|فاطمه فلاح زاده|
در روزهایی که چرخ گردون چندان به نفع مصرف‌کننده نمی‌چرخد و تولید نیز دچار نوعی رکود شده است، برخی صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند با حمایت از مصرف‌کننده نهایی‌ می‌توان چرخه تولید را به حرکت در آورد. یک کارشناس اقتصادی در این باره گفته است: «حمایت از مصرف‌کننده نهایی موجب رونق تولید می‌شود به‌گونه‌ای که ایجاد تقاضا موجب رونق کارخانه‌های تولیدی، عمده‌فروش‌ها و خرده‌فروش‌ها می‌شود.»
کارشناسان این حوزه بر این باورند که تسهیلات دولت باید در راستای حمایت از تولیدکننده و در سطح فردی باشد نه در سطح بنگاه‌های اقتصادی کلان، که اگر ورشکست هم شوند به تأمین نیازهای معیشتی خود محتاج نخواهند شد.
یک تحلیلگر اقتصادی در این راستای چنین می‌گوید: «اگر بر نقدینگی حاصل از تسهیلات ۷۵ هزار میلیارد تومانی مدیریت و نظارت نشود، ممکن است به بخش‌های غیر مولد کشور سرازیر شود و ضمن اینکه تولید رونق نمی‌گیرد به هم خوردگی اقتصاد نیز پدیدار می‌شود.»
«رسالت» در پی تحلیل این موضوع به گفت‌وگو با ابراهیم رزاقی، اقتصاددانان برجسته کشور پرداخت که در ادامه می‌خوانید.
*دولت مدافع حمایت از تولید داخلی نیست
ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران در تشریح آثار مثبت حمایت از تولیدکننده و  مصرف‌کننده نهایی به «رسالت» عنوان کرد: «در شرایط کنونی که بسیاری از افراد امکانات فراوانی را از دست داده‌اند کمک فردی، دارای فوریت و حائز اهمیت والایی است. یکی از سیاست‌های برجسته دولت این است که تمامی کالاها را وارد کند  چراکه سود بسیاری در واردات است البته در همین زمینه نیز مطابق ۵میلیارد دلاری که اختصاص داده شد اما هنوز مشخص نیست که چه چیزهایی وارد کشور شده، عملکرد چندان خوبی نداشته است.» 
وی افزود : «در چنین فضایی بی‌شک بالاترین سود در تولید و برای تولیدکننده نیست زیرا سود عمده در دست افرادی است که به وارداتی با سود ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصدی روی می‌آورند.اکنون ۲میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه وجود دارد که مالکان آن قصدی بر اجاره یا فروش آن‌ها ندارند متأسفانه در چنین شرایطی شاهد هستیم که دولت دخالت نمی‌کند و تصمیمی بر اتخاذ مالیات از این مالکان ندارد درصورتی که بیشتر کشورهای دنیا از این طریق به بهبود اوضاع مردم کشور خود کمک می‌کنند.»
رزاقی ادامه داد: «سکه یک میلیون تومانی به ۶ میلیون تومان رسیده ، زمین و سایر کالاها  در حالی افزایش یافته که دولت از نگران نباشید‌ها خبر می‌داد. با توجه به اوضاع کنونی اخذ مالیات از صاحبان سکه‌های ۶  میلیون تومانی و ارز می‌تواند بسیار مثمرثمر باشد.»
* پیروی از خطی که خط انهدام اقتصاد است!
او گفت: «دولت هیچ اقدامی برای شناسایی کشاورزانی که بسیار زحمت می‌کشند و در نهایت با قیمت بسیار کم ،کالاهایشان خریداری می‌شود و چند برابر نرخ خرید به دست مصرف‌کننده می‌رسد  نمی‌کند و حتی سعی بر تشکیل تعاونی همانند سال‌های دوران دفاع مقدس نیز ندارد تا محصول کشاورز را به قیمت مناسب خریداری و با قیمت ارزان‌تر به مصرف‌کننده بفروشد اما متأسفانه دولت مدافع حمایت از تولید داخلی نیست.»
این اقتصاددان با تأکید بر اینکه سیاست کنونی دولت روندی مخرب دارد، اظهار کرد: «اکنون از طرفی نفت ۲۰ تا  ۳۰ دلار ارزان شده و صادراتی نیست و از طرفی دیگر پتروشیمی خام و نیمه‌خام مانده است بنابراین با صادرات‌شان به کشورهای دیگر تنها  عامل اشتغال آن کشور فراهم و تأثیری بر حال و اوضاع داخلی نخواهد داشت. چنین روندی به‌خوبی مبرهن می‌کند که مسئولان کشور آگاهانه یا غیرآگاهانه پیرو خطی هستند که خط انهدام اقتصاد ایران است زیرا به تولید داخلی خود اهمیتی نمی‌دهند و بی‌شک این روند موجب تحقق خواسته دشمنان می‌شود.»
