به رنج و هزار زحمت به‌دست می‌آید؛ محصولی پر‌مصرف که نامش برنج است. خوشبختانه اقلیم و شرایط آب و هوایی کشور موجب شده تا این نیاز اساسی خانوارهای ایرانی، با دسترنج کشاورزان و شالیکاران داخلی تأمین شود و نیازی به واردات محصولات آن هم درحجم و میزان بالا نباشد. به طورمتوسط‌ و بر مبنای آمارهای مصرفی؛ سرانه مصرف برنج کشور سالانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن می‌باشد و حجم تولید کشور نیز این میزان را به خوبی پوشش می‌دهد.

پیش‌بینی‌ها‌ حاکی از این است که تولید داخل به طورتقریبی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتن خواهد بود بنابراین واردات ضرورتی نخواهد داشت و چنانچه انجام شود، آسیب جدی به تولید داخلی کشور و شالیکاران وارد خواهد کرد چراکه افزون بر تولید، حجم قابل توجهی برنج دپو شده نیز از سال زراعی گذشته وجود دارد. فعالان حوزه کشاورزی براین باورند که به منظور تأمین نیاز داخلی و حمایت از شالیکاران کشور تنها ضرورت دارد تا آمار و اطلاعات را دقیق محاسبه کرد، از حجم تولید داخل آگاه بود و درصدد خرید محصول کشاورزان برآمد؛ اقدامی که حال از سوی وزارت جهاد کشاورزی جدی گرفته شده و به عنوان یک دستورالعمل برای ماه‌های آتی و به ویژه در فصل برداشت برنج مطرح شده است.

پیش‌تر انتقادات بسیاری مبنی بر واردات بی رویه برنج عنوان شده بود و نمایندگان نیز جلوگیری ا‌ز چنین روندی را مطالبه کرده بودند. بدیهی است که واردات برنج اگر بی رویه و با حجم بالا صورت می‌گرفت و استمرار پیدا می‌کرد، انگیزه کشاورزان سلب می‌شد و شرایط تولید برای سال‌های آتی نا به سامان می شد. از این رو وکلای ملت و به ویژه نمایندگان مردم در استا‌ن‌های گیلان و مازندران و همچنین کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم درصدد حمایت از تولید و شالیکاران داخل برآمدند و یکصدا اعلام داشتند که واردات آ‌ن‌هم در ماه‌های برداشت  مغایر با قانون است و می‌بایست از آن جلوگیری شود.

همچنین تعدادی درخواست داشتند که در ابتدا برنج دپو شده کشاورزان که از سال زراعی گذشته باقی مانده خریداری شود و اگر واردات صورت می‌گیرد، مشروط به خرید برنج از‌ کشاورزان داخلی باشد. فعالان این حوزه نیز پیشنهادات متعددی را مبنی بر توزیع برنج داخلی و فروش آن در قالب تنظیم بازار داشتند تا محصولات دپو شده کشاورزان به فروش برسد و به نوعی با خرید تضمینی همراه گردد. پس از پیگیری‌های فراوان خوشبختانه معاون اول رئیس جمهور، وزیر جهاد کشاورزی و مسئولان استان های شمالی را مکلف کرد تا برنامه اجرایی برای خرید برنج دپوشده از شالیکاران را تدوین کنند.

محمد مخبر، شامگاه روز یک‌شنبه مورخ ۹ مرداد ماه ۱۴۰۲، درجریان نشست بررسی مشکلات تولید برنج در استان‌های شمالی کشور عنوان داشت که تمامی برنج های تولید سال قبل از کشاورزان خریداری می‌شود. او همچنین تأکید داشت که باید قیمت گذاری برنج به نحوی باشد تا منجر به رضایت کشاورزان و خریداران شود.معاون اول رئیس جمهور همچنین از مسئولان مرتبط خواست تا در اسرع وقت برنامه زمانبندی شده را برای خرید برنج تدوین کنند. در این نشست مقرر شد ظرف مدت یک ماه آینده تمامی برنج های موجود در انبارهای استان های شمالی به صورت تضمینی خریداری شود و واردکنندگان نیز مکلف شدند تا در صورت خرید برنج طارم و هاشمی بتوانند مجوز واردات دریافت کنند. افزون براین اعلام شد تا مجوز واردات برنج فقط در صورت کمبود برنج صادر گردد و همزمان با خرید برنج، واردات صورت نگیرد. 

