گروه اجتماعی 
کرونا بلای جانمان است و هربار که نفسی راحت می‌کشیم و تصور می‌کنیم، این ویروس به آخر خط نزدیک شده، رخدادی دیگر به طرز عجیبی، تمامی تصورات ما را نقش بر آب می‌کند، درست مثل حالا که ذوق‌زدگی‌مان برای واکسن کرونا خیلی دوام نداشت و دست‌ودلمان می‌لرزد و نگرانیم، نگران گونه جدیدی از ویروس جهش‌یافته که به‌سرعت در جنوب شرقی انگلیس در حال گسترش است و احتمال دارد تمامی معادلات را برهم بزند. کسی چه می‌داند، شاید ماه‌ها وقت و انرژی‌ای که صرف تولید واکسن مؤثر برای پیشگیری از کرونا شده، بی‌فایده باشد و شایدهم نه. هنوز نمی‌دانیم که این ویروس چه خوابی برایمان دیده اما همین‌قدر می‌دانیم که  «مت هنکوک»، وزیر بهداشت انگلیس گفته است، ویروس از کنترل خارج شده و ما باید آن را دوباره تحت کنترل درآوریم. هنکوک در گفت‌وگو با اسکای نیوز هشدار داده، «همه باید طوری رفتار کنند که گویی به کرونا آلوده شده‌اند» و «این تنها راهی است که می‌توانیم ویروس را کنترل کنیم». مقام‌های بهداشتی این کشور در حال حاضر بی‌وقفه در حال تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و به اشتراک گذاشتن اطلاعات جدید خود با سازمان بهداشت جهانی و دیگر مراکز تحقیقاتی هستند. آن‌ها گفته‌اند: «ما به‌محض کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی‌های این نوع ویروس و تأثیرات آن دیگر کشورها و مردم را مطلع خواهیم کرد» .ماریا ون‌کرخووه، سرپرست فنی کووید۱۹ در سازمان بهداشت جهانی هم در مورد این موضوع گفته: «مقامات بهداشت انگلستان برای اولین‌بار نوع جدیدی از کروناویروس را که دانشمندان انگلیسی آن را « – ۲۰۲۰۱۲/۰۱»نامیده‌اند، در این کشور شناسایی کرده‌اند. نوع جدید از کروناویروس تاکنون در دانمارک، هلند و استرالیا شناسایی شده است. هرچه این ویروس بیشتر گسترش یابد، فرصت‌های بیشتری برای تغییر پیدا می‌کند، بنابراین ما درحال‌حاضر باید تمام تلاش خود را برای جلوگیری از گسترش آن انجام داده تا با حداقل رساندن این گسترش احتمال تغییر آن را نیز کاهش دهیم».
 اعمال مقررات منع آمدوشد
روزهاست که زنگ خطر به صدا درآمده و دولت انگلیس با هدف مهار ویروس کرونا مقررات منع آمدوشد، معروف به سطح ۴ در لندن، پایتخت این کشور و مناطق وسیعی از جنوب شرقی بریتانیا را برای روزهای آینده و در ایام کریسمس برقرار کرده است و آن‌طور که بوریس جانسون، نخست‌وزیر این کشور گفته، فروشگاه‌های غیرضروری، سالن‌های ورزشی، سینماها، آرایشگاه‌ها و سالن‌های بولینگ 
به مدت دو هفته در این شهر تعطیل خواهند شد، درحالی‌که ملاقات افراد با یکدیگر از یک‌خانه دیگر در یک فضای عمومی خارجی نیز محدود خواهد شد. سیاست «حباب» که اجازه می‌داد تا حداکثر سه خانوار در طول دوره تعطیلات در مناطقی از کشور که تحت محدودیت‌های سطح ۴ نیستند، با یکدیگر ملاقات داشته باشند، به‌شدت محدود خواهد شد و این سطح فقط در روز کریسمس اعمال می‌شود.
