|فاطمه فلاح زاده‌|
خبر معافيت مالياتي برخي صنوف ازجمله سلبريتي هاي پردرآمد ، که اين روزها بازار تبليغاتشان هم در فضاي مجازي داغ است به گوش مي‌رسد البته همه هنرمندان و بازيگران پردرآمد نيستند اما بازيگران ، چرا !
حسن موسوي فرد، کارشناس اقتصادي در خصوص معافيت مالياتي اظهار کرده است :« فرار مالياتي در کشور بين ۴۰ تا ۵۰ هزار ميليارد تومان است. اما بر اساس تحقيقات صورت گرفته، اين رقم تا ۱۰۰ هزار ميليارد تومان هم گمانه‌زني مي‌شود. بر اين اســاس توليد ناخالص داخلي کشور، که ۴۲۰ ميليارد دلار است و با در نظر گرفتن ۲۰ درصد اين مبلغ به‌عنوان ماليات، حدود ۱۴۵ هزار ميليارد تومان بايد در کشور ماليات پرداخت شود که در حال حاضر اين‌گونه نيست و اين مبلغ پرداختي وجود ندارد . صنوف پردرآمد در کشور فرار مالياتي گسترده‌اي دارند که مي‌توان به پزشکان با حدود ۷۰۰۰ ميليارد تومان فرار مالياتي اشاره کرد. وکلا نيز جزء همين اقشار هستند. طبق پژوهش سازمان امور مالياتي، ۸۵ درصد وکلا ماليات نمي‌دهند اما برآوردها نشــان مي‌دهد وکلا نيز بايد ۱۲ هزار ميليارد تومان ماليات پرداخت کنند که در سال  فقط ۲۴۰ ميليارد تومان پرداخت مي‌شود.»
براي بررسي بيشتر «رسالت» در گفت‌وگو با ابراهيم رضايي، عضو هيئت‌علمي پژوهشکده تحقيق و توسعه علوم انساني سازمان مطالعه و تدوين به بررسي اين موضوع پرداخته است.
*معافيت به‌شرط سوددهي
ابراهيم رضايي گفت: «وقتي از معافيت مالياتي صحبت مي‌شود درواقع بحث از مشوق‌هايي براي تحريک برخي فعاليت‌هاي اقتصادي نيز مطرح مي‌شود که ممکن است اين فعاليت‌ها در حيطه اقتصاد نباشد و حتي در زمره فعاليت‌هاي اجتماعي و فرهنگي قرار گيرند اما هدف نهايي در حوزه اقتصاد و تحريک اين مسائل دنبال مي‌شود. معافيت‌هاي مالياتي يکي از ابزارهاي مهم براي اقتصاد هر کشور  است اما نوع نگاهي که امروز در دنيا نسبت به معافيت‌هاي مالياتي وجود دارد با نگاهي که در کشورهاي درحال‌توسعه به‌ويژه، کشورهاي نفت‌خيز وجود دارد بسيار متفاوت است .در دنيا معافيت‌هاي مالياتي را با نگاهي هدفمند و براي فعاليت‌هايي که به‌طور حتم از سوددهي آن اطمينان دارند به کار مي‌گيرند.»
وي افزود : «وقتي شما معافيت مالياتي را اعمال مي‌کنيد بايد اطمينان بر اين باشد که مي‌تواند منجر به فعاليت‌هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي شود و توليد کشور را افزايش و در کنار آن، درآمد دولت هم از محل معافيت‌هاي مالياتي بيشتر شود. درواقع دولت از يک منبع درآمدي براي مدتي کوتاه چشم‌پوشي مي‌کند تا در مقابل در مدت‌زمان کمتري، درآمدي بيشتر از مبلغ ازدست‌رفته، به دست آورد.»
او با اشاره به‌درستي برخي معافيت‌ها گفت : «در بحث معافيت‌هاي مالياتي براي امور فرهنگي ، بايد همه جوانب فرهنگي و فعاليتي آن‌ها را موردبررسي قرارداد. برخي معافيت‌ها چيزي جز دور ريختن درآمد دولت نيست. همان‌طور که براي برخي فعاليت‌ها ازجمله امور فرهنگي مربوط به کتاب؛ ماليات بر درآمد امري نادرست است. زيرا فرد با خريدن کتاب ، علاوه برافزايش اطلاعات عمومي و سطح دانش خود ، به جامعه نيز کمک خواهد کرد .»
*معافيت بدون صرفه بيروني ، زيان  اقتصاد است
مشاور اسبق پژوهشکده امور اقتصادي افزود: «يک فعال هنري که درآمد خوبي دارد بايد ماليات بر درآمد را پرداخت کند زيرا هيچ توجيه ِ منطقي براي معافيت مالياتي آن‌ها که مسير انتفاعي را در هنر دنبال مي‌کنند  وجود ندارد. بنابراين معافيت مالياتي به فرد ، مؤسسه و صنوفي که کار آزاد را دنبال مي‌کند، چيزي جز زيان به اقتصاد کشور نيست. تشخيص اين صنف‌ها به‌راحتي قابل‌تشخيص و دولت به‌سادگي مي‌تواند اعلام کند که کدام بخش‌ها، از کدام حوزه‌ها بايد ماليات بر درآمد خود را پرداخت کند و کدام بخش‌ها مي‌تواند شامل معافيت‌هاي مالياتي شود.»
*معافيت مالي نادرست ، پديده شوم اقتصادي !
وي افزود : «معافيت مالياتي نادرست روزنه اساسي براي دو پديده شوم است، نخست اجتناب مالياتي؛ يعني شخصي که نمي‌خواهد ماليات خود را پرداخت کند به‌طور قانوني از اين مسئله فرار مي‌کند و بعدازآن فرارهاي مالياتي شکل مي‌گيرد. البته در يک سال اخير با دسترسي که سازمان امور مالياتي به‌حساب هاي 
بانکي اين افراد دارد مشکل تا حد زیادي حل‌شده است و با رصد کردن بيشتر، در شرايطي آرام و بدون حاشيه  مي‌توانند اين مشکل را به‌طور کامل حل کنند تا رسانه‌ها نيز با يک قشر خاص به مشکل برخورد نکنند و فرصت مظلوم‌نمايي اين قشر در فضاهاي مجازي ايجاد نشود. بنابراين دولت و سازمان امور مالياتي مي‌توانند با وارسي بيشتر هزينه اجتماعي اجراي يک سياست درست اقتصادي را بهتر کنند .»
رضايي درآخر ضمن اشاره به مسيرهاي نادرست اقتصادي بيان کرد: «يکي از زمينه‌هاي فرار مالياتي ، اقتصاد زيرزميني است يعني هرچقدر که در اقتصاد ثبت‌نشده و قابليت پيگيري نداشته باشد به همان ميزان فرار اقتصادي بيشتر مي‌شود.»