| راضيه فراهاني |
محمدجواد ظريف وزيرامور خارجه کشور طي سفري به پاريس با امانوئل ماکرون، رئيس‌جمهور فرانسه ديدار و گفت‌وگو کرد. لازم به ذکر است که رئيس‌جمهور فرانسه از چندماه پيش و هم‌زمان با کاهش تعهدات ايران در برجام و برداشتن گام‌هاي ايران در تلاش براي نگاه‌داشتن ايران در برجام بوده است.
وزير امور خارجه کشورمان پس از ديدار با ماکرون در جمع خبرنگاران گفت: «فرانسه در مورد نحوه اجراي برجام و گام‌هايي که نياز است طرفين بردارند پيشنهادي را به ايران ارائه و ما نيز در اين زمينه پيشنهادي را ارائه کرديم براي اين که اجراي برجام به صورت کامل انجام شود.» رئيس دستگاه ديپلماسي با سازنده دانستن رايزني‌هاي خود با رئيس‌جمهور فرانسه اظهار داشت: «البته بستگي به اين دارد که اتحاديه اروپا چگونه بتواند تعهداتي که در قالب برجام و پس از خروج آمريكا داده است را انجام دهد.»
نکته حائز اهميت آن است که اروپايي‌ها تاکنون نتوانستند خود را به ايران درجهت عمل به وعده‌هايشان ثابت کنند. حال که ايران نسبت به ضرب‌الاجل‌ و گام‌هايش ثابت‌قدم مانده است کشورهاي اروپايي در تکاپوي نگاه داشتن ايران در برجام هستند.
دياکو حسيني کارشناس مسائل بين‌الملل معتقد است: «اساسا به قول يا وعده‌ کشورها در روابط بين‌المللي نمي‌توان اعتماد کرد. به عبارتي جست‌وجوي اعتماد نه تنها بين ايران، غرب و آمريکا بلکه بين تمام کشورها با يکديگر از بنيان کار نادرستي است زيرا اعتمادي وجود ندارد.» مرتضي مکي کارشناس مسائل اروپا نيز مي‌گويد: « با نزديک شدن ايران به گام سوم، تحرکات سياسي اروپا و برخي کشورها افزايش پيدا کرده است.» در ادامه گفت‌وگوي «رسالت» با دوتن از صاحب‌نظران در اين حوزه را بخوانيد.
* ايران با برداشتن هر سه گام چيزي از دست نمي‌دهد
دياکو حسيني کارشناس مسائل بين‌الملل در پاسخ به اين سؤال که آيا ايران مي‌تواند به فرانسه درباره وعده‌هايش اعتماد کنديا خير، به «رسالت» گفت: «اساسا به قول يا وعده‌ کشورها در روابط بين‌المللي نمي‌توان اعتماد کرد. به عبارتي جست‌وجوي اعتماد نه تنها بين ايران، غرب و آمريکا بلکه بين تمام کشورها با يکديگر از بنيان کار نادرستي است زيرا اعتمادي وجود ندارد و کشورها ناگزير هستند تا برمبناي سلسله مقررات عمل کنند.»
او با بيان اين‌که وعده‌هاي اروپايي‌ها به ايران هيچ تضميني ندارد، ادامه داد: « اگر پيشنهاد آنها به اندازه کافي خوب و قدرتمند بود و توانست ايران را تا حدي راضي کند، در آن صورت مي‌توانند توقع داشته باشند که ايران گام سوم را متوقف کند، اگر در مراحل آينده جديت آنها در وعده‌هايش مشخص شد ايران نيز مي‌تواند به وضعيت سابق در برجام بازگردد، بنابراين اين انتخاب ما است.»اين کارشناس مسائل بين‌الملل تصريح کرد: «در حال حاضر ايران داراي گزينه‌هاي مختلفي است که آنها را نبايد از دست دهد يعني اگر اروپا به تعهداتش به خوبي عمل کرد، ايران نيز گام سوم را برنمي‌دارد اما اگر طبق تعهداتش عمل نکرد ايران با برداشتن هر سه گام چيزي را از دست نمي‌دهد.»
