فرمايشات رهبر انقلاب در آغازين روز سال ۹۸، نقشه راه نظام است و امسال بيش از هر مقطع زماني ديگر بايد فرمايشات معظم له چراغ راه همه مسئولان و مردم باشد. اگر بخواهيم از ميان همه نکات مهمي که ايشان بيان کردند، محوري‌ترين نکته را استخراج کنيم، بايد بر کليدواژه هايي همچون «بي‌اعتمادي به غرب»، «شرارت آمريکايي ها» و «شوخي بودن کانال مالي» اشاره داشت. پر واضح است که ما بار‌ها چوب اعتماد به اروپا و آمريکا را خورده ايم اما بعد از خروج آمريکا از برجام، برخي رسانه ها و جريان هاي سياسي غرب گرا بر مسئله دل‌بستن و تکيه به ستون اروپا به جاي آمريکا تاکيد کردند و تصورشان اين بود که اروپايي ها حسابشان از احمق هاي درجه يک يعني آمريکايي ها جداست. اما اين طور نبود، اروپايي ها با ثبت کانال مالي، بار ديگر نشان دادند که جدا دانستن اروپا از نظام سلطه و تکيه کردن و اعتماد به آنان بي‌ترديد خلاف منافع نظام و نمايانگر ساده لوحي و «ترجيح منافع فردي و باندي بر منافع نظام» است.
برهمين اساس رهبر انقلاب صراحتا از اروپايي ها انتقاد کرده و فرموده اند: «مقام وزير خارجه فرانسه دروغ مي‌گويد که ما به رغم خروج آمريکا از برجام تلاش قابل توجه براي حفظ توافق هسته‌اي داشتيم. خير، شما همراه بوديد و اين کانال مالي که درست کرديد کاملاً فريبنده بود و شبيه به شوخي تلخ است.»
در اين رابطه با محمدسعيد احديان- مدير مسئول روزنامه خراسان و فعال مطبوعاتي و سياسي و حميدرضا مقدم فر- مشاور رسانه اي فرمانده کل سپاه به گفت‌وگو پرداخته ايم. محمدسعيد احديان معطوف بودن تمرکز مسئولان بر روي غرب را نادرست دانسته و معتقد است، مذاکره با اروپايي ها نتيجه اي در بر نداشته است چرا که آنها هنوز يک آب‌نبات چوبي هم به ما نشان نداده اند. در ادامه مشروح اين گفت‌وگو را مي خوانيد.
*جناب احديان رهبر انقلاب ضمن تاکيد بر قطع اميد از غرب گفته اند تجربه هاي تاريخي نشان داده که از غربي ها مي توان انتظار توطئه و خيانت و از پشت خنجر زدن داشت اما نبايد انتظار کمک و صداقت و همراهي داشت، باتوجه به اين صحبت، مسئولين امسال چه رويه اي را بايد با غربي‌ها در پيش بگيرند؟
واقعيت قضيه اين است که مسئولين سياست خارجي و بخش هاي اقتصادي ما و عمده حوزه هايي که با حوزه روابط خارجي سروکار دارند، متاسفانه تکيه کامل به غرب داشته اند. ما بعد از اينکه برجام به نتيجه رسيد، تا مدتي که تحريم ها دوباره بازگشت و بالاخره فرصت هايي ايجاد شد – البته تحريم ها کامل برداشته نشد اما به هر روي فرصت هايي ايجاد شده بود – در اين مقطع بسيار مهم به صورت کامل تمرکزمان را در حوزه اقتصاد و روابط خارجي بر روي غرب معطوف کرديم يعني اگر از آن فرصت استفاده شده بود و اگر حوزه کشورهاي منطقه خودمان را تحت پوشش قرار مي داديم و روابط اقتصادي مان را گسترش داده و تقويت مي کرديم و با کشورهاي شرق نظير هند، روسيه و چين و کشورهاي آمريکاي لاتين نظير برزيل روابط سازنده اي برقرار مي نموديم، امروز که دوباره تحريم ها با بدعهدي آمريکايي ها، گسترده تر و جدي تر شده، فرصت هاي بسياري داشتيم و مي توانستيم مسير قوي تري را طي کنيم. اما مسئولان ما از فرصت هاي بدست آمده استفاده نکردند چرا که به غرب تکيه کردند و در اين مدت خلاف آنچه رهبري فرموده بودند، عمل کردند.