 لغو پروازها به مقصد انگلستان
بسیاری از کشورها نیز تصمیم گرفته‌اند، پیش از آنکه آسیب جدی‌ای را متحمل شوند از شیوه قطع ارتباط با انگلیس استفاده کنند و تجربه نشان داده این عاقلانه‌ترین سیاستی است که باید در پیش گرفت، بنابراین پس‌ازاین‌که وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در نامه‌ای به وزیر راه و شهرسازی خواستار لغو پروازهای خطوط هوایی شرکت‌های ایرانی به مقصد انگلستان شد، شهرام آدم‌نژاد، معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی کشورمان تأکید کرد به‌هیچ‌عنوان پرواز رفت‌وبرگشت میان ایران و انگلیس (تهران‌-‌لندن‌-‌منچستر) انجام نمی‌شود و به دستور ستاد ملی مقابله با کرونا این وضع تا دو هفته ادامه دارد و ما نیز به جرگه کشورهای مراقب پیوسته‌ایم. ورود مسافران هوایی از بریتانیا به آلمان و چند کشور اروپایی هم متوقف شده و هلند و بلژیک نیز همین کار را کرده‌اند و افزون بر بلژیک، هلند و ایتالیا، کشورهای فرانسه، ایرلند، سوییس، کانادا، آرژانتین، پرو، کلمبیا و شیلی نیز ورود هواپیما از بریتانیا را منع کرده‌اند. فرانسه و بلژیک پا را فراتر گذاشته و راه‌های دریایی و زمینی به کانال مانش و جزیره انگلیس را نیز مسدود نموده‌اند و عربستان سعودی هم با تعلیق حج عمره زائران خارجی، تمامی پروازهای بین‌المللی را لغو کرده، به‌این‌علت که نوع جهش‌یافته ویروس کرونا تا ۷۰ درصد بیش از نوع عادی آن قدرت سرایت دارد و دولت انگلیس نسبت به نوع جهش‌یافته ویروس ابراز نگرانی کرد‌ه است. مهم‌ترین نگرانی به اثربخش بودن واکسن‌های تازه مربوط می‌شود. البته وزیر بهداشت آلمان گفته: «کارشناسان اتحادیه اروپا بر این باورند که واکسن‌های موجود علیه کروناویروس در برابر نوع جدید این ویروس از اثربخشی لازم برخوردارند. براساس آنچه درحال‌حاضر در دست داریم، گونه جدید کروناویروس تأثیری بر میزان اثربخشی واکسن‌های موجود ندارد». پاتریک والنس، مشاور ارشد علمی دولت انگلیس هم در ارتباط با این مسئله عنوان کرده: «فرضیه کاری ما از همه دانشمندان این است که پاسخ واکسن باید برای این ویروس مناسب باشد».
در همین زمینه، «سید علیرضا ناجی» رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری با توضیح این‌که، ما باید نگران گونه جدید ویروس کرونا در انگلیس باشیم چون هنوز نمی‌دانیم واکسن‌های فعلی بر آن بی‌اثر شده‌اند یا خیر، به «رسالت» می‌گوید: «ویروس در قسمت جنوب شرقی انگلستان و هم در استرالیا و چندین مورد کم در اروپا و بعدازآن تعداد بسیار زیادی در آفریقای جنوبی دیده شده، به‌غیراز انگلیس که تعداد بسیاری مبتلا شده‌اند، آفریقای جنوبی دومین کشوری است که تعداد فراوانی از مبتلایان به این‌گونه جدید در آن شناسایی شده، به‌طوری‌که مسئولین این کشور می‌گویند، موج دوم کووید در آفریقای جنوبی به دلیل «شکل دیگری» از ویروس کروناست». 
 دنیا جلوی واکسیناسیون را نمی‌گیرد
ناجی با اشاره به مهم‌ترین خصوصیات این‌گونه جدید بیان می‌کند: «حدود ۱۰ تا ۲۰ متاسیون، نسبت به گونه قدیمی‌تر کووید در پروتئین اسپایک این ویروس شناسایی شده و به نظر می‌رسد سرعت انتقالش بسیار بالا رفته و حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل از هفته گذشته، مقررات محدودیت اجتماعی به‌ویژه در مناطقی که این بیماری در آن چشمگیر است وضع شده اما مطلب مهم، مربوط به تغییراتی است که در این ویروس دیده شده، بی‌تردید وقتی این اتفاق رخ می‌دهد از چند جهت برای ما مهم است، اول این‌که آیا چنین تغییراتی می‌تواند باعث افزایش بیماری‌زایی آن شود و تغییری در وخامت بیماری ایجاد کند یا خیر، آیا مرگ‌ومیرها را افزایش می‌دهد و دوره بیماری را تغییر می‌دهد و یا بر روی هدف‌های درمانی‌ای که چندان موجود نیست، می‌تواند تأثیر بگذارد؟ طبق اطلاعاتی که تاکنون به‌دست آمده، نمی‌توانیم به‌صورت قطعی صحبت کنیم و حتی نمی‌دانیم که آیا می‌تواند در مسیر واکسیناسیون ما اشکالاتی را به‌وجود بیاورد یا خیر اما نباید این فرآیند را متوقف کنیم، چون هنوز هم معتقدند این واکسن علیه گونه جدید هم مؤثر است. احتمال دارد در آینده با تغییراتی در ویروس، این‌چنین شود اما اکنون واکسن مؤثر است و دنیا جلوی واکسیناسیون را نمی‌گیرد. ماهم باید به این جریان بپیوندیم، چراکه واکسن یک درخواست ملی و جهانی است. 
