گروه اجتماعی
کرونا مادامی که اصولی رفتار نکنیم، رهایمان نخواهد کرد، در این یک سال و اندی خیلی چیزها دستگیرمان شده و به خوبی می‌دانیم، کجای کاریم و چرا هر بار، کمیت مان در مقابله با این ویروس سمج، حسابی می‌لنگد و در این میان، معنا و مفهوم برخی پیش آگهی‌ها نیز مشخص است، طبیعتا وقتی سخنگوی وزارت بهداشت از «گسترش وضعیت قرمز کرونا در نوار جنوبی کشور» به همراه «افزایش ۱۹ درصدی آمار هفته گذشته در تعداد بیماران سرپایی مثبت» سخن می‌گوید، یعنی باید منتظر اتفاقات بد و بدتری بود. واقعیت آن است که ما از بدو شیوع کرونا تاکنون از تجارب خود درس نگرفته‌ایم و هربار از همان سوراخ تکراری گزیده شده‌ایم و این درحالی است که فرمول مواجهه با کرونا، موضوع پنهانی نیست و برای مقابله با این ویروس پرمخاطره باید از قاعده‌ای مشخص تبعیت کرد که شامل اعمال محدودیت‌ها و افزایش تست‌های تشخیصی و شناسایی مبتلایان و قرنطینه آن‌هاست. اگر در حل صورت مسئله ویروسی، از این قاعده پیروی نکنیم، قادر به شکست ویروس نخواهیم بود. 
شیوع ویروس جهش‌یافته کرونا از گونه دلتا
در حال حاضر، بازهم طبق همان رویه ثابت، در تقابل با کرونا ناموفقیم، به این دلیل که از قاعده و فرمول مشخص پیش گفته پیروی نکرده‌ایم و حاصلش را در نوارجنوبی کشور مشاهده می‌کنیم؛ یک شهرستان خوزستان در وضعیت قرمز، ۱۴ شهرستان نارنجی و ۱۲ شهرستان در وضعیت زرد کرونا قرار دارند و فرهاد ابول‌نژادیان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز نسبت به شیوع ویروس جهش‌یافته کرونا از گونه دلتا هشدار می‌دهد. 
 ابول‌نژادیان دلیل این هشدار را افزایش آمار ابتلا به ویروس جهش‌یافته کرونا از گونه دلتا در استان‌های جنوبی ایران عنوان و تأکید کرده که این‌گونه از ویروس کرونا خطرناک است. 
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز در صفحه اینستاگرام خود نوشته: «با توجه به افزایش آمار ابتلا به کرونا در استان‌های جنوبی کشور و به ویژه نگرانی از شیوع گونه خطرناک ویروس کرونا، نوع شناسایی شده در هند، از هم استانی‌های ارجمند درخواست دارم ضمن رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از سفر به این مناطق پرهیز کنند.» 
علیرضا زالی- فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران نیز از مواجه با دو خطر ویروس آفریقای جنوبی و هندی اظهار نگرانی کرده و می‌گوید: «اغلب استان‌های جنوبی درگیر این دو ویروس هستند و  تنها مرکز استان بندرعباس در وضعیت قرمز قرار دارد. استان‌های جنوبی کشور به دلیل وجود بندرها و مراودات بین‌المللی پرخطر هستند.»
 به گفته او اگر ویروس‌های هندی و آفریقای جنوبی به دیگر استان‌های کشور منتقل شود و اختلال ویروس اتفاق بیافتد بروز خیز پنجم را شاهد هستیم.
افزایش ۱۹ درصدی آمار تعداد بیماران سرپایی مثبت
از سوی سخنگوی وزارت بهداشت هم خبر می‌رسد که وضعیت قرمز کر ونایی در نوار جنوبی کشور در حال گسترش است و استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و بوشهر با افزایش جدی تعداد بیماران بستری مثبت مواجه هستند.
دکتر سیما سادات لاری که در گفت‌وگو با ایسنا این موارد را مطرح کرده، درباره وضعیت بیماری کووید ۱۹ در کشور هم مقایسه‌ای انجام داده، مبنی براین‌که علی‌رغم مشاهده روند کاهشی در موارد بستری و فوتی در هفته گذشته، متأسفانه آمار تعداد بیماران سرپایی مثبت، افزایش ۱۹ درصدی را نشان می‌دهد. لاری از کاهش ۲/۲درصدی در موارد بستری مثبت در هفته چهارم خردادماه و کاهش ۶/۸ درصدی در تعداد فوت‌شدگان بیماری نسبت به هفته ماقبل در کشور سخن گفته است.  
