وکیوم فرمینگ روشی رایج جهت بسته‌بندی و پکیجینگ انواع محصولات است و اکثر محصولاتی که به‌طور روزمره استفاده می‌کنیم چه کالای مصرفی و چه محصولات خوراکی، به این روش بسته‌بندی می‌شوند. فرآیند تولید این نوع بسته‌بندی شامل چند مرحله است که با استفاده از انواه ماشین‌آلات و دستگاه‌های صنعتی انجام می‌گیرد.

مراحل وکیوم فرمینگ مراحل به شرح زیر می‌باشد:

• حرارت دادن لایه پلاستیکی تا سرحد نرم و منعطف شدن آن: در این مرحله حرارت یا گرما به‌طور یکنواخت به کل سطح پلاستیک اعمال می‌شود. بدیهی است صفحات ضخیم‌تر پلاستیکی وکیوم فرمینگ به گرمایش بیشتری برای نرم شدن نیاز دارند.
• قرار دادن لایه پلاستیکی نرم‌شده روی قالب سرد برای فرم‌دهی به آن: برای انجام این مرحله باید از قالب سرد استفاده شود. در واقع پلاستیک حرارت‌دیده با قالب سرد در تماس قرار می‌گیرند. قالب طراحی باید طوری ساخته شود که ورق‌های پلاستیکی حرارت‌دیده بتوانند به‌خوبی روی تمام سطح قرار بگیرند و به راحتی پس از فرآیند خنک‌سازی جدا شوند.
• خارج کردن هوای بین لایه پلاستیکی و قالب با ایجاد مکش از طریق پمپ خلاء: سپس تخلیه هوای بین پلاستیک و قالب، امکان فرم‌گیری پلاستیک و نشستن کامل روی سطح قالب را فراهم می‎‌کند.
• خنک‌سازی: پس از فرم دادن به صفحه پلاستیکی، نوبت به جداسازی ان از قالب می‌رسد. برای اینکار ابتدا باید با استفاده از دستگاه‌های خنک کننده حرارت آن را کاهش داد. پس از خنک شدن کامل، بسته‌بندی به راحتی از قالب جدا خواهد شد.
• برش دادن اضافات بسته‌بندی وکیوم فرمینگ: بعد از جداسازی پلاستیک از قالب موردنظر، گوشه‌ها و زوائد اضافی برش‌داده می‌شود و بسته به طرح موردنظر، درصورتی‌که نیاز به سوراخ کردن، چاپ و مونتاژ باشد، این موارد انجام شده و محصول کامل می‌شود.

همانطور که می‌دانیم، بسته‌بندی محصولات به‌ویژه محصولات غذایی و آرایشی- بهداشتی، یکی از مهم‌ترین مراحل تولید محصول است. اگر تولیدکنندگان صنایع مختلف از بسته‌بندی مرغوبی برای محصولاتشون استفاده نکنند، ممکن است کیفیت محصولشان تحت تاثیر بسته‌بندی نامطلوب قرار بگیرد. ازطرفی‌دیگر، بسته‌بندی محصول تاثیر زیادی در جذب مشتری و مصرف‌کننده دارد. برای بسیاری از افراد، زیبایی و حتی کیفیت ساخت بسته‌بندی محصول حتی یشتر از کیفیت خود مسئول حائز اهمیت است و صرفاً زیبایی پکیجینگ کالا می‌تواند آنها را برای خرید متقاعد نماید. بنابراین وکیوم فرمینگ با ارائه انواع روش‌های خلاق و نوین در بسته‌بندی، می‌تواند برای بسیاری از صنایع امکان ایجاد تمایز با سایر رقبا را ایجاد کند .

کاربردهای متنوع وکیوم فرمینگ :

تکنولوژی وکیوم فرمینگ در صنایع مختلفی نظیر صنعت بسته‌بندی انواع محصولات و اجاره اسپیس فریم صنعت پزشکی، کشاورزی، لوازم خانه و آشپزخانه مانند ظروف یک‌بار مصرف و انواع محفظه‌های نگهدارنده و حتی صنایع مرتبط با حوزه الکترونیک و تابلوسازی به‌کار می‌رود.

استفاده از وکیوم فرمینگ تنها به بسته‌بندی محصولات غذایی محدود نمی‌شود؛ بلکه جهت بسته‌بندی سایر اقلام مانند لوازم اداری، اسباب‌بازی، لوازم تحریر، محصولات آرایشی و بهداشتی نیز به‌کار برده می‌شود. در صنعت پزشکی، از وکیوم فرمینگ در تولید سینی، ویال و بلیستر داروها استفاده می‌شود. در بسیاری از خدمات مجالس مثل تالارها محضر عقد روف گاردن و دیگر مکان ها استفاده از این موارد مورد توجه قرار میگیرد.

