بهطورکلی، سیاست جمهوری اسلامی در قبال حکومتهای افغانستان تابعی از رفتار آن دولت در نسبت با چند متغیر کلیدی است. متغیرهایی که تقریبا ثابت بوده و برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت بالا و راهبردی دارد که در ادامه به برخی اشاره خواهیم داشت:
گویا برای افغانستان تاریخ در حال تکرار شدن است. در ۱۵ فوریه ۱۹۸۹ آخرین سرباز اتحاد جماهیر شوروی سابق، از پل مرزی میان افغانستان و ازبکستان عبور کرد و حضور بیش از ۹ ساله نیروهای شوروی در افغانستان پایان یافت. حالا بعد از 33 سال از این واقعه در یک پرده جدید با خروج شبانه سربازان آمریکایی از پايگاه هوايی بگرام این نمایش مجددا در حال تکرار است.