با قیاس میان امارات و ترکیه، تمایل به سرمایه‌گذاری در ترکیه پیداکرده‌اند. دانشمند بابیان این‌که اکنون بسیاری از مالکان خانه در دوبی به علت مالیات بالا با مشکل مواجه شده‌اند، افزود: در گذشته مردم از این قوانین اطلاع زیادی نداشتند و اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید ملک می‌کردند، اما اکنون کمتر اقدام به این کار می‌کنند. بعضی از ایرانیان با انعقاد قرارداد خرید ملک با مشکل مواجه شدند، زیرا تعبیر درستی از مفاد مندرج در قرارداد نداشتند. وی ارائه تسهیلات فراوان به سرمایه‌گذاران ایرانی توسط امارات را عامل اصلی توجه تجار به این کشور عنوان کرد و افزود: در گذشته با بهای ۵ درصد از بهای آپارتمان امکان گرفتن اقامت دوبی وجود داشت، اما به‌تدریج با افزایش تقاضا این تسهیلات کاهش پیدا کرد. در سال‌های قبل استقبال زیادی برای سرمایه‌گذاری در امارات صورت می‌گرفت، زیرا حتی مردم بومی آشنایی نسبی با زبان فارسی داشتند و این برای فعالیت افراد ایرانی مزیت محسوب می‌شد.  وی با اشاره به تبلیغات گسترده فروش ملک در امارات در شبکه‌های فارسی‌زبان گفت: بسیاری از این آپارتمان‌ها روی دست مالکان آن مانده‌اند و تبلیغات ماهواره‌ای به دنبال فروش آن‌هاست. این املاک در منطقه بسیار گرانی ساخته‌شده‌اند و بسیاری از ایرانیان از خرید ملک در این کشور متضرر شده‌اند، زیرا بدون داشتن اطلاعات کافی اقدام به این کارکرده‌اند. رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران و امارات اضافه کرد: مواردی از ایرانیان بوده‌اند که قراردادی را امضا  کرده‌اند که در آن قید شده بود در صورت عدم پرداخت اقساط، مالک از هر دارایی در هر کجای دنیا می‌تواند برای دریافت اقساط استفاده کند. افرادی این قرارداد را برای خانه‌ای که فقط بر روی کاغذ وجود داشته، منعقد کردند و به همین علت از دادن اقساط آن خودداری کردند و مالک هم بر مبنای قرارداد، ملک آن افراد را در تهران توقیف کرده است. وی قراردادهای خرید خانه در دوبی را ترکمانچای توصیف کرد و افزود: قرارداد خرید ملک یک‌طرفه و به نفع فروشنده تنظیم می‌شود، زیرا مفادی در آن گنجانده می‌شود که طبق آن فروشنده تعهدی نسبت به خریدار نداشته باشد. به همین علت سرمایه‌گذاری از سوی ایرانیان در دوبی انجام نمی‌شود، زیرا دولت امارات محدودیت‌های زیادی برای آن‌ها قائل شده و شرکت‌های ثبت‌شده ایرانی را به‌سختی قبول می‌کند. دانشمند در پایان با اشاره به این‌که امارات اکنون به ایران ویزای توریستی هم نمی‌دهد، گفت: در گذشته در هر هفته
 ۵۰ پرواز به دوبی انجام می‌شد، اما اکنون بهسه  یا  چهار  پرواز در هفته رسیده است. امارات تا زمانی که احساس نیاز می‌کرد از سرمایه‌گذاری ایرانیان در این کشور حمایت می‌کرد،  اما اکنون دیگر احساس نیاز نمی‌کند.
  بسیاری از ایرانی‌ها با خرید ملک در امارات متضرر شدند
علیرضا مذکوری یکی از بازرگانانی است که سال‌ها در دوبی فعالیت تجاری کرده و با انجام سرمایه‌گذاری اقدام به خرید ملک در این کشور نموده است. وی که به علت وجود محدودیت اماراتی‌ها برای تجار ایرانی مدت‌هاست دیگر در این کشور فعالیت اقتصادی نمی‌کند در گفت‌وگو با «رسالت» درباره دلایل کاهش تمایل هموطنانمان به سرمایه‌گذاری در امارات اظهار کرد: اولین و مهم‌ترین علت کاهش خرید ملک در دوبی،   بالا رفتن نرخ ارز است، زیرا با پایین آمدن ارزش پول ایران، خرید و سرمایه‌گذاری در این کشور دیگر در توان بسیاری از تجار نیست. وی وجود محدودیت‌های کشور امارات در قبال مردم ایران را عامل دیگر در کاهش سرمایه‌گذاری در این کشور عنوان کرد و افزود: اجازه اقامت و کار از حدود سه سال قبل به ایرانی‌ها داده نمی‌شود. این در شرایطی است که بعضی از ایرانی‌ها پاسپورت اتباع افغانستانی را برای اقامت در دوبی خریداری می‌کردند، زیرا این کشور با افغانستان مشکلی ندارد. علاوه بر این پاکستانی‌ها، سوری‌ها، لبنانی‌ها و عراقی‌ها هم با محدودیت اماراتی‌ها مواجه هستند.  مذکوری در ادامه گفت: ساخت ملک در این کشور بسیار زیاد شده است، اما چون فعالیت تجاری ایرانیان کاهش پیداکرده دیگر تمایلی برای خرید ملک وجود ندارد، درحالی‌که در گذشته مشتری‌های زیادی برای خرید خانه وجود داشت.  این فعال اقتصادی با اشاره به این‌که بسیاری از ایرانی‌ها با خرید ملک در امارات متضرر شدند، گفت: عده‌ای پول پیش‌خرید خانه را با دلار سه هزار تومان پرداخت کردند، اما در زمان تحویل ملک نرخ ارز به ۲۵ هزار تومان رسید و قیمت تمام‌شده بسیار بیشتر از آن میزانی شد که محاسبه کرده بودند. به همین علت این افراد از خرید ملک صرف‌نظر کردند و مابقی پولی که به شرکت سازنده پرداخت کرده بودندرا  هم از دست دادند. این در حالی است که قیمت ملک کاهش هم داشته است.مذکوری، ملاک خرید ملک برای دریافت اقامت را حداقل یک و نیم میلیون درهم عنوان کرد و افزود: اقامت داده‌شده از این طریق برای فعالیت تجاری نیست، بلکه صرفا برای زندگی و آموزش فرزندان از طریق مدارس این کشور است. وی در پایان اظهار کرد: امارات سختگیری زیادی در بازکردن حساب بانکی برای ایرانی‌ها اعمال کرده است که درنتیجه آن تعداد زیادی از شرکت‌های ایرانی از ادامه فعالیت سرباز زدند. از زمانی که امارات با اسرائیل روابط سیاسی‌اش را رسما آغاز کرد، به ایرانیان ویزا داده نشد که البته به نظر می‌رسد این محدودیت در آینده لغو شود.