| حنیف غفاری |
«اتحادیه اروپا» به نقطه تلاقی بحران های «اقتصادی»،« اجتماعی» ، «سیاسی» و « امنیتی» در این مجموعه تبدیل شده است. بیش از ۵۰۰ میلیون شهروند اروپایی از سال ۲۰۰۷ میلادی ( زمان وقوع بحران اقتصادی )تا کنون، با مولفه ها و انگاره هایی در اروپای واحد مواجه شده اند که باورهای مبنایی آنها در خصوص واژه «اتحاد» را زیر سوال برده است. رشد جریانهای ملی گرا و راست افراطی در قاره سبز، معلول تغییر همین باورهای مبنایی است؛ تا قبل از سال ۲۰۰۷ ، «گذار به ناسیونالیسم» خط قرمزی پررنگ در اروپا محسوب می شد و «فاشیسم» بیش از آنکه یک «روش حکومت داری» باشد ، یک «توهین غیر قابل بخشش» در سطوح اجتماعی و سیاسی محسوب می شد! امروز گروه‌های راست افراطی با شعار «بازگشت به قرن بیستم» و «اضمحلال منطقه یورو و اتحادیه اروپا» در حال حرکت به سوی نوک قله اروپا هستند و صاحبان تفکر و مشی «سوسیال دموکراسی» و « محافظه کاری » با نگرانی به آینده خود می نگرند! دیگر هیچ یک از شهروندان اروپایی حفظ نمادهایی مانند «واحد پول یورو» و « پیمان شنگن» را به مثابه یک «باور» در ذهن خود ثبت و ضبط نمی کنند . به عبارت بهتر، «ثوابت اروپای واحد» در یک پروسه زمانی کوتاه، به «متغیرات» این مجموعه تبدیل شده اند. وقوع بحران‌های دامنه دار و گسترده در قاره سبز منجر به ایجاد وضعیتی نا به سامان در این حوزه شده است. به نظر می رسد تز «همگرایی برای پیشرفت» جای خود را به آنتی تز «همگرایی در مسیر پسرفت» داده است!
این روزها، از آنگلا مرکل صدر اعظم سرزمین ژرمن‌ها تا امانوئل ماكرون، رئیس جمهور ناتوان و شکست خورده فرانسه نسبت به بازگشت اروپا به قرن بیستم هشدار می دهند! با این حال، به نظر می رسد «هشدار» مقامات فعلی اروپایی،برای برخی شهروندان این مجموعه حکم یک «آرزو» را دارد! در این میان حقیقتی وجود دارد که سران فعلی اروپا قدرت و شاید جرئت درک آن را ندارند؛ اینکه مفهوم و مصداق «شهروند اروپایی» نسبت به یک دهه قبل تغییر کرده است. شهروندان اروپایی امروز فریاد می زنند تا اعتراض خود را نسبت به نظام ساختاری اروپایی و اجزای تعریف شده در درون آن از جمله بوروكراسی خشك آلمانی، ایده آل گرایی كاذب فرانسوی و ابزارگرایی زننده انگلیسی نشان دهد. تلقی شهروندان اروپایی از مفهوم «اعتراض» تغییر یافته است.در این میان، مفاهیم و نظریات سنتی «حوزه امنیت » در اروپای واحد نیز در حال بازتعریفی اجباری هستند. این بازتعریف نظری اجباری ، منبعث از تحولاتی است که در جامعه اروپایی رخ داده است.
در این میان، آنچه در فرانسه می گذرد، جای بسی تامل دارد. بسیاری از تحلیلگران فرانسوی بر این باور بودند که حضور جلیقه زردها در خیابان‌های پاریس و دیگر شهرهای این کشور، معطوف به یک هدف مقطعی به نام «شکست ماكرون در انتخابات پارلمانی اروپا» خواهد بود. با این حال استمرار تظاهرات جلیقه زردها (حتی پس از پیروزی جبهه ملی فرانسه و شکست حزب ماكرون در انتخابات پارلمانی اروپا) نشان داد که چنین تلقی و محاسبه ای نادرست بوده است. نسبت سنجی اعتراضات جاری در فرانسه و تحولات فعلی و آتی در اروپای واحد، به یكی از اصلی ترین دغدغه های تحلیلگران مسائل اروپا و نظام بین الملل تبدیل شده است. آنچه مسلم است اینكه اعتراضات جاری در فرانسه، ماهیتی بنیادین و زیربنایی دارد. به عبارت بهتر، در اینجا ما با پدیده ای سطحی و روبنایی مواجه نیستیم . نوع رفتار معترضین، شعارهایی كه آنها سر می دهند و از همه مهم تر، استمرار تظاهرات در فرانسه حکایت از تحولات عمیقی دارد که این بار از «راس هرم » در اتحادیه اروپا آغاز شده و در حال سرایت به دیگر نقاط این مجموعه است….