هوش مصنوعی مولد، فناوری جدیدی است که چند ماهی بیشتر از ارائه آن در پلتفرم «ChatGPT» نمی‌گذرد. این فناوری دنیای جدیدی به روی دانش‌پژوهان و کسانی که به هر نحوی با داده‌ها و اطلاعات سروکار دارند، گشوده است.
به نقل از زاویه، فناوری هوش مصنوعی مولد و چت‌بات‌هایی مانند «ChatGPT» در کنار ایجاد ابهام در مورد آینده بسیاری از مشاغل و حرفه‌ها به جوامع مذهبی هم نفوذ کرده و چالش‌های جدیدی را در حوزه نحوه استفاده ادیان مختلف از آن پدید آورده اند. یک خاخام یهودی اخیرا در مصاحبه با وبگاه خبری گاردین اعلام کرد که از «ChatGPT» خواسته است تا یک متن خطابه هزار کلمه‌ای براساس تورات بنویسد که صمیمیت را به آسیب‌پذیری ارتباط می‌دهد و این چت‌بات متنی با تکیه بر داستان یوسف نبی نوشته است. جاشوا فرانکلین، خاخام یهودی، این نوشتار را عالی نه، اما قابل قبول دانسته است. او معتقد است از آنجا که اطلاعات زیادی در خصوص محتوای خواسته شده وجود ندارد، هوش مصنوعی نمی‌تواند خلق محتوای جذابی داشته باشد. این در حالی است که یک خاخام می‌تواند با تکیه بر دانش و تجربه خود، توأمان، خطبه‌ای تأثیرگذار بنویسد. این داستان هم‌زمان نشان‌دهنده ضعف هوش مصنوعی در خلق آثار بدیع و قوت آن در استفاده از محتوای موجود در فضای وب است. علاوه بر چت‌بات‌هایی که می‌توانند با استفاده از اطلاعات موجود در اینترنت پاسخ‌های محاوره‌ای به سؤالات الهیاتی ارائه دهند، چت‌بات‌های مذهبی تخصصی‌تری نیز پدید آمده‌اند که در ادامه به معرفی مختصر آن‌ها می‌پردازیم:
    HadithGPT؛ این نرم‌افزار احادیثی را در اختیار می‌گذارد که ریشه در متون اسلامی دارد.
    Rabbi Anytime؛ چت‌باتی که برای ارائه مشاوره به اعضای جامعه یهودی طراحی شده است. این پلتفرم به کاربران کمک می‌کند در زمان نیاز به پشتیبانی و راهنمایی مذهبی، مشاوره دریافت کنند.
    Haji & Umra؛ چت‌باتی که زائران مسلمان را در سفر به مکه همراهی می‌کند و اطلاعاتی در مورد اوقات نماز، مکان مسجد و راهنماهای زیارت حج ارائه می‌دهد.
    Ask Mormon؛ چت‌بات مجهز به هوش مصنوعی که به سؤالات مربوط به مسیحیت، پرسش‌های الهیاتی و زمینه‌های تاریخی، پاسخ می‌دهد.
استفاده از هوش مصنوعی برای پاسخ به پرسش‌ها و دریافت راهنمایی‌های مذهبی، پدیده‌ای است که علی‌رغم وجود سابقه استفاده از به قول فرانکلین «خاخام گوگل» یا «شیخ گوگل» برای یافتن پاسخ پرسش‌های دینی، رهبران مذهبی لزوم بررسی پیامدهای بالقوه آن را احساس کرده‌اند. بث سینگلر، استادیار حوزه ادیان دیجیتال در دانشگاه زوریخ، معتقد است که «ChatGPT» و چت‌بات‌هایی مانند آن، نمی‌توانند پاسخ‌هایی دقیق و معتبر ارائه دهند و این مسئله می‌تواند مشکلات خاصی را برای پیروان ادیانی مانند اسلام و یهودیت ایجاد کند. او این اتفاق را چالشی برای دانش الهیات که صدها سال است با دقت و صبورانه گردآوری شده است، برشمرد و گفت که به عنوان مثال، «HadithGPT»  از احادیث یا روایات سخنان و زندگی حضرت محمد(ص) برای پاسخ به سؤالات مربوط به اسلام استفاده می‌کند. ایراد وارد به پاسخ‌های این پلتفرم، این است که آن‌ها با هوش مصنوعی تولید شده‌اند و امکان دارد دقیق نباشند. اسلام سینه به سینه منتقل شده است و برای کسب اطلاعات دقیق، یادگیری و مشورت با علمای واقعی نیاز است.
با این وجود، جهاد ترک، مدیر و مؤسس مدرسه تحصیلات تکمیلی اسلامی بیان، یک مؤسسه آموزش عالی در زمینه مطالعات اسلامی، معتقد است که این ابزار برای یک فرد معمولی که به محققان دینی دسترسی ندارد، می‌تواند مفید باشد. وی اسلام را منبع محور می‌داند و مدعی است که متون بسیاری مانند قرآن و آرای علما و فقهای اسلامی در مورد آن موجود است، اما چالش واقعی اینگونه پاسخگویی عدم وجود احادیث در مورد مسائل مدرن و نوظهور است.
 از سوی دیگر، به گفته انجل کیودو ویلیامز، مبلغ مذهبی بودایی در آیین‌های دیگر مانند بودیسم، متون کمتری وجود دارد و همین امر باعث می‌شود که ربات‌های گفت‌وگومحور نتوانند در این قبیل مذاهب قدرتمند ظاهر شوند. در میان رهبران مذهبی برخی نیز مانند ویلیامز کمی خوش‌بین هستند. او معتقد است چت‌بات‌ها وقت افراد را برای انجام کارهای انسانی و عملکردی بیشتر آزاد می‌کند، چرا که دیگر لازم نیست وقتشان را صرف تحقیق درباره گردآوری اطلاعات از منابع مختلف کنند. او می‌گوید: «با این وجود، هیچ چیز جایگزین حس نابی که در یک معلم واقعی وجود دارد، نمی‌شود.»