صبح روز سه شنبه، يازدهم تيرماه، برنامه صبحگاهي شبکه سه سيما، از مسير يک کشتي ايراني که حامل يک ميليون بشکه نفت جهت صادرات به چين بود، گزارشي منتشر کرد. در اين گزارش اعلام شده بود که منابع خبري، از روي سايه کشتي، تخمين زده اند که حدود يک ميليون بشکه نفت توسط اين کشتي که سالينا نام دارد، در يک بندر چيني تحويل شده است. ساعاتي پس از پخش برنامه، برخي از چهره ها و رسانه هاي اصلاح طلب، هجمه به اين برنامه، شبکه سه سيما و رسانه ملي را آغاز کردند و مدعي شدند برنامه صبحگاهي شبکه سه، مسير دور زدن تحريم ها را لو داده است. اين هجمه به حدي سنگين بود که گويي، شبکه اي سازمان يافته آن را مديريت مي کرد. اين در حالي است که گزارش ياد شده، هفته قبل، در رسانه هاي خارجي منتشر شده بود و اين ادعا که اطلاعات محرمانه اي لو رفته باشد، از اساس کاملا غلط است.
*واکنش رسانه ها و چهره هاي اصلاح طلبمحمود صادقي نماينده تهران در توئيتي شتاب زده نوشت : «آيا کار شبکه سه سيما در نمايش مسير دور زدن تحريم‌هاي نفتي يک اقدام ضد امنيت ملي نيست؟! هيأت نظارت بر صدا و سيما باز هم طبق معمول فقط «نظاره» مي کند! دادستان چرا ورود نمي کند؟»اين در حالي است که محمود صادقي، رئيس فراکسون شفاف سازي مجلس است و معلوم نيست چنين مسئله روشني، چگونه براي او محل سئوال بوده است.
ياشار سلطاني هم در توئيتي نوشت : «علي فروغي مدير شبکه ۳ يا نادان است يا نفوذي. کاري به حماقت‌هايش در تعطيلي معدود برنامه‌هاي پربيننده و پر مخاطب شبکه ندارم. امروز در شبکه ۳ کشتي سارينا را که در حال دور زدن تحريم‌ نفتي بود تا چين مسيريابي کردند و مسيردور زدن تحريم نفتي را هم نمايش دادند.» موضع عجيب و ادبيات سخيف و دور از ادب سلطاني درحالي است که اولا سابقه دروغ گويي او پيش از اين هم بر دستگاه قضا روشن شده بود و ثانيا، نام کشتي ايراني «سالينا» است نه «سارينا» که اين مطلب با يک جست و جوي ساده در فضاي مجازي هم قابل بررسي بوده است و معلوم نيست کسي که حتي حاضر نبوده يک جست و جوي يک دقيقه اي کند و حتي نام درست کشتي را نمي داند، چطور در مورد شفاف سازي موضع گيري کرده است.
محسن بيات زنجاني هم در حساب شخصي خود در توئيتر نوشت: «ايران مشغول جنگ‌ اقتصادي است و در اين بين حتي رسانه‌ملي مشغول لو دادن مسيرهائي‌ است که دولت در اين جنگ، براي دور زدن اهرم‌هاي فشار از آنها بهره مي‌برد. اگر نام اين عمل را خيانت نگذاريم، حتما جا دارد که از عبارت حماقت براي آن استفاده کرد!»
خبرگزاري ايسنا، خبرگزاري ايرنا، پايگاه خبري جماران و چند روزنامه و پايگاه خبري اصلاح طلب، از جمله رسانه هايي بودند که اين خبر دروغ را که بيش از آن که شايعه باشد، نوعي عمليات رواني است، با آب و تاب منتشر کرده و در آتش اين دروغ دميدند.
