یک. جمعی از کارگران، روز گذشته با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند. مقام معظم رهبری در بخشی از این دیدار با اشاره به برخی اعتراضها در محیط کارگری از جمله اعتراض به تأخیر در پرداخت حقوقها و یا واگذاریهای غلط و فاسد، تأکید کردند: «این اعتراضها درواقع کمک به دولت و نظام و آگاه کردن آنها است و در این موارد نیز هر جا دستگاههای مسئول مانند قوه قضائیه وارد شدند، دیدند که حق با کارگران است.»
یک. دولت آیت الله رئیسی در بسیاری از حوزهها، هنوز آن تحول مورد انتظار را رقم نزده و اغلب مسائل اقتصادی از ارزش پول ملی و تورم گرفته تا نرخ بیکاری و نظام بانکی، هنوز با چالشهای اساسی مواجهند. اما با این حال، شاید بتوانیم با دو توجیه حجم خرابی باقی مانده از دهه پیشین و همچنین زمان کوتاه گذشته از دولت جدید خود را آرام کنیم و چشم به راه اصلاح در حوزه های فوق الذکر باشیم.
بازار سرمایه سال 1402 را با بیم و امید شروع کرده است. شروع سال همزمان با رکوردشکنی شاخص و عبور از سقف تاریخی مرداد 1399 بوده است. بازگشتی که 31 ماه به طول انجامید. از سوی دیگر، ریسکهای بازار سرمایه بیشازپیش افزایشیافته و سهم سایر ذینفعان همچنان ناچیز است.
گاهی اتفاقاتی در عرصههای ملی و بینالمللی رخ میدهد که هرچند بی جاروجنجال و کم صداست، اما میتواند نقطه عطف بزرگی در تاریخ باشد. بهزعم نگارنده، حوادث چند روز اخیر در سوریه و سرزمینهای اشغالی، نمونه بارزی ازایندست است. چرا؟ بخوانیم:
یک. ماجرای مسمومیت سریالی دانش آموزان، ابعاد تازهای یافته و برای مردم و مسئولان اولویت شده است. اینکه ریشه و منشأ این مسمومیتها کجاست، عامدانه است یا نوع جدیدی از بیماری ظهور کرده، اگر عامدانه است از کجا هدایت میشود و سؤالات دیگری ازایندست، موضوع این نوشته نیست. متولیان درمانی و امنیتی، روی این ابعاد موضوع در حال جمعآوری اطلاعات و بررسی هستند و ماجرا دیر یا زود مشخص خواهد شد. موضوع این نوشته، پرداختن به بعد آموزشی و اجتماعی ماجراست و آنکه در شرایط فعلی چه باید کرد.
یک. ماههاست که پیرامون آبگیری سد چمشیر، در محافل کارشناسی بحث و تبادلنظر میشود و اماواگرهای زیادی در مورد آن مطرحشده است. در کنار نکات مثبت آبگیری سد که از ابتدا هدف مجریان سد بوده است، نظرات مخالفی از جنس شور شدن آب در بستر رودخانه و تکرار برخی ماجراهای تلخ سد گتوند از یکسو و زیرآب رفتن بخشهای مهمی از محدودههای باستانشناسی کشور در سوی دیگر شنیده میشود.
دهه پنجم انقلاب اسلامی تقریبا به نیمه رسیده و فرصت بهسرعت در حال گذر است. چهارمین سال از گام دوم انقلاب هم تمام شد و اینک در آستانه ۴۵ سالگی، چند نکته قابلطرح است:
یک. چند روز پیش، فیلم مصاحبهای از احمد توکلی، نماینده سابق و رئیس مرکز پژوهشهای مجلس منتشر شد که خاطر علاقهمندان به او را آزرد. دکتر توکلی که زمانی، اقتصاددانی باسواد و سخنوری مسلط محسوب میشد، با حالتی عجیب و سر و دست لرزان و نفسی که با گفتن هر کلمه قطع میشد، چند دقیقه مصاحبهای کرده که اگر متن آن زیرنویس نشده بود، اصلا قابلتشخیص و فهم نیست. کسانی که عادت داشتند ایشان را سرحال و با قوت در سخن ببینند، از انتشار چنین وضعیتی تعجب کردند و از اقدام رسانه انتشاردهنده در انتشار هم تأسف خوردند.
چند روزی تا کنکور دی ماه باقیمانده و هنوز بعضی ابعاد آن بهصورت قطعی برای هیچیک از اضلاع و ذینفعان سازوکار کنکور اعم از دانش آموزان، خانوادهها، معلمان و مدارس مشخص نگردیده است. دراینباره گفتنیهایی هست:
یک. مسئله اخیر موضعگیری مشترک چین و کشورهای حاشیه خلیجفارس را در نظر بگیرید. اصل ماجرا آن است که دولت سعودی و امارات متحده عربی و چند کشور دیگر، ملک مطلق ایالاتمتحده هستند و اساسا توان تصمیمگیری مستقل ندارند. جنس وابستگی حکام این چند کشور به آمریکا، همچون سرسپردگی حکام ایران عصر پهلوی به آمریکا است.
یک. بانک مرکزی گزارشی منتشر کرده که از افزایش نزدیک به ۷ درصدی قیمت مسکن نسبت به ماه گذشته خبر میدهد. بر اساس این گزارش، میانگین قیمت هر مترمربع مسکونی در شهر تهران، به ۴۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است.
برخی خبرها حاکی از احتمال کاهش ارتباط دیپلماتیک برخی کشورهای اروپایی با ایران در سطوح مختلف یا حتی قطع کلی آن است. چیز عجیبی نیست و البته جدید هم نیست. اما ماجرا چیست و واکنش ما باید چه باشد؟
یک. با ورود و فعال شدن بخش عمدهای از مردم و بهویژه جوانان به بازار سرمایه در چند سال اخیر و همچنین با احتساب سهام عدالت، دهها میلیون ایرانی در بورس فعالاند.
یک. تقریبا همه متفق القولند که یکی از ریشههای اصلی ایجاد ابهام برای مردم در ماجراهای اخیر، تأخیر فراجا در انتشار فیلم کامل حادثه و تأخیر در شفافسازی و اطلاعرسانی مؤثر به مردم است. گزارش مجلس و موضعگیری بسیاری از کارشناسان هم همین اشکال اساسی را تایید میکند.