سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (سه‌شنبه) دهم خرداد ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

وی در ابتدا حادثه دلخراشی که در آبان رخد داد را به مردم ایران و مردم صبور آبادان و همه خانواده‌های داغدار تسلیت گفت و افزود: داغدار این حادثه در تمام ایران هستیم.

خطیب‌زاده رحلت حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی را به مردم ایران تسلیت گفت و افزود: نامی که انقلاب ایران و جمهوری اسلامی ایران بدون آن در جهان شناخته نمی‌شود.

* میزبانی شایسته سلطان عمان از آیت‌الله رئیسی

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره پیام تحرکات دیپلماتیک نیز افزود: سیاست خارجی دولت در حوزه همسایگی با تمرکز خاصی در چند ماه گذشته پیگیری شده و ثمرات این تحرکات در سفر سران و روسای کشورها دیده و چیده می‌شود. در سفر آقای رئیسی به عمان حوزه‌ای از همکاری ها ورق خورد که سال‌ها معطل مانده بود. ۱۲ سند در سفر و یک سند که قبلا آماده شده بود ۱۳ سند امضا شد. در حوزه حمل و نقل و ترانزیت، انرژی و مراودات تجاری و مسائل سرمایه‌گذاری توافقات بسیار خوبی شد. در حوزه مراودات اقتصادی بسیاری از پروژه‌ها به اسناد لازم الاجرا تبدیل شد و امیدواریم به سمت ارتقای روابط گام برداریم. سلطان عمان میزبانی شایسته‌ای از رئیس جمهور کشورمان داشت.

سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: دیروز در پی برنامه ریزی‌های فشرده سفر رئیس جمهور تاجیکستان را داشتیم و سفر و ملاقات‌های عالی بود و ۱۷ سند در حوزه‌های مختلف امضا شد. کانون توجهی که سیاست خارجی دولت بر منطقه قرار داده در این سفرها به منصه ظهور رسیده و اراده ایران بر ادامه این مسیر است.

وی اعلام کرد که امیرعبداللهیان طی روزهای آتی چند دور سفر خواهد داشت که زمینه را برای سفرهای دیگر سران آماده کند.

این دیپلمات ارشد کشورمان درباره اظهارات رابرت مالی مبنی بر این‌که شانس رسیدن به توافق در حد پایین است و اظهارات مقامات فرانسه در این خصوص و اتفاقات اخیر از جمله ترور شهید صیاد خدایی این‌که آیا این‌ها به معنای به بن بست رسیدن توافق است؟ نیز گفت: اظهاراتی که برخی مقامات آمریکایی با طراحی و یا پاسخ به داخل خود مطرح می‌کنند ملاک ما برای اظهارنظر نیست. در حوزه مذاکرات وین کنش ما کاملا روشن است و واکنشی به اظهاراتی که با مصارف داخلی بیان می‌شود نداریم. آنچه برای ما مهم است پیام‌هایی است که از مجاری مرسوم بین ما و آمریکا در حال رفت و برگشت است و ایران در آن مسیر ابتکارات خود را ارائه کرده است. رفت و برگشت‌هایی بوده و آمریکا پاسخ‌های مورد انتظار را نداده است. اگر آمریکا از تذبذب در رفتار فاصله بگیرد و تصمیم سیاسی را بگیرد و اعلام کند بن بستی نیست و می‌توان گفت درصد باقیمانده از توافق را نهایی کرد.

خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: الان مکث در گفت‌وگوها به دلیل بی پاسخ گذاشتن ابتکاراتی است که ایران و اروپا دادند و باید ببینیم چه زمانی آمریکا می‌خواهد تصمیم خود را اعلام کند.

