گروه اجتماعی
ما لحظه‌شماری می‌کردیم تا موفقیت واکسن‌های ایرانی را به چشم ببینیم و حالا چه خوب که واکسن «کووبرکت»تمام مراحل ساخت و کارآزمایی بالینی را براساس استانداردهای علمی گذرانده و فازهای اول و دوم تست انسانی را با موفقیت پشت سر گذاشته است و در کنار موفقیت‌های به‌دست آمده در تست انسانی، تولید انبوه آن نیز در دستور کار قرارگرفته و این موفقیت ماندگار را باید در فهرست دستاوردهای کشور ثبت کرد. به قول وزیر بهداشت، «توانستیم در کمتر از یک سال به مجموعه‌های باعظمت واکسن ساز دنیا بپیوندیم و راه ۲۰ ساله را یک‌ساله طی کنیم.» اکنون باید از این بابت خرسند بود که «کووبرکت» در فاز نخست هیچ‌گونه عارضه جدی‌ای نداشته و به گفته مینو محرز از محققان اصلی این واکسن، در فاز دوم نیز بیش از انتظار ما ایمنی‌زایی داشته است. 
وقتی سروکله ویروس کرونا از زمستان سال ۹۸ در چین پیدا شد و پس‌ازآن با سرعت بی‌سابقه‌ای کشورگشایی‌هایش را آغاز کرد، بسیاری به نشانه تسلیم دست‌ها را بالا گرفتند و چشم دوختند به کشورهای پیشرفته و محققانی که در بسیاری از نقاط دنیا برای یافتن راه درمان یا واکسن این بیماری کوشش‌های بی‌وقفه و خستگی‌ناپذیر خود را آغاز کردند و پس از ماه‌ها تلاش موفقیت‌هایی به‌دست آوردند. بااین‌حال روند توزیع واکسن امیدبخش نبود و تا ایمن‌سازی جهانی راه طولانی درپیش بود، هنوز هم این‌طور است، اما جان کلام آن‌که ما نیز از غافله جا نمانده‌ایم و برای تولید واکسن، آستین‌ها را بالا زده‌ایم و افتخار آفریده‌ایم و شیرینی این موفقیت، بسیار دلچسب است. 
  ما توانستیم…
کوو ایران برکت، در زمره نخستین واکسن‌های ایرانی  قرار دارد که علیه کرونا ساخته‌شده و کارآزمایی بالینی آن از ۹ دی‌ماه سال گذشته آغاز و به سه داوطلب تزریق شد و  ۵۶ داوطلب این مرحله دو دوز  واکسن خود را دریافت کردند و تزریق آخر واکسن هم ۳۰ بهمن‌ماه به آخرین داوطلب این مرحله انجام شد.
بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، فاز دوم این واکسن از اواخر اسفندماه سال آغازشده است و در این مرحله ۲۸۰ داوطلب وارد این طرح مطالعاتی شدند. در ابتدا باور این‌که «ما می‌توانیم در این مسیر به کامیابی برسیم» برای خیلی‌ها سخت بود اما ستاد اجرایی فرمان امام  باهدف تأمین نیاز کشور به واکسن کرونا و با توشه توان و اندوخته‌های علمی محققان کشورمان، بسترهای لازم را برای تولید این محصول استراتژیک مهیا کرد. 
  مراحلی که واکسن گذراند
این واکسن ایرانی که از  ویروس کشته‌شده کرونا است، با موفقیت مرحله اول تست انسانی خود را طی کرد و با عبور از مرحله دوم کارآزمایی بالینی به مرحله سوم یا آخر تست انسانی رسید که مجوز مراحل دوم و سوم تست انسانی به‌صورت تلفیقی اخذ شد و در میانه‌های مرحله دوم، فاز سوم کارآزمایی نخستین واکسن ایرانی کرونا شروع شد و مدیر کارآزمایی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم پیش‌تر گفته بود که ازلحاظ ایمنی‌زایی، یعنی افزایش آنتی‌بادی نیز به این نتیجه دست‌یافته‌ایم که هم در داوطلبان فاز اول و هم در داوطلبان فاز دوم، آنتی بادی پس از تزریق واکسن افزایش می‌یابد. نتایج مربوط به ترشح آنتی‌بادی (پادتن) بسیار خوب بوده است و اکنون در فاز سوم، ما می‌دانیم که آنتی‌بادی در بدن افراد دریافت‌کننده واکسن کرونا افزایش می‌یابد بنابراین باید بررسی کنیم که آیا این آنتی‌بادی ترشح‌شده در بدن افرادی که واکسن را دریافت کرده‌اند مانع از بروز بیماری نیز خواهد شد یا خیر.