اروپايي ها به خاطر استعمار مستقيم ابراز پشيماني نکردند
*رهبر انقلاب به کانال مالي ايراني – اروپا موسوم به INSTEX هم انتقاد داشته و آن را شبيه يک شوخي تلخ عنوان کرده اند، آيا اين کانال مالي را مي توانيم به معناي از پشت خنجر زدن اروپايي ها توصيف کنيم؟
اصل مسئله اين است که همه کشورها را مبتني بر تاريخ شان مي توان سنجيد و به طور طبيعي نمي شود يک کشور را از تاريخش جدا کرد، مگر در آن اتفاقات مهمي صورت گرفته باشد. اگر اينگونه نگاه کنيم، اروپايي ها که حتي سازنده آمريکايي ها
بودند، در تاريخ شان استعمار مستقيم وجود داشته، يعني کشورهايي بوده اند که تا وقتي توانسته اند به صورت کاملا مستقيم بدون کوچکترين ملاحظه و شرمي خودشان را بر همه کشورهاي ضعيف تر دنيا تحميل کرده اند. اين بخشي از هويت اروپايي ها هم محسوب مي شود و هيچ وقت نسبت به آنچه در سده هاي گذشته انجام دادند، ابراز پشيماني نکردند و نگفتند ما اشتباه کرديم که ديگر کشورهاي دنيا را به استعمار درآورديم و به آنها ظلم کرديم، اين مفهومش اين است که آنها اگر بتوانند بازهم اين خوي خودشان را نشان مي دهند، اين ريشه ماجراست به اين دليل هيچ وقت نمي شود به اين کشورها اعتماد کرد. چون سابقه آنها نشان داده که تا بتوانند هيچ محدوديت اخلاقي و عرفي براي خود قائل نيستند، اگر اکنون اقدامي نمي کنند چون نمي توانند کاري بکنند. اين را مبنا در نظر بگيريد اما درباره کانال مالي بايد ديد آنها منافع خودشان را در اين مي بينند که با ما تعامل روشن مالي داشته باشند يا خير؟ آنچه در حال حاضر مشاهده مي‌شود، نشان مي‌دهد آنها هيچ اجباري در اين قضيه احساس نمي کنند و طبيعتا يک آب‌نبات چوبي هم به ما نشان نداده اند.
اروپايي ها بايد بدانند مسيري که طي مي کنند براي آنها هزينه دارد
آنها مي خواهند ادعا کنند که ما کاري کرده ايم ولي هيچ کار مشخصي انجام نداده اند.
بنده معتقد بودم اروپايي ها بايد بترسند و بدانند مسيري که طي مي کنند، براي آنها هزينه ايجاد مي کند. اگر نترسند هيچ خروجي روشني را از اروپايي ها شاهد نخواهيم بود. به همين دليل معتقدم ما بايد بخش هايي از برجام که نقض اساسي تلقي نشده را، اجرا نکنيم و به تعبيري بايد نقض برجام را بدون نقض اساسي در دستور کارمان قرار دهيم كه اروپايي ها را به تعامل و عقب نشيني مجبور کنيم تا کمي واقعي تر و منطقي تر با ما رفتار کنند.
