روند تحولات باروری در ایران بر اساس برآوردهای صورت گرفته حاکی از تغییرات و نوسانات قابل ملاحظه‌ای است؛ شاخص مرسوم برای بررسی روند تغییرات باروری در پیشینه جمعیت‌شناسی، “نرخ باروری کل” یا TFR است که نشان‌دهنده متوسط تعداد فرزندان به دنیا آمده برای یک زن در طول دوره باروری اوست.

برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد که میزان باروری کل کشورمان در حدود ۷.۷ فرزند برای هر زن در سال ۱۳۴۵ به ۶.۳ فرزند در سال ۱۳۵۵ کاهش یافته است؛ بعد از این کاهش اولیه موقتاً وقفه‌ای در گذار جمعیتی ایران پدید می‌آید و تحت تاثیر شرایط کار متاثر از رویداد انقلاب اسلامی، باروری در بین سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ افزایش یافته و سپس تا حوالی سال از ۱۳۶۳ روند نسبتاً ثابتی را ادامه می‌دهد.

از سال ۱۳۶۳ به بعد مجدداً به تدریج روند کاهش باروری آغاز می‌شود و از ۶.۹ فرزند برای هر زن در این سال به ۵.۵ فرزند در سال ۱۳۶۷ که زمان راه‌اندازی مجدد برنامه‌های تنظیم خانواده است، می‌رسد؛ از این زمان به بعد کاهش باروری به سرعت روند انتقالی خود را طی کرده و میزان باروری کل به حدود ۲.۱۷ در سال ۱۳۷۹ می‌رسد.

برآوردهای اخیر نشان می‌دهد که سطح باروری از حدود ۱.۸ فرزند به ازای هر زن در سال ۱۳۹۰ با افزایش جزئی حدود دو فرزند به ازای هر زن در سال منتهی به سال سرشماری ۱۳۵۹ شده است؛ گزارش ملل متحد در سال ۲۰۱۷ به عنوان چشم‌انداز جمعیت جهان نیز نشان می‌دهد که نرخ باروری کل در طول ۳۰ سال گذشته (به فاصله ۱۹۷۵ – ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ – ۲۰۱۵) حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است.

روند نزولی در میزان‌های باروری در کشور و کاهش نرخ رشد جمعیت باعث شده که وضعیت جمعیتی کشور در آینده نزدیک به مرز هشدار برسد.