در حال حاضر جدا از تغییراتی که به وجود آمده، ما دو راه‌حل برای کنترل کووید داریم، اول‌ازهمه، تقویت بهداشت اجتماعی و دومین مورد، واکسیناسیون دستی است و باید به‌رغم تولید داخلی، از سایر کشورها هم واکسن‌های معتبر را سفارش بدهیم، چراکه فعلا شواهدی دال بر بی‌اثر بودن واکسن بر روی گونه جدید به‌دست نیامده است. ضمن این‌که پرسش‌های فراوانی، در مورد این‌که تغییر ژن می‌تواند روی روش‌های تشخیصی ماهم تأثیر بگذارد، مطرح است و می‌دانیم قسمت عمده تشخیص ما توسط روش‌های مولکولی صورت می‌گیرد. آنچه تاکنون عنوان‌شده، این است که دو تا از متاسیون‌ها به‌خصوص گونه‌های جدید در آفریقای جنوبی باعث شده برخی از آنتی‌بادی‌ها، تمایلشان برای چسبیدن به ویروس کمتر شود اما این موضوع موجب نشده که برنامه واکسیناسیون ما به هم بریزد و محصولاتی که در حال حاضر موجود است، علیه این ویروس جدید هم مؤثر است اما این گارانتی و ضمانت هم وجود ندارد، یعنی ممکن است در آینده تغییرات بیشتری در ویروس به وجود بیاید و روی واکسیناسیون ما تأثیر بگذارد. اما در مورد وخامت بیماری، مطالعه علمی‌ای در آفریقای جنوبی صورت نگرفته و یک مشاهده شخصی است و مطابق آنچه پزشکان این کشور عنوان می‌کنند، موضوع نگران‌کننده است، چون نوع دیگر ویروس در جوان‌ها هم به‌شدت بیماری ایجاد می‌کند و متأسفانه تعداد زیادی از آنان، بیماری وخیم می‌گیرند».
 جهش ویروس قابل پیش‌بینی بود
رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه تأکید می‌کند: « تا اینجای کار می‌دانیم که انگلیس و آفریقای جنوبی اطلاعات خودشان را در اختیار سازمان جهانی بهداشت قرار داده‌اند و تصویرسازی از این موضوع در حال صورت گرفتن است و افرادی که مبتلابه این ویروس شده‌اند ازنظر نوع و دوره بیماری و داروهایی که دریافت کرده‌اند و میزان اثربخشی موردبررسی قرار می‌گیرند تا ببینیم این نوع جدید، تغییراتی را در بیماری‌زایی به وجود آورده است یا نه ولی حداقل می‌توانیم بگوییم سرعت انتقال آن بیشتر شده است و این مسئله هم قابل پیش‌بینی بود، چون ما همیشه منتظر تغییرات ویروس هستیم و از چندماه پیش کنسرسیومی در انگلستان و بریتانیا تشکیل شد و قرار بر این بود به‌طورجدی تری به پایش ژنتیکی ویروس‌های کووید در بریتانیا بپردازند و این کنسرسیوم، قانونی را مبنی بر بررسی  ۱۰ درصد از موارد کووید گذاشت و سرانجام اولین مورد این‌گونه جدید، اواخر شهریورماه در یک فرد مسنی در شهر کمبریج شناسایی شد که این فرد دچار ضعف سیستم ایمنی بود و درنهایت هم براثر کووید فوت کرد اما بررسی‌های ژنتیکی بر روی این ویروس نشان داد که نسبت به گونه‌های قدیمی، جدید است و متاسیون‌هایی دارد که مدل‌های