‌|گروه اجتماعي-  مريم رمضاني‌| 
حتما مي‌دانيد بيماري آنفلوآنزا در اثر مراجعه ديرهنگام به پزشک مي‌تواند ويروسي مرگبار باشد و همان طور که شنيده‌ايد طي روزهاي اخير، ۸۱ نفر از هموطنانمان به‌دليل ابتلا به اين ويروس، جان باخته‌اند. 
البته به روايت مسئولان وزارت بهداشت جاي نگراني نيست، چرا که شيوع بيماري آنفلوآنزا در حال حاضر روند نزولي در کشور دارد و تا ۲ هفته آينده شاهد فروکش کردن آن خواهيم بود. 
مطابق آخرين آمار مرکز مديريت بيماري‌هاي واگير وزارت بهداشت از «ابتداي مهر تاکنون چهار هزار نفر به علت ابتلا به بيماري‌هاي تنفسي و مشکوک به آنفلوآنزا در بيمارستان بستري شدند که از اين تعداد ۸۱ نفر به‌خصوص گروه‌هاي پرخطر با داشتن بيماري‌هاي زمينه‌اي جان خود را از دست‌دادند و بيشترين موارد مرگ و مير مربوط به استان‌هاي کرمان، گلستان، مازندران، خوزستان و کهگيلويه‌و‌بويراحمد بوده است.»
گفته مي شود، امسال شيوع  و شدت و طول دوره اين بيماري نسبت به سال‌هاي گذشته بيشتر است و از سوي ديگر ويروس «اچ ۱ ان۱»(۱H۱N۱)مهم‌ترين ويروسي است که علت مرگ در کشور بوده و مهاجم و فراگير است، بعد از آن ويروس «اچ ۳ ان ۲» (H۳N۲) با ميزان کمتر، دومين ويروس شايع و مرگ آور در بين افراد مبتلا به آنفلوآنزا است. 
عليرضا رئيسي، معاون بهداشت وزارت بهداشت از رو به کاهش بودن نمودار همه گيري آنفلوآنزا در کشور  خبر داده و عنوان کرده است: « براي فروکش کامل موج آنفلوآنزا در اين شرايط بهترين کار اين است که مردم  توصيه هاي وزارت بهداشت شامل رعايت بهداشت فردي به ويژه شست و شوي مکرر دست ها با آب و صابون را رعايت کنند و در صورت ابتلا به علايم آنفلوآنزا، استراحت کافي، نوشيدن مايعات فراوان و پرهيز از حضور در جمع را رعايت کنند  و از دست دادن و روبوسي خودداري کنند.» به روايت خبرگزاري ايرنا، نوع آنفلوآنزايي که امسال در کشور شايع است، آنفلوآنزاي «اچ ۱ ان ۱» (H۱N۱) و «اچ ۳ ان ۲» (H۳N۲) است که البته حدود ۹۰ درصد موارد از سوش (نوع) ويروس «اچ ۱ ان ۱» گزارش شده که نوع شديدتر اين بيماري است.
*کمبود دارو نداريم
اما طي روزهاي گذشته کمبود داروي آنفلوآنزا در فضاي مجازي خبر ساز شد، داروي معروف براي درمان بيماران آنفلوآنزا، «اسلتاميوير» (Oseltamivir) با نام تجاري «تاميفلو» (Tamiflu) است که  گويا پشت پرده  اين ماجرا انحصارطلبي و کارشکني يک شرکت توليدکننده داخلي بوده است. برهمين اساس مهر عليان، مديرکل اداره دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو توضيح داده است: توليدکننده داخلي داروي درمان آنفلوآنزا ناگهان در نزديکي فصل پاييز اعلام کرد که با وجود تأمین ماده اوليه شرايط توليد اين دارو را ندارد و ما با شرايط غير مترقبه اي مواجه شديم، چرا که در نزديکي فصل پاييز تأمین دارو مشکل است و بلافاصله از منابع فوريتي دارو  براي تأمین نياز  داروي درمان آنفلوآنزاي کشور کمک گرفتيم.
