دکتر یا متخصص ارتوپد به پزشکی گفته میشود که در درمان مشکلات مربوط به سیستم اسکلتی عضلانی بدن که شامل استخوان‌ها، مفاصل، رباط‌ها، اعصاب و تاندون‌ها می‌شود تخصص دارد. حوزه یا رشته ارتوپدی در ابتدا تنها برای درمان کودکان دارای ناتوانی جسمانی یا مبتلا به فلج اندام، توسعه یافت. از اینرو، واژه «ارتوپدی» مرکب از دو واژه یونانی ارتوس (ortho) به معنای راست یا مستقیم و واژه پدی (Pais) یا پدیوس به معنای کودکان (مربوط به امراض کودکان) می‌باشد. اما امروزه،‌ متخصصین ارتوپدی نه تنها کودکان بلکه تمامی بیماران در هر سنی را درمان می‌‌کنند.

تقریبا هر فردی در جهان، در مقطعی از زندگی خود مفصل درد را تجربه کرده و اکثریت آنها دچار آسیب‌ها و مشکلات سیستم اسکلتی عضلانی هستند که به درمان پزشکی نیاز دارد. چنانچه آسیب یا مشکل شما نیاز به تشخیص و درمان تخصصی داشته باشد، معمولا به پزشک یا متخصص ارتوپد ارجاع داده خواهید شد.

حتی اگر به دلیل عدم داشتن فعالیت فیزیکی فعال در معرض آسیب نباشید،‌ ممکن است تنها به دلیل سایش و پارگی بافت عضلانی ناشی از فعالیت‌های روزمره دچار آسیب دیدگی شوید. این در حالی است که حتی فعالیت‌هایی مانند استفاده طولانی مدت از کامپیوتر، کار کردن بدون استراحت، انجام حرکات تکراری و حتی وضعیت نامناسب بدنی نیز میتوانند موجب بروز آسیب‌های اسکلتی عضلانی شوند.

علل مراجعه به پزشک ارتوپد

درد مداوم و مزمن جزو شایع‌ترین علل مراجعه به پزشک ارتوپد است. اگر درد مداومی داشته باشید که بیش از ۳ ماه ادامه داشته یا درد شدیدی داشته باشید که با درمان‌های خانگی برطرف نشود، باید حتما به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.

در موارد زیر باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید:

• اگر کاهش دامنه حرکتی شدیدی داشته باشید.
• اگر نتوانید بدون درد یا ناراحتی راه بروید.
• چنانچه به آرتریت متوسط ​​یا پیشرفته زانو یا مفاصل ران مبتلا باشید.
• چنانچه در لگن یا زانوی خود درد پیشرونده‌ای دارید که حین ایستادن بدتر می‌شود
• اگر پزشک طب فیزیکی شما برای تجویز انواع بریس مانند بریس‌های طبی کمر، بریس ترقوه و… به شما پیشنهاد دهد که به متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
• درد و ناراحتی شما به قدری باشد که زندگی روزمره شما را مختل کند.
• دچار درد مزمن باشید (دردی که بیش از ۱۲ هفته ادامه‌دار باشد)
• دچار آسیب بافت نرم باشید که طی چند روز بهبود نیافته باشد.

اگر مطمئن نیستید که آیا باید مستقیما به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید یا اینکه ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید، باید بدانید که در صورت بروز آسیب دیدگی حرکتی یا بروز هرگونه آسیب مکرر استخوانی، مفصلی، تاندونی یا عصبی باید در اسرع وقت به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.

متخصص ارتوپد چه نوع مشکلاتی را درمان می‌کند؟

متخصص ارتوپد انواع مختلفی از مشکلات و بیماری‌ها را درمان می‌کند که این موارد عبارتند از:

• شکستگی استخوانی
• انواع کشش‌ عضلانی
• مفصل درد یا کمردرد
• آرتروز
• سندرم تونل کارپال (فشردگی عصب میانی دست)
• آسیب دیدگی تاندون یا رباط‌ها، اعم از رگ به رگ شدن، تاندونیت و پارگی رباط صلیبی زانو ACL به کمک فیزیوتراپی یا تجویز انواع زانوبند طبی مناسب مشکل شما
• ناهنجاری‌های مادرزادی اندام اعم از کلاب فوت (پاچنبری) و زانوی پرانتزی یا کمانی (bowlegs)
• سرطان استخوان

متخصص ارتوپد چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

متخصص ارتوپد میتواند از روش‌ها و درمان‌های متعددی بسته به شرایط و نیاز بیمار استفاده کند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

درمان‌های غیر جراحی

در حوزه پزشکی به این قبیل درمان، درمان محافظه کارانه هم گفته میشود. متخصص ارتوپد قبل از توصیه هرگونه عمل جراحی، ابتدا از روش درمان غیر جراحی برای درمان مشکل بیمار استفاده میکند.

