به نظر شما دستگاه‌های سرمایشی از چه تجهیزات و قطعاتی تشکیل شده‌اند؟ کیفیت کار و نحوۀ عملکرد سیستم‌های سرمایشی در دنیا به چه عواملی بستگی دارد؟ آیا تابه‌حال نام پمپ وکیوم را شنیده‌اید؟ وکیوم پمپ چه کاربردهایی دارد و تاکنون شاهد چه مصارفی از آن در صنایع مختلف و بخش خانگی بوده‌اید؟

پمپ‌های خلاء یا وکیوم ازجمله محصولات الکتریکی پرکاربرد هستند که از آن‌ها در ساخت انواع سیستم سرمایشی استفاده می‌شود. استفاده از این پمپ محدودیت ندارد و علاوه‌بر مصارف عظیم صنعتی، شاهد به‌کارگیری آن در محیط‌های کوچک نظیر منازل مسکونی نیز هستیم. با توجه به این‌که در سال‌های اخیر میزان تقاضای این نوع پمپ افزایش یافته‌است، در ادامه قصد داریم شما را با مفهوم اساسی پمپ وکیوم و اهمیت آن در دستگاه‌های سرمایشی آشنا کنیم.

پیشرفت تکنولوژی در دو دهۀ اخیر سبب شده‌است تا موتورهای الکتریکی فراوانی با عملکردهای متنوع طراحی و ساخته شوند. به‌طوری‌که هرکدام از آن‌ها ساختار مخصوص خود را دارند و به‌لحاظ برخورداری از عملکرد بهینه و کارایی مطلوب، جهت مصارف خاص و مشخصی در نظر گرفته شده‌اند. در این میان، پمپ وکیوم به دلیل داشتن ساختار منحصر‌به‌فرد و کارایی خاص، اغلب جهت تخلیۀ مایع یا گاز در محیط‌های مختلف به‌کار برده می‌شود و استفادۀ صنعتی از آن در کارگاه‌ها و کارخانه‌جات مختلف به‌طور چشمگیر افزایش یافته‌است.

پمپ وکیوم چیست؟

به‌طورکلی پمپ وکیوم یک وسیلۀ کاربردی و مؤثر برای تخلیۀ مولکول‌های هوا از درون یک محفظۀ بسته و آب‌بندی‌‌شده است. در‌واقع آب‌بندی محیط به‌گونه‌ای است که امکان خروج مایعات و گازها به‌هیچ‌عنوان وجود ندارد و در این خصوص برای افزایش کیفیت بهره‌وری و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی، پمپ خلاء یا وکیوم به‌کار برده می‌شود. بدین صورت که پمپ‌های وکیوم یک فشار منفی در محیط ایجاد می‌کنند و این عملکرد سبب جذب از طریق مکش می‌شود و بدین نحو مولکول‌های هوا و سایر مواد موجود در محیط، به‌راحتی خارج می‌گردد.

در سیستم‌های سرمایشی نیز وکیوم پمپ وظیفۀ کاهش فشار درون محیط و انجام عملیات مکش را برعهده دارد تا جایی‌ که میزان خلاء در محیط به بالاترین حد ممکن برسد و مواد یا ناخالصی‌های موجود در آن به‌راحتی جذب و خارج شود. به‌کارگیری این نوع پمپ‌ها موجب افزایش کیفیت و بهره‌وری سیستم‌های سرمایشی شده‌است. به‌گونه‌ای که امروزه در بسیاری از سیستم‌های سرمایشی و برودتی، از پمپ وکیوم استفاده می‌گردد و عملکرد مطلوبی نیز از آن‌ها مشاهده کرده‌ایم.

نحوۀ تقسیم‌بندی پمپ‌های وکیوم

با توجه به نیاز بخش‌های مختلف صنعتی و غیرصنعتی و کارایی متفاوت دستگاه‌های سرمایشی موجود، به‌نسبت پمپ وکیوم نیز از یک تقسیم‌بندی خاص و مشخص پیروی می‌کند و مدل‌های مختلف آن جهت تأمین نیاز بخش‌های صنعتی و خانگی تولید و روانۀ بازار می‌شود. در این راستا، ۳ دسته‌بندی کلی براساس فشار، مراحل وکیوم و ساختار برای پمپ‌های خلاء در نظر گرفته شده‌است:

• پمپ‌های وکیوم برحسب فشار

۱. پمپ‌های اولیه

۲. تقویت‌کننده (ثانویه)

در صورتی‌ که هدف شما از به‌کارگیری این محصول، ایجاد فشار مناسب در محیط است، می‌توانید از پمپ خلاء فشاری استفاده کنید.

