کارورزي راهي به‌سوي اشتغال
گويا اشتغال فارغ التحصيلان از برنامه جا ماند، خبري کوتاه که پرده از عوامل بسياري برمي‌دارد و بررسي اين موضوع يکي از دلايل عدم همخواني اشتغال و تحصيل را مشخص مي‌کند. قرار بود بر اساس طرح کارورزي ويژه اشتغال فارغ التحصيان دانشگاهي طي سال‌هاي ۹۶ و ۹۷ تعداد ۲۳۵ هزار نفر تحت عنوان کارورز جذب بنگاه‌هاي اقتصادي شوند، اما فقط ۲۴هزار نفر جذب شدند.
داشتن زيرساخت‌هاي جذب کارورز و بودن ظرفيت‌هاي آموزش و انتقال دانش به کارجويان حين کار، دو شرط مهم کارگاه‌ها براي جذب کارورز بود.
کارورزاني که در بنگاه‌ها و واحدهاي اقتصادي جذب مي‌شوند درطول مدت دوره، مشمول دريافت کمک هزينه مي‌شوند و ماهيانه يک سوم دستمزد مصوب شوراي عالي کار معادل حدود ۳۷۰ هزار تومان از سوي دولت به آنها پرداخت مي‌شود.با اين که کارفرمايان بنگاههايي که نسبت به جذب کارورزان اقدام کنند تا دو سال از پرداخت حق بيمه اين افراد معاف خواهند شد و فقط يک سوم دستمزد مصوب شوراي عالي کار به آنها پرداخت مي‌شود، اما اين کار به درستي انجام نشد.
اما از روزي که اين افراد تحت عنوان کارورز فعاليت خود را آغاز مي‌کنند دولت مشمول پرداخت دو هزينه مي‌شود.
۱. کارورزان تحت پوشش بيمه حوادث قرار مي‌گيرند که اعتبارات آن بايد پيش از اجرا تأمين مي‌شد اما فرايند تخصيص اعتبار از سوي سازمان برنامه و بودجه و همچنين انعقاد قرارداد با بيمه زمان‌بر شد.
۲. پرداخت کمک هزينه آموزشي ماهيانه به کارورزان است. فرايند تأمين بودجه اين بخش نيز زمان‌بر بود به نحوي‌که تا اسفندماه سال ۹۶ هيچ اعتباري براي پرداخت کمک هزينه کارورزان از سوي سازمان برنامه و بودجه تخصيص اعتبار نشد.
به همين دليل با چند تن از اعضاي کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي به گفت‌وگو نشستيم.
*عدم جذب کامل فارغ‌التحصيلان مي‌تواند عدم تناسب کميت دانشجوها با نياز بازار کار باشد
سيدمحمدباقر عبادي، رئيس کميته فرهنگ و تربيت اسلامي کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس در بررسي اين موضوع به «رسالت» گفت: اين موضوع مي‌تواند چند علت داشته باشد؛ يکي از آنها گسترش کمي آموزش عالي به‌ويژه در رشته‌هايي که مخصوص وزارت علوم است. درسال‌هاي گذشته تعداد دانشگاه‌ها بسيار افزايش پيدا کرده و بيشتر از حد نياز بازار کار فارغ‌التحصيل شدند.
وي با يادآوري ديدگاه‌هاي بعد از انقلاب درمورد تحصيل دانشجويان، ادامه داد: از دهه اول انقلاب به بعد همواره دو ديدگاه وجود داشت، يکي اين که دانشگاه‌ها از لحاظ کمي بايد درحدي رشد کنند که هماهنگ با نياز بازار کار باشد و نه بيشتر، بعضي اما ديدگاه ديگري داشتند. آن ديدگاه اين بود که ما نبايد مانع تحصيل شويم زيرا شايد کساني باشند که به رشته‌اي علاقه دارند و مي‌خواهند در اين حوزه تحصيل کنند و موضوع اشتغالشان مطرح نباشد بنابراين ما نبايد در دانشگاه را ببنديم و اگر اين کار را انجام دهيم جلوي رشد سطح سواد را گرفته‌ايم.
عبادي افزود: اگر اين شرايط در ايران مهيا نباشد افرادي که جوياي رشته و مدرک خاصي هستند به خارج از کشور مي‌روند و ارز را خارج و مشکلات اجتماعي_فرهنگي هم ايجاد مي‌شود و اين گونه بايد هزينه بالاتري بپردازيم.
