علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده مقام معظم رهبری که برای شرکت در سومین نشست گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای در دهلی نو حضور دارد، صبح امروز (چهارشنبه) طی سخنانی در این نشست با اشاره به دو نشست قبلی در تهران اظهار داشت: ما در نشست‌های تهران موضوعات متعددی را در رابطه با افغانستان مورد بحث و بررسی قرار دادیم. از مقابله با خطر تروریسم گرفته تا کمک به توسعه این کشور و زیان‌هایی که کشورهای غربی و در رأس همه‌ آنها آمریکا به افغانستان وارد کردند. همگان توافق داشتیم که صلح، امنیت و رفاه در این کشور به سود مشترک کشورهای منطقه و حاضران در این نشست است.  

شمخانی خاطرنشان کرد: برگزاری سه نشست توسط دبیران شورای امنیت کشورهای همسایه افغانستان قبل از پذیرش رسمی شکست و فرار آمریکا از افغانستان نشان دهنده‌ درک درست ما بود، ولی آمریکایی‌ها مثل همیشه دچار خطای محاسباتی بودند و با فرار خویش رسوایی برای خود به‌بار آوردند و برای مردم افغانستان مشکل‌آفرین شدند.  

* دولت‌سازی و ملت‌سازی مورد ادعای آمریکا به گل نشست/صلح خواست همگانی مردم و اقوام افغانستان است

وی به آثار و تبعات اشغال افغانستان توسط آمریکا اشاره کرد و گفت: ۲۰ سال پیش آمریکا کشور افغانستان را به بهانه مقابله با طالبان و القاعده و با ادعای مبارزه با تروریسم اشغال کرد و گفت که می‌خواهم از افغانستان کشوری الگو و الهام‌بخش درست کنم، اما به جای ارائه‌ الگوی موفق و الهام‌بخش، تمام مولفه‌ها در این کشور بحران زده منفی‌تر از گذشته شد. تروریسم افزایش یافت، فقر و فلاکت رو به فزونی گذاشت، کشت و قاچاق مواد مخدر و مهاجرت مردم بیش از گذشته شد، تعداد بسیار زیادی از مردم بی‌گناه افغانستان، به‌دلایل مبهم و حتی در مراسم‌های عروسی و عزا توسط جنگنده‌های آمریکایی قتل عام شدند.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: دولت‌سازی و ملت‌سازی مورد ادعای آمریکا به گل نشست و حتی در ابتدایی‌ترین وظیفه این کشور یعنی تاسیس ارتش و سیستم امنیتی نیز ناکارآمدتر از سایر بخش‌ها بودند.همه‌ دنیا دیدند که ارتش و سیستم امنیتی متکی بر آموزش و تجهیزات آمریکایی چگونه مثل خود این کشور  چگونه فرو ریخت و سرانجام آمریکا با شکستی مفتضحانه، ناچار، به فرار از این کشور شد و با وارد آوردن خسارات فراوان به این کشور و به‌ویژه  قتل عام هزاران زن، مرد و کودک افغانستانی مایه عبرت همه‌ کسانی شد که به‌ جای تکیه بر امکانات خود، بقای خود را در توسل به قدرت‌های پوشالی نظیر آمریکا جست‌وجو می‌کنند و امروز افغانستان با کوهی از مشکل بر جای مانده است که عبور  دادن آن به ساحل نجات وظیفه همه ماست.

این مقام ایرانی یادآورشد: ما همواره تأکید کرده و می‌کنیم که صلح خواست همگانی مردم و اقوام افغانستان است ولی نکته‌ مهم که باید توجه همگی را به آن جلب کرد، آن است که آمریکا حتی در موضوع صلح در افغانستان نیز فریبکارانه رفتار کرد و با وجود تظاهر به ایجاد صلح در افغانستان، هیچ برنامه‌ای برای این کار نداشت و تنها هدف این کشور رهایی از مهلکه‌ای بود که خود ساخته بود و به دلیل خوی استکباری وخودبرتربینی، افغانستان، منطقه و جهان را دچار مشکل کرد.

 * تظاهر و جار و جنجال صلح‌خواهی آمریکا فقط پوششی برای رهایی از باتلاق خود ساخته است

دبیر شورای عالی امنیت ملی بیان کرد: به همین خاطر، هر روند و فرمتی را که آمریکا به نام صلح و گفت‌وگو درباره‌ افغانستان ایجاد کرد، جمهوری اسلامی ایران در آن شرکت نکرد، زیرا می‌دانستیم تظاهر و جار و جنجال صلح‌خواهی آمریکا فقط پوششی برای رهایی از باتلاق خود ساخته است.