مهرعليان در ادامه سخنانش با تأکید بر اينکه ما داروي درمان آنفلوآنزا را از منابع خارجي و منابع فوريتي به سختي تأمین کرديم و واکسن آنفلوآنزا به وفور در کشور توزيع کرديم، افزوده است: بايد توجه داشت که همه دنيا در فصل پاييز به دنبال داروي درمان آنفلوآنزا هستند و سهميه هاي مورد نياز خود را از قبل اعلام و تأمین مي‌کنند و ما در اين شرايط با چالش بسياري براي تأمین داروي مورد نياز کشور مواجه بوديم اما با اين وجود توانستيم نياز کشور را تأمین کنيم.
آن طور که کيانوش جهانپور، مديرکل روابط عمومي وزارت بهداشت درباره کمبود داروي آنفلوآنزا در کشور تصريح کرده است، توزيع دارو تابع سياست‌هايي است که براساس مطالعات باليني انجام مي‌شود و داروي آنفلوآنزا صرفا براي بيماران بستري تجويز مي شود و توزيع داروي آنفلوآنزا به صورت کنترل شده انجام مي‌شود و هيچ کمبودي در اين زمينه وجود ندارد. تا هفته گذشته بيش از دو ميليون کپسول «اسلتاميوير» در کشور توزيع شده است و يک ميليون ديگر نيز تا  هفته جاري توزيع مي‌شود.
او با بيان اينکه ذخيره داروي آنفلوآنزا در کشور بسيار فراتر از نياز بازار دارويي ماست، ابراز اميدواري مي کند که حتي اگر در بهمن ماه نيز شاهد موج بيماري آنفلوآنزا و نياز به داروي آن در کشور باشيم، مشکلي وجود نداشته و به اندازه نياز واقعي، اين دارو تا پايان سال در کشور موجود خواهد بود، همچنين بخش‌هاي بستري بيمارستان‌ها در صورت نياز مي‌توانند از طريق معاونت بهداشتي دانشگاه‌هاي علوم پزشکي داروي آنفلوآنزا را تحويل بگيرند و تاکنون نيز هر جا که بيمار بستري وجود داشته و درخواست کرده، دانشگاه دارو را در اختيار قرار داده است.
مديرکل روابط عمومي وزارت بهداشت يادآوري کرده است که بيش از ۸۰ درصد بيماران آنفلوآنزا نيازي به اين داروها ندارند و ۹۵درصد اين بيماران نيازي به بستري شدن در بيمارستان ندارند و فقط ۳-۲ تا ۵ درصد بيماران نياز به بستري شدن دارند. 
*نشانه هاي بيماري
تب، تعريق، سردرد، درد عضلات و مفاصل، گلو درد، احتقان بيني، عطسه و سرفه از علائم آنفلوآنزا است و بيماري معمولا بين دو تا هفت روز ادامه مي‌يابد. اگر فکر مي کنيد به آنفلوآنزا مبتلا شده ايد، از تماس با ديگران پرهيز کنيد. از حضور در محل کار پرهيز کنيد، زيرا تنها همکاران خود و ديگران را در معرض بيماري قرار مي دهيد. اگر بايد از خانه خارج شويد، به عنوان مثال، براي مراجعه به پزشک، از يک ماسک استفاده کنيد.
آنفلوآنزا بسيار مسري است و اغلب يک بيماري ناتوان کننده و حتي مرگبار است. بهترين کاري که مي توانيد براي کمک به پرهيز از انتقال بيماري انجام دهيد، تزريق واکسن آنفلوآنزا است. حسين عرفاني، رئيس اداره مراقبت مرکز مديريت بيماري هاي واگير وزارت بهداشت در تشريح آخرين وضعيت اين بيماري به «رسالت »مي گويد: امسال بارش هاي آسماني و سردي هوا نسبت به سال گذشته زودتر اتفاق افتاده و از آنجايي که ساختار ژنتيکي اين ويروس مرتب عوض مي شود، آنفلوآنزاي انساني «اچ ۱ ان ۱» با يک تغيير خفيف تا متوسط جهش يافته و به همان نسبت در بحث ميزان سرايت و ميزان بيماري زايي، افزايش و قدرت پيدا کرده و باعث شده که در کشور ما از اواخر مهرماه، اپيدمي فصلي آنفلوآنزاي انساني را با سوش (نوع) آنفلوآنزاي «اچ ۱ ان ۱» شاهد باشيم.
