نفیسه امامی
با پیروزی بایدن و دموکرات‌ها در انتخابات آمریکا بسیاری به تصور بازگشت وی به برجام به دنبال چیدن سیب و گلابی‌های وعده داده‌شده از برجام هستند و حزب پیروز انتخابات آمریکا را متفاوت از جمهوری خواهان می‌بینند، درحالی‌که بسیاری از زیرساخت‌های تحریم با اثرگذاری عمیق ازجمله تحریم‌های «CISADA۲۰۱۰»، «TRA۲۰۱۲» و «IFCA۲۰۱۳» در دولت اوباما و با معاونت بایدن انجام گرفته شد. علاوه بر تحریم‌های مذکور، وزارت خزانه‌داری اوباما تلاش ویژه‌ای برای ایجاد و گسترش ساختار تحریمی آمریکا علیه ایران در دنیا انجام داد و حتی بعد از امضای برجام هم تعدادی از نهادها و افراد ایرانی را در لیست تحریم‌ها وارد کرد. حالا معاون اوباما به ریاست جمهوری رسیده است که با وجود آن‌ها بعد از برجام نه‌تنها ساختار تحریم‌ها از بین نرفت، بلکه حفظ شد. بنابراین ناگفته پیداست که تفاوت زیادی میان بایدن و ترامپ در رویارویی با ایران وجود ندارد و هرکدام دوروی یک سکه‌اند. 
از سوی دیگر بعد از خروج ترامپ از برجام، ۶۰ اقدام تحریمی علیه ایران اعمال شد که دیوار تحریم‌ها را بلندتر کرد. پس بازگشت بایدن به برجام موضوعی نیست که بتوان به‌راحتی از آن سخن گفت و آن‌را معجزه‌ای برای اقتصاد قلمداد کرد. این در حالی است که بایدن در مناظرات انتخاباتی خود اعلام کرده بود تا زمانی که تضمین محکمی از ایران برای محدودیت در برنامه موشکی و یا به‌اصطلاح نفوذ منطقه‌ای نگیرد، میزان تحریم‌ها را کاهش نخواهند داد. درحالی‌که مسائل موشکی و منطقه‌ای خط قرمز ایران محسوب می‌شوند و هیچ مذاکره‌ای در این خصوص از سوی کشورمان انجام نمی‌گیرد.  علاوه بر این به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور جدید آمریکا با دولتی که ماه‌های پایانی خود را سپری می‌کند، وارد مذاکره نمی‌شود و نباید این تصور خام که ایران با حضور ساکن جدید کاخ سفید در ماه‌های آتی می‌تواند گلابی‌های برجام را بچیند، شکل بگیرد. در حال حاضر کشور راه‌های دور زدن از تحریم‌ها را  به تجربه آموخته و طبق گفته مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیگر تحریم اثرگذار علیه ایران وجود ندارد. چنانچه این استدلال را مورد تأیید قرار دهیم، تحریم‌ها در آینده نمی‌توانند مشکلات دیگری را برای ایران به همراه داشته باشند. 
مهم توجه به این نکته کلیدی است که بخش زیادی از فشارهای معیشتی بر مردم، ناشی از سوء مدیریت و عدم وجود تدبیر در مسائل داخلی است که نباید نوشداروی رفع آن‌ها را در بازگشت اماواگری به برجام و برداشتن تحریم‌ها قلمداد کرد. 
 دموکرات‌ها خوی بیشتری برای اعمال تحریم دارند
مسعود براتی، کارشناس مسائل تحریم و اقتصاد بین‌الملل در گفت‌وگو با«رسالت»، با اشاره به بازگشت بایدن به برجام و موانعی که در این مسیر وجود دارد، اظهار کرد: موانع سیاسی و موانع فنی جزو مسائلی هستند که درراه بازگشت به برجام قرار دارند. مهم‌ترین مانع سیاسی را می‌توان در این نکته خلاصه کرد که بایدن دلیلی برای بازگشت به نقطه زمانی اردیبهشت سال ۹۷ و برجامی که ترامپ از آن خارج‌شده ندارد، زیرا او زمین آماده‌ای را پیش روی خود می‌بیند که ترامپ تحریم‌های زیادی را علیه ایران اعمال کرده و ایران هم درعین‌حال به بخش زیادی از تعهدات خود پایبند بوده است.