*اصل ماجرا چه بود؟
صبح روز سه شنبه، شبکه سه سيما در برنامه‌اي به تشريح بارگيري و تخليه يک ميليون بشکه از نفت ايران در يکي از بنادر چين پرداخت؛ موضوعي که با واکنش‌هاي مختلفي از سوي مخاطبان فضاي مجازي مواجه شد. عده‌اي اين اقدام صدا و سيما را برخلاف منافع ملي عنوان کردند در حالي که آن چه منتشر شد، در واقع ترجمه فارسي مطلب منتشر شده در فايننشيال تايمز بود.
آنچه برنامه «سلام صبح بخير» به آن اشاره کرده و تصاوير ماهواره‌اي را به نمايش گذاشته است، خبري است که هفته پيش رسانه‌هاي ايراني و خارجي به آن پرداخته بودند و براي کساني که اتفاقات حوزه نفت را رصد مي‌کنند، اين مسئله برايشان جديد نبوده است.
۶ روز پيش، فايننشيال تايمز در خبري نوشت: تحليل‌ها و بررسي‌ رديابي تانکرها نشان مي‌دهد که اين کشتي متوسط سوئزمکس با نام سالينا در ۲۴ مي از جزيره خارک خارج شده و تقريبا يک ميليون بشکه نفت را بارگيري کرده و در ۲۸ مي به چين اعزام شده است.
اين رسانه در ادامه آورده است: با گذشت چند هفته در ۲۰ ژوئن اين کشتي به پالايشگاه جينگسي در نزديکي بندر جين‌ژوا نزديک پکن رسيد. پالايشگاه جينگسي متعلق به شرکت پتروچاينا از شرکت‌هاي وابسته به شرکت ملي نفت چين است که مدت زيادي است خريدار نفت ايران بوده و از شرکت‌هاي مادر بانک کونلون نيز محسوب مي‌شود.
اين خبر توسط رسانه ملي روي آنتن رفت و از نظر ارزش خبري، شايد براي مخاطب عام جالب باشد اما چه براي نفتي‌ها و چه براي دشمنان کشور هيچ نکته جديدي نداشته است؛ موضوعي که در اين برنامه عنوان شده دقيقا همان خبري است که فايننشيال تايمز منتشر کرده است و حتي تصاوير به کار گرفته شده در آن، پيشتر توسط خبرگزاري‌ها منتشر شده بود. جالب است که حتي در خود برنامه نيز به رويترز ارجاع شده است.
ميز نفت نوشته است : «خيال خام است اگر فکر کنيم دشمنان کشور و آمريکا،براي جلوگيري از صادرات نفت ايران برنامه‌هاي تلويزيون ايران را رصد مي‌کنند و با اطلاعات ارائه شده در شبکه‌هاي تلويزيوني راه‌هاي صادرات نفت کشور را مسدود کنند. ابزار مختلفي همچون تصاوير ماهواره‌اي و حتي عوامل نفوذي در وزارت نفت و ساير نهادها کمترين ابزاري است که دشمنان مي‌توانند اطلاعات دقيق را از طريق آن ها در اختيار بگيرند.»
همه اطلاعاتي که در خبر فايننشيال تايمز و يا برنامه سلام صبح بخير گفته شده، اطلاعاتي است که ريزترين آن توسط سايت‌هاي تخصصي مانند مارين ترافيک و تانکر ترکرز به‌صورت دقيق، واضح و آنلاين در اختيار مخاطب قرار مي‌گيرد و شامل تصاوير ماهواره‌اي نيز مي‌شود. خبرگزاري‌هاي نزديک به دولت، به زمين و زمان مي‌زنند تا اطلاعات ارائه شده در اين برنامه را خط دهي به دشمن عنوان کنند در حالي که گزارش شبک سه، بازنشر خبر رسانه خارجي بود و بس.
شايد قصد صدا و سيما براي انتشار اين گزارش، مخابره اين پيام به مخاطبان و مردم بود که با وجود تحريم‌هاي آمريکا، صادرات نفت به قوت خود باقي است و هيچ بن بستي در اين باره وجود ندارد و به همين علت، مجري برنامه تاکيد مي‌کند اين اطلاعات توسط خبرگزاري رويترز منتشر شده است که هم از اعتراف يک خبرگزاري خارجي مبني بر شکست تحريم‌ها بهره ببرد و هم به منبع اصلي خبر اشاره‌اي داشته باشد.
