| گروه اجتماعی  |
تقریبا همه بر این مسئله مشترک اتفاق نظر دارند که یگانه نسخه نجات‌بخش در این روزهای تلخ کرونایی‌ «در خانه ماندن» است و رعایت این اصلِ سهل و ممتنع، می‌تواند  زنجیره سرایت را گسسته و از میان بردارد. خیلی‌ها در این روزهای پرالتهاب و نفسگیر، جانشان به لب رسیده و به تعبیری آه از نهادشان برآمده، نمی‌توان واقعیت را کتمان کرد و یا بر آن سرپوش نهاد، بسیاری از آدم‌ها حوصله‌شان  سر رفته و تنها کار پرتکرار  این روز و شب‌ها، چشم دوختن به پنجره و گوش سپردن به اخبار است و گاهی تماشای فیلم و خوانش کتاب و بعد روز از نو و روزی از نو، همین چرخه دوباره تکرار می‌شود. 
*ابتکار عمل به خرج دهید
در این میان نقدهایی به مجموعه ها و بخش‌های مختلف وارد است، از جمله صداوسیما، گرچه این مجموعه در حوزه آموزش و اطلاع رسانی با هدف پیشگیری از کرونا سنگ تمام گذاشته اما در سرگرم کردن مردم تا به اینجای کار، کارنامه ضعیفی را از خود به جای گذاشته و اقدام به پخش مجدد سریال ها و برنامه های تکراری کرده است و اغلب این سریال هادیگر جاذبه گذشته را برای مخاطب ندارد، اما فارغ از عملکرد صداوسیما، خود مردم هم می توانند برای سرگرمی کارهای مختلفی انجام دهند، شاید بهتر باشد از مردم چین بیاموزیم، آنان خلاقیت و ابتکار عمل به خرج داده و به نوعی خود را سرگرم کرده اند، مثلا یکی از شهروندان شهر «شیانگ یانگ» واقع در استان «هوبی» با استفاده از ۸۰۷ تخمه آفتابگردان، ۱۰ طرح هنرمندانه ساخته که مورد پسند ۴۰ هزار کاربر قرار گرفته است. یا یکی از اهالی شهر چینگ دائو در استان شان دونگ نیز با استفاده از تخمه آفتابگردان و آجیل طرح میکی موس را ترسیم کرده است. زوج اهل شهر دالیان استان لیائونینگ نیز هر دو مربی ورزش هستند. آن ها ویدئو بازی پینگ پنگ در خانه را در صفحات مجازی به اشتراک گذاشتند که ظرف ۴ روز مورد پسند ۶۰ میلیون نفر قرار گرفت. دکتر «لی» از دانشگاه تسینگ هوا مشغول آموزش درس تابع ریاضی به گربه خانگی خود است. این گربه «درس خوان» به سرعت در شبکه اجتماعی چین معروف شد. 
البته در اینجا باید تأکید کرد که مردم چین با سیاست‌های مسئولانشان همراهی داشته اند و رفت و آمدهای غیرضروری و حتی ضروری را به حداقل رسانده اند، به عنوان مثال در هفته دو بار برای خرید مایحتاج خانواده از خانه و مجتمع محل زندگی خود خارج می شوند، آن هم با رعایت تدابیر بهداشتی، ازجمله استفاده از دستکش و ماسک و حتی بسیاری افراد برای خرید هم از منزل خارج نشده و نسبت به خرید اینترنتی اقدام می کنند. طبعا در این روزهای بحرانی، هوای مسافرت هم به سرشان نمی زند، در خانه هایشان می مانند، حتی وقتی حوصله شان سر می رود و طاقت شان طاق می شود، بازهم هوای بیرون و گشت زنی به ذهنشان خطور نمی کند. 
*در خانه بمانید از جانتان محافظت کنید
در عین حال کره جنوبی که دومین کانون شیوع گسترده کرونا در خارج از چین است، تصمیماتی را اتخاذ کرده که پیش تر به تفصیل مطرح شده، دولت این کشور از مردم خواسته است به تلاش های صورت گرفته و تدابیر قرنطینه باور داشته باشند و با دولت برای کنترل ویروس کمال همکاری را داشته باشند و واقعیت امر این است که مردم همکاری کرده اند
و برای سلامت جانشان در خانه مانده اند و پس از اعمال محدودیت های مسافرتی، اعلان هشدار قرمز و تعطیلی تجمعات و دهها اقدام دیگر با هرگونه تصمیمی کنار آمده و از جانشان محافظت کرده اند.  
علیرضا زالی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران هم گفته است: «انتخاب مردم باید در خانه ماندن و جلوگیری از ترددهای غیرمنطقی و ممانعت از سفر باشد.» علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت «بر ضرورت در خانه ماندن و عدم سفرهای درون شهری و برون شهری با توجه به شیوع ویروس کرونا تأکید کرده است.» 
