«اين لباس ترکه» يا «همه لباس‌هاي ما از ترکيه وارد شدن».اين جمله‌ها به‌طورقطع بارها و بارها بر زبان فروشندگان لباس جاري ‌شده و خريدار را براي خريد مجاب کرده است. بسياري از خريداران پوشاک با توليدات ايراني خداحافظي کرده‌اند و اين روند با توليد کننده پوشاک ايراني در حالي کليد خورده است که ايران در اين بخش ظرفيت‌هاي زيادي دارد و مي‌تواند به‌عنوان يکي از صادرکنندگان قوي ظاهر شود، درحالي‌که احتمالا رتبه اول قاچاق در کشور به پوشاک مي‌رسد. سال‌هاست بازار پوشاک کشور عرصه‌اي براي جولان پوشاک قاچاق به‌ويژه از کشورهاي ترکيه و چين شده که گاهي به بهانه ارزان بودن و گاهي به دليل کيفيت بهتر با استقبال مردم هم روبه‌رو شده است.
مسئولان اين عرصه ساعت‌هاي متمادي جلسه برگزار مي‌کنند اما هيچ برآيندي از درون اين نشست‌ها به نفع توليدکنندگان ايراني نمي‌رسد. در سالي که به نام توليد ملي رقم خورده، متأسفانه قاچاق پوشاک کشور به رتبه ممتاز و نخست در کشور دست پيدا مي‌کند و معيشت کارگر و توليدکننده را نشانه مي‌گيرد.
سعيد حسين زاده عضو اتحاديه توليدکنندگان و صادرکنندگان صنايع نساجي و پوشاک که دهه‌هاست در بخش توليد پوشاک فعال است با انتقاد از جفاي دولت به صنف پوشاک به «رسالت» مي‌گويد: «تسهيلاتي به بخش پوشاک و براي توليدکنندگان داخلي ايجاد نشده است تا آنها جذب سرمايه‌گذاري‌هاي بزرگ در اين عرصه شوند. واحدهاي پوشاک از نيروي انساني زيادي برخوردار هستند درنتيجه مشکلات مربوط به بيمه و کارگران زياد بروز پيدا مي‌کند و توليدکنندگان از ايجاد واحدهاي بزرگ توليد پوشاک حذر کرده‌اند و در چند سال اخير از گردونه توليد خارج‌شده‌اند.»
وي اضافه مي‌کند: «مجموعه هاي توليدي پوشاک ما را واحدهاي زير پله‌اي و واحدهاي کوچک تشکيل مي‌دهند. واحدهاي بزرگ توليدي در اين بخش انگشت‌شمار هستند که با توجه به وضعيت بيکاري موجود مي‌توانستيم بهاي بيشتري به اين صنعت بدهيم تا سرمايه‌گذار تشويق به سرمايه‌گذاري شود، زيرا واحدهاي قديمي و افراد صاحب‌فکر و انديشه در بخش پوشاک بسيار زياد هستند.»
برخي مي گويند پوشاک توليد داخل مرغوب نيست چون منافعشان در واردات است
اين توليدکننده قديمي پوشاک، به سابقه همکاري ميان توليدکنندگان ايراني و اروپايي اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «قبل از اعمال تحريم‌ها، صنعت پوشاک کشور با برندهاي بزرگ اروپايي همکاري داشت و توليدکنندگان ما با برندهاي ايتاليايي، انگليسي، فرانسوي و آلماني کار مي‌کردند. بنابراين ما ظرفيت و دانش اين کار را داريم اما مسئولان ما در خواب هستند. افرادي به دنبال ايجاد جوسازي هستند که ايران امکان توليد پوشاک مرغوب را ندارد زيرا منافعشان از واردات پوشاک تأمين مي‌شود.» حسين زاده مي‌افزايد: « بخشي از برندهايي که به نام ترک به فروش مي‌رسند در ايران و تحت ليسانس آن برند توليد مي‌شوند. ما اين توليدات را به‌مراتب بهتر از برند ترکيه‌اي مي‌توانيم توليد کنيم، اما متأسفانه در اينجا با کمبودهايي مانند نخ کار يا تزئينات لباس روبه رو هستيم و متأسفانه هيچ حمايتي براي واردات آنها نمي‌شود.»
