امروزه تصور زندگی بدون کامپیوتر غیرممکن است. تقریباً تمام کارهایمان به کامپیوتر وابسته شده است، فیلم می بینیم، موزیک گوش می دهیم و بازی می کنیم و از طریق کامپیوتر به آنچه باید بدانیم پی می‌بریم.

اکثر مردم کامپیوتر را دستگاهی می‌دانند که ورودی را از طریق ماوس یا صفحه کلید از کاربر دریافت می کند، آن را پردازش می کند و نتیجه را روی صفحه نمایش می دهد. در حالی که اصطلاح کامپیوتر می تواند تقریباً برای هر دستگاهی که دارای ریزپردازنده است، به کار رود. سخت افزار و نرم‌افزار درون کامپیوترها در چند دهه گذشته با سرعتی بی‌سابقه تکامل یافته‌اند.

رایانه‌های مدرن امروزی در مقایسه با رایانه‌های اواخر قرن بیستم، به لطف گسترش بی‌وقفه اینترنت و فناوری‌های مختلف وب، بسیار بیشتر به هم مرتبط هستند. همین ارتباط، سبب تغییر و توسعه کامپیوترها شده است. امروزه، کامپیوترها از وایفای و اتصالات فیبرنوری با پهنای باند بالا استفاده می‌نمایند تا اطلاعات از جمله محتوای چندرسانه‌ای، پخش زنده اخبار، فیلم‌ها و بازی‌های چندنفره و… را منتقل کنند.

کامپیوتر شخصی قدرتمند

کامپیوتر شخصی یا PC برای استفاده عمومی کاربران طراحی شده است. کامپیوترهای شخصی ابتدا به عنوان ریز رایانه شناخته می‌شدند زیرا کامپیوترهای کاملی بودند.

در طول مسیر، اجزای حیاتی مانند CPU و RAM با سرعتی سرسام‌آور تکامل یافتند و رایانه‌ها را سریع‌تر و کارآمدتر کردند.

اما امروزه رایانه های شخصی دارای صفحه نمایش لمسی، انواع اتصالات داخلی (مانند بلوتوث و وای فای)، درگاه ها و پورت های پرسرعت و سیستم عامل هایی هستند که روز به روز تغییر می کنند؛ اندازه و شکل خود سیستم های کامپیوتری نیز به همین صورت در حال بروزرسانی است.

کامپیوترهای دسکتاپ

تا اواسط دهه ۱۹۸۰، مصرف کنندگان یک انتخاب برای رایانه شخصی داشتند و آن هم، نوع دسکتاپ یا رومیزی بود. سیستم‌های دسکتاپ به دلیل ابعاد بزرگ و وزن بالا و فضای زیادی که اشغال می کنند، معمولاً در یک جا به صورت ثابت مستقر می شوند. بیشتر رایانه‌های رومیزی قدرت، ذخیره سازی و تطبیق‌پذیری بیشتری را با هزینه کمتر نسبت به سایر کامپیوترهای هم رده ی خود ارائه می‌دهند، به همین دلیل در دهه ۱۹۹۰، زمانی که لپ‌تاپ‌ها هنوز هزینه‌های بیشتری داشتند، به رایانه‌های رایج تبدیل شدند.

این روزها، دسکتاپ‌ها بسیار ارزان‌تر از ۲۰ سال گذشته هستند و قیمت آن ها با هزینه‌هایی که در دهه‌های قبل داشتند، بسیار فاصله دارد.

از آنجایی که تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها به سلطه خود بر جهان ادامه می‌دهند و موضوع حمل و نقل راحت تر آن ها، این سیستم ها را خیلی راحت تر در اختیار کاربران و مصرف‌کنندگان قرار داده است، می توان چنین برداشت کرد که PCها، راه دایناسورها را می‌روند. در سال ۲۰۱۷، فروش کامپیوتر های رومیزی در سراسر جهان به زیر ۱۰۰ میلیون کاهش یافت که بسیار کمتر از ۱۶۱٫۶ میلیون لپ‌تاپی بود که در همان سال به فروش رسیدند.

لپ تاپ

در گذشته ای نه چندان دور، کاربران به سادگی نمی‌توانستند سیستم‌های پیچیده  و پرسرعت در یک رایانه شخصی را در ابعاد کوچکتر در یک جعبه قابل حمل داشته باشند. با این حال، در اواسط دهه ۱۹۸۰، بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ کامپیوتر تلاش های زیادی برای ایجاد محبوبیت لپ تاپ ها در بین مردم کردند.