شمخانی اضافه کرد: در مقابل، ما کوشیدیم با همکاری بازیگران داخل و خارج افغانستان به سمت برنامه‌هایی حرکت کنیم که واقعا به سود برادران و خواهران ستمدیده‌ ما در افغانستان و به نفع همه کشورهای همسایه و منطقه باشد و آن نیز ایجاد صلح و ثباتی پایدار و فراگیر در افغانستان است که منافع مشترک همه‌ ما را تامین می‌کند. در حال حاضر نیز تاکید ما بر فرمت‌هایی است که بتواند، به‌ واقع، به حال ملت افغانستان مفید باشد و از همین رو ما تأکید می‌کنیم سازمان ملل باید در این زمینه محور رایزنی‌ها و کمک به افغانستان مجروح باشد.

 شمخانی ادامه داد: آن چیزی که اکنون باید برجسته شود، پذیرش مسئولیت توسط آمریکا و کشورهای هم‌پیمان آن در ۲۰ سال اشغال افغانستان است. پرداخت خسارت جانی و مالی وارد شده به مردم افغانستان، حداقل وظیفه‌ اشغالگران است. هر چند می‌دانیم، بسیاری از این صدمات جبران‌ناپذیر است. 

وی پرسید: مگر می‌توان جان‌های باخته شده یا صدماتی که به جسم و جان انسان‌‎ها وارد شده را جبران کرد یا زمان از دست‌رفته برای ساخت یک ملت و یک کشور را بازگرداند؟ اما بر عکس شاهد هستیم که آمریکا در اقدامی ستیزه‌جویانه و استکباری دسترسی مردم افغانستان به مختصر دارایی خود را  نیز ممنوع کرده است.

به گزارش فارس، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با بیان این‌که امروز از یک طرف ما با واقعیتی جدید در افغانستان روبرو هستیم و بدون توجه به این واقعیت نمی‌توان امیدی به برون رفت این کشور از مسائل و مشکلات متراکم آن داشت، خاطرنشان کرد: از طرف دیگر، همه می‌دانیم که افغانستان کشوری متشکل از اقوام و مذاهب گوناگون است و تنها در پرتو مشارکت همه‌ اقوام، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی این کشور می‌توان امیدوار به عبور این کشور از شرایط بحرانی بود و حذف یا نادیده گرفتن هریک از این اعضا به‌ منزله‌ ورود مجدد افغانستان به شرایطی مبهم و ناپایدار است.

* تنها راه نجات افغانستان  تشکیل یک دولت فراگیر ملی و با مشارکت همه‌ اقوام است

وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره در توصیه‌های مشفقانه و دوستانه‌ خود به همه‌ طرف‌ها در افغانستان، چنین امر مهمی را مورد اشاره قرار داده و باز هم در این اجتماع مهم تأکید می‌کنیم که تنها راه نجات افغانستان  تشکیل یک دولت فراگیر ملی و با مشارکت همه‌ اقوام است و در این راه  از هیچ کوششی به نفع  دولت و ملت افغانستان دریغ نخواهیم کرد.

شمخانی با ذکر این نکته که ما اکنون در افغانستان با تهدیدی مواجه هستیم که می‌تواند بخشی از طرح و برنامه‌ اشغالگران برای منطقه و پیشبرد اهدافشان باشد، اظهار داشت: این تهدید ناشی از حضور، رشد و توسعه‌ داعش و گروه‌های تروریستی تکفیری از یک سوی و خطر بروز جنگ فرقه‌ای در افغانستان از سوی دیگر است. این موضوع، همه‌ ما را چه همسایه و چه غیرهمسایه در منطقه دچار مشکل خواهد کرد.

وی با بیان این‌که در این چارچوب ما سه نگرانی مهم داریم که نیاز است با همکاری یکدیگر برای آن تدبیری بیندیشیم، گفت: نخست دخالت برخی کشورها در انتقال عناصر تکفیری تروریستی به داخل افغانستان است که از گذشته شواهدی برای آن وجود داشته و اکنون نیز اطلاعات سرویس‌های اطلاعاتی حاکی از تداوم آن است و بر دامنه‎ نگرانی می‌افزاید.

دبیر شورای عالی امنیت ملی گسترش فقر و بحران انسانی را دومین موضوع نگرانی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و افزود: برنامه‌ریزی برای معالجه این معضل از یک طرف وظیفه انسانی همه‌ ماست تا آلام مردم مقداری التیام یابد و از سوی دیگر، عدم توجه به آن زمینه‌ مناسبی برای سربازگیری گروه‌های تروریستی فراهم می‌کند و زمینه‌ساز بسیاری از اقدامات ضد امنیتی خواهد بود. 

به گفته وی برای مردمی که از تامین مایحتاج اولیه‌ زندگی محروم هستند، میزان پرداخت مالی تروریست‌ها وسوسه برانگیز است و در این صورت، هزینه‌ زیادی بر ملت افغانستان و همه‌ کشورهای منطقه، به‌ ویژه همسایگان، تحمیل خواهد شد و البته، تامین مالی تروریست‌ها نیز خود مقوله‌ای مهم است.