«سیامک مره صدق» از پزشکان و اعضای کمیسیون بهداشت مجلس هم بر این مسئله تأکید دارد و در گفت و گو با روزنامه
« رسالت »عنوان می کند: «اگر مردم در خانه نمانند، وضعیت بغرنج خواهد شد. از مردم می‌خواهیم با رعایت مسائل بهداشتی در خانه بمانند تا عامل انتقال ویروس به فرد دیگری نشده و خودشان هم مبتلا نشوند. بیماری کرونا با هیچ شخص و مقام و فردی تعارف ندارد و در صورتی‌که به هشدارها و توصیه‌های بهداشتی عمل کنیم از این آزمون سخت عبور خواهیم کرد.» 
*بهترین کار، قرنطینه خانگی است
وی ضمن تأیید این موضوع که ۸۰ درصد کنترل ویروس با رعایت مسائل بهداشتی از سوی مردم از بین می رود، به این سؤال که آیا قرنطینه تا چه میزان مؤثر است، اینگونه پاسخ می دهد: «قرنطینه بستگی دارد در کدام فاز انجام شود، اگر بیماری از نظر جغرافیایی به یک محدوده خاص محدود باشد، قرنطینه می تواند مؤثر باشد اما نه الزاما،  منتها وقتی سطح گسترده ای را در بر می گیرد و امکان اجرای کامل آن نیز وجود ندارد عملا زیان های آن از منافعش بیشتر است. اگر بخواهیم راه‌ها را کنترل کنیم، تعداد زیادی راه‌های فرعی میانبر در کشور وجود دارد که به ویژه بومیان منطقه این راه‌ها را بلدند، بنابراین نمی توانیم یک شهر  یا یک استان را قرنطینه کنیم. در نتیجه بهترین کار اعتماد به مردم است و در خواست از آنان که برای سلامتی خودشان نکات بهداشتی را رعایت کنند، به‌علاوه قوانینی که در کنار رعایت مردم می تواند تأثیر گذار
و کمک کننده باشد، متعدد است، به طور مثال تمامی فروشگاه ها
 تعطیل شوند به جز فروشگاه های خاصی که مواد غذایی در اختیار مردم قرار می دهند و در واقع لازم نیست که همه سوپر مارکت های
یک محله باز باشند بلکه ما می توانیم در یک محله دو سوپر مارکت
 خیلی قوی که می تواند کل نیازهای یک منطقه را فراهم کند باز بگذاریم و به خاطر این‌که زیان کمتری به مشاغل وارد شود یکسری مشوق ها هم برای این مشاغل برای دوران کرونا در نظر بگیریم.»
این پزشک در ادامه بیان می کند: «بهترین نوع قرنطینه، قرنطینه خانگی است و مشاغلی که حضور در سرکار برای آن ها
 الزامی نیست و مشاغل معدودی که باید حتما در سرکار حاضر باشند نظیر بانک ها، آتشنشانی ، پلیس ها و غیره باید مدیریت کرد؛ تعداد دفعات بیرون آمدن از خانه کمتر شود. مسئله مهم دیگر ایجاد امکان اجرای قرنطینه در خانه است به این معنا که صدا وسیما موظف باشد، برنامه های سرگرم کننده ارائه دهد و در کنار این برنامه های سرگرم کننده، برنامه های آموزشی در رابطه با کرونا پخش شود، متأسفانه برخی از شبکه های ما تبدیل به یکسری بلندگو شده اند که فقط از کرونا صحبت می کنند و این برای مخاطب دافعه ایجاد کرده و نمی بینند. باید برنامه های سرگرم کننده پخش شود که مردم را به ماندن در خانه تشویق و ترغیب کنند یا حتی رسانه می تواند مردم را به مطالعه کردن تشویق کند. به دلیل این‌که متأسفانه یکی از تفریحات مردم شهرنشین دور زدن در خیابان است، ما اگر در خانه با مطالعه و تلویزیون این فضا را پر کنیم تاحدودی می توانیم جلوی قضیه را بگیریم. اما یکی دیگر از کارهایی که باید انجام داد، تعطیل کردن پاساژ های لوکس ومغازه هایی است که الزامی برای خرید کالاهای عرضه شده ندارد و مردم صرفا برای گردش به آن جا می روند.»
وی با اشاره به این‌که نیروهای نظامی و انتظامی  باید در فرآیند هایی مثل سمپاشی و تمیز نگه داشتن خیابان ها کمک کنند، می افزاید: در شرایط فعلی همه بخش ها باید به یکدیگر کمک کنند تا کرونا از بین برود و مهم‌ترین همکاری مردم، در خانه ماندن است. حتی می شود مردم را در خیابان هانگاه داشت و موادغذایی مورد نیاز آن ها را توسط نیروهای داوطلب سطح شهر براساس میزان نیاز افراد خانواده در اختیارشان قرار  داد. این کار هم می تواند زیان و ضررها و هم ورود و خروج را کمتر کند. همه این کار ها کنار هم می تواند شیوع این بیماری را کاهش دهد.» 