*تزريق واکسن براي گروه هاي در معرض خطر
او در  پاسخ به اين پرسش که تزريق واکسن آنفلوآنزا براي چه افرادي توصيه مي شود، عنوان مي کند: اين واکسن براي دو گروه توصيه مي شود؛ گروه در معرض خطر و گروه در معرض تماس که گروه در معرض خطر شامل کودکان زير ۵ سال، افراد سالمند بالاي ۶۵ سال، زنان باردار، افراد دچار چاقي مفرط و بيماري هاي مزمن عصبي مثل ويلچري ها و قطع نخاعي ها و بيماري‌هاي مزمن قلبي و عروقي به جز فشار خون بالا، بيماري‌هاي مزمن ريوي مثل آسم و بيماري هاي مزمن متابوليک و غدد مثل ديابت و امراض مزمن کليوي و کبدي و بيماران سرطاني و کساني که به طور مزمن داروي آسپرين استفاده مي کنند و يا داروهاي سرکوب گر سيستم ايمني مثل کورتون و شيمي درماني و راديوتراپي و کساني که عفونت مزمن دارند مثل «HIV» مثبت و گروه دوم، گروه در معرض تماس هستند که سيستم ايمني شان مشکلي ندارد اما مواجهات شغلي، آنان را در معرض ابتلاي بيشتر قرار مي دهد مثل پزشکان و پرستاران و تکنیسين هاي اورژانس بنابراين ساير افراد جامعه ضرورتي براي تزريق واکسن ندارند. 
به اذعان او، وقتي يک بيماري در سطح جامعه انتشار پيدا مي کند، گروه سني که بيشتر مراودات اجتماعي را دارد بيشتر در معرض خطر است، از اين رو افراد بالغ، اولين گروهي هستند که بيماري در آنها بروز پيدا کرده و به مرور در ميان ساير گروه هاي سني هم انتشار پيدا مي کند، در واقع بالغين ميانسال يعني افراد ۳۰ تا ۵۰ سال بيشتر در معرض ابتلا هستند، هرچند در ساير گروه هاي سني هم اين بيماري ديده شده است. 
رئيس اداره مراقبت مرکز مديريت بيماري هاي واگير وزارت بهداشت به نشانه ها و علائمي که فرد بايد به پزشک مراجعه کرده، اشاره مي کند و در ادامه توضيح مي دهد: ۹۷ تا ۹۸ درصد بيماران، عفونت حاد تنفسي خفيف دارند که علامت آن هم تب بالاي ۳۸ درجه و سرفه است و مي تواند با سردرد و گلودرد و آبريزش بيني و بدن درد همراه باشد يا نباشد، اين افراد نياز ندارند تا به پزشک مراجعه کنند و حتي به مصرف آنتي بيوتيک و داروي خاصي هم احتياجي ندارند فقط بايد در دوره واگيري و شدت علائم در منزل استراحت کرده و مايعات گرم استفاده کنند تا درمان علائم ضد تب و ضد سرفه داشته باشند. اما معمولا ظرف مدت ۳ تا ۵ روز بهبود پيدا مي کند. اين استراحت در منزل باعث مي شود، بيماري به ديگران سرايت نکرده و سيستم ايمني فرد هم بهتر عمل بکند و اما ۲ تا ۳ درصد مبتلايان، دچار مشکل تنفسي حاد هستند که بايد حتما به پزشک مراجعه و در بيمارستان بستري شوند و درمان اختصاصي آنفلوآنزا را دريافت کنند. 
عرفاني در پاسخ به اين چرايي که آنفلوآنزا چطور مي تواند باعث مرگ شود؟ عنوان مي کند: اغلب کساني که بر اثر آنفلوآنزا فوت کرده اند، بيماري زمينه اي مزمن داشته اند و اين بيماري باعث ضعف سيستم ايمني آنان شده اما در ساير افراد ممکن است به علت خود درماني، مراجعه دير هنگام، درمان اشتباه و استفاده از داروهاي کورتوني، سيستم ايمني خوب عمل نکرده و به سمت نارسايي حاد تنفسي بروند و در نهايت جان خود را از دست بدهند. 
