محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در پیامی به مناسبت برگزاری سومین کنگره ملی خانواده به جایگاه خانواده به عنوان سرمایه اجتماعی اشاره کرد و گفت: مجلس سیاست‌های کلی خانواده را نقشه راه خود می‌داند.

متن این پیام به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

«وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ اَنْفُسِکُمْ اَزْواجاً لِتَسْکُنُوا اِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُم مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً اِنَّ فِی ذلِکَ لاَیاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرُونَ»

خانم‌ها، آقایان

برگزاری سومین کنگره ملی خانواده با هدف افزایش ظرفیت تخصصی کنشگران، در این شرایط خطیر اجتماعی، نشانگر اصالت و اولویت خانواده در منظر شماست. می‌توان از این فرصت بی‌نظیر برای طرح و حل مسائل حوزۀ خانواده و هم‌افزایی در این قلمرو بهره برد.

کنشگری در حوزۀ خانواده و تلاش برای رفع نگرانی‌های خانواده‌ها، مجاهدتی بسیار ارزشمند است. هم از زاویه کمک به استحکام خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعیِ بی جایگزین، هم از لحاظ ظرافت هر گونه فهم، روایت و تدبیر برای حل مسائل آن.

خانواده هم مهم‌ترین جایگاه سرمایه اجتماعی امروزماست، هم مطمئن‌ترین گلخانه نسل آینده. خانواده ضمن آنکه بار فشارهای روزمره زندگی را به دوش می‌کشد، کارکردهایی دارد که یک لحظه قابل توقف نیست؛ از این رو در تنگنای معیشت هم نمی‌تواند کار تربیت را زمین بگذارد. حال تصور کنیم که در چنین وضعیتی، این نهاد بی‌بدیل، زیر فشار تهاجم دشمن برای تغییر محاسباتش نسبت به زندگی سالم و عزتمند نیز قرار گیرد.

امروز خانواده در برابر دو روایت رقیب قرار دارد که کارنامه‌شان روشن است. کارنامه یک روایت، سلب تمامی شاخص‌های زن مسلمان ایرانی، طغیان علیه زن به عنوان شیرازه خانواده و ستون فرهنگی جامعه، طراح و مجری نظام تربیتی انسان و مظهر زیبایی و لطافت و متانت وحیاست. این نقشه راه، در نهایت جایگاه زن را به بهانه برابری جنسیتی، به «مردوارگی» تقلیل می‌دهد. کارنامه روایت دیگر، عدم تخاصم میان زن و مرد، حضور و فعالیت زن در جامعه سازگار با ظرفیت وجودی بی‌نظیرو به کمال رساندن همه استعدادهای انسانی اوست؛ بدون آنکه از جنسیتش هزینه کند و «خود بودن» را در رقابتی از پایه نادرست، از دست بدهد. در این روایت، پیشرفت جامعه از خانه یعنی محل شناسایی و رشد ارتباط انسانی پایه‌گذاری می‌شود. اما در روایت مقابل، خانواده محل آرامش نیست، بلکه میدان کشمکش جنسیتی است. روابط به سطح منفعت‌گرایی خودمحور تقلیل داده شده و به خشونت عریان می‌رسد که اغلب قربانی آن زن است.

در این میانه ما، یعنی همه دستگاه دولت اسلامی، موظفیم پایه هدفگذاری اجتماعی را تقویت نهاد خانواده قرار دهیم و از ارزش‌های خانواده دفاع کنیم تا جامعه خوشبخت و شیرین‌کام شود. البته این نگاه آرمانی، ما را از باریک‌بینی در عرصه واقعیت، جدا نمی‌کند. امروز نهاد خانواده با چالش‌هایی روبه‌رو است که به فشارهای اقتصادی و آثار ملموس آن محدود نمی‌شود. خانواده‌ها دغدغه‌های فرهنگی و اجتماعی گسترده‌ای نیز دارند؛ به‌ویژه با نگاه به امروز و آینده فرزندانشان.

این یک واقعیت است که بسیاری از مادران این رهبران فرهنگی جامعه امروز نگران صیانت از جسم و جانفرزندان خود هستند؛ در میدان‌هایی نو به نو و با بیم و امیدهایی ویژه خود. به باور ما جامعه‌سازی، هنرِ فطری مادران است. سیاست‌گذار و مجری حاکمیت اسلامی نیز دستیارانی در خدمت مقام مادری و جایگاه خانواده هستند تا نسلی سالم، خلاق و رشدیافته پرورش یابد.

به فضای مجازی و سبک حکمرانی خود در این قلمرو نگاه کنیم. مگر می‌توان بدون همفکری و همسویی خانواده‌ها، قدمی برای حفاظت از نسل آینده‌مان یا آماده‌سازی آنان برای بنای تمدنی نوین برداشت؟ کلید کار «برخورد حکیمانه» است؛ اسم رمزی برای فهم عمیق مسأله و به رسمیت شناختن آن؛ برای خودباوری و خروج از انفعال؛ و برای آینده‌نگری و یادگیری از دیگران.

به وضعیت همه‌گیری کرونا نگاه کنیم. چه کسی بهتر از مادران و خواهران و همسران و دختران ما، با احساس مسئولیت از خانه تا درمانگاه و… نقش پروانه‌وار پیش‌گیری و پرستاری را ایفا می‌کند؟ کارگزار نظام اسلامی، اگر نتواند در برابر این چالش‌ها و این امواج سهمگین، مددکاری امین و فشارشکن باشد، چگونه می‌تواند مدعی کارآمدی در سایر عرصه‌های کشورداری باشد؟ مگر سیاست جامعه از تدبیر منزل سرچشمه نمی‌گیرد؟ مگر امید اجتماعی در زمینی حاصلخیزتر از خانواده می‌روید؟

ساختن کشوری که هر شهروندش «مفتخر به ایرانی بودن خود» است، از خانه‌های ما شروع می‌شود. به اسناد بالادستی نگاه کنیم که می‌تواند سکوی حرکت ما در این مسیر باشد. سیاست‌های کلی خانواده را نقشه راه خود بدانیم. چهار سال از ابلاغ این سیاست‌ها می‌گذرد و ما امروز در مجلس، در مقام ارزیابی چگونگی اجرایی‌شدن آنها هستیم. در محورهای کاهش فشار معیشتی روی خانواده‌ها، توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، تسهیل ازدواج جوانان، افزایش خردمندانه جمعیت، ساماندهی نظام مشاوره و… کارهای مهمی در دست اقدام است تا بخشی از ضعف و انفعال ما در این سال‌ها را جبران کند.

امید دارم که با هم‌افزایی ظرفیت‌های قانون‌گذاری مجلس شورای اسلامی و توانایی‌های فراوان بالقوه و بالفعل در جمع ارزشمند شما در این کنگره ملی، بستر لازم برای ایجاد تحولات ملموس و موثر فراهم شود؛ ان‌شاء‌الله.

و من الله التوفیق و علیه التکلان

محمد باقر قالیباف