|زينب السادات حسيني فر|
همه ما از اهميت کتاب خواندن و اوضاع نابه سامان سرانه مطالعه در کشور خبر داريم بر هيچ کدام از ما پوشيده نيست که با ورود به عصر تکنولوژي و مدرنيته، مردم به کوتاه خواندن عادت کرده و با آمدن تلفن هاي هوشمند کمتر کسي زمان خود را در ترافيک و يا مسيرهاي روزانه صرف خواندن کتاب، روزنامه، مجله و … مي کند.
در عصري که شبکه هاي اجتماعي تمامي زندگي ما را احاطه کرده اند، سرانه کتاب خواني در ايران به اندازه اي کاهش يافته که نسل جديد کمتر رغبت مي کند تا مسير آينده خود را از لابه لاي داستان ها و رمان هاي مطرح و خواندني و يا کتب اخلاقي و روانشناسي يافته چراکه در تاروپود حجم انبوه اطلاعات اين شبکه ها سردرگم است. حضور پر رنگ شبکه هاي اجتماعي در زندگي هر کدام از ما سبب مي شود از خريدن کتاب اجتناب کنيم، چون پيشتر به صورت مختصر و کوتاه دسترسي پيدا کرده و بسياري از اوقات هم ترجيح مي دهيم از کتاب هاي صوتي استفاده کنيم يا از نسخه الکترونيک آن ها که هم در حمل آن ها مشکلي نداريم و هم اينکه با شرايط اقتصادي و گران شدن کاغذ براي خريد آن ها هزينه کمتري را پرداخت مي کنيم استفاده کنیم . از سوي ديگر تلاش متوازني نيز در حال انجام است تا سرانه مطالعه به طرق مختلف افزايش يافته و با بهره مندي از کتب صوتي و الکترونيکي مردم با کتاب آشتي کنند و با اينکار علاوه بر بالا بردن ميزان سرانه مطالعه، موجبات بالا رفتن سطح آگاهي و اطلاعات مردم از طريق مطالعه را فراهم آورند. در کنار اشاره به مشکلات اقتصادي،گران شدن کاغذ و هزينه چاپ، نکته ديگري که گفتنش خالي از لطف نيست مسئله مميزي هايي است که از طرف وزارت ارشاد بر کتاب ها اعمال مي شود و اين روزها شاهد انتشار کتاب هايي هستيم که کيفيت لازم را نداشته و با ذائقه مخاطب ايراني کمتر قرابت دارند.
به هرروي امسال شاهد برگزاري بيست و ششمين دوره هفته کتاب و کتابخواني جمهوري اسلامي ايران با شعار «حال خوش خواندن» بوديم. هفت روزي که قرار است حال ما را براي کتاب خواندن خوب کند و موجبات تشويق خانواده ها را براي آشتي با فرهنگ مطالعه فراهم آورد. اما با اينکه تجربه بيست و شش دوره برگزاري اين نمايشگاه در کارنامه وزارت ارشاد وجود دارد هنوز که هنوز است سازوکارهاي برگزاري آن با استانداردهاي روز فاصله دارد و هنوز که هنوز است فاصله زياد مردم با کتاب و کتاب خواني حفظ شده است.
براي بررسي نقاط قوت و ضعف اين هفته با دوتن ازکارشناسان حوزه کتاب گفت و گو کرده ايم که در ادامه مي خوانيد.
دکتر نرگس ايماني جامعه شناس و کارشناس حوزه کتاب در گفت و گو با «رسالت» در خصوص نحوه برگزاري هفته کتاب و کتابخواني معتقد است اطلاع رساني درباره اين هفته به اندازه کافي خوب نبود و بسيار محدود به آن پرداخته شده است. درحالي که در ساير کشورهاي جهان تبليغات گسترده اي براي برگزاري مناسبت هاي مشابه صورت گرفته و کارناوال هاي خياباني و جشن هاي زيادي براي آن تدارک مي بينند. ضمن اينکه در اين ايام مردم در فرهنگي که در آن جوامع جا افتاده به يکديگر کتاب قرض داده و از هيچ تلاشي براي گسترش فرهنگ کتاب‌خواني دريغ نمي کنند.
وي با اشاره به اين که در اين گونه کشورها براي خريد کتاب در ايام برگزاري نمايشگاه هاي کتاب وام هم پرداخت مي شود گفت: يکي ديگر از کارهايي که در این کشورها انجام مي شودپرداخت وام در اين هفته است که افراد بتوانند تعداد کتاب بيشتري تهيه و مطالعه کنند و با اين ترفند زمينه را براي مشارکت بيشتر مردم در امر کتابخواني فراهم آورند، اما متاسفانه در ايران برگزاري هفته کتاب بيشتر جنبه صوري و نمايشي پيدا کرده و آن طور که بايد و شايد به آن پرداخته نمي شود.
در ادامه اين گزارش احمدعربلو کارشناس حوزه کتاب نيز در گفت و گو با «رسالت» با اشاره به اينکه في نفسه هر اتفاقي در حوزه کتاب مي تواند بسيار با اهميت و با ارزش باشد اما هفته کتاب و کتاب خواني به اندازه کافي اطلاع رساني نشده و عامه مردم در جريان اين هفته قرار نگرفتند گفت: حتي بسياري از فرهيختگان و کارشناسان حوزه کتاب به خوبي در جريان اين هفته قرار نداشتند و نتوانستند از اين فرصت استفاده نمايند.
وي معتقد است اگر همانطور که براي نمايشگاه کتاب در رسانه ملي و ساير رسانه ها اطلاع رساني مي شود براي هفته کتاب و کتاب خواني هم همين شيوه به کار گرفته شود مي تواند تاثير بسيار زيادي در افزايش سرانه مطالعه در بين مردم و ايجاد علاقه در آنها داشته باشد.