* حدود چهار درصد از کمک نهادهای بین‌المللی مسئول برای مهاجران برخوردار بوده‌ایم

شمخانی نگرانی سوم را بحران مهاجرت و ضرورت کمک برای اسکان امن همراه با رفاه مردم در داخل کشورشان عنوان کرد و یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران سال‌هاست میزبان بیش از سه میلیون مهاجر از افغانستان است و این میزبانی به نحوی است که ۹۴ درصد آن‌ها همانند سایر شهروندان ایرانی در اقصی نقاط ایران زندگی و کار می‌کنند و فقط ۶ درصد آنها در اردوگاه به سر می‌برند و متأسفانه  تاکنون، بیش از ۹۶ درصد هزینه‌ آنان از منابع کشورمان تامین شده و صرفا حدود چهار درصد از کمک نهادهای بین‌المللی مسئول برخوردار بوده‌ایم.

به گزارش فارس، این مقام ایرانی افزود: از این رو اگر خدای ناکرده با موج جدیدی از مهاجرت روبرو شویم، به دلیل تحریم‌های ناعادلانه‌ تحمیل شده بر مردم ما، برخلاف میل باطنی خود، ممکن است نتوانیم پذیرای موج جدید باشیم. بنابراین  اگر سایر کشورها و نهادهای مسئول بین‌المللی در این جهت کمک نکنند، نمی‌توانیم از عهده‌ آن بربیاییم و خواه ناخواه همه‌ کشورها به‌ ویژه کشورهای غربی، از آن متأثر خواهند شد.

* بحران‌های امنیتی و تروریسم و به‌ ویژه تروریسم تکفیری، معضلاتی هستند که بعید است بزودی دست از سر کشورهای این منطقه بردارد

دبیر شورای عالی امنیت ملی با ذکر این نکته که چند وظیفه‌ مهم فراروی ما قرار دارد و باید با همفکری در مورد آن‌ها چاره اندیشی کنیم، عنوان کرد: از جمله، تلاش برای مسئول ساختن کشورهایی که باعث و بانی وضع کنونی در افغانستان شده‌اند. تلاش همگانی برای ایجاد حکومتی فراگیر و متشکل از همه‌ اقوام در افغانستان، کمک به حل مشکلات مردم افغانستان و مقابله با بحران انسانی در این کشور که جمهوری اسلامی اعلام می‌کند که حاضر است همه‌ امکانات خود مانند راه‌های ارتباطی و امکانات بندری از جمله چابهار را در اختیار حل این معضل قرار دهد.

وی فشار بر آمریکا برای آزاد کردن منابع مالی ملت مظلوم افغانستان به‌ منظور بهره‌مندی آن‌ها  از منابع و امکانات خود، مقابله با تروریسم تکفیری و داعش در افغانستان و شناسایی راه‌های تأمین مالی این گروه‌ها و قطع این کمک‌ها و کمک به حل بحران مهاجرت و کشورهایی که پذیرای این بخش از مردم افغانستان شده‌اند را از دیگر وظایف مهمی خواند که باید مدنظر قرار گیرد.

شمخانی با بیان این‌که بحران‌های امنیتی و تروریسم و به‌ ویژه تروریسم تکفیری، معضلاتی هستند که بعید است بزودی دست از سر کشورهای این منطقه بردارد، خاطرنشان کرد: تنها راه مقابله با آن، همکاری مداوم و مستمر بین کشورهای منطقه است.

وی پیشنهاد داد سازوکار حاضر موضوعات مورد بحث خود را گسترش داده تا هم بتواند موضوعات فراگیرتری را مورد توجه قرار دهد و هم با اجماع نظر اعضای نشست و در صورت لزوم، کشورهای دیگری را هم به این نشست اضافه کند.

شمخانی همچنین بر ضرورت تشکیل دبیرخانه‌ای دائمی برای این سازوکار به منظور پیگیری مداوم مصوبات به صورت مداوم تأکید کرد و گفت: جمهوری اسلامی اعلام آمادگی می‌کند تا با همکاری بقیه‌ اعضا چنین دبیرخانه‌ای را در تهران ایجاد کند.

وی افزود:‌در همین چارچوب، تعیین میزبان بعدی نشست را ضروری می‌دانیم، اما اگر کشوری فعلا امکان پذیرش را نداشته باشد، ایران برای برگزاری نشست بعدی اعلام آمادگی می‌کند.

در این نشست نمایندگان ایران، روسیه، هندوستان، قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان حضور دارند و قرار است با نخست وزیر هند دیدار و گفت‌وگو کنند.

شمخانی همچنین قرار است با مشاوران امنیت ملی هند و روسیه دیدار و به رایزنی بپردازد.