خروج از برجام، آورده جديدي براي ما ندارد
*باتوجه به صحبت هايي که مطرح کرديد، چرا تاکنون نقض برجام در دستور کار مسئولان نبوده؟
منطق هايي پشت اين ماجرا مي تواند وجود داشته باشد، شايد نگرانند از اينکه واکنشي که اروپايي ها انجام مي دهند، خروج از برجام و از دست دادن آن باشد و احتمال ديگري هم وجود دارد، اينکه ما در ادامه ماجرا چيز زيادي را از دست نمي دهيم و عملا آن کارهايي که بايد انجام مي داديم را قبل از اين انجام داده ايم، تا زماني که مرحله تحقيق و توسعه ما در مورد سانتريفيوژهاي نسل پيشرفته به نتيجه روشني تر نرسند، خروج از برجام، آورده جديدي براي ما ندارد و اکنون ما هزينه
نمي پردازيم. اين ها شايد دليل اصلي باشد اما من بر اين باورم که ما اگر مي‌خواهيم نتيجه بهتري بگيريم، بايد به طرف مقابل بفهمانيم که در صورت خروج از برجام و وقوع هر اتفاق ديگري بازهم نگران نيستيم، تا زماني که کوچکترين ترس را در تقابل از خودمان نشان بدهيم، ما حتما نمي توانيم طرف مقابل را به اجراي تعهداتش وادار کنيم. بنابراين ضروري است به طرف مقابل سيگنالي نشان دهيم و بگوييم از اين ماجرا نمي ترسيم و حاضريم تا انتهاي کار پيش برويم.
معادله آمريکا با ديگر کشورهاي غربي متفاوت است
*مطابق اظهارات شما، ما بايد با شجاعت و قدرت و بدون هيچ هراسي با طرف مقابل يعني اروپايي ها رفتار کنيم و تجربه هم نشان داده که اروپايي ها هم قابل اعتماد نيستند با اين وجود چرا مقام معظم رهبري، آمريکا را شرورتر از اروپا توصيف کرده اند؟
آمريکا ابرقدرت و محور اصلي ماجراست، اروپايي ها عملا از آمريکا دنباله روي مي کنند، لذا وقتي که شما مي توانيد با محور اصلي، دشمني عاقلانه داشته باشيد، طبيعتا بدنه و توابع آن خيلي موضوعيت ندارد. مثل شوروي. در زمان بلوک شرق و غرب، وقتي شوروي از هم فرو پاشيد. طبيعتا ديگر چيزي از آن تفکر باقي نماند. بالاخره آمريکا محور اين ماجراست. دوم نفوذ آمريکا بيشتر از ديگر کشورهاي غربي است يعني کاملا روابط گسترده اي ميان آمريکايي ها و صهيونيست ها وجود دارد و به اين جهت اين ها نوع رفتارشان با ديگر کشورها متفاوت مي شود. سوم اينکه آمريکا نماد استکبارهم هست، علي‌رغم اينکه محور جريان نظام سلطه و استکبار هست، نماد اين ماجرا هم هست، يعني وقتي شما در حوزه اي داريد با نماد تقابل مي کنيد، خيلي موضوعيت بيشتري دارد تا با کشورهايي که بالاخره در آن حوزه قرار مي‌گيرند ولي مفهومِ نماد اصلي ماجرا محسوب مي شوند. به نظر مي رسد اين دلايل نشان مي دهد معادله آمريکا با ديگر کشورهاي غربي متفاوت است.