چرا باید از بسته‌بندی وکیوم فرمینگ استفاده کنیم؟

در ادامه چند مزیت یا دلیل برای استفاده از وکیوم فرمینگ جهت بسته‌بندی در صنایع مختلف آورده شده است.

• ازآنجایی‌که این نوع بسته‌بندی بااستفاده از پلاستیک شفاف انجام می‌شود، این امکان را به شما می‌دهد که در حین خرید کالای مورد نظرتان، آن را به‌دقت مشاهده و بررسی کنید و در صورت پسندیدن، سپس اقدام به خرید نمائید.
• در بسته‌بندی وکیوم فرمینگ از پلاستیک‌های بازیافتی و دستگاه‌های مقرون‌به‌صرفه استفاده می‌شود، ازطرفی‌‍دیگر یک ورق پلاستیکی می‌تواند برای تولید تعداد زیادی بسته‌بندی به‌کارگرفته شود. بنابراین این روش بسته‌بندی منجر به صرف هزینه کمتر می‌شود.
• پروسه تولید قطعات بسته‌بندی با روش وکیوم فرمینگ بسیار سریع می‌باشد؛لذا این روش منجر به صرفه‌جویی در زمان درحین فرآیند تولید محصول می‌شود.
• فرآیند، تجهیزات و دستگاه‌های بکار گرفته شده در این روش بسته‌بندی از دقت بسیار بالایی برخوردار هستند. بنابراین طراحی بسته‌بندی در این روش بسیار دقیق و باظرافت صورت می‌گیرد.
• انعطاف در طراحی و تغییر طرح اولیه قالب و ایجاد اشکال گوناگون در سایزهای مختلف امکان انطباق بسته‌بندی با انواع محصول را ایجاد می‌کند.
• ازآنجایی‌که در وکیوم فرمینگ از لایه و ورق پلاستیکی وسیع و یکپارچه استفاده می‌شود، توان و سرعت تولید محصول را به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد.
• وکیوم فرمینگ از تنوع بسیار زیادی برخوردار است و به تولیدکنندگان به‌خصوص تولیدکنندگان صنایع غذایی این امکان را می‌دهد که محصولاتشان را در اشکال مختلف و متنوع بسته‌بندی کنند. به‌عبارت‌دیگر بسته بندی با استفاده از وکیوم فرمینگ هیچ نوع محدودیتی در بسته‌بندی محصولات خود نخواهید داشت.
• وکیوم فرمینگ با مهندسی بهتر، کارایی و سهولت بیشتر، امکان نگهداری طولانی‌مدت محصول و محافظت از آن در برابر آسیب‌های شیمیایی، فیزیکی و مکانیکی را فراهم می‌کند.

مواد اولیه استفاده شده در بسته‌بندی وکیوم فرمینگ:

• پی وی سی (PVC)

 PVC یا پلی وینیل کلراید نوعی پلاستیک شفاف است که در رنگ، اندازه و قطرهای متنوعی وجود دارد. این نوع پلاستیک کشسانی کمتری دارد و در برابر ضربه مقاوم است. این نوع پلاستیک بیشتر در بسته‌بندی اسباب‌بازی و وسایل الکترونیکی استفاده می‌شود. پی وی سی در برابر رطوبت نفوذناپذیر است، سبک بوده و ماندگاری بالایی دارد و کاملا قابل بازیافت است.

• پت (PET)

پت یا پلی اتیلن ترفتالات در مقایسه با PVC کشسانی بیشتری دارد و به‌دلیل مقاومت بالای این پلیمر در برابر ضربه، دما و همچنین نفوذپذیری کم در برابر گازها، وزن کم و قیمت مناسب در صنعت بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سایر ویژگی‌های مثبت پت می‌توان به جذب پایین رطوبت، دارا بودن گرید بهداشتی، خواص الکتریکی مناسب، ثبات رنگ بالا و مقاوم بودن در برابر ساییدگی اشاره کرد.رایج‌ترین کاربرد این پلاستیک در بسته‌بندی تخم‌مرغ، شیرینی و محصولات بهداشتی و لوازم آرایشی است.

• اچ پی یا های ایمپکت (HP)

پلاستیک های ایمپکت پلی استیرن به‌دلیل شکل‌پذیری بالا و تبدیل از حالت مات به براق، در تولید ظروف یکبار مصرف و استندهای لوازم آرایشی و بهداشتی، بسته‌بندی مواد غذایی، وسایل پزشکی و … کاربرد دارد.