براتی اضافه کرد: بایدن به دنبال صفر کردن تلاش‌های ترامپ و قرار گرفتن در موضع برابر با ایران نیست. او برای بازگشت به برجام، فاکتورهایی صادر و منتظر پرداخت آن‌ها توسط طرف ایرانی می‌ماند، اما این وضعیت به این معنا نیست که کرنش‌های کوچکی را هم در قبال ایران انجام ندهد. بایدن می‌داند باید شرایط را برای اقناع کردن ایران مهیا کند.  
وی با اشاره به موانع فنی موجود برای بازگشت به برجام افزود: مسئله راهبرد دیوار تحریم یا FSW  بعد از خروج ترامپ از برجام اجرا شد و دیواری را شکل داد که بازگشت به برجام بر روی کاغذ هیچ منفعتی را برای ایران به همراه نداشته باشد. ذیل این راهبرد، هرکدام از تحریم‌ها با بهانه‌های دیگری مانند مقابله با تروریسم اعمال شدند، مانند تحریم بانک مرکزی که با عنوان نهاد حامی تروریسم در کنار تحریم‌های قبلی آن شناسایی شد و یا صنعت نفت که با همین بهانه مجددا تحریم گردید.  براتی با بیان اینکه ازنظر آمریکا مکانیسم ماشه فعال شده و قطعنامه‌های سازمان ملل بازگشته‌اند، گفت: بایدن نسبت به این مسئله موضعی را اتخاذ نکرده است. این موضوع را هم می‌توان به‌عنوان مانع فنی در مسیر بازگشت به برجام عنوان کرد. این موانع در کنار یکدیگر تصویر مبهمی را از وضعیت برجام به ما می‌دهند و باعث می‌شوند که بازگشت بر روی کاغذ به برجام، مشکلی از منظر تحریم‌ها را برای کشور رفع نکنند. بنابراین نمی‌توان با خیال راحت و اطمینان عنوان کنیم که بازگشت به برجام رخ خواهد داد. این کارشناس مسائل تحریم، سیاست‌های حزب دموکرات را منعطف‌تر از حزب جمهوری‌خواه ندانست و افزود:  به‌طور قطع جریان دموکرات خوی بیشتری برای اعمال تحریم علیه ایران به‌خصوص با ایجاد ساختارهای جدید دارد. ترامپ ساختار جدیدی شکل نداد، اما دولت اوباما با همکاری کنگره ساختارهای تازه‌ای ایجاد کرد. دموکرات‌ها در اعمال تحریم، توجه و دقت نظرهایی داشتند که دولت ترامپ نداشت، بنابراین نمی‌توان آن‌ها را ناجی قلمداد کرد. براتی این‌طور ادامه داد: افراد نزدیک به بایدن صحبت از اعمال دیپلماسی با پشتوانه فشار می‌کنند، یعنی چهره دیپلماسی در برابر فشار حداکثری قرار می‌گیرد و همان سیاست‌های قبلی اعمال می‌شود. به نظر می‌رسد فهمی که جامعه اقتصادی ایران از آمدن بایدن دارند، فهم دقیقی نیست و دموکرات‌ها موجب تسهیل تحریم‌ها در برابر ایران نمی‌شوند، بلکه احتمال می‌رود سیاست‌های سابق اوباما در قبال ایران اعمال گردد.این تحلیلگر اقتصاد بین‌الملل در پایان بازگشت به برجام را برای اقتصاد کشور باعث بهبود مقطعی دانست و گفت: اگر بازگشت آمریکا به برجام به معنای واقعی آن شکل بگیرد و در نقطه اردیبهشت سال ۹۷ قرار بگیریم و فرض کنیم بایدن همه تحریم‌های اعمال‌شده در دو سال و نیم اخیر توسط ترامپ را به همراه تحریم‌هایی که در ماه‌های پایانی حضورش تشدید می‌کند، حذف نماید، می‌تواند بر وضعیت اقتصادی کشور تأثیر مثبت بگذارد و به فروش نفت و تسهیل در واردات کمک کند، اما باید توجه داشت که اثر آن مُسکن‌وار و التیام‌بخش است و در بلندمدت وابستگی ما را به نفت بیشتر می‌کند که این موضوع برای کشور تهدید محسوب می‌گردد.