زنگ خطر جدی برای مدیریت اپیدمی در کشور به این دلیل است که به گفته سخنگوی وزارت بهداشت شاهد توقف روند کاهشی بستری بیماران در برخی استان‌ها و ایجاد روند صعودی بستری‌شدگان مثبت در برخی دیگر از استان‌های کشور هستیم، به طوری که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشورمان همچنان ۷۰درصد گزارش شده است که با حد مطلوب فاصله زیادی دارد. نگرانی‌ها برای پایتخت هم کم نیست و فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران با اشاره به این‌که از اوایل هفته سوم خرداد به بعد فرآیند کاهش نزولی بیماری کرونا در تهران متوقف شده، اعلام کرده است: در هفته چهارم خردادماه نسبت به هفته سوم شاهد رشد ۳/۳ دهم مراجعین سرپایی بودیم که می‌تواند زنگ خطری جدی برای ما تلقی شود. 
وزیر علوم: به تغییر تاریخ کنکور سراسری و دیگر آزمون‌ها فکر نمی‌کنیم
عجیب است که با این وجود، مسئولان قصد برگزاری آزمون سراسری و بازگشایی مدارس را دارند. اگرچه کارزاری تحت عنوان تعویق کنکور سراسری به راه افتاده اما کنکور سر موعد مقرر برگزار خواهد شد و به زعم برخی داوطلبان، برگزاری این آزمون طی ۴ روز نیز کمک‌کننده نخواهد بود، چرا که تعداد داوطلبان کنکور تجربی که قرار است در یک روز کنکور دهند حدود ۶۰۰ هزار نفر است و سایر کنکورها نیز جمعیت بسیار بالایی دارند درنتیجه افزایش تعداد روزهای برگزاری کنکور چندان مؤثر نیست. داوطلبان می‌گویند، بیش از پنج ساعت استفاده از ماسک، دستکش و شیلد و کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز حین آزمون، شرایط را سخت می‌کند و به‌تبع آن بسیاری از داوطلبان که زحمت کشیده‌اند نمی‌توانند در وضعیت مناسب آزمون بدهند. درنتیجه عده بسیاری به نتیجه مطلوب نرسیده و به کنکور ۱۴۰۱ امید می‌بندند و این یعنی بالا رفتن جامعه آماری کنکور ۱۴۰۱ با شیب تند و از طرفی، داوطلبان ساکن در شهرهای گرم و همچنین بیماران تنفسی نمی‌توانند به مدت طولانی از ماسک استفاده کنند، آنان معتقدند، شاید ویروس منحوس کرونا تا سال آینده با ما همراه باشد اما حداقل با تعویق کنکور سراسری به شرایط ایمن‌تر و پس از واکسیناسیون افراد بیشتر، با تدابیر بهتری می‌توان این بحران را مدیریت کرد.اما منصور غلامی، وزیر علوم، احتمال تعویق زمان برگزاری کنکور را رد کرده و گفته: «ما به‌هیچ‌عنوان بدون توجیه بهداشتی تعویق آزمون‌ها را قبول نمی‌کنیم.» 
وزیر علوم روز چهارشنبه دوم تیرماه ضمن مخالفت با هرگونه تغییر یا تعویق برگزاری کنکور تأکید کرده که برنامه ما این است که تمامی آزمون‌های ملی ازجمله آزمون کارشناسی ارشد و کنکور در موعد مقرر برگزار شوند مگر این‌که شرایط بهداشتی به‌گونه‌ای شود که مجبور به تعویق آزمون‌ها شویم. 
منصور غلامی با بیان این‌که سال گذشته نیز که با شرایط اوج شیوع کروناویروس مواجه بودیم تمامی تلاش ما این بود که آزمون‌ها را به‌موقع برگزار کنیم، تأکید کرده که وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور به هیچ‌وجه به تغییر تاریخ کنکور فکر نمی‌کنند. وزیر علوم همچنین  درباره احتمال بازگشایی دانشگاه‌ها و نحوه آموزش دانشجویان جدیدالورود در ترم آینده نیز گفته که برای ما سلامتی دانشجویان اهمیت دارد و اگر وزارت بهداشت به ما اجازه آموزش حضوری را بدهد این کار را خواهیم کرد. 
