بهروز کمالوندی معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی امروز (شنبه) ۱۶ شهریور ماه در نشستی خبری در محل این سازمان به تشریح جزییات گام سوم کاهش تعهدات برجامی پرداخت.

حسن روحانی رئیس جمهور چهارشنبه شب ۱۳ شهریور و یک روز پیش از پایان فرصت ۶۰ روزه دوم ایران به طرفهای باقیمانده در برجام و بعد از نشست مشترک سران سه قوه اعلام کرد که گام سوم از روز جمعه (۱۵ شهریور) برداشته می‌شود.
روحانی با اشاره به اقدامات انجام شده در زمینه کاهش تعهدات در گام سوم ، اظهار داشت: در گام سوم سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مدنظر بوده را کنار بگذارد و شاهد گسترش در حوزه تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه که برای غنی‌سازی نیاز داریم را سازمان انرژی انجام دهد و شاهد سرعت عمل در این زمینه باشیم. 
جمهوری اسلامی ایران براساس بیانیه ۱۸ اردیبهشت شورای عالی امنیت ملی در توقف برخی تعهدات برجامی، اقداماتی را در قالب گام‌های اول و دوم صورت داد. در گام اول ایران از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد عبور کرد و در پایان این گام و زمان ورود به گام دوم (۱۶ تیر ماه) نیز عنوان شد که ایران از این به بعد سقف غنی سازی ۳.۶۷ درصد را رعایت نمی‌کند و یک روز بعد هم بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با فارس خبر داد که سقف اورانیوم غنی شده ایران به ۴.۵ درصد رسیده است.

کمالوندی در ابتدای نشست خبری خود به ارائه تصویری کلی از وضعیت سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران پرداخت. وی دهه ۸۰  را دهه رسیدن به مقیاسهای صنعتی در سازمان انرژی اتمی از جمله در تاسیسات نطنز، آب سنگین اراک و … خواند.

وی با اشاره به اینکه دشمنان انقلاب اسلامی تلاش‌هایی را برای ایجاد مشکل در مسیر صنعت هسته‌ای ایران صورت دادند، تصریح کرد که اوج فعالیتهای این صنعت تولید اورانیوم ۴ و ۲۰ درصد بود.

کمالوندی ادامه داد: تلاش بر این است کشور تکنولوژی بومی داشته باشد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: بعد از برجام عملا با بدعهدی‌هایی مواجه شدیم. طرف مقابل تعهداتش را انجام نداد و با مشکلاتی روبرو شدیم بخصوص بعد از خروج آمریکا از برجام، بعد از آن نظام تصمیم گرفت بین تعهدات طرف مقابل و حقوق ما توازنی ایجاد کند.

وی درباره کاهش تعهدات برجامی عنوان کرد: اگر کاهش تعهداتی باشد باید متمرکز شویم بر ضمیمه یک. راکتور اراک، تولیدات آب سنگین، بازفرآوری سوخت مصرف شده، غنی‌سازی که در گام اول از ۳۰۰ تن عبور کردیم و در گام دوم از خلوص  ۳.۶۷ درصد عبور کردیم.

کمالوندی تصریح کرد: سه موضوع باقیمانده یکی فردو است و یکی نظارتهای آژانس است که فعلا بنا نداریم تغییری در نظارتهای آژانس داشته باشیم و تعهدات شفاف‌سازی کما فی‌السابق انجام می‌شود.

وی ادامه داد: ما می‌توانیم غنی‌سازی یک میلیون سو را محقق کنیم. در تحقیق و توسعه بندهای ۳۲ تا ۴۳ عملا هست. چهار موضوع اتفاق افتاده و آژانس امروز مراجعه می‌کند و می‌بیند ۴ اقدام انجام شده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: در مسیر غنی‌سازی ما محدودیتی وجود نداشته چون برنامه‌ها برای بلندمدت دیده شده بود.

وی ادامه داد: تا الان هزاران سند برای سانتریفیوژها درست کردیم. چهار اقدام امروز انجام شد یکی در ارتباط با بند ۳۹ و ماشینهای سانتریفیوژ. سانتریفیوژها همانطور که تحقیق و‌ توسعه می‌کنند به انباشت ذخایر ما کمک می‌کنند. این اقدام از دیروز انجام و امروز به آژانس اعلام شد و تولیدات تحقیقاتی ما به ذخایر ما افزوده می‌شوند.

کمالوندی در خصوص گازدهی سانتریفیوژ آی‌آر۶ نیز افزود: آی‌آر ۶ قرار بوده در سال ۱۱ برجام گازدهی شود که گازدهی آن را شروع کردیم. راه اندازی زنجیره ماشین آی آر ۴ بیست تایی هم الان انجام شده است. ماشین‌های آی آر ۶ را به صورت زنجیره ۲۰ تایی از دیروز گازدهی کرده‌ایم و زنجیره ۳۰ تایی را در برنامه بعدی انجام می‌دهیم.

به گفته کمالوندی، ۴ اقدام دیگر مانده که دو مورد آن راه اندازی زنجیره میانی IR2m است که باید از سال ۱۱ انجام می‌شد که راه اندازی آن و گازدهی زنجیره ۱۰ تایی سانتریفیوژهای IR5s و گازدهی آن برای حدود ۲ ماه آینده انجام می‌شود. می‌توانیم راه اندازی زنجیره‌های شاهد ۱۶۴ تایی IR4 و راه اندازی زنجیره‌های شاهد ۱۶۴ تایی IR2m و زنجیره میانی سانتریفیوژ IR5s را تا دو ماه آینده داشته باشیم.

وی درباره دعوت از فروتا مدیرکل موقت آژانس گفت که این سفر براساس برنامه گذشته بود و اگر آمانو زنده بود این سفر باید در همین زمان انجام می‌شد. وی فردا صبح وارد تهران می‌شود و تا ظهر ملاقاتهایی با ظریف و صالحی دارد و بعدازظهر تهران را ترک می‌کند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت که بتن‌ریزی نیروگاه دوم بوشهر نیز در دستورکار است.

کمالوندی عنوان کرد: در تحقیق و توسعه محدودیتی نداشتیم و کشور مسیر حساب شده‌ای را طی کرده است. بنا نداریم کار غنی‌سازی را با عجله انجام دهیم. ماشین‌های سانتریفیوژ نیاز به تستهای مختلف از جمله تست عمر و … دارند که باید در زمان خود انجام شوند.

وی با بیان اینکه دیگر به زمان‌هایی که اعلام کرده بودیم متعهد نیستیم اظهار داشت: اگر طرف مقابل تعهداتش را اجرا کند ما به تعهداتمان برمی‌گردیم و هر چه جلوتر می‌رویم این شرایط سخت‌تر خواهد شد. طرفهای اروپایی باید بدانند که زمان زیادی باقی نمانده و اگر قرار است اقداماتی صورت گیرد باید زودتر انجام شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ضمن تاکید بر اینکه اگر بخواهیم غنی‌سازی ۲۰ درصدی انجام دهیم باید ذخایر ۴.۵ درصد را افزایش دهیم، تصریح کرد: توانایی افزایش ظرفیت و سطح غنی‌سازی نه فقط ۲۰ درصد بلکه به مراتب بیشتر از ۲۰ درصد در داخل کشور موجود است.