یکی از سؤالات اصلی معلمان و دانش‌آموزان در این روزها، نحوه برگزاری امتحانات دانش‌آموزان است که آیا امتحانات حضوری است یا مجازی؟ و آیا بخشی از کتاب‌های درسی حذف خواهد شد یا خیر.

اگر چه هنوز شیوه نامه نهایی برگزاری امتحانات دانش‌آموزان به صورت رسمی از سوی وزارت آموزش و پرورش اعلام نشده است اما محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش می‌گوید:” اولویت برگزاری امتحانات به شیوه حضوری است  تا مطمئن شویم یادگیری کامل انجام شده است، روش‌های مجازی کیفیت آزمون حضوری را ندارد مگر اینکه در زمان امتحانات وضعیتی باشد که متخصصان بهداشت و درمان اجازه حضور را ندهند.”

در همین رابطه عباس سلطانیان معاون دفتر آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش می‌گوید:” اگر تا خرداد سال آینده شرایط قرمز باشد و آموزش مجازی را داشته باشیم به جز پایه نهم و دوازدهم سایر پایه‌های تحصیلی آزمون غیر حضوری دارند که ضوابطی برای چگونگی برگزاری آن در نظر گرفته شده و اعلام خواهد شد.”

ارزشیابی نیمسال اول حضوری یا مجازی؟

‫‫وی درباره برگزاری ارزشیابی نیمسال اول می‌گوید: “مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش و پرورش در حال تهیه ضوابط مربوط به برگزاری امتحانات داخلی متناسب با نوع آموزش‌ها و شرایط دانش‌آموزان در مناطق مختلف کشور است و ظرف چند روز آینده آن را ابلاغ خواهد کرد. ‬در بعضی مناطق که شرایط سفید داشتند آموزش حضوری بود و در برخی مناطق شرایط قرمز و آموزش غیرحضوری را داشتیم که با توجه به اینکه آزمون هماهنگ در نیمسال اول نداریم بنابراین متناسب با هر منطقه ضوابطی در نظر گرفته می‌شود.”

به نظر می‌رسد امتحانات پایه دوازدهم قطعاً به شیوه حضوری برگزار خواهد شد که با توجه به شرایط ممکن است زمان بندی آن قدری با تأخیر انجام باشد.

از سوی دیگر سال تحصیلی گذشته یکی از ابهامات و مشکلات معلمان درباره روش‌های برگزاری آزمون مجازی و اطمینان از صحت و روایی سنجش‌های انجام شده به این  روش بود.

پیشنهاداتی به معلمان برای امتحانات مجازی

در همین رابطه، خسرو ساکی رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه  هم‌اکنون تصور بر این است که سنجش ابزار غربالگری است و صرفا به وسیله آن دانش‌آموزان ارتقای پایه یا تکرار پایه خواهند داشت، می‌گوید:  هم‌اکنون در نظام های پیشرو این موضوع را به عنوان نتیجه اصلی سنجش نگاه نمی‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: در نظام‌های آموزشی پیشرو، رویکرد سنجش برای یادگیری است و بیشتر به سنجش آغازین و تکوینی تکیه می‌شود تا سنجش پایانی و تراکمی.

رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: در بین معلمان ما اعتقاد بر این است که سنجش یعنی سنجش یادگیری و تراکمی که در پایان دوره انجام می‌شود و صرفا از طریق امتحان کتبی و آزمون مداد و کاغذی قابل اجراست در حالیکه این موضوع فقط یکی از ابزارهای سنجش است، روش‌های دیگر نیز وجود دارد مانند مشاهده عملکرد دانش‌آموز، ارزشیابی تغییرات رفتار او و تکمیل کار پوشه که مراحل یادگیری دانش‌آموز به صورت فرایندی در آنجا ثبت شده و مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد.

ساکی بیان می‌کند: در آموزش الکترونیک کارپوشه الکترونیک تشکیل می‌شود و تمام اقدامات، فعالیت‌ها و مستندات دانش‌آموز در جریان یادگیری، آنجا قرار می‌گیرد و معلم کارپوشه را ارزیابی و به فرایند یادگیری دانش‌آموز و نتایجی که تولید کرده است، نمره می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: اگر این نگاه را داشته باشیم ارزشیابی پیشرفت تحصیلی براساس آزمون مداد و کاغذی با ارسال به دانش‌آموز از طریق پیام رسان‌ها انجام شود این دغدغه وجود دارد که ممکن است شخص  دیگری به جای دانش‌آموز امتحان داده باشد.

رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش مطرح می‌کند: آزمون مجازی نیاز به فرهنگ خاص و زیر ساخت‌هایی دارد که بیشتر در LMS معنا پیدا می‌کند و نباید تلقی کسب نمره باشد بلکه فرایند اصلاح و بهبود یادگیری، شناسایی نقاط قوت و ضعف یادگیری و عملکرد دانش‌آموز هدف اصلی سنجش و ارزیابی است.

ساکی می‌گوید: معلمان در روش مجازی فقط به آزمون اکتفا نکنند تا شاهد نمایش یادگیری از سوی دانش‌آموز نباشیم بلکه کارپوشه الکترونیک، پروژه فردی و گروهی، دادن تکالیف مدنظر باشد حتی دانش‌آموز می‌تواند فیلم علمکرد را برای معلم ضبط و ارسال کند تا اطمینان حاصل شود دانش‌آموز در حال یادگیری است.