*موج ويروس تا کي ادامه دارد؟
او ابراز اميدواري مي کند که اگر همين روند دنبال شود و مردم در بحث جلوگيري از انتقال بيماري کمک بکنند، ظرف ۲ تا ۳ هفته آينده اين اپيدمي در جامعه کنترل مي شود، ضمن اينکه حتي يک مورد کمبود دارو هم وجود ندارد و مي توان با رعايت اصول بهداشتي اين بيماري را مهار کرد. عرفاني يادآوري مي کند، آن ۹۷ تا ۹۸ درصدي که بيماري خفيف دارند در جامعه ويروس را انتشار مي دهند، بنابراين بايد در منزل استراحت کنند و اگر قرار است در بيرون از منزل باشند از حضور در مکان هاي تجمع و تراکم انساني خودداري کرده و در مراودات با ديگران، حفظ فاصله يک متري را داشته باشند و روبوسي نکرده و دست ندهند و از ماسک استفاده کنند. اگر ماسک نداشتند، به هنگام عطسه و سرفه از دستمالي استفاده کنند و بعد دستمال را داخل کيسه پلاستيکي و سطل زباله بيندازند و اگر دستمال نداشتند از آستين آرنج و آستر کت و کاپشن براي سرفه و عطسه استفاده بکنند، زيرا دست ممکن است آلوده شود. از طرفي شست‌وشوي دست به مدت ۳۰ ثانيه با آب و صابون يکي از روش‌هايي است که مي تواند جلوي انتشار ويروس را بگيرد، اگر اين اصول و رفتارهاي بهداشتي ساده را لحاظ کنند، مشکلي پيش نخواهد آمد. 
طي چند روز اخير آنفلوآنزا جان ۲ معلم سيستان و بلوچستان را گرفته و گفته مي شود به منظور پيشگيري از شيوع بيماري آنفلوآنزا بهتر است مدارس تعطيل شود اما مسئولان وزارت بهداشت و درمان معتقدند چنين اقدامي را در کنترل و مهار بيماري مؤثر نمي دانند و معتقدند، بهتر است دانش آموزاني که به اين ويروس مبتلا شده اند به کلاس درس وارد نشوند، به همين علت عرفاني، تأکید مي کند: ما در مدارس بحث اپيدمي يا همه گيري را نداريم و مواردي محدود به صورت تک گير به اين ويروس مبتلا شده اند بنابراين کساني که به صورت تک گير آلوده هستند، در منزل استراحت کنند و مدارس به فعاليت خودشان ادامه بدهند و اگر احيانا در يک کلاس درس، تعداد دانش آموزان بيمار از يک حدي بالاتر رفت، فقط براي آن کلاس مي توان تصميم گرفت و اگر در يک آموزشگاه بود، فقط براي آن آموزشگاه مي توان تصميم گرفت اما اينکه ما بياييم در يک شهر يا استان کل مقاطع تحصيلي و مدارس را تعطيل کنيم، برابر با ضوابط و مقررات، کار خلافي بوده و کارشناسي نيست و قاعدتا تأثیر بالعکس خواهد داشت، زيرا به محض تعطيلي، دانش آموز به کوچه و خيابان مي رود و ويروس را مي گيرد و بعد از تعطيلات مدرسه، آن ويروس را با خودش به داخل مدرسه مي آورد. 
دکتر مينو محرز، متخصص بيماري‌هاي عفوني هم موافق تعطيلي مدارس نيست و اين راهکار را در مهار بيماري مؤثر نمي داند. او در گفت و گو با «رسالت» تأکید مي کند: فقط کشور ما نيست که به اين ويروس مبتلا شده بلکه همه کشورهاي اطراف از عراق و کويت و عمان با اين مسئله روبه رو هستند و بايد عنوان کرد، همه اين ها ويروس آنفلوآنزا نيست و ويروس هاي مشابه ديگري هم هست که شدت پيدا کرده و باعث شده مراجعه و بستري زياد باشد بنابراين به طور تقريبي ۳۵ تا ۴۰ درصد اين ويروس آنفلوآنزا بوده و مابقي ساير ويروس هاست، ضمن اينکه در حال حاضر فصل شيوع اين بيماري است و چندان جاي تعجب ندارد. 
