|حنیف غفاری|
می گویند بدترین و غیر قابل تصور ترین لحظه برای یک شعبده باز سیرک، زمانی است که «تمساح دست آموز» وی ، دهانش را در لحظه قرار گرفتن سر شعبده باز ببندد و دیگر باز نکند! در این صورت، قاعدتا شعبده باز برای جلوگیری از مرگ فجیع خود ناچار است ضمن شلیک گلوله به تمساح طغیانگر، نمایش خود را بر هم زده و مورد شماتت و تمسخر تماشاگران نیز قرار گیرد! البته این بهترین راه پیش روی شعبده باز است، زیرا در غیر این صورت او دیگر مجالی برای زنده ماندن پیدا نمی کند!
اخیرا رخدادهای قابل تاملی در عرصه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا رخ داده است. در جریان سرنگونی پهپاد غول پیکر «گلوبال هاوک» توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ترامپ مدعی شد که وی قصد حمله به اهدافی از پیش تعیین شده در ایران را داشته، اما پس از اینکه متوجه تلفات ۱۵۰ نفری نیروهای ایرانی شده، به دلیل مسائل انسانی از این موضوع منصرف شده است! او همچنین مدعی شده که ۱۰ دقیقه قبل از آغاز حمله، جلوی آن را گرفته و مانع از تشدید تنشها در منطقه شده است! این ادعای ترامپ با واکنش برخی رسانه های آمریکایی مانند «واشنگتن پست» رو به رو شد. این رسانه ها ضمن تایید اصل جلسه ای که میان ترامپ و افرادی مانند «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و «چاک شومر» رهبر دموکرات‌های سنا صورت گرفته، روایت ترامپ از این جلسه را کاملا تردید آمیز خواندند.با این حال اصلی ترین ضربه در این خصوص، از سوی شخص نانسی پلوسی به رئیس جمهور آمریکا وارد شد. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد که اساسا بحثی در خصوص پاسخ نظامی محدود و جنگ در قبال ایران در این جلسه جمعی مطرح نشده است! به راستی چه اتفاقی در عرصه سیاست خارجی آمریکا رخ داده است ؟
صورت مسئله کاملا مشخص است: سر ترامپ در دهان تمساح دست آموز خود یعنی «جان بولتون» گیر کرده است! جهت درک بهتر ماجرا، بهتر است بر روی یک نظرسنجی مهم در ایالات متحده تمرکز کنیم . اخیرا پایگاه «هیل» در گزارشی به بررسی میزان اقبال عمومی شهروندان آمریکایی نسبت به سیاست خارجی ترامپ پرداخته است. مطابق نظرسنجی منتشر شده در پایگاه «هیل»، تنها ۲۴ درصد ( کمتر از یک چهارم شرکت کنندگان ) با اقدام نظامی محدود یا کامل علیه ایران موافقت کرده اند.بر اساس این نظرسنجی، ۵۸ درصد شرکت کنندگان با هرگونه تقابلی با ایران مخالفت کرده و افراد باقیمانده نیز نظری در این خصوص نداشته اند. این نظرسنجی در حالی منتشر شده است که حدود یک ماه قبل، نظرسنجی دانشگاه کوئینیپیاک نشان می داد که ۳۷ درصد از شهروندان آمریکایی با سیاست‌های ضد ایرانی دولت ترمپ موافق هستند. به عبارت بهتر، مقایسه دو نظرسنجی صورت گرفته طی یکماه نشان می دهد که میزان مخالفت شهروندان آمریکایی با هر گونه تقابلی با ایران افزایش یافته است.
بدیهی است که «سیاست خارجی آمریکا» دارد به پاشنه آشیل ترامپ و کاخ سفید تبدیل می شود. کاهش محبوبیت ترامپ در نظرسنجی های سراسری و ایالتی این روند را تقویت کرده است. اخیرا منابع آمریکایی تاکید کرده اند که جمهوریخواهان سنتی با ترامپ بر سر برکناری جان بولتون از قدرت وارد معامله شده اند. این همان عملیات «نجات ترامپ از مرگ در دهان تمساح» است! سر ترامپ در دهان تمساح دست آموزی قرار دارد که وی حدود یکسال و نیم پیش با افتخار و غرور کامل، آن را به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا منصوب کرده بود!
اگر ترامپ در بهترین حالت ممکن، بتواند سر خود را از دهان تمساح خارج کند و بولتون را از دولت آمریکا اخراج کند ، با عواقب و تبعات این عملیات نیز رو به رو خواهد شد : از کاهش محبوبیت خود در نزد نومحافظه کاران و جمهوریخواهان تندرو تا زیر سوال قرار گرفتن در نزد افکار عمومی بابت دو سال هزینه سازی در حوزه سیاست خارجی!
بدون شک در آینده ای نزدیک، مسائل و موضوعات بیشتری در خصوص سیاست خارجی آمریکا خواهیم شنید! ترامپ در دام و بن بست خودساخته ای که علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است گرفتار شده و البته راهی نیز برای نجات کامل و بی دردسر وی از این دام وجود ندارد. ترامپ در سال ۲۰۱۷ میلادی می توانست در سیاست خارجی خود در قبال ایران، میان «خوب»و«بد» انتخاب کند، اما هم اکنون باید میان «بد»و « بدتر» چنین انتخابی را صورت دهد. بدون شک در سال ۲۰۱۶ میلادی و هنگامی که ترامپ در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری ، دم از احیای هژمونی آمریکا در نظام بین الملل می زد، هرگز تصور نمی کرد که روزی بازی در نقطه کنونی متوقف شود! ترامپ هم اکنون نتیجه حدود سه سال بازی نامتوازن و حماقت آمیز خود را در قبال ایران و دیگر بازیگران بین المللی را مشاهده می کند. ترامپ هر اندازه تلاش کند، این بازی به «نقطه صفر» باز نمی گردد.