لپ‌تاپ‌ها، رایانه‌های قابل حملی هستند که نمایشگر، صفحه‌کلید، ماوس، پردازنده، حافظه و هارد دیسک را در بسته‌ای که با باتری کار می‌کند و بزرگ‌تر از یک کتاب است، ادغام می‌کنند.

نت بوک و تبلت

نت‌بوک‌ها کامپیوترهایی کوچکتر و قابل حمل هستند که اندازه آن ها حتی از لپ‌تاپ‌های سنتی نیز کوچک‌تر است. نت بوک ها بسیار مقرون به صرفه تر از لپتاپ های معمولی هستند.

از آنجایی که نت‌بوک‌ها معمولاً پردازنده‌های نسبتا کند و حافظه کمی دارند، قادر به انجام کارهای سنگین، برنامه‌های گرافیکی یا بازی‌های سنگین و سه بعدی انجام دهند ولی در مقابل برای انجام امور اداری سبک، وب گردی و کارهایی که نیاز به پردازش بالایی ندارند، بسیار مناسب هستند.

تبلت‌ها تا حد زیادی جایگزین نت‌بوک‌های خاص شده‌اند. تبلت‌ها دستگاه‌های باریک و مسطحی هستند که شبیه نسخه‌های بزرگتر گوشی‌های هوشمند هستند. تبلت‌ها اولین بار در سال ۲۰۰۰ توسط لنوو تولید شدند، اما اپل در سال ۲۰۱۰ با انتشار iPad خود محبوبیت بیشتری یافت.

تبلت‌ها تقریباً می‌توانند تمام کارکردهای یک لپتاپ را داشته باشند، اما مانند رایانه‌های شخصی، فن‌های داخلی ندارند. بنابراین باید به پردازنده‌هایی با عملکرد پایین‌تر تکیه کنند که نیاز به باتری زیادی ندارند و گرمای کم تری تولید می کنند.

تبلت‌ها از رایانه‌های شخصی بسیار کوچکتر هستند و قابلیت حمل آنها بسیار ساده است. همچنین عمر باتری طولانی‌تری نسبت به لپ تاپ دارند و می‌توانند فعالیت‌هایی شبیه به گوشی‌های هوشمند مانند عکسبرداری، بازی و طراحی با قلم را نیز انجام دهند. برای افرادی که عملکرد صفحه کلید لپ تاپ را دوست دارند، برخی از تبلت‌ها دارای صفحه کلید (ضمیمه یا جداشدنی) هستند این امکان را می‌دهد که به سادگی با آن کار کنند.

کامپیوترهای دستی

همه عملکردهای کامپیوتری که یک گوشی هوشمند می‌تواند انجام دهد، از جمله گرفتن عکس، شگفت انگیز است. کامپیوترهای اولیه قرن بیستم به یک اتاق کامل نیاز داشتند. در حالی که این روزها رایانه‌های دستی مانند تلفن‌های هوشمند و PDA به راحتی در جیب یا کیف جا می شوند.

گوشی‌های هوشمندی مانند iPhone و Samsung Galaxy ویژگی‌های تماس و عملکرد PDA را با قابلیت‌های کامل رایانه ترکیب می‌کنند که روز به روز جذاب‌تر می‌شوند. این گوشی ها دارای رابط‌های صفحه لمسی، پردازنده‌های پرسرعت، حافظه های حجیم، گزینه‌های اتصال (از جمله بلوتوث، وای‌فای و …)، دوربین‌های دوگانه، سیستم‌های صوتی با کیفیت بالا و سایر ویژگی‌ها هستند.

گوشی‌های هوشمند از سال ۲۰۰۰ به نوعی وجود داشته‌اند، اما اولین معرفی آیفون ۳G در سال ۲۰۰۷ بود که این دستگاه ها را در دسترس عموم قرار داد.

ایستگاه کاری

ایستگاه کاری یا workstation، مانند رایانه‌های دسکتاپ معمولی، است با این تفاوت که بسیار سریعتر بوده و به طور معمول، مشاغلی مانند شرکت‌های مهندسی یا شرکت‌های چند رسانه‌ای، این رایانه‌های شخصی را برای کارمندان خود خریداری می‌کنند.

ایستگاه کاری ارزان نیست. در حالی که کسب و کارهای کوچک به راحتی می‌توانند دسکتاپ‌های معمولی را با چند میلیون هزینه پیدا کنند، workstation ممکن است سه برابر بیشتر هزینه داشته باشند.