خصومت آمريکا با جمهوري اسلامي، هستي شناسانه است
در ادامه حميدرضا مقدم فر، مشاور رسانه اي فرمانده کل سپاه هم شاه بيت سخنان مقام معظم رهبري را «قطع اميد از غرب»، «نهراسيدن از اروپايي ها و خط و نشان کشيدن» آنان مي داند و در عين حال معتقد است: «آمريکايي ها ذاتا شرور هستند و بقيه کشورها هم گاهي خباثت ها و خيانت هايي نسبت به جمهوري اسلامي دارند اما آنکه اين دشمني ها را کدخدايي و راهبري مي کند، آمريکاست و حتي رژيم اشغالگر قدس هم جزئي از پيکره او مي تواند منظور و محاسبه شود.» برهمين اساس از او پرسيديم که چرا رهبر انقلاب، آمريکايي ها را به مراتب شرورتر از اروپايي ها توصيف کرده اند؟
ببينيد آمريکا همان طور که حضرت امام هم فرمودند آن شيطان بزرگ است. آمريکا در رأس نظام سلطه قرار دارد. آمريکا رابطه و برخورد و خصومتش با ما در واقع هستي شناسانه است يعني اينکه او تا وقتي که انقلاب اسلامي با ارزش هاي خودش پابرجاست ذاتا با او مخالف است امام تعبير گرگ و ميش را به کار بردند. ذات آمريکا، ذات دشمني با ماست البته سعي مي کند کشورهاي هم پيمان خودش نظير غرب را با خود همراه کند. اما در رأس خباثت ها و دشمني ها قرار دارد، و ۴۰ سال است و بلکه قبل تر از آن از قبل کودتاي ۲۸ مرداد تا به امروز به اين ملت ظلم کرده، اين براي همگان روشن است. بقيه کشورها هم گاهي خباثت ها و خيانت هايي نسبت به جمهوري اسلامي دارند اما آنکه اين دشمني ها را کدخدايي و راهبري مي کند، آمريکاست و حتي رژيم اشغالگر قدس هم جزئي از پيکره او مي تواند منظور و محاسبه شود.
اروپايي ها همواره با ما بازي کرده اند
*مقام معظم رهبري در بخشي از فرمايشات خود بر قطع اميد از غرب هم تاکيد کرده اند، تصور مي کنيد امسال مسئولان ما چه رويه را بايد با غرب به ويژه اروپايي ها در پيش بگيرند؟
اين بخشي از فرمايشات بسيار مهم مقام معظم رهبري بود که البته ايشان به صورت مکرر اين هشدار را به مسئولين داده بودند. ولي امروز ما علاوه بر اين هشدارها با يک تجربه تاريخي هم رو به رو هستيم. يعني ما چند مقطع تاريخي را با غربي ها و کشورهاي اروپايي داشته ايم و به همين منوال در مقاطع مختلف تاريخي از گذشته هاي دور و نزديک و در دوران پس از پيروزي انقلاب هم به همين صورت بوده است. در دوران جنگ تحميلي، غرب و کشورهاي اروپايي کنار صدام بودند و کمکش مي کردند. از سوي ديگر «سازماندهي، تجهيز و هدايت گروهک‌ها عليه نظام اسلامي ايران»، «حمايت‌هاي علني از فتنه‌گران و کودتاچيان در ادوار مختلف»، «مانع تراشي و سنگ‌اندازي در مسير منافع جمهوري اسلامي»، «ممانعت از تأمين نيازمندي‌هاي ايران در سطح جهان» و «همراهي مستمر با آمريکايي ها در جهت سياست هاي اين کشور» نشان مي‌دهد که آنان همواره رفتار‌هاي خباثت آلودي در قبال جمهوري اسلامي داشته اند. در قضيه تحريم ها نيز به همين ترتيب عمل کرده و همراه آمريکايي ها بودند. در مذاکرات برجام هم با آمريکا همراهي داشتند و سعي و تلاش‌شان اين بود که خواست آمريکايي ها محقق شود و در اين سالها به نوعي با ما بازي کردند و در مذاکرات برجام و مذاکرات اخير هم شاهد همين مسئله بوديم. هم از حيث تاريخي و هم از حيث عقلاني و سياسي فرمايشات مقام معظم رهبري قابل تحليل و استناد است و مسئولين ما اگر بخواهند همچنان اين تجربه تاريخي را تکرار کنند، اين بار ديگر ملت نمي پذيرد. اين هشدار بود و ملت ديگر چنين هزينه هايي را نخواهند پذيرفت. به هر روي مسئولين ما نبايد بترسند و خوف و هراسي از تهديدها و برخي خط و نشان کشيدن هاي غربي ها به خود راه بدهند. هر وقت ما محکم ايستاديم، پيشرفت کرديم و آنها عقب نشيني کردند. اين مسئله در ۴۰ سال بعد از پيروزي انقلاب اسلامي قاعده شده است. امروز هم نبايد از صحبت هاي تهديدآميز خوفي به دل راه بدهيم و بايد محکم بايستيم و بدانيم طرف مقابل در موضع ضعف قرار دارد و ما در اوج اقتدار قرار داريم و مي توانيم حرف‌هايمان را با قوت به کرسي بنشانيم.