*امکان جهش در هر موجود ویروسی وجود دارد
این نماینده مجلس با بیان این مسئله که آیا ویروس کرونا، در صورت تکثیر می تواند فرم های مختلفی پیدا کند، توضیح می دهد: «هر موجود ویروسی و هر موجود میکروبی امکان این‌که موتاسیون یا جهش در آن اتفاق بیفتد، وجود دارد به ویژه در مورد باکتری ها آنچه بسیار اهمیت دارد این است که موتاسیون ها در اغلب اوقات باعث سلب مقاومت میکروب نسبت به آنتی بیوتیک شده و دارو نسبت به آن اثر ندارد. در رابطه با ویروس «آر ان ای» چون از یک زنجیره تشکیل شده اندو سرعت تکثیر در آن ها بالاتر است شانس موتاسیون یا جهش در آن ها بالا تر است. در واقع ویروس ها، موجودات خاصی هستند که از نظر علمی ما بین موجودات زنده و غیر زندههستند یعنی فاقد هر گونه سیستمی هستند که به آن ها امکان تولید مثل بدهد.»
«مره صدق» تأکید می کند: «کاری که این ویروس ها 
می کنند، این است که وقتی وارد سلول میزبان می شوند امکانات سلول میزبان را گروگان می گیرند یعنی مثلا محل پروتئین سازی سلول میزبان بر اساس «دی ان ای» موجود در هسته خودش عمل نمی کند و بر اساس دستوراتی که از «آر ان ای» ویروس می گیرد عمل می کند و مواد پروتئینی ای را می سازد که برای پوشش ویروس لازم است. سلول میزبان در واقع به عنوان کارخانه تکثیر مهاجم عمل می کند در مورد بیماری های واگیر دار مثل ویروس ها این مسئله وجود دارد و همیشه هم امکان پیدا شدن انواع خطرناک تر نیز وجود دارد، منتها این مسئله نباید موجب ترس و وحشت شود و همانطور که امکان موتاسیون برای بدتر شدن وجود دارد، امکان ضعیف تر شدن هم وجود دارد و معمولا چیزی که ثابت شده این است که در شرایط عادی در هر  پاساژی ویروس ضعیف تر می شود.»
مره صدق در پاسخ به این سؤال که چه زمانی این بیماری در ایران سیر نزولی پیدا کرده و از بین می رود، می گوید: «چند تئوری در این باره وجود دارد، یک تئوری بر اساس منحنی هاییاست که در کشور های دیگر بوده و تئوری دیگر، گروهی هستند که می گویند با گرم تر شدن هوا از بین می رود اما کسانی که طرفدار منحنی های تجربه شده در سایر کشورها هستند، می گویند ایامی که ما در آن هستیم ایام پیک و بالاترین میزان شیوع است و از هفته آینده، کاهش شروع خواهد شد و کسانی که دنبال نظریه حرارتی هستند، معتقدند که هرچه هوا گرم تر می شود امکان از بین رفتن ویروس بیشتر خواهد بود زیرا با یک فرآیند جدید سر و کار داریم که هیچ تجربه ای در رابطه با آن نداریم و تجارب و مطالعات علوم تجربی هم بر اساس اتفاقات مشابه دفعات قبل است که در این زمینه متأسفانه داده‌های زیادی وجود ندارد.» 