* اجراي گام سوم برابر است با نابودي برجام
حسيني درباره چرايي اصرار اروپايي‌ها براي متوقف کردن ايران درراستاي برداشتن گام سوم در برجام، افزود: «اگر گام سوم از سوي ايران برداشته شود، بقاي برجام به شماره خواهد افتاد چرا که بخش بزرگي از تعهدات ايران اجرا نخواهد شد و اين مي‌تواند به معناي نابودي برجام باشد. با اين اتفاق اعتبار اروپا براي حفظ توافقات چندجانبه‌اش از بين خواهد رفت و همين موضوع باعث تلاش اروپائيان براي برجام است، همچنين آنها با واقعيت‌هاي دنياي بدون برجام به خوبي آشنا بوده و خطرات آن را مي‌شناسند.»
* با نزديک شدن به گام سوم، تحرکات سياسي اروپا افزايش مي‌يابد
مرتضي مکي، کارشناس مسائل اروپا با اشاره به ديدار اخير محمدجواد ظريف وزير امور خارجه کشورمان باامانوئل ماکرون رئيس جمهور فرانسه در گفت‌وگو با «رسالت» اظهار داشت: «رايزني‌هاي اخير ظريف از جمله در پاريس با هدف کاهش تنش و درگيري در منطقه خليج فارس دنبال مي‌شود. جمهوري‌اسلامي ايران به دنبال جنگ نيست و با استفاده از حداقل روزنه‌هايي که در اختيار دارد به دنبال خنثي‌سازي سياست‌هاي تنش‌آفرينانه آمريکا در منطقه است.»
او با اشاره به رايزني‌هاي رئيس‌جمهور فرانسه براي حفظ ايران در برجام ادامه داد: «ايران بايد از اين‌گونه روزنه‌ها استفاده کند. با توجه به جايگاه فرانسه در ميان کشورهاي اروپايي و نگاه مستقلي که به سياست‌هاي خاورميانه درقبال آمريکا دارد مي توان گفت که انگيزه فرانسه حفظ برجام است.»
* ايران از فرصت‌ها براي خنثي‌سازي سياست‌هاي ترامپ استفاده کند
مکي با اشاره به ضرب‌الاجل ايران به کشورهاي اروپايي براي برداشتن گام سوم افزود: «هرچه به برداشتن اين گام نزديک مي‌شويم به همان اندازه شاهد تحرک‌هاي سياسي و ديپلماتيک بيشتري از سوي اروپا، چين و روسيه براي حفظ برجام هستيم.»
او با بيان اين‌که ايران به دنبال نقض برجام نيست، افزود: «ما معتقديم برجام حداقل‌هايي نيز براي ايران داشته از جمله آنکه توانست کشور را از زير بند منشور ۷ سازمان ملل خارج کند. درست است اين برجام مُرده و کسي نمي‌تواند براي احياي آن کاري کند اما ايران بايد از فرصت‌ها براي خنثي‌سازي سياست‌هاي ترامپ استفاده كند.»
اين کارشناس مسائل اروپا با اشاره‌ به اين‌که برجام براي اروپايي‌ها از جنبه‌هاي مختلفي داراي اهميت است، افزود: «برجام يکي از نخستين گزينه‌ها و دستاوردهاي اروپايي ها است که نمي‌خواهند از بين برود. درصورت از بين رفتن برجام اولين تبعات به وجود آمده در منطقه و خليج فارس متوجه دولت‌هاي اروپايي خواهد بود. وزير امور خارجه لوکزامبورگ چندي پيش به اين نکته اذعان داشت که اولين تنش‌ها و بحران‌ها در منطقه مي‌تواند حدود سه ميليون آواره را به اروپا سرازير کند.»
او با اشاره به اين‌که حفظ برجام از نظر سياسي براي اروپايي‌ها حائز اهميت است، افزود: «بايد به اين نکته توجه کرد که جمهوري اسلامي ايران در خط مقدم مبارزه با باندهاي مواد مخدر قرار دارد، بنابراين متزلزل شدن اين جبهه تبعات سنگيني براي اروپا خواهد داشت، همچنين با سرازير شدن پناهجويان و باندهاي تروريستي، مسائل جدي‌تري آنها را تهديد مي‌کند.»