*همان طور که مطلع هستيد، ايشان در بخش ديگري از فرمايشات‌شان بر اين نکته تصريح داشته اند که نبايد با غرب قطع رابطه کرد، بلکه بايد از علم آنها استفاده نمود اما به آنها تکيه و اعتماد نداشت.
اين صحبت را در گذشته هم مقام معظم رهبري فرمودند که ما بالاخره در سياست خارجي و استراتژي مان غير از آمريکا و رژيم اشغالگر قدس يعني اسرائيل هيچ محدوديتي در مذاکره و ارتباط با کشورهاي دنيا اعم از شرق و غرب نداريم و اين غير معتمد بودن آنها منافاتي با ارتباط و مذاکره ندارد. ما مي توانيم ارتباط‌مان را داشته باشيم اما بدانيم که آن تجربه عقلاني و تاريخي نبايد تکرار شود و بايد با هوشمندي با اين ها ارتباط و مذاکره داشته باشيم.
*مي توانيم بگوييم، عدم هوشمندي و درايت ما باعث شد که کانال مالي از سوي اروپايي ها با هدف به بازي گرفتن مسئولان ما ثبت شود؟
ببينيد آنها مي خواهند ما را معطل کرده و در توهم نگه دارند بنابراين وقتي ما حرف هاي شوخي و طنز آنها را که به صورت بسيار جدي مطرح کرده، جدي بگيريم و وقتي احساس کنند که ما متوجه بازي آنها نيستيم، سعي مي کنند با توان و قدرت بيشتري بازيمان بدهند اما وقتي بدانند که ما اين بازي ها را متوجه مي شويم و اين نوع رفتارها را به حساب رفتارهاي جدي نمي گذاريم، حتما تغيير رفتار خواهند داد. نظير همين برخوردي که مقام معظم رهبري داشته اند.
از سوي ديگر اين مذاکرات اخير هم بي فايده بود و براي مباحث مالي هيچ راهي نشان ما ندادند و بيشتر دارند ما را بازي مي دهند، مسئولين ما بايد هوشيار باشند و با هوشمندي عمل کرده و در مقابل رفتارهاي آنها با استهزا برخورد کنند تا اين ها بدانند ما آنها را جدي نگرفته ايم و نمي توانند مسئولان ما را به بازي بگيرند.
اروپايي ها براي مباحث مالي هيچ راهي نشان ما ندادند و بيشتر دارند ما را بازي مي دهند، مسئولين ما بايد هوشيار باشند و با هوشمندي برخورد کرده و در مقابل رفتارهاي آنها با استهزا برخورد کنند تا اين ها بدانند ما آنها را جدي نگرفته ايم و نمي توانند مسئولان ما را به بازي بگيرند.
*با همه صحبت هايي که رهبري مطرح کردند، تصور مي کنيد در زمينه برجام بايد چه تدبيري اتخاذ کنيم؟
همان طور که مقام معظم رهبري اشاره فرمودند، امروز مسئولين ما از طريق برجام، معتمد نبودن آمريکا و اينکه نبايد به او اعتماد کرد را متوجه شده و تجربه کردند. از طرفي مسئولين دستگاه سياست خارجي ما و آنهايي که در برجام مذاکره کردند، به اين امر اذعان کرده و اعتراف مي کنند و اين اتفاق بسيار خوبي است. همه نگراني ما در قبل و بعد از برجام به ويژه پس از خروج آمريکا همين بود که مسئولان ما متوجه بشوند و بازي نخورند و اميدواريم بهترين تصميم را بگيرند.