|راضيه فراهاني|
زندگي اشرافي و تجملي، براي هيچ‌کس پسنديده نيست، اما وقتي کار به زندگي اشرافي مسئولان برسد، هيچ بهانه و توجيهي قابل قبول نيست.
زندگي اشرافي مسئولان، نه تنها موجب اتلاف سرمايه‌هاي کشور است، بلکه خيلي زود، به رفتار عمومي مردم کوچه و بازار تبديل مي‌شود، چرا که «مردم به حاکمان‌شان شبيه‌ترند تا به پدران‌شان.»
رهبر معظم انقلاب در ۵ شهريور ۱۳۹۵ فرمودند: «ازجمله چيزهايي که روند حرکت به سمت عدالت را در جامعه کند مي‌کند، نمود اشرافي‌گري در مسئولان بالاي کشور است.»
ايشان در سخناني ديگر در تاريخ ۱۶ تير ۱۳۹۵ فرمودند: « تنها راه پيشرفت ايران اسلامي روحيه مجاهدت است. روحيه جهادي يعني کار را براي خدا انجام دادن ،کار را وظيفه خود دانستن، همه نيروها را در راه کار درست به ميدان آوردن که سبب جلب اعتماد مردم به حکومت اسلامي مي‌شود؛ اما اگر مسئولان اشرافي گري را در پيش بگيرند، علاوه بر توقف روند پيشرفت کشور بايد بيش‌ازپيش شاهد پديده‌هايي چون حقوق‌هاي نجومي و کاهش اعتماد مردم به‌نظام بود.»
رئيس شوراي عالي مجمع جهاني اهل‌بيت(ع) دراين‌باره به «رسالت» مي‌گويد: «رابطه زندگي مردم بازندگي مسئولين يک رابطه بسيار مستقيمي است. خداوند متعال در قرآن کريم دستور مي‌دهد، شما بايد در زندگي‌تان به رسول گرامي حضرت محمد (ص) تأسي کنيد و تلاش کنيد مانند ايشان در جامعه باشيد چراکه پيامبر داراي يک زندگي بسيار متواضعانه‌اي بود.» همچنين يک نماينده سابق مجلس به رسالت گفت: «زندگي مسئولين تأثير بسياري بر زندگي مردم دارد.» يک جامعه‌شناس نيز معتقد است: «مسئولين الگوي جامعه هستند و هرچه مقامشان در نظام حکومتي بالاتر باشد عملکرد و رفتارشان تأثيرات بيشتري بر جامعه مي‌گذارد.» مشروح گفت‌وگوي «رسالت» با صاحب‌نظران در اين حوزه را در ادامه بخوانيد.
* سبک زندگي مسئولين بر مردم تأثيرگذار است
رئيس شوراي عالي مجمع جهاني اهل‌بيت(ع) معتقد است، سبک زندگي مسئولين به جهت جايگاهشان در نظام حاکميتي بر مردم تأثير بسيار واضحي دارد.»
حجت‌الاسلام‌والمسلمين محمدحسن اختري در ادامه به «رسالت» گفت: «اگر حاکميت در يک نظام لائيک باشد، مردم با توجه به اين نظام هيچ اعتقادي به دين ندارند. اگر حاکميتي به مسئله باورها و اعتقادات پايبند باشد، مردم نيز بر اساس همان باورها زندگي مي‌کنند. در روايتي از قول پيامبر اکرم (ص) آمده است، جامعه و امت را به دو طريق مي‌توان اصلاح کرد؛ نخست، علماي جامعه صالح و شايسته باشند؛ دوم، امراي جامعه صالح و شايسته باشند. اگر اين دو عنصر در ميان جامعه‌اي صالح و شايسته باشند آن جامعه ناخودآگاه رو به اصلاح، شايستگي و پاکي حرکت مي‌کند؛ اما اگر حاکم جامعه‌اي فاسد و گناهکار باشد، جامعه نيز خودبه‌خود رو به فساد مي‌رود.»
وي افزود: «مردم يک جامعه به نوع سخن، حرکت، زندگي و فعاليت‌هاي حاکمان خود توجه مي‌کنند. يکي از اين موضوعات سبک زندگي آن‌ها است. به‌طور مثال اگر مسئولين براي صرف غذا به روي زمين بنشيند، مردم نيز بر روي زمين مي‌نشينند. اين‌که مقام معظم رهبري تأکيد دارند، مسئولين و مردم به سمت خريد توليد داخلي بروند به آن جهت است که اگر مسئولين در ادارات، مجامع عمومي، دانشگاه‌ها، مدارس و پادگان‌ها از توليدات داخلي استفاده کنند مردم نيز به تبعيت از آنان به سمت خريد توليدات مي‌روند و اين ارزش کم‌کم در ميان جامعه رونق پيدا مي‌کند.»
رئيس شوراي عالي مجمع جهاني اهل‌بيت(ع) با اشاره به اين‌که بر روي زمين حسينيه مقام معظم رهبري، زيلو پهن شده است، تصريح کرد: «هنگامي‌که مردم شاهد هستند مرکز ملاقات ايشان يک حسينيه همراه با ميز و صندلي‌هاي ساده است، خودبه‌خود از ايشان تأسي مي‌کنند لذا رفتار و کردار مسئولين از رده‌بالا تا پايين‌بر مردم تأثيرگذار است.» اختري تصريح کرد: «اگر مسئولين به وعده‌هاي خود عمل نکنند، منطقي سخن نگويند و در کلام خود صداقت نداشته باشند جامعه نيز به همين سو رفته درنتيجه آن جامعه با غارت‌ها مواجه مي‌شود. مسئولين در نظام جمهوري اسلامي بايد توجه داشته باشند که تأثيرگذاري رفتار و گفتار خود حتي نزديکانشان بر روي مردم بسيار بالا است.»