*مردم برای خریدهای روزانه هم از منزل خارج نشوند
دکتر علی محمد زند، نانو بیو تکنولوژیست، بر ابعاد ناشناخته ویروس کرونا اشاره دارد و در گفت و گو با« رسالت» تأکید
می کند: «به گفته سازمان بهداشت جهانی، اطمینانی نیست که ویروسی که باعث کوید ۱۹ می‌شود چه مدت روی سطوح زنده می‌ماند، ولی به نظر می‌رسد که مثل سایر ویروس‌های کرونا عمل می‌کند. مطالعات (از جمله اطلاعات مقدماتی در باره ویروس کوید ۱۹) نشان می‌دهد که ویروس‌های کرونا ممکن است از چند ساعت تا چند روز روی سطوح باقی بمانند. این ممکن است در شرایط مختلف فرق کند (مثلا  نوع سطح، حرارت و رطوبت محیط). اگر فکر می‌کنید که سطحی آلوده است، آن را با یک ماده ضد عفونی کننده خانگی رایج تمیز کنید تا ویروس را بکشید و از خودتان و دیگران محافظت کنید. دست های تان را با یک ژل ضد عفونی کننده الکلی تمیز کنید یا با آب و صابون بشویید. از زدن دست به چشم‌ها، دهان و بینی تان اجتناب کنید به همین علت تأکید می شود که افراد از رفتن به بیرون منزل خودداری کنند و حتی در موارد ضروری هم در خانه بمانند. در حال حاضرسایه دردناک مرگ بر سر برخی شهرهای ما سنگینی می‌کند و بسیاری از هموطنان ما حتی این امکان را ندارند که پیش از مرگ عزیزان خود ملاقاتی با آن‌ها داشته باشند، یا برای آن‌ها مراسم سوگواری برگزار کنند و وزیر بهداشت در جلسه ستاد مبارزه با کرونا اعلام کرده، دولت زمان دیگری را برای انجام سفرهای مردم اختصاص خواهد داد و به آن‌ها تسهیلات سفر داده خواهد شد. این اعلام بدان معناست که اهمیت سفرهای نوروزی برای مردم به‌عنوان تنها تفریح سالانه برای بسیاری از اقشار جامعه از سوی دولت درک شده و دولت درصدد آن است تا به مردم بگوید ضمن درک این موضوع از آن‌ها می‌خواهد به موضوع دیگری که بحث مرگ و زندگی است، اهمیت صدچندان دهند.»
 وی بیان می کند: «در سالیان گذشته، ریسک مسافرت‌های نوروزی مطابق  اعلام رئیس پلیس راهور، مرگ دردناک روزانه حدود ۴۰ نفر از هموطنان ما و مجروح‌شدن انبوهی از آن‌ها در حد فاصل ۲۵ اسفندماه تا ۱۷ فروردین‌ماه را به دنبال داشت اما اکنون سخن از احتمال ابتلای تصاعدی هزاران نفر از هموطنان به یک بیماری است که متأسفانه برای بسیاری از آن‌ها مرگبار بوده و خواهد بود. حتی باید برای خریدهای روزانه هم تدابیری دیگری اندیشید و به خریدهای اینترنتی روی آورد. بی تردید بیشترین و بهترین روش جلوگیری قرنطینه خانگی است که متأسفانه جامعه ما تبعیت پذیر نیستند و اگر در خانه بمانند خیلی بیشتر و بهتر می شود جلوی این بیماری را گرفت و بیماران بستری راحت تر درمان و سریع تر بهبود پیدا می کنند. بنابراین تنها مسئله ای که مهم است، رعایت مسائل بهداشتی و ماندن در خانه است، درست مثل چین که با قرنطینه خانگی و رعایت کردن در حال جلوگیری از این بیماری است و مردم ماهم از این طریق می توانند از پیشروی این بیماری جلوگیری کنند.» 
 «زند» در پاسخ به این سؤال که آیا درست است ۸۰ درصد کنترل ویروس با رعایت مسائل بهداشتی و همین قرنطینه خانگی امکان پذیر است، می گوید: «رقم  ۸۰ درصد یک احتمال است و نمی توانیم عدد مشخصی بگوییم اما همه ویروس ها به همین شکل است و با رعایت نکات بهداشتی و قرنطینه خانگی می توانیم از پیشگیری آن جلوگیری کنیم به ویژه این ویروس به دلیل این‌که از طریق سطوح آلوده و ذرات انتقال پیدا می کند مثل ذرات بخار آب که هنگام صحبت کردن ناخواسته از دهان خارج شده و به بیرون پرتاب می شود و حتی می تواند ویروس را انتقال دهد به همین خاطر باید یک متر و نیم از فردی که می خواهیم با او صحبت کنیم فاصله بگیریم. که این ها همه به معنای رعایت کردن است.»
وی در این باره که تا چه اندازه ممکن است، ویروس کرونا با توجه به تحقیق محققان اپیدمیولوژی فرم های جدیدی پیدا کند، توضیح می دهد: «ویروس ها این خصوصیت را دارند اما «آر ان ای» جزء  ویروس های یک رشته ای است و احتمال جهش پیدا کردن آن خیلی بیشتر است هر چند که تاکنون جهش پیدا کرده و عموما مراکز درمانی و کادر پزشکی، درگیر نوع کشنده این بیماری هستند. بنابراین باتوجه به سخنانی که مطرح کردم، درخانه ماندن، یک وظیفه و تکلیف همگانی است. این‌که کسی تصور کند که خود را به خانه و ویلای خود یا اقوام در شهر دیگری می‌رساند و این‌گونه خود را در قرنطینه خانگی قرار می‌دهد، اشتباه است چراکه شاید خود او نیز ناقل ویروسی پنهان باشد، از طرفی خریدهای بیرون و سفرهای درون شهری هم در این شرایط اشتباه محض است. ماندن در خانه بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به کرونا است.