مختلف‌اند، وقتی صحبت از جهش می‌کنیم همه تصورشان این است که یک سکانس پروتئینی اسیدآمینه‌ای به اسیدآمینه دیگری تبدیل می‌شود درحالی‌که همه متاسیون‌ها این‌طور نیستند و برخی جهش‌ها حذفی هستند، بدین معنا که آن سکانس و اسیدآمینه از بین می‌رود. یا برخی جهش‌ها به این صورت است که یک سکانس اسیدآمینه اضافه می‌شود، در این مورد  انواع متاسیون‌ها را داریم که دو تا از آن‌ها، متاسیون‌های حذفی هستند. به‌هرروی ما همواره منتظریم که این تغییرات به وجود بیاید و سازمان جهانی بهداشت همیشه مترصد پایش ویروس است، چون قابلیت تغییر را دارد و تغییرات در آن از جنبه‌های مختلف هم در بیماری‌زایی و برنامه واکسیناسیون و درمان و هم بر ابزارهای تشخیصی ما می‌تواند تأثیر بگذارد، به همین دلیل است که ما به دنبال این موضوع هستیم تا بررسی شود. سازمان‌های جهانی در کشورهای مختلف، دارای ارگان‌هایی هستند که به پایش ژنتیک ویروس کووید می‌پردازند. ماهم باید بسیار هوشمندانه عمل کنیم، چون تمام دنیا فهمیده گونه جدیدی از ویروس آمده و حداقل تا اینجای کار می‌دانیم که سرعت انتشارش بیشتراست، بنابراین دست روی دست گذاشتن و صبر کردن برای ما گران تمام می‌شود و دور از انتظار نخواهد بود که در کشور دیگری ازجمله ما، گونه جدیدی از ویروس کرونا مشاهده شود».
با تصمیمات قاطع جلوی چرخش ویروس را بگیریم
این ویروس‌شناس بیان می‌کند: «در دنیا این صحبت مطرح بوده که باید با تصمیمات قاطع جلوی چرخش ویروس را بگیریم. هرچقدر اجازه بدهیم ویروس‌ها بیشتر بچرخند، احتمال این‌که تغییراتی در ویروس به وجود بیاید، بیشتر خواهد بود. همان‌طور که ویروس می‌تواند در بین انسان‌ها بچرخد و تغییر کند، این احتمال هم وجود دارد که وقتی خیلی می‌چرخد از انسان به حیوانات منتقل شود و دوباره به سمت انسان برگردد، یعنی همان موضوعی که در مورد راسوها اتفاق افتاد و در دانمارک و یا یونان مشاهده شد که ویروس از انسان به مینک منتقل شد و از مینک دوباره به سمت انسان برگشت و یک تعداد تلفات هم در مینک دیدند و طبق مطالعاتی که انجام گرفت، متوجه شدند ویروس در افرادی که مبتلا شده‌اند تغییر کرده است. بنابراین هنگامی‌که ویروس از انسان به حیوان و بعد از حیوان به انسان منتقل می‌شود، احتمال دارد تغییرات بیشتری داشته باشد. ما در این مورد که ویروس از کجا هم آمده باید کار کنیم ولی اگر اصرار بر این است که با قاطعیت جلوی چرخش ویروس گرفته شود و نگذاریم زنجیره چرخش ادامه پیدا کند، باید با تغییراتی که احتمال دارد در جریان این چرخش و انتقال از کسی به کس دیگر در سطح وسیع جامعه صورت بگیرد، برخورد کرد و این ما را نگران می‌کند، برای همین است که باید به‌طور قاطع عمل نمود».
