سعید نوروزی
۷ سال پس از آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای در دولت تدبیر و امید که با خوش‌بینی تمام به غربی‌ها و کدخدا پنداشتن آمریکا به برجام ختم شد، حالا دیگر برای همه محرز شده است که نه اروپا دست دوستی ایران را قبول کرد و نه امضای دولت دموکرات آمریکا تضمین بود. همه یادمان هست که گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا (علی‌رغم مخالفت برخی سیاسیون و تأکید رهبر انقلاب بر عدم اعتماد به آمریکا) در دولت روحانی به حدی رسید که حتی روسای جمهور ایران و آمریکا با یکدیگر گفت‌وگوی تلفنی داشتند. خوش‌خیالی روحانی به خنده‌های غربی‌ها به آنجا رسید که وی در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۴ به مناسبت امضای برجام در تلویزیون حاضر شد و اعلام کرد: «به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم که طبق این توافق، در روز اجرای توافق (دی‌ماه ۹۴) تمامی تحریم‌ها، حتی تحریم‌های تسلیحاتی، موشکی هم به‌صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل‌ونقل، پتروشیمی و فلزات گران‌بها بالمره (یک‌باره) لغو خواهد شد و نه تعلیق.»از آن وعده‌های رنگین حسن روحانی سال‌ها می‌گذرد و نتیجه‌اش هم شده وضعیت امروز؛ همان تعبیر آنچه که عیان است چه حاجت به بیان است! اما ۵ سال بعد از امضای آمریکا پای سند برجام و دو سال و نیم پس از خروج همان آمریکا از برجام، تمام اتفاقات حول محور توافق هسته‌ای درس عبرتی برای روحانی و ظریف و اصلاح‌طلبان نشده و با آمدن جو بایدن به دنبال مذاکره مجدد با آمریکا هستند. دراین‌بین عجیب‌ترین مواضع مربوط به شخص رئیس‌جمهور است؛ حسن روحانی روز شنبه در سخنانی خطاب به آمریکایی‌ها اظهار داشت:
 «چه کسی اعتماد می‌کند به شما آدم‌هایی که هیچ‌کجا نمی‌شود به شما اعتماد کرد، هر جا پول ما را پیدا کردید دزدیدید شما که در دزدی معروفید ما چه جور به دزد اعتماد کنیم.»این سخنان که واقعا قابل‌تحسین است، از زبان فردی اعلام شده که در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۹۹ گفته بود: «بازگشت به تعهدات برجامی اصلا زمان نمی‌برد و تنها یک اراده است همانطوری‌که پای برجام شکسته شد و آن آدم کم‌سواد یک کاغذ را خط‌خطی کرد، نفر بعدی یک کاغذ خوب بگذارد و قشنگ امضا کند تا سر جای اول بر‌گردیم و اصلا هم‌زمان نمی‌برد.»برخلاف اظهارات نخست، این سخنان به‌قدری ساده‌انگارانه است که انسان قبول نمی‌کند تفکر شخص رئیس‌جمهور این‌چنین باشد. یعنی همان آقای روحانی که چند هفته قبل گفته بود بازگشت آمریکا به برجام با یک امضا انجام می‌شود حالا با چرخشی در مواضع خود می‌گوید چه کسی اعتماد می‌کند به دزدها که ما اعتماد کنیم. با کنار هم گذاشتن همین دو مورد از اظهارات مقام اول دولت، می‌توان عمق خسارت‌های سوء‌مدیریت آقای روحانی را درک کرد. متأسفانه رویه اشتباه ۷ سال گذشته ادامه دارد و دولت به‌جای نگاه به نیروی داخل و راهبردهای رهبری، حتی با وجود «دزد خواندن مسئولین آمریکایی» بازهم چشم‌انتظار همان دزدها است برای گشایش و حل مشکلات کشور. از سوی دیگر مشخص نیست اگر بایدن به برجام بازگشت و روزی از آن خارج شد، سرنوشت ایران چه می‌شود که بازیچه امضای این‌وآن شده است. البته بخش دیگری از صحبت‌های عجیب رئیس‌جمهوری آنجاست که می‌گوید آمریکا بدون شرط و بی‌هیچ قیدی به برجام برگردد و تحریم‌ها را لغو کند تا ایران نیز برجام را اجرا کند. این در حالی است مقامات منتسب به دولت آینده آمریکا به‌صراحت اعلام کرده‌اند که جو بایدن به دنبال «توافقی قوی‌تر» با ایران خواهد بود. یعنی آن‌ها به همین راحتی‌ها به برجام بر‌نمی‌گردند و درخواست‌هایی دارند؛ اما سخنان آقای روحانی طوری است که مردم احساس می‌کنند ایشان یا از اظهارات طرف آمریکایی بی‌اطلاع است یا به‌عمد به آن‌ها اعتنایی نمی‌کند و در سر رویاهای خود را دارد.امروز نتیجه نگاه‌های متناقض حسن روحانی درخصوص یکی از مهم‌ترین سیاست‌های دولت این شده است که به‌علت شرطی کردن اقتصاد، تورم اوج گرفته، قیمت‌ها چند برابر شده و سفره مردم هم که قرار بود رونق پیدا کند کوچک‌تر شده است! دولتمردانی که روزی با شعار رفع تحریم بر سر کار آمدند نه‌تنها در آن موفق نبودند بلکه حالا تحریم‌ها بیشتر هم شده؛ از سویی دیگر مدیریت آقایان حتی در خنثی‌کردن تحریم‌ها که دست خودمان می‌باشد هم شکست خورده و وضعیت روزبه‌روز بدتر می‌شود. با این اوصاف یا باید منتظر بود که آقای روحانی و دولتشان تغییر رویه داده و چشم از بایدن و برجام بردارند و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را اجرا و روی توان داخلی حساب کنند، یا باید امید داشت که دولت بعدی، دولت عقلانیت و جهادی باشد و با تصمیم‌های درست وضعیت موجود را بهتر و اوضاع را سامان بدهد. به‌نظر می‌رسد با توجه به سابقه ۷ ساله دولت تدبیر به راهکار اولی نمی‌توان امید داشت و برای بهبود شرایط باید چشم‌انتظار دولت سیزدهم بود.