• ABS:

آکریلونیتریل بوتادین استیرن نوعی پلاستیک بسیار مقاوم است و درخشش و پایداری رنگ از سایر ویژگی‌های آن محسوب می‌شوند. این پلاستیک در رنگ‌بندی سفید، مشکی و طوسی عرضه می‌شود. قیمت ای بی سی نسبت به سایر پلاستیک‌ها بیشتر است؛ زیرا علاوه بر شکل‌پذیری بالا، قابلیت جذب رطوبت را نیز دارد.

این پلاستیک در ساخت، لوازم خانگی، ابزارآلات ایمنی برای کارگران ساختمانی، دستگاه‌های برقی، قطعات یخچال، سرویس بهداشتی و … استفاده می‌شود.

انوع بسته‌بندی وکیوم فرمینگ:

• بسته‌بندی وکیوم کارتی:

از این نوع بسته‌بندی در صنایعی نظیر صنایع تولید اسباب‌بازی، کالای کودک و ابزارآلات الکتریکی استفاده می‌شود و می‌توان گفت در بین بسته‌های وکیوم فرمینگ، بالاترین کاربرد را دارد. در این نوع بسته بندی یک کاغذ مقوایی مابین لایه پی وی سی قرار داده می‌شود.

این روش بسته‌بندی به‌دلیل عملکرد بهبودیافته و تاریخ انقضاء بالا از محصول به بهترین نحو محافظت خواهد کرد. به‌علاوه احتمال دزدی و سرقت محصول را کاهش می‌دهد و از جمله روش‌های بسته‌بندی ارزان و مقرون‌به‌صرفه است.

• بسته‌بندی وکیوم صدفی یا تاشو:

این نوع بسته‌بندی در تولید ظروف یکبار مصرف درب‌دار که درب ظرف به بدنه آن متصل است، استفاده می‌شود. انواع مواد غذایی مانند شکلات، خشکبار، نان و … در این نوع بسته‌بندی عرضه می‌شوند. مزیت این بسته‌بندی امکان مشاهده جزئیات محتوای بسته شامل مقدار، رنگ و کیفیت محصول و قابلیت مهر و موم شدن آن است. به‌این‌ترتیب از دستکاری محتوای داخل بسته‌بندی و یا آسیب دیدن آن پیشگیری می‌شود.

ظروف تاو را می‌توان با استفاده از روش‌هایی مانند جوش اصطکاکی، التراسونیک و نقطه‌ای، مهر و موم حرارتی، منگنه، پرس کردن و برچسب زدن مهر و موم کرد.

• بسته‌بندی وکیوم استند:

از این نوع بسته‌بندی برای محصولاتی مانند شیرینی و شکلات‌های قالبی استفاده می‌شود. این نوع بسته‌بندی به‌دلیل القای حس شیک و لوکس بودن به مشتری، برای بسته‌بندی لوازم آرایشی و بهداشتی نیز استفاده می‌شود. در این نوع طراحی استند روی بخش کارتنی یا مقوایی بسته‌بندی قرار می‌گیرد. لمینت یا چاپ برای جعبه‌های کارتنی و مقوایی استفاده می‌شود. این نوع بسته‌بندی اجازه حرکت به محصول را نداده و محصول در داخل استند ثابت می‌ماند و این ویژگی محافظت بیشتر از محصول را در پی دارد.

• بسته‌بندی وکیوم اسکین:

این نوع بسته‌بندی  هم برای محصولات غذایی و هم برای ابزارآلات گوناگون به‌کار می‌رود. به این شکل که ابتدا محصول یا کالا روی یک مقوا قرار گرفته و سپس پوشش پلاستیکی روی مقوا و محصول پرس می‌شود. این نوع بسته بندی منجر به حفظ کیفیت طبیعی محصول می‌شود و خریدار به‌وضوح می‌تواند از طریق بسته‌بندی محصول کیفیت آن را مشاهده و بررسی کند. محصول در این نوع بسته‌بندی کاملا روی سینی زیرین ثابت و فیکس قرار می‌گیرد و امکان جابه‌جایی ندارد. یکی دیگر از مزیت‌های بسته‌بندی وکیوم اسکین دارا بودن قابلیت آسان بازشو می‌باشد. از این نوع بسته‌بندی معمولاً برای محصولات پروتئینی مانند گوشت، مرغ و ماهی و فرآورده‌های گوشتی نظیر ژامبون استفاده می‌شود.