غلامی درباره واکسیناسیون دانشجویان نیز افزوده که هنوز مشخص نیست واکسیناسیون دانشگاهیان با واکسن‌های ایرانی خواهد بود یا وارداتی و تشخیص این مورد نیز بر عهده وزارت بهداشت است و ما تشخیص این وزارتخانه را به عنوان مرجع رسمی علمی قبول داریم. 
 بازگشایی مدارس و تأکید بر آموزش حضوری
از سوی دیگر، زمزمه بازگشایی مدارس هم به گوش می‌رسد، محسن حاجی میرزایی- وزیر آموزش و پرورش، گفته مدارس در مهرماه افتتاح می‌شود و ستاد ملی کرونا قرار است در مرداد واکسیناسیون را انجام دهد و تولیدات واکسن داخلی و خارجی توزیع و آهنگ واکسن سرعت بخشیده شود. باید به هر طریق بر اساس توصیه‌های جهانی مدارس را بازگشایی کرد این وقفه باعث افت کار آموزش می‌شود.
به گفته حاجی میرزایی از اسفند ۹۸ دانش‌آموزان نامنظم در مدارس حضور داشته‌اند لذا تأکید ما بر آموزش حضوری است؛ اما تزریق واکسن برای زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود.
احتمال انتشار واریانت هندی در سراسر کشور
علیرضا ناجی- رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، توضیحاتی را دراین‌باره مطرح کرده و به «رسالت» می‌گوید: «با توجه به ورود واریانت هندوستانی که سازمان جهانی بهداشت در این مورد به تمام کشورها هشدار داده است، باید دقت و مراقبت‌های لازم را به خرج می‌دادیم، چراکه این واریانت، خصوصیات بسیار خاصی دارد و حتی جوانان را هم مبتلا می‌کند و باید این وضعیت را پیش‌بینی می‌کردیم. ناریانت هندی در تمامی کشورها به مرور به سمت واریانت اصلی می‌رود. تصور می‌کنم اگر دیرهنگام اقدامات لازم را انجام دهیم و کنترل‌های لازم صورت نگیرد، پیک پنجمی را با واریانت هندوستانی یا دلتا خواهیم داشت و این طبیعی است که استان‌های جنوبی به قرمز، تغییر وضعیت بدهند، ما باید این احتمال را بدهیم که این واریانت در تمام کشور پخش شده باشد. ما با همان سناریویی مواجه‌ایم که در پیک چهارم با گونه انگلیسی  مواجه بودیم؛ بنابراین احتمال دارد همین اتفاق برای پیک پنجم با واریانت هندوستانی نیز رخ بدهد. ما باید کنترل‌هایمان را بیشتر کرده و تعداد تست‌هایمان را بالا ببریم و مبتلایان شناسایی‌شده را ایزوله و قرنطینه کنیم و البته موضوع مهم‌تر آن است که سرعت واکسیناسیون کند است و هنوز به سرعت دلخواه نرسیده‌ایم و تهیه واکسیناسیون از تولیدکنندگان خارجی دشوار است و میزان تولید واکسن داخلی هم طبق وعده‌های داده‌شده، فعلا آن‌قدر پاسخگو نیست و هنوز نمی‌دانیم چه تصمیمی قرار است اتخاذ شود. 
گذراندن فازهای بالینی و اطلاعاتی که باید به‌دست بیاید، از تصمیمات چالشی ماست. ما اگر بخواهیم در یک مقطع کوتاه، افراد را واکسینه کنیم، امکانش را نداریم، چون تولید واکسن در سطح دنیا، محدود است و تولید کشور خودمان هم فعلا آن‌قدر نیست که بتوانیم در یک مقطع کوتاه و به سرعت افراد را واکسینه کنیم. در هر صورت اگر امکانی برای تسریع این روند نداریم باید موارد کنترلی و شناسایی مبتلایان را جدی‌تر بگیریم و باز باید به محدودیت‌های اجتماعی و قرنطینه شهرها روی بیاوریم. اکنون استان‌های جنوبی ما وضعیت خوبی ندارند، بنابراین قرنطینه این استان‌ها و پایش بسیار سریع سایر استان‌ها بسیار حائز اهمیت است تا بتوانیم از چرخش ویروس بکاهیم. این موضوع را بارها مورد تأکید قرار داده‌ام که ما در پیک چهارم همچنان با یک سیر سینوسی حرکت می‌کنیم و در حال حاضر شواهد گویای افزایش تعداد موارد مبتلایان است. تصور کنید که ما از قبل عید تاکنون، روزانه به‌طور متوسط، ۱۰ هزار نفر موارد مثبت داریم که این نشان می‌دهد، گردش ویروس در کشورمان بسیار بالاست و نتوانسته‌ایم در شکستن این گردش، توفیقی حاصل کنیم. با این روند، محتوم به پیک پنجم خواهیم بود، آن هم با واریانتی که انتقال آن بسیار سریع است.»