رئيس کميته فرهنگ کميسيون آموزش با تاکيد اينکه حجم فارغ‌التحصيلان مطابق با نياز بازار نيست خاطرنشان کرد: حال اما در وزارت بهداشت براساس ديدگاه اول رشته‌هايشان را پذيرش کردند و تعداد پزشک، راديولوژيست و … کنترل شد، حتي ممکن است در برخي حوزه‌ها کمبود نيرو هم داشته باشيم. اما وزارت علوم گسترش کمي فوق العاده‌اي داشت و طبيعي‌است که اين حجم افراد فارغ‌التحصيل مطابق با نياز بازار نيست و چه بسا بسياري از آنها هم سرکاري مشغول نشده باشند يا اگر هم باشند شغلشان مطابق با رشته تحصيلي‌شان نيست. به طورمثال مي‌بينيم که شخصي فوق ليسانس علوم انساني دارد، اکنون مرغداري دارد و به هيچ وجه مناسبتي بين شغل و رشته تحصيلي نيست .
سيدمحمدباقر عبادي تاکيد کرد: نکته ديگر اينکه تبي براي براي ورود به دانشگاه‌ها در آموزش عالي از گذشته تاکنون به‌وجود آمده که مقداري کاذب بوده است، بايد کار فرهنگي و اطلاع‌رساني در اين زمينه انجام مي‌شد تا افراد احساس نکنند عزت اجتماعي‌شان حتما وابسته به مدرک تحصيلي‌شان است.
او با تصريح اينکه فرهنگ ايران طوري شده کسي که مدرک ندارد عزت اجتماعي ندارد، گفت: اما شرايط جامعه طوري شده بود که اگر فردي مدرک تحصيلي نداشت احساس حقارت مي‌کرد، بنابراين فکر مي‌کرد به هرشکلي بايد مدرک کارشناسي يا کارشناسي ارشد بگيرد تا عزت اجتماعي داشته باشد، ازطرفي هم فرهنگ داخلي ايران اينطور نهادينه شده کسي که تکنسين و آچار به دست باشد جامعه عزت اجتماعي چنداني برايش قائل نمي‌شود و نتيجه‌اش هم سيل گسترده مردم به سمت دانشگاه‌ها و فراموشي بخش مهارت و فني‌حرفه‌اي بوده است.
عبادي ضمن اشاره به تاثير ناتواني دولت در ايجاد شغل، ابراز کرد: با وجود تمام اين مسائل ناتواني دولت هم موثر است که در ايجاد اشتغال و اقتصاد مقاومتي موفق نبوده و اين موضوع بر صاحب نظران پوشيده نيست، زماني که اقتصاد موفق نباشد و رونق و توليد ملي اهتمام نشود اشتغال هم خواه ناخواه کاهش پيدا مي‌کند.
وي درپايان تاکيد کرد: برخي ازکشورها را از نزديک ديدم که بسيار به مهارت و فني حرفه‌اي حتي بيش از دانشگاه‌ها بها و نيروي تکنسين و کارگر ماهر پرورش مي‌دهند و براي تکنسين‌هايشان عزت اجتماعي وجود دارد، اما در جامعه ما عزت اجتماعي بيشتر با در دست داشتن مدرک است، درکشور ما حتي مدرکي که هيچ مهارتي در آن نباشد مهم‌تر از کسي است که مهارت دارد اما مدرک ندارد.
*براي جذب فارغ‌التحصيلان بايد زيرساخت‌هاي لازم فراهم شود
همچنين داوود محمدي، عضو کميسيون آموزش و تحقيقات و نماينده مردم تهران در مجلس درمورد عدم جذب فارغ‌التحصيلان با بيان ايجاد زيرساخت‌هاي لازم براي اين امر به «رسالت» گفت: براي جذب فارغ‌التحصيلان به عنوان کارورز بايد چند موضوع را باهم بررسي کرد، يکي اين که ممکن است در اين زمينه برنامه ريزي
مناسبي صورت نگرفته باشد، براي حل اين مشکل بايد زيرساخت‌هايي با برنامه‌ريزي درستي براي جواناني که مي‌خواهند به کارورزي مشغول شوند صورت گيرد.
او با تاکيد بر عدم تامين اعتبار براي جذب فارغ‌التحصيلان، افزود: موضوع ديگر اعتبارات لازم است که تامين نشده و اين يکي ازعواملي است که نمي‌توان درآن ترديد کرد، اما مسئله اصلي‌تر مشکلات اقتصادي است که طي اين سال‌ها درکشور ايجاد و تداوم پيدا کرده و تاثيرات بسياري درتمام حوزه‌ها گذاشته است، بنابراين نهادهاي مرتبط نتوانستند امکانات لازم را براي به کارگيري فارغ‌التحصيلان فراهم کنند، اميد داريم درآينده شرايط بهتر شود.