ایستگاه‌های کاری ماشین‌هایی با کیفیت هستند که برای کاربران حرفه ای در نظر گرفته شده‌اند. ممکن است یک ایستگاه کاری یک شب روشن بماند تا برنامه‌ها را اجرا کند. بنابراین، این کامپیوترها از هارد دیسک‌های اضافی برای ایمنی داده‌ها و همچنین پردازنده‌های سریع‌تر و درایوهای حالت جامد با ظرفیت بالا استفاده می‌کنند.

سرور

سرورها معمولاً دارای پردازنده های قدرتمند، حافظه زیاد و هارددیسک های بزرگ هستند. برخلاف کامپیوترهای رومیزی یا لپتاپ، شما پشت یک سیستم سرور نمی نشینید و تایپ نمی کنید. درعوض، یک سرور امکاناتی را برای سایر کامپیوترها از طریق یک شبکه محلی (LAN) یا گسترده تر از آن (WAN) یا حتی از طریق اینترنت فراهم می کند. شرکت‌های کوچک و بزرگ برای ارائه اطلاعات، پردازش سفارش‌ها، ردیابی داده‌های حمل‌ونقل، حل کردن فرمول‌های علمی و بسیاری موارد دیگر به سرورها تکیه می‌کنند. سرورها اغلب درون قفسه‌هایی به نام رک در یک اتاق اختصاصی ذخیره می‌شوند که در برخی شرکت‌ها ممکن است شبیه انبارها باشد.

سرورها مانند کامپیوترهای شخصی معمولی، دارای مادربورد، رم، کارت گرافیک، منابع تغذیه و اتصالات شبکه کافی برای هر نیازی هستند. سرورها معمولاً نمایشگر اختصاصی ندارند. در عوض، کارکنان فناوری اطلاعات از یک مانیتور برای پیکربندی و کنترل چندین سرور استفاده می‌کنند و قدرت محاسباتی آنها را برای سرعت بیشتر ترکیب می‌کنند.

از طرفی در کنار سرورها، سرورهای کوچک یا مینی سرورها نیز در بازار عرضه شده‌اند. مینی سرورها همانند سرورها عمل می‌کنند، فقط یک سری تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد. از تفاوت‌های بین آن‌ها می‌توان به مواردی ازجمله تفاوت قیمتی آن‌ها اشاره کرد که قیمت مینی سرورها حدود یک پنجم قیمت سرورها می‌باشد. از طرف دیگر تفاوت دیگر در تعداد کاربرانی است که می‌توانند یه مینی سرور و سرور متصل شوند. تعداد کاربران در مینی سرور‌ها حداکثر به بیست یوزر می‌رسد.

از جمله مینی سرورها می‌توان به مینی سرور HP TM200 اشاره کرد. در نتیجه می‌شود با تهیه یک مینی سرور و زیروکلاینت‌های موجود در فروشگاه کامپیوتر مال، با بهترین و مقرون به صرفه‌ترین هزینه، بهترین سیستم‌ها را برای کارمندان خود تهیه کنید.

پردازنده مرکزی

سال ها پیش در اوایل پیدایش رایانه ها، مین‌فریم‌ها (mainframe) رایانه‌های بزرگی بودند که می‌توانستند یک اتاق یا حتی یک طبقه کامل را پر کنند! از آنجایی که اندازه کامپیوترها کاهش یافته و قدرت آن‌ها افزایش یافته است، اصطلاح مین فریم به نفع سرورهای سازمانی از بین رفته است. اما هنوز هم این اصطلاح را می‌شنوید. اگرچه کامپیوتر‌های بزرگ معمولاً به معنای یک رایانه متمرکز متصل به دستگاه‌های کم‌قدرت‌تر مانند ایستگاه‌های کاری بودند، اما این تعریف مبهم است، زیرا ماشین‌های کوچک‌تر قدرت بیشتری به دست می‌آورند و رایانه‌های بزرگ انعطاف‌پذیرتر می‌شوند.

مین‌فریم‌ها اولین بار پس از جنگ جهانی دوم روی کار آمدند، زیرا وزارت دفاع ایالات متحده انرژی خود را برای مبارزه با جنگ سرد افزایش داد. حتی با افزایش تعداد سرورها، مین‌فریم‌ها همچنان برای خرد کردن برخی از بزرگترین و پیچیده‌ترین پایگاه‌های داده در جهان استفاده می‌شوند. مین فریم ها به ایمن سازی تراکنش های حساس بی شماری، از پرداخت‌های موبایلی گرفته تا اطلاعات فوق سری شرکت‌ها کمک می‌کنند.