برگزاری کنکور خطرناک است
ناجی در پاسخ به این سؤال که آیا برگزاری آزمون کنکور در این شرایط نگران‌کننده نیست، می‌گوید: «مسلما نگران‌کننده است. اما باید به جایگزین‌ها و اقداماتی که می‌توانیم انجام دهیم، کمی فکر کنیم، گرچه باید خیلی زودتر از این‌ها به فکر می‌افتادیم، چون در حال حاضر کنکور نزدیک به ۱۰ روز دیگر است ولی از مدت‌ها پیش این شرایط را داشتیم و سال گذشته نیز در جریان برگزاری کنکور همین مباحث مطرح بود و این‌که در وضعیت فعلی چه باید کرد، پرسش ساده‌ای نخواهد بود، چون اتخاذ برخی تدابیر به‌یکباره امکان‌پذیر نیست و باید خیلی از قواعد و محدودیت‌های اجتماعی را قبل‌تر اعمال می‌کردیم تا جلوی چرخش ویروس را بگیریم. برگزاری کنکور خطرناک است و در انتخابات هم به رغم آنکه می‌گویند ۹۵ درصد افراد پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کرده‌اند اما تصاویری که مشاهده می‌کنیم نشان می‌دهد در برخی حوزه‌های انتخابیه و در جریان تبلیغات این پروتکل‌ها مراعات نشده و در جریان تزریق واکسن به افراد بالای ۷۰ سال، تراکم و هجوم به مراکز تزریق واکسن را مشاهده می‌کنیم که همه این‌ها، نقض غرض است. ما باید مدیریت بهتری در این زمینه داشته باشیم، کرونا بیماری است که به راحتی در تجمعات منتقل می‌شود اما واریانت هندی، مخاطرات بیشتری دارد و حتی ما این روزها با خانواده‌های مواجه‌ایم که بسیار سعی کرده‌اند مراعات کنند و جایی هم رفت‌وآمد نداشته باشند اما بازهم مبتلا شده‌اند که این نشان‌دهنده خصوصیات این ویروس جدید است که به راحتی در بین مردم می‌چرخد. در مورد کنکور هم نگرانی‌های زیادی وجود دارد و با توجه به شواهد اپیدمیولوژیک باید به نتیجه و تصمیم درستی برسیم که آیا کنکور را برگزار کنیم یا نکنیم و اگر قرار باشد این آزمون سراسری را برگزار نکنیم، باید به چه زمانی موکول کنیم؟ آیا می‌توانیم این تضمین را بدهیم که اگر در زمان دیگری برگزار شود، شرایط بهتر باشد؟ به همه این مسائل باید توجه کرد و به هر حال خانواده‌ها حق دارند که نگران باشند. علاج این مسئله در هر صورت سخت است.»
بازگشایی مدارس منوط به ارائه اطلاعات و تحلیل درست
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، در مورد بازگشایی مدارس و دلهره از انتقال ویروس در بین دانش آموزان هم توضیح می‌دهد: «ما با رویدادهای بسیاری روبه‌رو هستیم و باید تحلیل درستی داشته باشیم، این تحلیل درست باید براساس اطلاعات درستی باشد که در اختیار داریم. متأسفانه اطلاعات مناسب و درست به دستمان نمی‌رسد و کمیته‌هایی هم که در حوزه کرونا فعالیت می‌کنند، بدون اطلاعات درست نمی‌توانند پیش‌بینی‌های خوبی داشته باشند و بالطبع تا تحلیل ریسک و گزارش مناسب علمی در کار نباشد، نمی‌توانند افراد بالادستی را مجاب کنند که این کار را انجام دهند. یک سیکل معیوبی در کشور در حال رخ دادن است، به این ترتیب که اطلاعات در دست نیست و تحلیل درست نمی‌توان ارائه داد و خیلی علمی نمی‌توان روی مسائل فکر کرد و به همین دلیل تصمیمات مسئولان بالادستی درست از آب درنمی‌آید. در پیک چهارم اظهر من الشمس بود که اگر مانع مسافرت‌ها می‌شدیم، شاهد اوج‌گیری آمارها در حوزه مبتلایان و قربانیان نبودیم اما یک تحلیل و گزارش رسمی از این موضوع، موجود نبود و مباحث این‌چنینی سبب می‌شود که بالادستی‌ها بگویند گزارش درستی دریافت نکردیم و پایین‌دستی‌ها نیز براساس حدس و گمان سخنانی را مطرح کنند و طبیعی است که این اتفاق بیفتد. 
