| جواد سعيد تهراني |
سادگي درحرم کبريايي
زائر خانه‌ خدا مسافري است، که به دعوت خداي سبحان براي پاک شدن وبه پاکان پيوستن به سرزمين مکه مي رود، طبيعي است که بايد آمادگي لازم جهت شرکت در ضيافت الهي راکسب کند. انساني که در زندگي روزمره تحت تاثير جاذبه‌هاي ثروت، قدرت، شهوت، موقعيت‌هاي اجتماعي و قدرت طلبي، انحراف‌هايي دارد، چگونه مي‌تواند با اين زمينه‌هاي ناهماهنگ در مهماني پاکان شرکت کند.؟
ضرورت خانه تکاني دل و انديشه از همين جا احساس مي‌شود و اولين قدم، خارج نمودن لباس‌هاي تشخص و آثار برتري‌جويي و بر تن‌کردن لباس بي نام و نشان است، تا احساس کند که ديگران با او هيچ فرقي ندارند. ضمن آنکه اين حالت، يادآور روزي‌است که همه‌ انسان‌ها سر از خاک برمي‌دارند و در پيشگاه عدل الهي پاسخگوي اعمال و رفتار خود مي‌باشند. اين تغيير لباس براي انسان‌هاي مغرور کار ساده‌اي نيست اما شرط اول شرکت در مراسم حج، زدودن همه‌ تشخص‌ها است.
تغيير لباس از هر نقطه‌اي هم مجاز نيست. ادب اقتضا مي‌کند در خارج از حرم انجام شود. ضمن آنکه اين کار بايد هدفمند باشد. لازم است انسان تصميم خود را جهت شرکت درضيافت الهي اظهار کند و با کلماتي که در مناسک، پيش‌بيني‌شده، علاقمندي خود را به شنا در اقيانوس رحمت الهي اعلام نمايد. از اين به بعد زائر خانه‌ خدا وارد مرحله‌ جديدي مي‌شود، به‌طوري که بعضي از فعاليت‌هاي روزمره که عمري به آن عادت کرده است براي او حرام مي‌گردد و لذا به او مُحرم مي‌گويند، بسيار طبيعي به نظر مي‌آيد انساني که اجازه‌ شرف‌يابي به حريم الهي را پيداکرده همچون فرشتگان درحال تسبيح و مناجات باشد که هر چه غير اين باشد، مناسب ارتباط عاشقانه با معبود يکتا نخواهد بود.
خانه دل ما را از کرم عمارت کن
پيش از آن که رو نهد به ويراني
مطاف، اقيانوسي که به ابديت پيوسته است
اکنون زائر آماده ورود به مطاف است، با اگاهي و با نيت قرب الهي از کنار حجرالاسود (در معارف اسلامي به منزله‌ دست خدا در زمين از آن ياد شده‌است) حرکت چرخشي خود را بر گرد کعبه آغاز مي‌کند و همچون شبنمي به دريا مي‌پيوندد و همچون قطره‌اي در اقيانوس انسان‌ها محو مي‌شود .
هزاران انسان واله و شيدا همه يک رنگ، يک زبان، و يک دل، سرود عشق سر‌مي‌دهند. اينجا هيچ‌ يک از مظاهر طبقاتي بودن رنگ ندارد و همه‌ انسان‌ها در کمال سادگي و يک‌رنگي در اقيانوس مهر و محبت شنا مي‌کنند. تنها مخاطب همه‌ انسان‌ها خداست. تنها او را سپاس مي‌گويند و تنها از او ياري مي‌طلبند.
آن دل که بياد تو نباشد دل نيست
قلبي که به عشقت نطپد جز گل نيست
آن کس که ندارد بسر کوي تو راه
از زندگي بي ثمرش حاصل نيست
مصداق کلام وحي
زائران خانه‌ خدا بايد يکي از مصاديق کلام وحي باشند، آنجا که مي‌فرمايد:
« آنان به سخنان پاکيزه هدايت شده و به راه و رسم ستوده رهنمون گشته‌اند» (حج ۲۴)
لذا ضرورت دارد اخلاق و رفتار خود را با ديگران آنقدر ارتقاء دهند که شايستگي کامل انطباق با آيه‌ي شريفه را داشته‌باشند. اين تحول به آساني انجام نمي‌شود و نياز به اراده و تمرين دارد. اما حسن کار در اين است که زائر به‌زودي آثار رحمت الهي را در برخورد کريمانه با مردم مشاهده مي‌کند. زيرا احساس مي‌کند ياران سفر، همه نسبت به هم صميمانه رفتار مي کنند و همه، دل در گروي خدمت و احسان به ديگري دارند. حسن رفتار با هم‌سفران، از نگاه قرآن تا آنجا اهميت دارد که مي‌فرمايد: «اگر کسي در حريم کبريايي آلوده به رذائل اخلاقي باشد و فضاي ملکوتي حج را با رفتار غير انساني مشوش نمايد او را عذابي دردناک خواهيم چشاند» (حج ۲۵)
از امام صادق (ع) نقل شده که فرموده‌اند: « از تفاخر و خودبيني بپرهيز و بر تو باد به پرهيزکاري که تو را از معصيت خداي بزرگ باز دارد. زيرا خداوند مي‌فرمايد : سپس آلودگي‌هاي خود را دور کنند. (حج۲۹)» و از جمله آلودگي‌ها اين است که در احرام‌، سخن زشت و ناروا گويد.
امام سجاد(ع)مي‌فرمايد :
“خدايا درهاي رحمتت رابه روي بندگان موحدت نبند ومشتاقانت رااز مشاهده جمالت در حجاب محرومي ميفکن”.