در واقع، IBM، یکی از بادوام‌ترین سازندگان مین‌فریم‌ها در جهان برای بیش از نیم قرن، در سال ۲۰۱۸، برای اولین بار در پنج سال گذشته، شاهد افزایش فروش مین‌فریم‌ها بود. این تا حدی به این دلیل است که مین‌فریم‌ها می‌توانند حجم زیادی از ماهیچه‌های محاسباتی را در ناحیه‌ای که کوچک‌تر از رک سرورهای مدرن و پرسرعت است جمع کنند.

مینی کامپیوترها

مینی کامپیوتر، نسل دیگری از کامپیوترهای کوچک هستند. مینی کامپیوتر ابعاد بسیار کوچکی دارد و اندازه آن‌ها به طور متوسط به اندازه یک کتاب می‌رسد. کامپیوترهای کوچک دارای پردازنده‌هایی در طیف‌های مختلف هستند. امروزه، دیگر از کیس‌های معمولی در محیط‌های کاری و شرکت‌ها استفاده نمی‌شود، زیرا مینی کامپیوترها هم دارای قیمت پایین‌تری هستند و هم طول عمر بیشتری دارند. مدیران و صاحبان کسب و کار با بررسی اجمالی به راحتی متوجه مزیت‌های فراوان مینی کامپیوترها نسبت به کامپیوترهای رومیزی می‌شوند.

مینی کامپیوترها فن لس هستند (فن ندارند) و از تکنولوژی هیت سینک برای خنک کردن قطعات داخلی استفاده می کنند و شامل انواع تین کلاینت (ویندوز دار) و زیروکلاینت (فاقد ویندوز) هستند.

زیروکلاینت ها فاقد رم و هارد هستند و صرفا از منابع سرور استفاده می کنند و به راحتی قابل پشتیبانی هستند، امنیت بسیار بالایی دارند چون از سمت سرور مدیریت می شوند. تین کلاینت ها دارای رم و هارد و … هستند و می توانند به راحتی جایگزین یک کیس شوند و برای انواع کاربری ها از جمله اداری، صنعتی، بیمارستانی، سازمان های دولتی، بانک، جایگاه های سوخت، آژانس های هواپیمایی و مشاورین املاک و … مورد استفاده قرار بگیرند.

از جمله تین کلاینت‌های پرکاربرد و پرطرفدار می‌توان به تین کلاینت Dell Wyse 5060، تین کلاینت Dell Wyse 5070، تین کلاینت Dell Wyse 7020 اشاره کرد و از جمله زیروکلاینت‌هایی که کاربرد زیادی در محیط‌هایی است که نیاز به اتصال به سرور دارند می‌توان به زیروکلاینت Dell Wyse 3010، زیروکلاینت HP t430 می‌توان اشاره کرد. نمونه دیگر از مینی کامپیوتر ها کامپیوترهای بدون کیس یا آل این وان هاست. این نوع مینی کامپیوترها، تمام سخت افزارهای لازم را پشت مانیتور جاسازی نموده اند. یکی از معتبرترین آل این وان ها برند Hp , dell می باشند.

ساعت‌های هوشمند

آخرین روند در محاسبات، ساعت‌های هوشمند هستند. اساساً، برنامه‌های رایج کامپیوتری (ایمیل، پایگاه داده، چند رسانه‌ای، تقویم/زمان بندی) در ساعت‌ها و تلفن‌های همراه ادغام می‌شوند. ساعت‌های هوشمند، بسیار مورد استقبال علاقه‌مندان به فضای باز و ورزشکاران است و به آن‌ها اجازه می‌دهند موقعیت مکانی، ارتفاع، کالری سوزانده شده، قدم‌ها، سرعت و بسیاری موارد دیگر را ردیابی کنند.

اپل iWatch که اکنون در چهارمین نسخه خود قرار دارد، یکی از بهترین ابزارهای پوشیدنی است که تا به امروز مورد بررسی قرار گرفته است. این ساعت کوچک بسیاری از قابلیت های یک گوشی هوشمند تمام عیار را دارد واین امکان را می‌دهد کارهای عادی پیامک و ایمیل را انجام دهید. برخلاف برخی از ساعت‌های هوشمند دیگر که برای برقراری تماس باید با تلفن همراه شوند، یک تلفن همراه داخلی دارد. حتی یک سنسور الکتریکی قلب داخلی دارد که می‌توانید از آن برای گرفتن نوار قلب استفاده کنید و آن را فوراً با پزشک خود به اشتراک بگذارید.