عضو اتحاديه توليدکنندگان و صادرکنندگان صنايع نساجي و پوشاک با انتقاد از بي‌توجهي دولت نسبت به صنعت پوشاک مي‌گويد: «ما انتقادهاي هاي خود را بارها به گوش مسئولان رسانده‌ايم اما آنها فقط ابراز همدردي مي‌کنند، درحالي‌که ما نياز به همکاري داريم. بايد صنعت پوشاک داخلي جدي گرفته شود و از فرصت‌ها استفاده شود نه اينکه فرصت سوزي کنيم. مواد اوليه بايد به شکل رقابتي به کشور وارد شود تا توليد پوشاک رقابتي داشته باشيم.»
*صنعت پوشاک، سودآوري بسيار بالايي دارد
حسين زاده ادامه مي‌دهد:‌ «اکنون در ترکيه، اجازه ورود پوشاک بي‌کيفيت چيني داده نمي‌شود، بلکه برندهاي مهم و باکيفيت حضور دارند که باعث رشد صنعت پوشاک آن کشور هم شده است، درحالي‌که ما نتوانستيم برندهاي خود را حفظ کنيم. صنعت پوشاک سودآوري بسيار بالايي دارد و ارزش‌افزوده آن زياد است اما مسئولان ما نسبت به اين موضوع بي توجه هستند.»
وي بابيان اينکه رونق توليد فقط شامل لفظ، جلسه و همايش شده است، مي‌افزايد: «تسهيلات به توليدکننده پوشاک اختصاص پيدا نکرده است و ما را متهم به عدم مديريت صحيح مي‌کنند. در اين شرايط انتظار مي‌رود واردات اجناس بي‌کيفيت به بازار کشور ادامه پيدا کند و به‌جاي حمايت از توليدکننده داخلي، توليدکننده خارجي حمايت مي‌شود!»
وي به کيفيت توليد نساجي ايران در سال هاي قبل اشاره مي‌کند و مي‌افزايد: «ما قبل از انقلاب پارچه لباس فرم پليس انگليس را توليد مي‌کرديم، اما چگونه اکنون نمي‌توانيم با توليدات ترکيه‌اي رقابت کنيم! توليد باکيفيت مانع از خروج ارز مي‌شود.
اين توليدکننده پوشاک، وجود قوانين زائد در کشور را مضر قلمداد مي‌کند و مي‌گويد: «من چند سال قبل به دنبال تأسيس بزرگ‌ترين کارخانه پوشاک کشور بودم و همه امکانات را ايجاد کردم، اما با موانع و قوانين زياد ارگان‌هاي مختلف روبه رو شدم، يعني برخي قوانين ما نه در راستاي حمايت بلکه گاهي ضد توليد هستند. در کشورهاي ديگر مانند ترکيه براي توليدکنندگان امتيازات ويژه‌اي قائل مي‌شوند و وام‌هاي کم‌بهره‌اي را عرضه مي‌کنند. چرا من به‌عنوان شخصي که سال‌هاست درزمينه پوشاک فعال هستم هنوز نمي‌توانم يک واحد توليدي با ظرفيت ۲۰۰۰ نفر ايجاد کنم.»
حسين زاده اضافه مي‌کند: «افرادي که در جلسات مختلف حضور دارند، به دليل اينکه در واردات دست دارند اين‌گونه توجيه مي‌کنند که امکان توليد پوشاک مناسب در کشور وجود ندارد. درحالي‌که بايد پرسيد چه امکانات و حمايتي از توليد پوشاک شده که توقع توليد جنس مرغوب را دارند. بسياري از توليدکنندگان بزرگ به دليل عدم پرداخت وام و عدم‌حمايت دولت نابود شدند. از سوي ديگر واردات زياد شد و اين هم به توليدکنندگان ضربه زد و باعث بروز بيکاري شد.»
وي درباره حضور برندهاي مطرح جهاني در کشور اين‌طور مي‌گويد: «برندهايي مانند آديداس، نايک يا پوما از ايران رفته‌اند و تعداد انگشت‌شماري باقي‌مانده‌اند. اکنون جنس اصلي از مارک‌هاي مهم در ايران وجود ندارند و برندهايي مانند السي وايکيکي که يک برند دست چندم ترکيه است در ايران مجوز کاردارند.»
حسين زاده در پايان بيان مي‌کند: «ما همواره از واردات قانوني برندهاي اصلي و مهم استقبال مي‌کرديم، زيرا نه‌تنها براي ما خطر محسوب نمي‌شد بلکه باعث رشد ما هم بود، اما اجناس بي‌کيفيت به کشور وارد شدند که براي صنعت ما خطرساز شد. اکنون اجناس بي‌کيفيت از طريق کوله باري يا مستقيم و غيرمستقيم وارد مي‌شوند.»