وي ادامه داد: «اميرالمومنين (ع) مي‌فرمايند، بر علما و دانشمندان است که خودشان را با طبقه ضعيف جامعه همسو و همسان کنند. يعني زندگي آن‌ها در حد زندگي متعارف و زندگي مردم عادي باشد چراکه اگر آن‌ها قصد داشته باشند در زندگي‌شان به‌سوي تجمل‌گرايي حرکت کنند طبقه ضعيف جامعه، زيردستان و کارگران بسيار ناراحت مي‌شوند و اين موضوع باعث سرکشي آن‌ها مي‌شود بنابراين بايد مسئولين به اين مسائل توجه داشته باشند.»
رئيس شوراي عالي مجمع جهاني اهل‌بيت(ع) در پايان تأکيد کرد: «رابطه زندگي مردم بازندگي مسئولين يک رابطه بسيار مستقيمي است. خداوند متعال در قرآن کريم دستور مي‌دهد، شما بايد در زندگي‌تان به رسول گرامي حضرت محمد (ص) تأسي کنيد و تلاش کنيد مانند ايشان در جامعه باشيد چراکه پيامبر داراي يک زندگي بسيار متواضعانه‌اي بود.»
*تجمل‌گرايي مسئولان باعث بدبيني سياسي مي‌شود
يک جامعه‌شناس معتقد است، «مسئولين الگوي جامعه هستند و هرچه مقامشان در نظام حکومتي بالاتر باشد عملکرد و رفتارشان تأثيرات بيشتري بر جامعه مي‌گذارد.» امان‌الله قرائي‌مقدم در ادامه به «رسالت» گفت: «اقدامات مسئولان هميشه با واکنش مردم مواجه مي‌شود. اگر مسئولي دست به رشوه، دزدي و رانت بزند اين موضوع تأثير بسيار مخربي بر جامعه خواهد داشت به اين شکل که همدلي، سرمايه اجتماعي، پيوندهاي اجتماعي و همبستگي ارگانيکي در جامعه ضعيف و اعتماد که مهم‌ترين عنصر سرمايه اجتماعي است از جامعه رخت برمي‌بندد.»وي ادامه داد: «هنگامي‌که مسئولين مي‌گويند دزدي نکنيد اما جامعه شاهد خلاف برادر مسئول مذکور است، درنتيجه خلاف‌کاران نيز به دزدي‌هايشان ادامه مي‌دهند، درنتيجه الگو در جامعه بسيار مهم است. مردم به‌طور کل از بزرگانشان تبعيت مي‌کنند و سبک زندگي آن‌ها ازجمله اسراف، تجمل‌گرايي و فخرفروشي‌شان تأثير منفي بر جامعه مي‌گذارد. اين موضوعات تأثير منفي بر جامعه دارد حتي بدبيني سياسي مي‌شود و مي‌توان گفت اين بدبيني حکومت را از درون از بين مي‌برد.»
قرائي‌مقدم در پايان تأکيد کرد: «به‌طور کل بايد گفت، رهبران و مسئولان به‌ويژه‌ در رده‌هاي بالا، نقش بسياري در شيوه، سبک، رفتار و زندگي مردم دارند.»
* ميان نظام، اسلام و برخي از مسئولين نظام و مسلمانان تفاوت وجود دارد
يک نماينده سابق مجلس نيز معتقد است، «امام علي (ع) در يکي از سخنانشان فرمودند، آن‌قدر مردم حکمرانانشان شباهت دارند، به پدرانشان شباهت ندارند. تأثيرگذاري نقش حکمرانان در سبک زندگي جامعه بسيار است. اگر زندگي مسئولين به‌صورت اشراف‌گرايي باشد، مردم نيز به‌سوي اين‌گونه زندگي حرکت مي‌کنند اما اگر آن‌ها ساده‌زيست باشند مردم نيز به سمت ساده‌زيستي مي‌روند؛ به همين جهت است که زندگي مسئولين تأثير بسياري بر مردم دارد.»
لاله افتخاري در گفت‌وگو با «رسالت» ادامه داد: «زندگي مسئولان بايد شبيه به زندگي مردم عادي و نسبتاً ضعيف باشد. اگر مسئولين پا را از خط قرمز مردم بيرون گذاشتند، جامعه و دستگاه‌هاي نظارتي بايد به آن‌ها تذکر دهند.»
وي با اشاره به تصويري که از تولد رئيس‌جمهور در صفحه شخصي توئيترش منتشر شده است، تصريح کرد: «در حال حاضر عده‌اي سيل‌زده، زلزله‌زده و فقير هستند، انتشار اين‌گونه تصاوير از سوي مسئولين کشور، تأثير بسيار منفي بر مردم مي‌گذارد.»
افتخاري در پاسخ به اين سؤال که تاچه اندازه اين‌گونه حرکات مردم را از نظام دور مي‌کند، گفت: «اين‌گونه اتفاقات بر نظام تأثير نمي‌گذارد به‌شرط آن‌که براي مردم توجيه شود. با توجه به اين‌که رئيس‌جمهور انتخاب مردم است؛ پس نبايد گفت اين مشکل نظام است. مردم بايد توجه داشته باشند که ميان نظام، اسلام و برخي از مسئولين نظام و مسلمانان تفاوت وجود دارد.»
وي بابيان اين‌که نهادهاي نظارتي بايد در اين مواقع دقت لازم را داشته باشند، گفت: «نظام جمهوري اسلامي بر اساس اسلام و مکتب وحي آمده، پس حق است اما عملکرد مسئولين مي‌تواند حق و باطل باشد همچنان که مکرر تفاوت عملکردها را مشاهده کرده‌ايم.»