*دليل هجمه عليه رسانه ملي
به نظر مي رسد هجمه رسانه هاي اصلاح طلب و نزديک به دولت عليه رسانه ملي، واکنشي به پخش سريال «گاندو» باشد. اين سريال پليسي – جاسوسي که بن مايه اصلي آن، فعاليت هاي هسته اي کشور و اقدامات امنيتي پيرامون آن است، با اقبال خوبي در ميان مخاطبان روبه رو شده و در چند برنامه اول، به شهرت قابل ملاحظه اي رسيده است. اين سريال که بر مبناي واقعيت ساخته شده، از دست داشتن افرادي نزديک به دولت در برخي مسائل ضدامنيتي در پرونده هسته اي ايران، پرده برداري شده است و حتي در پخش، قسمت هايي از آن با فشار دولت، سانسور شده است. برخي از مسئولان و کارشناسان رسانه اي معتقدند اين اقدام هماهنگ رسانه هاي اصلاح طلب و نزديک به دولت، در واقع انتقامي از شبکه سه به علت پخش سريال گاندو بوده است. ذوالنور، رئيس کميسيون امنيت ملي مجلس به خبرگزاري فارس گفته است : «صداوسيما سطحي از وظايف را انجام مي دهد و يک سري اطلاع رساني ها و روشنگري هايي مي کند
که برخي مرجع ضمير مي شوند و تحمل اين براي آنها سخت است لذا شروع به انتقام جويي ناشيانه و غيرحرفه اي
و غير منصفانه مي کنند. لذا در اينجا صداوسيما بايد به رسالت خود عمل کند و اگر عمل نکرد دچار نگراني شود. اگر صداوسيما در جايي به رسالت خود عمل مي کند از هياهو و جنجال ها نبايد نگران باشد.»
سيد ياسر جبرائيلي هم در توئيتر نوشته است : «شبکه سه به نقل از شبکه هاي خارجي خبر دور زدن تحريم توسط کشتي سالينا را پخش کرده و از سوي جرياني خاص، متهم به افشاي اسرار نظام شده است. اسرار نظام را مرتبطين با جيسون رضائيان فاش کرده اند که شبکه سه در حال روايت اين خيانت در گاندو است. جريان نفوذ مي خواهد انتقام گاندو را بگيرد.»
برخي ديگر از مسئولان و فعالان رسانه اي، پوشش خبر کشتي سالينا را اقدامي کاملا به جا و مانور قدرتي دانسته اند که در ضمن آن، هيچ موضوع محرمانه اي هم فاش نشده است.
بايد به برخي از چهره ها و رسانه هايي که نگران درز اطلاعات محرمانه در برنامه رسانه ملي شده اند گفت که لباس ضد نفوذ و مدافع منافع ملي بودن بر قامت شما بسيار گشاد است. جرياني که خود سال ها مجراي نفوذ بوده و يا از نفوذي هايي مانند جيسون رضائيان حمايت کرده است، چگونه به يکباره نگران لو رفتن اسرار محرمانه و خيانت به کشور شده است.
از سوي ديگر، به نظر مي رسد شبکه سه سيما در نمايش منصفانه جريان نفوذ، به شدت موفق عمل کرده است و هجمه اتفاق افتاده بر مبناي دروغ، نشان واضحي از آن است که تير سريال گاندو به هدف خورده است. اتفاقا جريان هجمه کننده به شدت ناشيانه عمل کرده که با اين عمليات رواني، فورا خود را مخاطب سريال گاندو فرض کرده است.
نظرسنجي ها نشان مي دهد شکه سه سيما در سال ۹۷ پربيننده ترين شبکه سيما بوده و همچنين بيشترين رشد مخاطب را داشته است. تيم جوان و انقلابي شبکه سوم سيما، در مجموع بسيار موفق عمل کرده و برنامه هايي همچون گاندو و عصر جديد و اقبال عمومي مردم، نشان اين موفقيت است.