 برنامه وزارت جهادکشاورزی برای خرید برنج شالیکاران 
به تازگی وزیر جهاد کشاورزی درباره  تأمین برنج مورد نیاز کشور عنوان کرده است که در سال زراعی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ سطح زیر کشت برنج ۶۶۲ هزار هکتار در استان های کشور بوده و  پیش بینی‌ها حاکی از این است ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال زراعی جاری برداشت محصول صورت بگیرد. وزیرجهاد همچنین تأکید داشت که حمایت از تولید داخل و تولیدکنندگان داخلی با رویکرد سیاست‌های حمایتی مالی و حمایتی اجرایی و سیاست‌ های تجاری در دستورکار قرار بگیرد و به گونه‌ای تنظیم شود که در جهت حمایت از تولیدکنندگان داخل و تولیدات داخلی باشد.

وی بیان داشت که نگاه وزارت جهادکشاورزی در خصوص محصولات کشاورزی استراتژیک، بحث نگاه به داخل است. وی همچنین بیان کرد: درسال جاری برای اولین بار خرید محصول برنج را از طریق شرکت بازرگانی دولتی با حمایتی که دولت انجام داد در دستور خرید قرار گرفت و خرید محصول برنج در استان های شمالی از سوی شرکت بازرگانی دولتی صورت پذیرفت. وی متذکر شد: برای ارقام تجاری طارم و هاشمی با توجه به شرایطی که در شمال کشور داریم از هفته‌های‌ جاری خرید را از طریق شرکت های بازرگانی و فروشگاه های زنجیره ای انجام خواهیم داد و تلاش ما بر این است کشاورز داخلی از بابت اینکه محصول برنج سال گذشته در انبار مانده باشد  مرتفع شود و برای این کار نیز برنامه ریزی صورت گرفته است.

 شرط دولت برای تاجران برنج
وزیر جهاد کشاورزی عنوان داشته که ۳۰ مرکز خرید برنج در شمال کشور دایر شده تا تاجران برنج از آن‌ها خرید کنند. به عبارت دیگر بر مبنای سیاست اخیر وزارت جهاد کشاورزی و رویکرد حمایت از تولید داخلی و شالیکاران، کسانی که تاجر هستند و برنج به کشور وارد می کنند، باید به همان نسبت  برنج شمال کشور را خریداری کنند و در فروشگاه های سراسر کشور توزیع کنند. نیکبخت، وزیر جهاد کشاورزی اعلام داشته شرط واردات برنج را نیز همین راهبرد قرار دادیم و به احدی اجازه واردات برنج را نخواهیم داد تا زمانی که به همین اندازه از شمال کشور برنج خریداری کنیم.

  نگاه کشاورزان به برنامه وزارت جهاد کشاورزی چیست؟ 
در بررسی نگاه کشاورزان به برنامه وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر‌ خریداری برنج دپو شده کشاورزان ‌و شرط واردات برای تاجران برنج به گفت‌وگو با‌ شالیکار گیلانی پرداختیم و نظر وی‌ را‌ درباره سیاست‌های‌ راهبردی دولت و مجلس با هدف حمایت از کشاورزان جویا شدیم. او می‌گوید: نویدبخش و عامل‌ انگیزه بسیار است که دولت درصدد خرید محصولات دپو شده و محصولات زراعی سال جاری باشد. وی که قریب به ۵۰ سال عمر خود را کشاورز بو‌ده و به شالیکاری‌ می‌پرداخته می‌گوید: برنج زحمت دارد! راحت به دست نمی‌آید و کاشت آن در زمانی خاص صورت می‌‌گیرد، آبیاری آن نیاز به دقت دارد! برداشت آن نیازمند صبر است و باید با حوصله انجام شود؛ تمامی این‌ها نیز درحالی است که فصل برداشت برنج، فصل گرم و آفتاب سوزان تابستان است. بنابراین کشاورز‌ رنج بسیار می‌کشد و اصلا به سبب همین رنج است که نام این محصول، برنج شده است. او د‌ر‌پاسخ اینکه آیا محصول انبار شده دارند، می‌گوید: بله! از سال گذشته که شرایط خرید تضمینی برنج به خوبی وجود نداشت، مقداری محصول دپو شده داریم و مابقی را با قیمت کمتر و گاه با ضرر نیز فروخته‌ایم. اقدام دولت و وزارت جهاد می‌تواند امری‌ امیدوار‌کننده باشد چراکه به سبب این امر‌حداقل اطمینان از فروش خواهیم داشت و محصولی را‌ که این چنین با زحمت به دست می‌آید با قیمت پایین و ضرر به فروش نخواهیم رساند.