سخنگوی وزارت خارجه درباره گزارش دیروز مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان کرد: این گزارش بازتاب دهنده واقعیت گفت‌وگوهای ایران و آژانس نیست. بعد از توافقی که بین ایران و آژانس در تهران انجام شد به صورت مکتوب ایران پاسخ‌هایی را به آژانس داشت و چند دور مفصل نشست حضوری بود که پاسخ‌های فنی و ارائه مستندات از سوی ایران صورت بگیرد. این گزارش همانی است که گروسی در پارلمان اروپا پیش از دور سوم گفت‌وگوهای ایران و آژانس به صورت شتاب زده اعلام کرد. این گزارش از همان موقع و حتی قبل از نشست ایران و آژانس جمع بندی شده بود و به نظر می‌رسد شتاب زدگی در این جمع بندی وجود دارد. گزارش منصفانه نیست. بیم این م‌رود فشار صهیونیست‌ها و برخی طرف‌ها باعث شده مسیر گزارش از فضای فنی به سیاسی برود و امیدواریم این مسیر اصلاح شود.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس گفت: دور ششم گفت وگوها با سعودی زمانش معلوم نشده و باید ببینیم توافقات در چه سمت و سویی حرکت می‌کند در حوزه حج توافقات عملی شده و امیدواریم حج آرامی را داشته باشند و وزارت خارجه به همراه نهادهای ذیربط تمام تلاش‌های خود را کرده که با همکاری از بخش‌های مختلف عربستان بتوانیم با این‌که ضیق وقت بوده، حج آرامی را برای حجاج خود فراهم کنیم. باید ببینیم در حوزه‌های دیگر توافق چگونه پیش می‌رویم و بعد درباره آن صحبت می‌کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه درباره احتمال صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس گفت: آژانس باید حداکثر دقت را می‌کرد که در مسیر فنی و آنچه در اساسنامه آمده خارج نشود. متاسفانه عناصری مثل رژیم جعلی اشغالگر قدس همواره تلاش کردند هر گاه ابتکاری بوده و نزدیک به یک تحول شدیم شاهد رفتارها و مداخلات آنها و سوءاستفاده و جاسوسی از آژانس بودیم و خرابکاری و دست بردن از اسناد بودیم. آژانس دقت کند مسیری که به سختی آمدیم به راحتی تخریب نکند.

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: آنچه در رسانه‌های آمریکایی و غربی با طراحی گفته می‌شود از تاکتیک‌های قدیمی است که موضوع جدیدی نیست. آن‌چه بین ایران و آمریکا در حال مذاکراه است موضوعاتی است که مرتبط با چرخه انتفاع اقتصادی ایران و باز کردن همه اجزای فشار حداکثری آمریکا. در موضوع FTO برجسته سازی از سوی رژیم صهیونیستی و برخی رسانه‌های آمریکایی صورت گرفت و از آن زمان پاسخ ما روشن بوده که فروکاستن آن به این موضوع، موضع ایران نیست. برای ما آنچه نهایت این توافق باید به دست بیاورد انتفاع قطعی مردم ایران است. اگر در انتفاع قطعی مردم ایران برخی موضوعات گنجانده شود فقط در میز مذاکرات و تصویر نهایی که از توافق در ذهن خود داریم و حداکثرها و حداقل‌هایی که تعریف کردیم و خطوط قرمز خود را گفتیم و لذا این رفت و برگشت‌ها انجام می‌شود.

وی افزود: موضوعاتی که بین ما و آمریکا مانده در خصوص تضمین‌ها، افراد و چرخه انتفاع اقتصادی ایران باید تماما انجام شود.

سخنگوی وزارت خارجه درباره توقیف نفتکش‌های یونانی در خلیج فارس و هشدار یونان به نفتکش های این کشور گفت: چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی. این‌که در آب‌های سرزمینی ایران و باید عبور بی ضرر باشد و تخلفاتی صورت بگیرد و برخی کشتی‌ها به بنادر میزبان هدایت شوند امر جدیدی نیست. به دولت یونان توصیه می‌کنم به جای هیاهوها از مسیر قانونی اقدام کرده و وکیل بگیرد و ما به عنوان وزارت خارجه کمک می‌کنیم.

وی گفت که خدمه کشتی در وضعیت خوبی هستند و افزود: تلفن‌ها و ارتباط خود را با خانواده دارند و هیچ نگرانی درباره آنها نیست.

خطیب‌زاده درباره توقیف نفتکش حامل نفت ایران در آب‌های یونان هم اظهار داشت: آن وقتی که کشتی ما به صورت غیرقانونی ضبط شد تلاش کردیم تمامی مجرای دیپلماتیک را به صورت فشرده فعال کنیم و وزیر خارجه ما با همتای یونانی تلفنی صحبت کرد ولی دولت یونان نشان داد دستور طرف ثالث برای آن مهمتر بود. باید توجه کنند آمریکا و هیچ طرف ثالثی خیرخواه روابط ایران و یونان نیست. روابط ما محترمانه بوده و باید در همین بستر ادامه یابد.

به گزارش فارس، سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر امامعلی رحمان به تهران و بحث افغانستان گفت: در بسیاری از موضوعات با همسایگان اشتراک نظر داریم مهمتر اینکه آینده افغانستان باید به دست مردم افغانستان رقم بخورد و آینده خود را به شمول همه بخش‌ها و گروه‌‌های افغانستان شکل بدهند و دولت فراگیر در این کشور تشکیل شود. قطعا افغانستان و جغرافیای این کشور نمی‌تواند تهدیدی برای افغانستان باشد و امیدواریم هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان به مسؤولیت خود واقف باشد. سفر رحمان ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی داشت.