• پمپ‌های وکیوم براساس مراحل وکیوم و اعمال خلاء

۱. یک‌مرحله‌ای

۲. دو مرحله‌ای

خاطر‌نشان می‌شود که پمپ‌های وکیوم تک‌مرحله‌ای، دارای سوپاپ هستند و فرآیند مکش و اعمال خلاء به‌وسیلۀ سوپاپ‌ها انجام می‌گردد. از نظر ساختاری نیز سه نوع پمپ وکیوم آبی، روغنی و خشک در بازار وجود دارد که در ادامه به بررسی این پمپ‌های کاربردی می‌پردازیم.

انواع پمپ وکیوم

همان‌طور که در بخش قبل نیز به آن اشاره کردیم، پمپ‌های خلاء براساس ساختار، به ۳ دستۀ کلی تقسیم شده‌اند و براساس ویژگی‌های ساختاری و عملکرد، جهت مصارف مختلف به‌کار برده می‌شوند. بدین جهت انواع پمپ‌های وکیوم به شرح زیر عبارت است از:

۱. پمپ وکیوم آبی

این نوع از پمپ‌های خلاء به‌وسیلۀ آب کار می‌کنند و به‌عبارتی آب عامل اصلی ایجادکنندۀ خلاء در محیط است. بدین شکل که یک پروانه درون پمپ قرار داده شده‌است و با ایجاد نیروی چرخشی، مایع درون پمپ به حرکت درمی‌آید تا بدین نحو مکش ایجاد شود و بتوان از آن برای ایجاد خلاء در محیط‌های مختلف استفاده کرد. پمپ‌های وکیوم آبی عمدتاً در صنایع بزرگ، به‌منظور افزایش راندمان، کاهش مصرف انرژی و مدیریت هزینه‌ها به‌کار برده می‌شود. از بین موارد اصلی کاربرد این پمپ در صنایع مختلف، می‌توان به صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع مواد غذایی، مراکز بهداشتی و خدمات درمانی، نساجی، داروسازی و غیره اشاره کرد.

۲. پمپ وکیوم روغنی

پمپ‌های روغنی نیز در صنایع تبدیلی متوسط و کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند و هم‌اکنون نیز دو مدل تک‌مرحله‌ای و دو‌مرحله‌ای از آن در بازار وجود دارد. از نظر ساختاری نیز پمپ‌های وکیوم روغنی به کمک یک کوپلینگ متصل به الکتروموتور شروع به‌کار می‌کنند. با حرکت دورانی روتور موجود در استاتور، پمپ شروع به حرکت می‌کند و بدین ترتیب عملیات مکش آغاز می‌گردد. این سری از پمپ‌ها نیز کارایی مناسبی دارند و در بسیاری از سیستم‌های سرمایشی کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. تحقیقات و بررسی‌های به‌عمل‌آمده نیز نشان داده‌است که استفاده از وکیوم پمپ تا حد زیادی موجب بهبود کارایی سیستم‌های سرمایشی، افزایش راندمان آن‌ها و کاهش مصرف انرژی می‌گردد.

۳. پمپ وکیوم خشک

پمپ‌های خلاء یا وکیوم خشک برخلاف دو مدل قبل، بدون نیاز به آن و روغن کار می‌کنند و هوای خروجی از آن‌ها نیز خشک است. این دسته از پمپ‌ها عملکرد بسیار ساده و آسان دارند. به نحوی که با چرخش پره‌ها، فرآیند مکش و ایجاد خلاء انجام می‌شود. در صورتی‌ که می‌خواهید از یک پمپ خلاء ساده و بدون دردسر استفاده کنید، توصیه می‌کنیم این نوع پمپ را انتخاب کنید و از کارایی ساده و امکانات منحصر‌به‌فرد آن‌ها در راستای راه‌اندازی سیستم‌های سرمایشی بهینه نهایت بهره را ببرید.

سخن آخر

پمپ وکیوم ازجمله محصولات الکتریکی پرکاربرد و دارای عملکرد منحصر‌به‌فرد است، تا جایی‌که با اعمال فرآیند مکش در محیط‌های بسته، خلاء به‌وجود می‌آورد. تا به امروز نیز از این محصول در بسیاری از سیستم‌های سرمایشی و دستگاه‌های برودتی استفاده می‌شود و شاهد عملکرد مطلوب آن هستیم، بنابراین در صورتی‌ که قصد راه‌اندازی سیستم‌های سرمایشی و برودتی را دارید، می‌توانید از این نوع پمپ در کنار گیج منیفولد دیجیتال استفاده کنید تا علاوه.بر کاهش هزینه‌ها، کارایی و عملکرد دستگاه‌ها تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کند. به امید اینکه مطالب ارائه‌شده مؤثر واقع گردیده باشد. در بخش‌های بعدی سعی داریم به بررسی جنبه‌های دیگری از ساختار بهینه و اهمیت کاربرد وکیوم پمپ در سیستم‌های سرمایشی بپردازیم.