ناجی در پاسخ به این سؤال که اگر گونه جدیدی از این ویروس در کشور ما مشاهده شود، آیا ما توان تشخیص آن را داریم؟ می‌گوید: «ما از غافله دنیا عقب هستیم و هنوز که هنوز است یک مرکز مناسب برای پایش ویروس‌های کرونایی نداریم. چندین دهه از سابقه علوم مدرن در ایران گذشته و نتوانسته‌ایم چندین مرکز مناسب را برای این موضوع تجهیز کنیم، مراکزی که در آن بیمار وجود دارد و بتوان به‌راحتی با امکاناتی که داده می‌شود این اقدام را انجام داد. به همین علت بعید نمی‌دانم در کشور ما، گونه‌هایی داشته باشیم که تغییرات خیلی زیادی کرده باشند و چون دراین‌باره کاری انجام نداده‌ایم، از آن اطلاعی هم نداریم و نمی‌دانیم ویروس‌هایی که اکنون در کشور ما می‌چرخند، چه قرابتی با گونه‌های جدیدی دارند که در دنیا گزارش می‌شود. وزارت بهداشت باید به دنبال این باشد که به چندین مرکز مهم امکانات مناسب بدهد تا بتوانند در این مسیر حرکت کنند و در این زمینه نیازمند واردات تکنولوژی هستیم اما نیروی انسانی آن موجود است. به‌طورکلی کووید اولین رخداد نیست و آخرینش هم نخواهد بود و باید به میکروارگانیسم‌هایی که در کشور ما شیوع پیدا می‌کند، بپردازیم و ضمن پایش، اطلاعات علمی را به خودمان و دنیا ارائه بدهیم». 
 سیاست‌گذاران در محدودیت‌های احتمالی، سرعت و شدت عمل داشته باشند
«حمید سوری»، اپیدمیولوژیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم با تأکید بر این موضوع که «ویروس کرونا از همان ابتدا که به‌عنوان بیماری نوپدید وارد زندگی و جامعه بشری شده، مرتب در حال جهش بوده است، منتها جهش‌ها خیلی نگران‌کننده نبوده یا جست‌وجو نشده، می‌گوید: «این جهش‌ها ممکن است در کشورهایی رخ بدهد که چندان نظام جست‌وجوی تغییرات ژنتیکی را به‌صورت مدون ندارند. بنابراین باتوجه به جهش ویروس در جنوب شرقی انگلیس، عقل می‌گوید ما باید هوشیار باشیم اما معنای این هوشیاری، نگرانی و ایجاد وحشت در جامعه نیست و این طورهم نیست که ما دوباره باید همه‌چیز را از صفر شروع کنیم. خوشبختانه برخی ویروس‌های جهش‌یافته، به‌طور طبیعی خودشان از بین می‌روند یعنی نمی‌توانند با شرایط جدید محیطی خودشان را سازگار کنند. مسئله دیگر هم که حائز اهمیت بوده این است که ما هنوز در مراحل اولیه این گزارش هستیم و در مورد بسیاری از پرسش‌های احتمالی و مرتبط با جهش ویروس، ازجمله این‌که چقدر می‌تواند روی واکسن تأثیر بگذارد، پاسخ مدونی نداریم. واقعیت امر این است که جهش صورت گرفته، بیشتر در اسپایک ویروس بوده و مکانیزم واکسن با جهشی که اتفاق افتاده، متفاوت است، بعید به نظر می‌رسد که تأثیر بگذارد، هرچند احتمال آن وجود دارد. طی روزهای گذشته این بحث به شکل جدی‌تری مطرح ‌شده اما هنوز فرصتی پیش نیامده تا تحقیقی صورت بگیرد و میزان چگونگی تأثیرش روی واکسن‌ها موردبررسی قرار بگیرد تا به‌درستی بدانیم که آیا، باید واکسن را ریست و از اول شروع کرد یا همین راه را می‌توان ادامه داد. نکته بعدی که باید به آن توجه کرد، این است که این جهش تأثیری روی شدت بیماری یا شدت بیماری‌زایی ویروس نداشته بلکه سرعت گسترش را افزایش داده، این بدان معناست که تمامی تمهیدات برای پیشگیری و رفتارهای محافظتی، کماکان به قوت خودش باقیست، یعنی همه باید فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنیم، دست‌هایمان را بشوییم و ماسک بزنیم و از حضور در اجتماعات جلوگیری کنیم ولی با دقت و شدت بیشتر. البته این ویروس هنوز وارد کشور ما نشده و موردی هم گزارش نشده اما اگر پیش‌ازاین، در یک مهمانی ۲۰ نفر حضور پیدا می‌کردند و یکی از آنان آلوده بود و احتمال آلودگی یک‌بیستم بود، در حال حاضر بیشتر از یک‌بیستم است چون سرعت انتشار افزایش یافته، یا اگر یک نفر در آن جمع ۲۰ نفره مبتلا می‌شد، حالا احتمال دارد دو ، سه نفر و یا بیشتر مبتلا شوند، پس لازم است که تمهیدات و اقدامات پیشگیرانه با جدیت بیشتری انجام شود».