او بیان کرد: «در سایر کشورها  می‌بینیم که سالیانه میلیون‌ها تومان به کشاورزان خود کمک می‌کنند چرا که تولید آن‌ها،عامل امنیت غذایی کشور و جامعه است. ما در تولید گندم خودکفا شده بودیم اما آن‌قدر به این مسئله اهمیت ندادند و با قیمت ارزان از کشاورز خریداری کردند که درنهایت چیزی جز ضرر عایدشان نشد.»
*عدم حمایت از تولید داخلی خیانت محض به کشور است
وی‌ خاطرنشان کرد: « اکنون دارای مشکلات ساختاری هستیم زیرا الگوی اقتصادی کنونی ،
الگوی سرمایه‌داری آن‌هم سرمایه‌داری غیرمولد است که بی‌شک عامل این امر نمایندگان مجلسی هستند که هیچ‌گاه سعی بر بازدارندگی این امر نکرده و خواستار استیضاح  و پاسخگویی این افراد نشدند و تنها به باج‌گیری از دولت پرداختند. نتیجه روند کاری این‌گونه مسئولان موجب افزایش نرخ بیکاری و بیکاری افرادی است که امروزه به جد شاهد آن هستیم.»
او تصریح کرد: «تولید داخلی رونق نگرفت چراکه برخی مسئولان کشوری خواستار آن نبودند. به‌طور حتم عدم حمایت از تولید داخلی خیانت محض به کشور است با مراجعه و بررسی ساختارهای اقتصادی سایر کشورهای موفق در می‌یابیم که رمز موفقیت اقتصاد یک کشور ،حمایت از تولید داخلی است.»
رزاقی گفت: «سود تولید اکنون ۱۵ تا ۲۰ درصد است به همین خاطر ورشکستی رخ می‌دهد در چنین شرایطی از کجا‌ اطمینان خاطر کسب کنیم که اعطای این تسهیلات به دست تولیدکننده می‌رسد و از کجا معلوم افراد این تسهیلات را در مسیر دیگری خرج نکنند و دست به فعالیت‌های غیرتولیدی که حتی مالیات هم شامل شان نمی‌شود،نزنند؟ بی‌شک برندگان اقتصاد همین افرادند نه افرادی که همواره در پی تلاش هستند.»
او معتقد است باوجود ضررهای مستمری که تولیدکننده‌های خرد دارند ماندن در خط تولید نوعی جان‌نثاری محسوب می‌شود.دریافت تسهیلات در سطح بنگاه‌های کلان ممکن است در مسیر اصلی هدف انحراف ایجاد کند.
*مدیران جهادی، صدای مردم
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران افزود: «مطابق اخبار اتحادیه کارگری ،یک کارگر باوجود نرخ تورم ۴۱ درصدی در یک ماه حدود ۷تا ۸ میلیون هزینه دارد اما درنهایت دیدیم که۲۱ درصد افزایش بر حقوق آن‌ها اعمال شد. این افزایش چگونه قادر  به تأمین نیازهای آنان خواهد شد در حالی بیشتر بخش‌های کشور اعم از بیمارستان‌ها و داروی‌های موردنیاز خصوصی است؟دریافت تسهیلات در سطح بنگاه‌های کلان ممکن است در مسیر اصلی هدف انحراف ایجاد کند اما اگر این تسهیلات در سطح فرد تولیدکننده قرار گیرد تأثیر به سزایی خواهد داشت.»
کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: «شرایط کنونی کشور مدیرانی جهادی را می‌طلبد که همانند دوران دفاع مقدس جان‌نثاری کنند و صدای مردم شوند همانند سپاه که امروز به داد نیازهای مردم رسیده است.
دولت اکنون مستلزم این است که افراد ثروتمند و سودهای کلان غیرتوحیدی را شناسایی کند تا به کمک افراد نیازمندی بشتابد این روزها معیشت‌شان بیشتر درخطر افتاده و در اعماقی از خط فقر قرار گرفته‌اند.»
او در پایان با تأکید بر لزوم تشکیل تعاونی و حمایت از مصرف‌کننده چنین گفت: «شرایط را به‌گونه‌ای رقم زدند تا امروز به  درخواست دریافت وام از صندوق برسند و برای دریافت مجبور به پذیرش شرایط آن‌ها شوند بی‌شک این خواسته مردم شریف ایران نبود. اکنون باید کالاهای وارداتی را در بازار آزاد قرار ندهیم و با ایجاد تعاونی بسیج‌های کشور را به خدمت بگیریم و با قیمت ارزان به دست مصرف‌کننده نهایی برسانیم.»