خبرنگاری درباره آتش بس در یمن سؤال کرد که خطیب‌زاده بیان کرد: ایران به صورت ویژه تلاش می‌کند شاهد ادامه آتش بس در یمن و رفع محاصره باشیم. امیرعبداللهیان با مقامات مختلف و خاجی با مقامات مختلف مرتبط صحبت کردند و گفت‌وگوی امیرعبداللهیان با گوترش و بورل بخش عمده‌اش معطوف به یمن بود. کشورهای ائتلاف نمی‌تواند وضعیت مردم یمن به تراژدی تلخ تبدیل شده و امیدواریم شاهد رفع محاصره و تشکیل دولت یمنی – یمنی باشیم.

خبرنگاری پرسید که آیا احتمال دارد ایران محموله‌های نفت یونان را مصادره کند که خطیب‌زاده اظهار داشت: این‌که همه پاسخ‌های حقوقی و در چارچوب سازمان دریانوردی چگونه پیگیری می‌شود مرسوم است. ایران از حقوق اتباع خود با تمام قوت و شدت دفاع می‌کند.

خبرنگاری پرسید آیا ایران متنی برای توافق بین اوکراین و روسیه دارید؟ که وی گفت: ایران چند دور با وزرای خارجه روسیه و اوکراین صحبت کرده است و قبلا از سفر امیرعبداللهیان به مسکو پیام وزیر خارجه اوکراین را تحویل لاوروف داد. ما آمادگی خود را برای تسهیل گفت‌وگوها اعلام کردیم و مسکو نظراتی دارد که اوکراین آمادگی مذاکرات را ندارد و اوکراین هم نظراتی دارد. تلاش کردیم بدون این‌که داوری کنیم با توجه به روابط خوبمان تسهیل گری کنیم و هر زمان دو طرف آمادگی داشته باشند از این اتهام زنی دست بردارند در تهران میزبان گفت‌وگو باشیم.

وی درباره بازگشت اتباع افغانستانی به کشورشان نیز اظهار داشت: متاسفانه روند آمدن قانونی و غیرقانونی افغانستانی‌ها به ایران متوقف نشده و در مرز وضعیت خوبی نیست و برخی بیماری‌ها منتقل شده و از اردوگاه‌ها از جمله سفیدسنگ بازدید کردم و بسیاری از مهاجران افغانستانی در شرایط نامناسبی به ایران آمدند و توان زندگی خود را نداشتند. به طرف افغانستان گفتیم به مسؤولیت خود عمل کنند که اتباع افغانستان در این کشور با آرامش زندگی کنند و تمام تلاش خود را می‌کنیم که این وضعیت حاکم شود.

وی گفت: آمریکا فرار به جلو می‌کند و بلینکن فکر می‌کند مردم دنیا و ایران متوجه سرکشی‌های آمریکا نیستند. آمریکا بزرگ‌ترین برهم زننده تجارت آزاد و قواعد معمول در حوزه‌ بانکی، سرمایه گذاری و مراودات است. بلینکن باید بداند وقت و فصل این گذشته که کشورش به تنهایی بر دنیا قواعد داخلی خود را بار کنند. کشورها کنشگر هستند و از منافع خود دفاع می‌کنند. آمریکا باید بداند پاسخ از سوی کشورهای مستقل گرفته می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: یک واقعیت است که ما در یک رویارویی نظام سلطه به سرگردگی آمریکا هستیم. آنها به دنبال این بودند جمهوری اسلامی ایران فروبپاشد و پنهان هم نکردند. بولتون چه گفت ولی دیدید که رفتند و ایران سربلند ماند. آنها از جنگ‌های دیگر ناامید شده و به جنگ اقتصادی و جنگ اجتماعی علیه ایران روی آوردند و در حوزه ناامید کردن و تحریم اقدام کردند که در دو حوزه ناکام ماندند. پاسخ ایران در دو حوزه روشن بود و تاب آوری اقتصادی و اقتصاد درون زا و خنثی سازی تحریم‌ها با هر سختی انجام شده است.

وی بیان کرد: ما کشوری هستیم کمه در تمامی مؤلفه‌های اقتصادی در منطقه و چشم انداز پیش رو وضعیت خوبی را داریم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: تمرکز ما باید بر فرصت باشد. امروز ایران، بسیار آینده درخشانی را به همه ما نشان می‌دهد. احتیاج به وحدت، همدلی و تجمیع نیروها داریم که محور توسعه در منطقه باشیم.

وی در پاسخ به سؤالی درباره ریزگردها اظهار داشت: ما یکی از بانیان ابتکار مقابله با ریزگردها در سازمان محیط زیست زیر نظر سازمان ملل بانی بوده‌ایم و این نیازمند همکاری همه است.