سوری در ادامه بیان می‌کند: «نکته مهم دیگر این است که وقتی طی هفته‌های اخیر روند کاهشی مرگ و بستری را در کشور می‌بینیم، نباید این تصور ایجاد شود که چون ویروس جهش پیدا کرده، تمامی اقداماتی که انجام داده‌ایم بی‌فایده بوده، این مسئله هیچ تأثیری درروند اقدامات پیشگیرانه ندارد و افراد جامعه و مردمی که تاکنون در قالب طرح شهید سلیمانی همکاری کرده‌اند نباید مأیوس شوند، چون به این شکل نیست که به یکباره تمامی ویروس‌های دنیا، همزمان جهش پیدا کنند. لذا جهش مربوط به جغرافیای محدود و خاصی است، بنابراین ویروس به نقطه‌ای دیگر نمی‌آید مگر این‌که کسی حامل آن به مکان جدید باشد؛ کاری که سیاست‌گذاران باید انجام بدهند این است که در محدودیت‌های احتمالی، سرعت عمل و شدت عمل داشته باشند، به‌خصوص برای کسانی که از مناطق مشکوک و آلوده مثل انگلیس و آفریقای جنوبی طی روزهای گذشته به کشور وارد شده‌اند. ازاین‌رو لازم است، کسانی که در این دو، سه هفته اخیر از بریتانیا به سمت کشورمان سفر کرده‌اند، تحت کنترل شدید قرار بگیرند و در قرنطینه بروند. صرف تزریق واکسن و به همراه داشتن تست پی سی آر منفی، کفایت نمی‌کند. باید سه هفته تحت نظارت شدید باشند و اگر بعد از سه بار تست، نتیجه منفی بود، آن موقع اجاره بدهند که وارد شوند، در غیر این صورت ممکن است هزینه و بارسنگینی را به جامعه تحمیل کند و بسیاری از تلاش‌هایی که تاکنون برای کاهش موارد مرگ و بستری انجام گرفته، به هدر برود و اگر ما اقدامات لازم را به‌سرعت و با کنترل کافی انجام ندهیم، اتفاق ناگواری رخ می‌دهد».  
 جهش جزو ماهیت ویروس است
این اپیدمیولوژیست در پاسخ به این‌که علت جهش ویروسی چیست؟ می‌گوید: «این جهش تاکنون به تعداد فراوانی صورت گرفته و عاملی بیولوژیکی و زنده بوده و جزو ماهیت‌بیولوژیک ویروس به شمار می‌رود، چون می‌خواهد باقی بماند و تاکنون هم در دنیا کسی نتوانسته جلوی جهش ویروس را بگیرد، بالعکس آن صورت گرفته یعنی یک عده دست‌کاری‌هایی را در ساختار ویروس انجام داده‌اند و آن را به شکل خطرناک‌تری درآورده و از آن به‌عنوان ابزار تروریستی استفاده کرده‌اند اما هیچ‌کس تابه‌حال نتوانسته جلوی جهش ویروس را بگیرد، منتها بیشتر جهش‌ها به‌گونه‌ای نیست که خیلی تأثیری روی الگوی اپیدمیولوژی بیماری داشته باشد و اغلب ساده است و کسی متوجه نمی‌شود. شاید مدل این جهشی که در انگلستان کشف و گزارش شده، در یک کشور کمتر توسعه‌یافته هم صورت می‌گرفت و کسی هم متوجه نمی‌شد و ممکن بود خیلی هم تأثیری نداشته باشد، بنابراین این‌گونه نیست که چون مواردی در جنوب شرقی انگلستان گزارش شده، تمام سیاست‌های خودمان را کنار گذاشته و اقدامات لازم را نادیده بگیریم اما باید هوشیار باشیم، این هوشیاری متوجه مسئولان و سیاست‌گذاران کشور بوده و شرط عقل است. مردم هم باید با شدت عمل و دقت و وسواس بیشتر در به‌کارگیری تمهیدات محافظتی و پیشگیری اهتمام بورزند.»