نماينده مردم تهران با بيان اينكه سازمان برنامه و بودجه بايد پاسخگو باشد، اذعان داشت: اما درحال حاضر لازمه اين موضوع برنامه‌ريزي دقيق‌تر و شناسايي بنيادي‌تر است. اين موضوع بايد در کميسيون‌هاي مختلف بررسي شود، به طورمثال ما برنامه اي تنظيم مي‌کنيم و مجلس تصويب مي‌کند بعد از آن نهادها بايد اجرا کنند و زماني که اجرا نمي‌شود بايد علل عدم اجرا را بررسي کرد، اگر نياز به زمينه‌هايي براي اجرايي کردن آن بوده و با اين شرايط امکان اجرايش از بين رفته بايد سازمان برنامه و بودجه و نهادهاي ديگر پاسخگو باشند.
* ارتباط بين صنعت و دانشگاه و ماموريت‌گرا کردن دانشگاه‌ها بر اساس آمايش سرزمين از نقاط ضعف
عدم اجراي طرح است
فريده اولادقباد، هم عضو ديگر اين کيمسيون و نماينده مردم تهران در مجلس در اين باره با تاکيد بايد طبق شعارهايمان عمل کنيم، به «رسالت» گفت: باتوجه به اين که سال ۹۸ به نام رونق توليد نامگذاري شده و ما هم در جنگ اقتصادي با دولت آمريکا و با تحريم‌هاي يک جانبه و ظالمانه اي عليه کشور مواجه هستيم بايد طبق شعارها عمل کنيم.
او ضمن اشاره به طرح جذب کارورز ادامه داد: اين طرحي از وزارت صمت براي کساني که فارغ التحصيل شدند بود تا بتوانند در بنگاه‌هاي اقتصادي کار کنند. ما دانشجوهاي توانمندي داريم که توانايي به حرکت درآوردن چرخه اقتصادي کشور را متناسب با استانداردهاي موجود دارند، نکته مهمي که در برنامه ششم توسعه به خوبي به آن اشاره شد “ارتباط بين صنعت و دانشگاه” است، اگر تاکنون نتوانستيم فارغ‌التحصيلان را در رشته‌هاي اقتصادي و صنعتي جذب کنيم از ضعف ارتباط بين صنعت و دانشگاه نشئت مي‌گيرد.
اولادقباد افزود: نکته دوم اين که ما بايد دانشگاه‌ها را ماموريت‌گرا کنيم تا براساس آمايش سرزمين عمل کنند، يعني دانشجوهايي که در اين رشته‌ها فارغ التحصيل شدند بايد بتوانند در مناطق خودشان مشغول شوند و نياز استانشان را برطرف کنند.
اين عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس با اشاره به ظرفيت کافي کشور براي اشتغال همه مردم، گفت: به طورمثال در مناطقي که شيلات وجود دارد جذب دانشجو انجام مي‌شود و محصلان مي‌توانند آن‌جا در حوزه‌هاي مرتبط خود کار کنند. کشور ما کشوري چهار فصل است و ظرفيت‌هاي بسيار خوبي دارد؛ بنابراين اگر اين دو کار يعني “ارتباط بين صنعت و دانشگاه و ماموريت‌گرا کردن دانشگاه‌ها بر اساس آمايش سرزمين” را انجام دهيم که مصوبه برنامه ششم هم هست، بنگاه‌هاي اقتصادي به راحتي مي توانند دانشجوها را متناسب با رشته‌هاي تحصيلي‌شان و نيازهاي هر استان جذب کنند.
نماينده مردم تهران يادآور شد: اين از وظيفه‌هاي خطير آموزش عالي است که مهارت‌آموزي را درکنار درس‌هاي نظري و تئوري به دانشجوها آموزش دهند، کارورزي هم همان مهارت آموزي است تا بتوانند بعد از درس دغدغه‌هاي اقتصادي و اجتماعي را حل کنند.
فريده اولادقباد با تاکيد بر تامين بودجه نيروهاي انساني آموزش و پرورش و دانشگاهيان، گفت: دولت بايد براساس ضروريات بودجه را اولويت‌بندي کند و اين نفطه ضعف ماست. ما اکنون اين دغدغه را در آموزش و پرورش هم داريم، دانشجو_معلمان هم کارورزي دارند و حقوق آنها بسيار کم است و اين چند درصدي که به حقوق معلمان اضافه شده به دانشجو_معلمان اضافه نشده است، اگر اين بودجه اولويت‌بندي شود بسياري از مشکلات حل مي‌شود.
اين عضو کميسيون آموزش در پايان افزود: دانشجوها سرمايه‌هاي انساني و اجتماعي يک کشور هستند هرچقدر ما هزينه و اعتباربه نيروي انساني اختصاص دهيم بهترين سرمايه‌گذاري براي کشور است.
آموزش , اشتغال , حانيه مسجودي , سرمايه‌هاي انساني , کارورزي
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.