*تجويز کورتون و شدت عفونت هاي ويروسي
او علت مرگ و مير بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا را غيرطبيعي ندانسته و عنوان مي کند: آنفلوآنزا عفونتي است که مي تواند مثل يک سرماخوردگي ساده باشد و يا به يکباره بيمار را به «ICU» بکشاند و جانش را در معرض خطر قرار دهد، از طرفي سير سريع بيماري در علت مرگ سهم دارد و در عين حال برخي از پزشکان به اشتباه به بيماراني که سرماخوردگي دارند، کورتون تجويز مي کنند درحالي که کورتون يکي از عوامل شدت بخشيدن به عفونت هاي ويروسي است.
اين متخصص بيماري هاي عفوني در ادامه تأکید مي کند: ويروس آنفلوآنزا با علائمي مثل تب و بدن درد و سرفه هاي شديد و اسهال خودش را نشان مي دهد و بيشتر خانم هاي باردار و کساني که داراي بيماري هاي قلبي و ريوي هستند و افراد ۶۵ سال به بالا و کساني که بيماري هاي سرطاني داشته و شيمي درماني مي شوند، در شمار مبتلايان قرار دارند. 
به اعتقاد او، نمي شود پيش بيني کرد که موج ويروس چه زماني خاتمه پيدا مي کند اما در حال حاضر تا حدودي هجوم بيماران به بيمارستان کم شده و خوشبختانه مشکل کمبود دارو هم وجود ندارد و حتي به بيماران سرپايي با نسخه متخصصين بيماري هاي عفوني و پزشکان متخصص ريه و اطفال، دارو داده مي شود. 
دکتر شروين شکوهي از ديگر متخصصين بيماري هاي عفوني است که در گفت و گو با «رسالت» تأکید مي کند: موج اين ويروس به احتمال زياد دو يا سه هفته ديگر ادامه دارد و باتوجه به اينکه با کمبود دارو روبه رو نيستيم، مي توان اميدوار بود که ظرف مدت زماني که اشاره کردم، موج اين ويروس خاتمه يابد.  
او با تأکید بر اينکه ويروس آنفلوآنزا، عجيب و غريب نيست، مي گويد: شمار کساني که به اين بيماري مبتلا شده اند، زياد بوده و در حال حاضر نمي توانيم بگوييم بيماري زايي اين ويروس بيشتر است يا خير، زيرا بايد از نظر ژنتيکي کارهاي علمي صورت بگيرد اما اين احتمال وجود دارد که بيماري زايي آن از سال‌هاي قبل بيشتر باشد، بي ترديد علت بالا بودن شمار مرگ و ميرها ناشي از افزايش تعداد بيماران بوده است.
به اذعان او، دوره اين بيماري در کساني بيشتر طول مي کشد که داراي يکسري مشکلات زمينه اي هستند، از متابوليک  تا بيماراني ديابتي و کبدي و يا بيماراني با مشکلات قلبي و ريوي و مشکلات مزمن اعصاب و کساني که داروهاي کاهنده ايمني دريافت مي کنند و خانم هاي باردار و کساني که چاق هستند، اين افراد امکان عارضه دار شدنشان بيشتر است، ضمن اينکه ويروس تمام شده و طبيعي است، بيمار آلرژيک يا بيماري که سينوزيت مزمن داشته و به آسم مبتلاست يا داراي افزايش حساسيت راه‌هاي هوايي است، طول دوره بيماري اش بيشتر باشد.  
* ابتلا به اين بيماري در همه گروه هاي سني وجود دارد
شکوهي معتقد است، ابتلا به اين بيماري در همه گروه هاي سني وجود دارد، اما بيشتر کودکان زير ۵ سال و به ويژه ۲ سال و افراد پير به دنبال ابتلا به اين بيماري،عارضه دار مي شوند به همين علت واکسن مي تواند تأثیرگذار باشد، هرسالي که واکسني توليد مي شود، درصدي همپوشاني دارد و اين درصد در بهترين شرايط ۶۰ درصد است ولي امسال همپوشاني بد نبوده است. 
 به اعتقاد اين متخصص بيماري‌هاي عفوني، افراد اگر علائم سرماخوردگي را احساس کردند، به احتمال بسيار زياد مبتلا به آنفلوآنزا شده اند، امکان دارد فرد گلويش درد بگيرد و يا به درد بدن و تب و علائم گوارشي دچار شود بنابراين ويروس آنفلوآنزا ممکن است با تمام علائم شروع شود و افراد اگر حالشان بدتر شد بايد به پزشک مراجعه کنند.