برخی از انواع روش‌های درمان غیرجراحی عبارتند از:

• حرکات و تمرینات ورزشی: متخصص ارتوپد ممکن است تمرینات ورزشی یا حرکات کششی خاصی را جهت کمک به حفظ یا بهبود قدرت جسمانی، انعطاف پذیری و دامنه حرکتی در یک ناحیه خاص از بدن توصیه کند.
• ثابت سازی یا ایموبلایزیشن: گاها پیشگیری از وارد شدن فشار مضاعف به یک ناحیه از بدن میتواند موجب تسریع روند بهبودی آسیب دیدگی شود. این قبیل اقدامات عبارتند از استفاده از تکنیک ثابت سازی یا ایموبلایزیشن بوسیله بکارگیری کمربندطبی، زانوبند طبی، شانه بند طبی، آتل یا گچ گیری اندام.
• تجویز انواع داروها: همچنین ممکن است متخصص ارتوپد به منظور کمک به تسکین علائمی مانند درد و تورم، برخی از انواع خاص داروها را نیز تجویز کند که این موارد شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و آسپرین نیز میشود. البته ممکن است در مواردی، داروهای تجویزی خاصی مانند کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد-التهابی نیز تجویز شوند.
• تغییر سبک زندگی: گاها نیز ممکن است متخصص ارتوپد با ایجاد تغییر در سبک زندگیتان، شما را درمان کند. تغییر سبک زندگی نیز رویه‌ای است که شامل اصلاح وضعیت بدن با حرکات اصلاحی، تعیین رژیم غذایی و حرکات ورزشی خاص برای جلوگیری از تشدید آسیب یا بیماری میشود.

درمان‌های جراحی

گاها در برخی موارد، مشکل یا آسیب دیدگی بیمار با روش‌های غیر جراحی یا محافظه کارانه قابل درمان و بهبود نیست که در این حالت، متخصص ارتوپد عمل جراحی را توصیه خواهد کرد. برخی از جراحی‌هایی که جراح ارتوپد انجام میدهد عبارتند از:

• عمل تعویض مفصل: عمل جراحی تعویض مفصل که طی آن قسمت‌های آسیب دیده یا بیمار مفصل که عمدتا به دلیل آرتروز است، بطور کامل جایگزین یا تعویض میگردد. برای مثال میتوان به جراحی تعویض مفصل ران و زانو اشاره کرد.
• اینترنال فیکسیشن یا عمل تثبیت داخلی: جراحی اینترنال فیکسیشن یا عمل تثبیت داخلی شامل جاگذاری قطعاتی اعم از پین، پیچ، صفحه یا میله برای ثابت نگه داشتن استخوان‌های شکسته به جهت کمک به ترمیم و بهبودی آن میشود.
• جراحی فیوژن یا ثابت سازی: این عمل شامل استفاده از مواد پیوند دهنده استخوان بهمراه نوعی قطعه تثبیت کننده داخلی برای کمک به اتصال دو استخوان به یکدیگر میشود. از این نوع عمل جراحی معمولا در جراحی گردن و ستون فقرات استفاده میشود.
• عمل جراحی استئوتومی: عمل جراحی استئوتومی شامل بریدن بخشی از استخوان و سپس تغییر جایگاه یا تغییر موقعیت آن میشود. گاها از این روش در درمان آرتروز استفاده میشود.
• عمل ترمیم آسیب بافت نرم: از این روش جراحی برای ترمیم عضله، رباط یا تاندون آسیب دیده استفاده میشود.
• عمل جراحی رهاسازی: این نوع جراحی برای درمان سندرم تونل کارپال انجام می‌شود. عمل جراحی رهاسازی با کاهش فشار از روی عصب میانی یا عصب مدین (مدیان) موجب تسکین علائم فرد میشود.

چگونه می‌توان یک پزشک ارتوپد پیدا کرد؟

برای پیدا کردن پزشک متخصص ارتوپد میتوانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• با پزشک عمومی خود مشورت کنید: پزشک عمومی شما میتواند شما را به یک متخصص ارتوپد خوب نزدیک به منطقه ارجاع دهد.
• در اینترنت جستجو کنید: میتوانید با استفاده از گوگل یا سایر منابع انلاین نیز یک متخصص ارتوپد خوب پیدا کنید. حتما قبل از مراجعه به هر پزشکی بطور دقیق بررسی‌ و جستجوهای لازم را انجام دهید.
• از دوستان یا اعضای خانواده خود بپرسید: نزدیکان شما هم میتوانند بسته به تجارب خود، متخصص ارتوپد خوبی که قبلا درمانی تحت نظر او داشته را به شما معرفی کنند.
• از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید و نظرات کاربران را بخوانید: در صفحات و شبکه‌های اجتماعی میتوانید سطح مهارت، توانایی و نرخ موفقیت متخصص ارتوپد مد نظر را ارزیابی کنید. از طریق انواع پلتفرم‌های اینترنتی میتوانید به راحتی بهترین متخصص ارتوپد را پیدا کنید.

حین مراجعه به متخصص ارتوپد، ابتدا پوشش هزینه درمان خود توسط بیمه را بررسی کنید. چرا که در غیر اینصورت باید تمام هزینه درمان را از جیب خود بپردازید.