به هرشکل این‌ها اشکالاتی است که در تمام کشورهایی که اطلاعات درستی از ویروس و نحوه مواجه ارائه نمی‌دهند، رخ می‌دهد. هندوستان و برزیل هم به همین ترتیب است. مقالاتی که در مجلات علمی جدید می‌بینیم، همه به این موضوع اشاره می‌کنند که اطلاعات به دست متخصصان به‌موقع نمی‌رسد و به همین علت نمی‌توان تحلیل درستی داشت، بنابراین در مورد بازگشایی مدارس هم باید اطلاعات و تحلیل درستی موجود باشد تا بر اساس آن بتوان تصمیم‌گیری کرد و مسئولان بالادستی را طبق همین اطلاعات، مجاب نمود؛ این‌که چقدر بازگشایی ریسک دارد و چقدر عدم بازگشایی، دانش آموزان را در بحث یادگیری و موضوع سلامت متضرر می‌کند. برآیند تمام این موضوعات این است که آیا می‌توانیم مدارس را باز کنیم یا نمی‌توانیم و تا مهرماه چقدر توفیق در امر واکسیناسیون خواهیم داشت. این‌که به حرف بگویند تا مهرماه قادر به این کار هستیم، قابل‌پذیرش نیست، چون در عمل مهم است که ما چند مرده حلاجیم. بنابراین باید دست نخبگان و دانشمندانمان را در دسترسی به اطلاعات باز بگذاریم و تحلیل درستی ارائه کنیم و براساس همان تحلیل‌های علمی، تصمیم‌گیری علمی داشته باشیم. ما هنوز نمی‌دانیم که آیا واکسیناسیون معلمان و کسانی که در مدرسه حضور دارند، برای بازگشایی مدارس کافی هست یا نیست. به نظر می‌رسد که کافی نیست، چون دسترسی ما به واکسن قابل‌توجه نیست. از طرفی می‌دانیم که دانش آموزان، مجوز استفاده از واکسن‌هایی که در ایران موجود است را ندارند و اگر تحلیل درستی از این مسائل داشته باشیم، شاید به این نتیجه برسیم که باید واکسن‌هایی را وارد کشور کنیم که مجوز مصرف برای کودکان دارند. ما بارها در این رابطه صحبت کرده‌ایم که اگر بناست، ترایالی در کشور خودمان انجام دهیم، چرا نباید این ترایال را روی کودکان و جوانان انجام دهیم؟ اگر تصمیم‌مان بر بازگشایی مدارس است باید پیش‌تر به این مسائل فکر می‌کردیم تا بتوانیم به پاسخ سؤال‌هایمان دست یابیم.»ناجی در خاتمه بر این مسئله تأکید می‌کند که «نمای بیرونی تصمیمات مسئولان نشان می‌دهد دارای تحلیل درست نیستیم و به این خاطر تصمیم درستی هم نمی‌گیریم و وقتی هم حرف غیرعلمی گفته می‌شود، کسی توجه نمی‌کند، یعنی در بدیهی‌ترین موارد هم وقتی صحبت اشتباهی مطرح می‌شود، باز کسی نیست که پاسخگوی این سخنان غیرعلمی باشد. به طوری که برخی تصور می‌کنند، مسئولان ما همچنان به دنبال پیاده‌سازی ایمنی جمعی هستند اما بعد از گذشت ۱۷- ۱۶ ماه همچنان ویروس در کشور جولان می‌دهد و با واریانت‌های مختلفی که به کشور وارد شده و می‌شود، خط ایمنی شکسته خواهد شد،
 در هر صورت ما، روزانه عدد خام ۱۰ هزارتایی مبتلایان و عدد مرگ‌های بالایی داریم و هرروز بیش از ۱۰۰ نفر از هموطنان ما فوت می‌کنند که عدد کمی نیست و ظاهر قضیه شاید این باشد که برخی از مسئولان ما به دنبال ایجاد ایمنی جمعی و عفونت طبیعی هستند که می‌دانیم این موضوع علمی نیست و اتفاق هم نخواهد افتاد.»