حامد حسینی با این توضیح که در فاز اول، در ۹۱ درصد افرادی که دوز ۵ میکروگرم واکسن کوو‌ایران برکت به آن‌ها تزریق‌شده بود آنتی‌بادی به اندازه کافی افزایش یافت، عنوان کرده است: «هدف از اجرای فاز سوم این است که مطمئن شویم آیا این آنتی‌بادی ترشح‌شده، باعث حفاظت در برابر ویروس کرونا می‌شود یا خیر.یعنی در فاز سوم باید به این نتیجه برسیم که افراد واکسینه شده به بیماری مبتلا نمی‌شوند یا در صورت ابتلا به کرونا نیزبه بیماری شدید یا متوسط مبتلا نمی‌شوند.» نتایج فاز نخست این واکسن بسیار خوب و با عوارض بسیار کم توصیف می‌شود و نتایج فاز دوم نیز آن‌قدر خوب بوده که پیام طبرسی، محقق کارآزمایی بالینی واکسن کوو ایران برکت می‌گوید:«اطلاعات واکسن کوو ایران برکت برای آغاز واکسیناسیون عمومی کافی است.» در مطالعات فاز سوم تست انسانی، نتایج فوق‌العاده‌ای به‌دست‌آمده و تأثیرگذاری واکسن در پیشگیری از ابتلا به کووید ۱۹ قابل‌توجه بوده و طبرسی تأکید می‌کند: «تست‌های متفاوتی نیز از باب تعیین ایمونوژنيسیتی (ایمنی‌زایی) وجود دارد و در فازهای قبلی بیش از ۸۰ درصد ایمنی زایی را نشان داده است.» همه این توصیفات نشان می‌دهد، مسیر طی شده درست بوده و مینو محرز، عضو ستاد علمی بررسی واکسن «کوو ایران برکت» خواستار صدور مجوز مصرف اضطراری برای این واکسن شده و گفته که «بیش از انتظار ما ایمنی‌زایی داشته است.»مراحل کارآزمایی بالینی این واکسن، تحت نظارت افراد علمی و بالاتر از استانداردهای ملی انجام‌شده و باتوجه به اظهارات مینو محرز، این واکسن «فازهای حیوانی را  پشت سر گذاشته و ایمنی واکسن در فاز انسانی نیز به اثبات رسیده است.»
این عضو ستاد مقابله با کرونا می‌گوید که «به عنوان مجری و ناظر این کارآزمایی بر روند مطالعه نظارت داشته و به شما نوید می‌دهیم که واکسن برکت مصون و مؤثر است.»
 قرار است در فاز نهایی به ۲۰ هزار نفر واکسن کرونا تزریق شود. سید رضا مظهری، رئیس سامانه ۴۰۳۰ می‌گوید: داوطلبان باید ابتدا مورد آزمایش قرار بگیرند و پس از تزریق واکسن کرونا مورد ارزیابی آزمایشگاهی و پزشکی قرار بگیرند و پس از طی این مراحل، اطلاعات در نرم افزارها وارد و توسط متخصصین تحلیل می‌شود. ما برای این کار ۵ مرکز را در تهران تجهیز کردیم و بیش از ۵۰ پزشک و ۴۰ پیراپزشک به طور مستقیم عهده‌دار ارائه خدمات در این ۵ پایگاه بودند وبیش از ۱۰۰ هزار نفر برای ورود به مطالعه داوطلب شدند که ۳۸ هزار مورد از آن‌ها از طریق اپلیکیشن آی گپ و مابقی از طریق سامانه ۴۰۳۰ بوده است.
وی افزود: در کرج یک پایگاه بزرگ با ۸ لاین ویزیت پزشکی و تزریق واکسن تجهیز کرده‌ایم و افراد داوطلب مشخص‌شده‌اند و از ۲۰ خرداد در شهرهای بوشهر، شیراز، اصفهان و مشهد تزریق را آغاز خواهیم کرد و برآوردمان این است که طی ۱۰ روز، تزریق در این شهرها را نیز به پایان برسانیم.
