مذاکرات مقامات روسی و اوکراینی با هدف پایان دادن به جنگ در حال برگزاری بوده و پیشرفت هایی نیز دراین مذاکرات حاصل شده است. با این حال، استراتژیستها و نظریه پردازان حوزه روابط بین الملل و سیاست خارجی آمریکا مشغول رصد آثار بلندمدت امنیتی این پدیده( جنگ اوکراین) بر روابط امنیتی شبکه «حامی –پیرو» تشکیل شده توسط واشنگتن هستند.
طی روزهای اخیر در عین سکوت خبری در قبال مذاکرات وین و نقاط اختلافی باقیمانده، شاهد شکل گیری دیالوگها و تحولات معناداری در مناسبات آَشکار و پنهان واشنگتن-تل آویو بر سر این مذاکرات هستیم. ماجرا از جایی آغاز شد که «دن شاپیرو» سفیر آمریکا در رژیم صهیونیستی در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، تیم دولت جو بایدن درباره ایران را بعد از هفت ماه فعالیت و به دلیل اختلافات بر سر انتقادات فزاینده درباره گفتوگوهای وین و احیای برجام ترک کرد.
ایجاد وقفه اخیر در مذاکرات وین، مولد تحلیلها و گمانه زنی هایی در خصوص سرنوشت این آوردگاه دیپلماتیک بوده است.گویا وضع نزدیک به 3 هزار تحریم جدید ضد روسی طی دو هفته اخیر( از آغاز جنگ اوکراین تا کنون )، کاخ کرملین را به این نتیجه رسانده است که از هرگونه آوردگاه سیاسی جهت خنثی سازی این تحریمها و تحدید آثار حقوقی و اقتصادی آن استفاده کنند.
روز جمعه خبر ناگوار انفجار یک بمب قوی در مسجد شیعیان در شهر پیشاور در شمال غرب پاکستان ، بار دیگر پرده از تحرکات تروریستهای تکفیری موردحمایت غرب و رژیم سعودی در شبهقاره هند برداشت. انفجار زمانی رخ داد که نمازگزاران در مسجد «کوچا ریسالدار» در شهر قدیمی پیشاور برای نماز جمعه جمع شده بودند.
رهبر معظم انقلاب در سالروز عید مبعث به نکات مهم و ارزنده ای در خصوص مسائل جاری در اوکراین اشاره فرمودند. ایشان ضمن تاکید بر بحران زیست و بحران ساز بودن آمریکا در نظام بین الملل و ارتباطی که میان حوادث اخیر اوکراین و این خصلت ماهوی آمریکایی ها وجود دارد فرمودند:«عبرت هایی در قضیه اوکراین وجود دارد که انسان مشاهده می کند. یکی از این عبرت ها این است که پشتیبانی قدرت های غربی از کشورهایی که دست نشانده آن ها هستند یک سراب است و واقعیت ندارد. این را همه دولت ها بدانند.»
طی روزهای اخیر شاهد تشدید بازی سیاسی- تبلیغاتی غرب در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران هستیم.در این میان، مقامات آمریکایی و اروپایی تلاش میکنند تا تصویر وارونهای از مذاکرات وین ارائه کرده و مطالبات بر حق و قطعی کشورمان در حوزه ارائه تضمینهای ذاتی و عینی را مصداق«زیادهخواهی»تلقی کنند.
اوکراین رسما به زمین بازی روسیه و ناتو تبدیل شده است. لوهانسک و دونتسک بهعنوان جمهوریهای خودخوانده توسط مسکو مورد شناسایی قرارگرفته و دولت زلانسکی در کییف به نماد ضعف و ناتوانی در نظام بینالملل تبدیل شده است.ا
مذاکرات وین به نقطه مهم و سرنوشت سازی رسیده است، جایی که آمریکا باید تصمیم سیاسی و نهایی خود را در خصوص بازگشت عملیاتی به برجام یا استمرار مسیر پرهزینه فعلی اتخاذ کند.در این میان، غرب که از تاکتیک «بازگشت پوچ به برجام» ناامید شده است، در آخرین روزهای مذاکرات رو به تاکتیک«دور شدن از توافق خوب» آورده است.
جان کربی، سخنگوی پنتاگون اظهار کرده است که آزمایش موفقیتآمیز موشک بالستیک خیبرشکن از سوی ایران ، فراتر از یک پیام بوده و در این خصوص میگوید:
«ما پیوسته شاهد تلاش ایران برای بهبود برنامه موشکیاش هستیم. ما این اقدام را فراتراز یک پیام و تهدیدی برای منافع و تأسیسات منطقهای آمریکا قلمداد میکنیم.»
طی روزهای اخیر، مباحثی در خصوص تقاضای طرف آمریکایی مبنی بر انجام مذاکرات مستقیم با ایران (در پروسه احیای توافق هستهای و رفع تحریمهای ضد ایرانی) مطرحشده است. در این میان، تروئیکای اروپایی نیز با طرح مکرر موضوع «کمبود زمان» تلاش میکند بهانه و زمینه لازم را جهت برگزاری این مذاکرات مستقیم فراهم سازند.
نگاه به شرق به معنی همافزایی راهبردی میان ایران، روسیه و چین در برابر تهدیدات مشترک غرب میباشد. مفهوم نگاه به شرق ، کاملا متضاد با مفاهیمی مانند وابستگی به شرق بوده و اتفاقا منبعث از قدرت مانور بینالمللی کشورمان در قالب سیاست خارجی متوازن خواهد بود.
مذاکرات بر سر رفع تحریم های ضد ایرانی در وین وارد فاز سرنوشت ساز و مهمی شده است. از سوی دیگر، غرب به همان تاکتیک همیشگی خود بر اساس تلاش برای احاطه فرامتن مذاکرات وین بر متن آن پایبند است. اظهارات سلبی «لیز تراس» وزیر خارجه انگلیس یا «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه در خصوص روند مذاکرات به وضوح نشان می دهد که بازیگران غربی از آنچه در جریان مذاکرات می گذرد رضایت درونی ندارند! البته از ابتدا نیز مولفه ای به نام رضایت طرف غربی ( آن هم در پروسه رفع تحریم های ضد ایرانی ) برای نظام و کشورمان موضوعیتی نداشته است!
مذاکرات ایران و اعضای 1+4 در وین باهدف رفع تحریمهای ضد ایرانی ادامه دارد.هراندازه به مراحل مهمتر مذاکرات نزدیکتر میشویم یا در آنها قرار میگیریم، شانتاژ تبلیغاتی و سیاسی غرب جهت تغییر سطح مطالبات منطقی و حقوقی کشورمان پای میز مذاکره ادامه دارد.
سفر رئیسجمهور کشورمان به مسکو، قطعا مولد نگرانیهایی برای مخالفان راهبرد « نگاه به شرق» بوده است. برخی مخالفان، به لحاظ مخالفت ماهوی با هر آنچه «قدرت غرب» را به چالش بکشد منتقد این رویکرد بوده و برخی دیگر نیز در خصوص حدودوثغور این «همافزایی راهبردی» آگاهی ندارند