|حسن شجاعي|
اين روزها حال و هواي جامعه شعر کشور مثل روزهاي پاييز ابري است و علاقه مندان به اين حوزه در سوگ دوازدهمين سالگرد درگذشت قيصر امين پور شاعر بلند آوازه کشور به‌سر مي برند.
هشتم آبان سال ۸۶ روزي بود که اين شاعر برجسته رخ در نقاب خاک کشيد تا ديگر شعر نابي از حنجره او طنين انداز نشود. شايد ۴۸ سال عمر براي اين شاعر فرهيخته زمان کوتاهي باشد و دريغ از اين عمر کوتاه که باعث شد فرهنگ ايران اسلامي از وجود اين شاعر فرهيخته بي نصيب بماند.
بيان مشکلات‌و دغدغه هاي مردم در جاي جاي اشعار اين شاعر بزرگ نمايان است و مردمي بودن از جمله خصائل برجسته او به شمار مي رود.
تعدادي از غزل‌ها و حدود ۲۰ شعر نيمايي قيصر شامل، طوفان در پرانتز (نثر ادبي در سال ۱۳۶۵)، منظومه ظهر روز دهم (شعر نوجوان در همان سال)، مثل چشمه، مثل رود (شعر نوجوان در سال ۱۳۶۸)، بي‌بال پريدن (نثر ادبي در سال ۱۳۷۰)، مجموعه شعر آينه‌هاي ناگهان (در سال ۱۳۷۲)، به قول پرستو (شعر نوجوان در سال ۱۳۷۵)، گزينه اشعار (در سال ۱۳۷۸)، مجموعه شعر گل‌ها همه آفتابگردانند (در سال ۱۳۸۰) و دستور زبان عشق (در سال درگذشت شاعر يعني ۱۳۸۶) در طول اين سال ها منتشر شدند و در اختيار علاقه مندان قرار گرفت.
در ميان آثار قيصر، «منظومه روز دهم» و «مثل چشمه، مثل رود» از شاخص‌ترين آثار حوزه نوجوان او و مجموعه شعر «آينه‌هاي ناگهان» از جريان‌سازترين کتاب‌هاي او به شمار مي‌روند.
عليرضا قزوه، شاعر و مدير سابق مرکز آفرينش‌هاي حوزه هنري هم معتقد است: «حضور مؤثر قيصر امين پور در سپهر شعر انقلاب است که الان بعد از گذشت حدود چهار دهه و بعد از غربالگري شعر انقلاب، همچنان قيصر را يکي شاخص‌ترين چهره‌هاي اين حوزه مي‌دانيم.»
براي آشنايي با شخصيت فرهنگي و هنري قيصر امين پور «رسالت» گفت و گويي با دو تن از شاعران هم دوره وي ترتيب داده که در ادامه اين گپ و گفت را مي خوانيد.
امير عاملي از شعراي نسل انقلاب که دوستي ديرينه با قيصر امين پور دارد در ابتداي گفت و گو با «رسالت» ضمن بيان خاطره اي از وي که طبق وصيتش از عاملي خواسته بود سنگ قبرش را خوشنويسي کند گفت: در ملاقاتي که با هم داشتيم اين درخواست را از من داشت و همواره مي گفت که زودتر از من از دنيا مي رود.
عاملي سپس به روحيات اخلاقي و شخصيت قيصر امين پور اشاره کرد و ادامه داد: وي به تمام معني انسان و با شخصيت بود و در حوزه هنري و شعر هم سرآمد دوران خود به شمار مي رفت.
وي با تأکید بر اينکه شاعري در قامت قيصر امين پور هر يکصدسال يکبار پا به عرصه هستي مي گذارد گفت: شعر امين پور برخاسته از دغدغه هاي مردم و حرف دل آنها بود و هيچ‌وقت رنگ کهنگي به خود نمي گرفت و نخواهد گرفت. شعر قيصر نه آنقدر بوي کهنگي مي داد که دل را بزند و نه آنقدر مدرن بود که کسي درکش نکند. اشعار وي هم آييني بود و هم عاشقانه، هم اجتماعي بود و هم سياسي و همه اينها در قالب زيباترين کلمات بيان مي شد. از ويژگي هاي شعر قيصر مردمي بودن آن بود و فارغ از ريا و دو رويي اشعار خود را ارائه مي کرد.
عاملي سپس به سبک هاي مختلف شعري که قيصر امين پور به آن تسلط داشت پرداخت و تصريح کرد: همانطور که غزل را به زيبايي مي سرود، شعر نيمايي را هم بيان مي کرد و در حوزه شعر کودک هم به همان اندازه توانمند بود. اين توانمندي به ندرت در شعرا بروز و ظهور مي کند و قيصر در زمره بهترين ها بود.اين شاعر معاصر، تربيت شاعر را به زمانه گره مي زند و خاطر نشان مي کند: شعر و هنر بايد در خون افراد باشد و هر زمانه اي شاعر دوران خود را دارد. شايد ديگر مانند قيصر شاعري متولد نشود اما بايد درنظر داشت که اين هنر در خون انسان نهفته است و خيلي با تربيت و درس و کتاب نمي توان شاعر تربيت کرد. امين پور از خانواده اي فقير و از شهري دوردست به تهران آمد و به‌خاطر ذات پاک و هنر نابش قيصر شد. اين سادگي در اشعارش هم نمود دارد و به همين خاطر به دل مي نشيند. شايد بتوان گفت قيصر امين پور به درستي مصداق اين شعر آنچه خوبان همه دارند تو يکجا داري باشد و همين موضوع او را براي هميشه در فرهنگ و هنر اين کشور ماندگار کرده است.
عباس براتي پور از اساتيد حوزه شعر و ادب فارسي نيز در گفت و گو با «رسالت» قيصر امين پور را انساني وارسته و فارغ از تعلقات دنيوي دانست که غم مردم و جامعه را داشت و در اشعارش نيز اين موضوعات به کرات ديده مي شد.
وي ادامه داد: آنچه از قيصر امين پور باقي مانده نه تنها اشعار ماندگار و منحصر به فرد وي است بلکه شاگردان خوبي که در اين حوزه به جامعه فرهنگ وهنرمعرفي کرده نشان از علاقه او به تربيت نسل جديدي از شعراي انقلابي است تا اين مسير همچنان ادامه داشته باشد.
براتي پور با تأکید بر اينکه درگذشت قيصر امين پور ضايعه اي بزرگ براي فرهنگ و هنر کشور محسوب مي شود، يادآور شد: ايشان در طول دوران عمر کوتاه خود اشعاري را از خود برجاي گذاشت که شايد از نظر کميت زياد نباشد اما از نظر کيفي از آثار ماندگار فرهنگ اين مرز و بوم محسوب مي شود و کارنامه درخشاني در اين حوزه به شمار مي رود.
وي در ادامه ضمن توصيه به جوانان براي ادامه راه اين شاعر پرآوازه گفت: استفاده از سيره و روش اين شاعر بلند آوازه که هيچ تعلق دنيوي نداشت و تمام عمر با برکت خود را صرف مردم و بيان دغدغه هاي آنها داشت بايد مدنظر شعراي جوان قرار گيرد و توجه داشته باشند آنچه باعث ماندگاري آنها در بين مردم مي شود مرد‌م‌داري و بيان مشکلات و دردهاي آنهاست.