از همان ابتدا بنا بود دست‌اندرکاران تولید و کارآزمایی بالینی این واکسن تمام توان و ظرفیت خود را به خدمت بگیرند تا از اواخر خردادماه ۱۴۰۰ این محصول در قالب واکسیناسیون عمومی در دسترس عموم جامعه قرار بگیرد. همزمان با طی مراحل کارآزمایی بالینی، بسترهای لازم برای ساخت کارخانه و تأمین تجهیزات به‌منظور تولید نیمه‌صنعتی فراهم شد.
  راه‌اندازی فاز دو صنعتی برای تولید انبوه واکسن
ستاد اجرایی فرمان امام در تلاش برای راه‌اندازی خط تولید صنعتی واکسن بود و ۲۱ اردیبهشت‌ماه در مراسم رونمایی از نخستین محصول تولید انبوه این واکسن در مرحله اول کارخانه تولید واکسن ستاد اجرایی فرمان امام، سیدرضا مظهری، مدیر اجرایی طرح واکسن «کوو ایران برکت» گفته بود: بعد از عبور از مرحله نیمه‌صنعتی، وارد مرحله تولید انبوه واکسن کوو ایران برکت شدیم و قرار شد
 ۲ خط صنعتی آماده شود که خط اول تولید آماده شد و خط دوم هم در حال آماده شدن است. به اذعان مظهری، با راه‌اندازی این دو خط تولید تا پایان شهریور ۱۴۰۰( با احتساب ظرفیت ۳ میلیون دوز خط اول) توان عرضه ماهانه ۲۰ میلیون دوز واکسن کووایران برکت فراهم می‌شود. دکتر حسن جلیلی، مدیر پروژه تولید واکسن کوو ایران برکت نیز به این موضوع اشاره‌کرده که با تولید انبوه واکسن کرونا، از هنگامی‌که وارد مطالعه بالینی شدیم با تمام قوا برای تولید انبوه نیز متمرکز شدیم: «ما دو فاز نیمه‌صنعتی و صنعتی را در نظر گرفتیم به‌طوری‌که الان دو خط تولید در کارخانه شفافارمد داریم، فاز نیمه‌صنعتی الان به‌اندازه یک کارخانه بزرگ‌شده است و فاز دو صنعتی نیز به زودی به بهره‌برداری خواهد رسید‌.» 

واکسن ایرانی در پایان بهار روی میز

روز گذشته وزیر بهداشت این نوید را داد که واکسن ایرانی کرونا سالم ترین و مطمئن ترین واکسن دنیاست و در پایان بهار برای تزریق روی میز است. او گفته، هفته آینده واکسیناسیون را آغاز می‌کنیم و این مژده را داده است که تا پایان خردادماه گروه‌های هدف یعنی جمعیت بالای ۶۰ سال و بیماران صعب‌العلاج و سرطانی و خاص را واکسینه خواهیم کرد.
رئیس سازمان غذا و دارو هم با اشاره به این‌که تا قبل از پایان سال تمام جمعیت هدف واکسینه خواهند شد، پیش‌بینی کرده تولید واکسن کرونا در تیر ماه به ۳ میلیون دوز برسد و از شهریور‌ماه این عدد به ۱۰ میلیون دوز در ماه افزایش یابد.
چند هفته قبل، در جریان رونمایی از خط تولید انبوه واکسن کووبرکت و آغاز بهره‌برداری از فاز صنعتی تولید آن، محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام اعلام کرد که یک‌میلیون دوز واکسن را اردیبهشت‌ماه به وزارت بهداشت تحویل می‌دهند و ۹ خردادماه نیز حسین جلیلی، مدیر پروژه تولید واکسن کوو ایران برکت گفته ما تلاش می‌کنیم تا تولیدات را بر اساس جدول زمانی به سرانجام برسانیم: »در حال حاضر یک میلیون دوز واکسن برکت را تولید کرده ایم و آمادگی داریم تا پس از طی مراحل قانونی این تعداد واکسن را در اختیار وزارت بهداشت قرار دهیم. در خردادماه تلاش میکنیم تا سه میلیون دوز واکسن کرونا تولید کنیم. در تیرماه با اضافه شدن خطوط تولید جدید ظرفیت خود را ارتقا می‌دهیم و در شهریورماه به تولید بالای ۱۸ میلیون دوز واکسن در ماه می‌رسیم. همزمان با ایجاد خطوط جدید در فازهای صنعتی، محققین نیز روی راندمان کار کردند و نتایج خوبی حاصل شده و راندمان تولید افزایش یافته و خطوط تولید به بهره برداری رسیده است.«