از زمان های قدیم تا به امروز طناب جزو پرکاربردترین وسایل مورد استفاده بشر بوده است. اولین کسانی که موفق به تولید و ساخت طناب شدند، مصریان باستان بوده اند. در گذشته یکی از مهم ترین کاربردهای طناب، بالا کشیدن آب از چاه یا بالا بردن وسایل بسیار سنگین از ارتفاع بود. در آن زمان روش های ساخت طناب متفاوت از زمان حال بوده و معمولا در ساخت طناب از پشم گوسفند و دیگر الیاف طبیعی استفاده می کردند. امروزه طناب با نام های مختلف و کاربردهای متفاوتی تولید می شود.

تعریف طناب

طناب یک رشته الیاف است که در هم تنیده و بافته شده اند. از طناب برای بلند کردن اشیا، جا به جایی یا نگهداری لوازم و… استفاده می شود و از مهم ترین لوازم کوهنوردی به حساب می آید. به طور معمول در ساخت طناب از موادی مانند پشم، کنف، پلاستیک، کتان، پلی پروبیلین و دیگر الیاف طبیعی و مصنوعی استفاده می شود. جنس های مختلف طناب در شرایطی مختلفی کاربرد دارند. به عنوان مثال طناب کشتی رانی می تواند از جنس فولاد باشد؛ اما به دلیل شرایط نگهداری سخت، اغلب از ابریشم مصنوعی برای ساخت این دسته طناب ها استفاده می شود که عموماً در دو نوع هشت رشته ای و سه رشته ای تولید می شوند.

به طور کلی می توان گفت طناب مجموعه ای از الیاف مصنوعی یا طبیعی است که با بافته شدن می توانند رشته ای انعطاف پذیر ایجاد کنند. طناب هایی که از جنس سیم هستند و به عنوان کابل شناخته می شوند از انواع مهم طناب در صنعت هستند. این نوع از طناب ها در زمان پیچیدگی در هم، خاصیت اصلی خود یعنی مقاومت کششی را از دست نمی دهند. نمونه پر کاربرد از اسن دسته طناب ها، طناب یدک کش است که اغلب با نام سیم بکسل شناخته می شود. این طناب با داشتنیک حلقه فلزی، در جلو و عقب خودروها به منظور یدک کشی ماشین ها نصب می گردد.

معرفی انواع طناب و کاربرد آن ها

طناب انواع مختلفی دارد و از الیاف های متفاوتی ساخته می شود:

طناب با الیاف طبیعی

طناب هایی با الیاف طبیعی جزو محصولاتی سازگار با محیط زیست هستند. در مراحل ساخت این دسته از طناب ها از هیچ گونه مواد شیمیایی استفاده نمی شود و الیاف طبیعی مانند کنف، سیزال، پنبه و… مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از طناب های طبیعی با استفاده از چندین نوع الیاف طبیعی ساخته می شوند. این دسته از طناب ها دوام و مقاومت بالایی دارند. البته لازم به ذکر است که طناب های طبیعی در برابر آسیب هایی مانند آب، کپک و اشعه UV دوام بالایی ندارند؛ اما برخلاف طناب های مصنوعی در اثر گرما از بین نخواهند رفت. اگر در برابر آتش قرار گیرند، خواهند سوخت. خاصیت انعطاف پذیری این دسته از طناب ها سبب شده تا در تولید تور و نزدبان های منعطف مورد استفاده قرار گیرند. طناب با الیاف طبیعی در موارد دیگری چون بستن الوار و قایقرانی، اتصال گلدان و لوسترهای سقفی کاربرد دارد.

طناب با الیاف مصنوعی

طناب هایی که در دسته الیاف مصنوعی هستند معمولا از مواد اولیه مانند نایلون، پلی استر و پلی پروپلین تولید می شوند. دوام و ماندگاری این دسته از طناب ها نسبت به طناب هایی با الیاف طبیعی بیشتر بوده و همین موضوع سبب پرطرفداری در این دسته شده است. طناب های مصنوعی بیش از ۲۵% نسبت به طناب های طبیعی عمر می کنند. از جمله کاربردهای طناب در صنعت با الیاف مصنوعی می توان به صنعت قایقرانی، ساختمان سازی، فعالیت های دریایی، باغبانی، اتصال بنرهای تبلیغاتی و… اشاره کرد. به طور کلی مهم ترین کاربردهای طناب های مصنوعی عبارت است از:

• استفاده در بیشتر کارهای روزانه و تجارت
• استفاده در صنعت دریایی و حمل و نقل های آبی
• استفاده در صنعت ماهیگیری
• مناسب برای پهلو گرفتن کشتی ها
• مناسب در صنعت دفاعی
• مورد استفاده در فعالیت های آموزشی و علمی صنعت دریایی
• استفاده در کارهایی مانند غریق نجات
• مناسب برای ورزش کردن و طناب زدن
• استفاده در فعالیت های غواصی
• استفاده در قایقرانی
• استفاده در بسته بندی
• طناب در ساخت کشتی و لنگرگاه بسیار مورد استفاده است
• مورد استفاده در صنعت کشاورزی
• استفاده در طبیعت و درختکاری
• مورد استفاده در سوارکاری، قلاده سگ و بند اسب
• نگه دارنده بنرهای تبلیغاتی
• مناسب برای نگه دارنده سایبان
• مناسب در ساخت انواع کاردستی

طناب های پیچ خورده

طناب های پیچ خورده در صنعت بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از کاربردهای مهم این وسیله برای طناب یدک کش است. همچنین در صنعت کشتی نیز از این نوع طناب به عنوان طناب کشتی رانی استفاده می شود. این دسته از طناب ها نسبت به برخی دیگر، ارزان تر هستند و میزان انعطاف و نرم بودن آن ها کم است. در هنگام استفاده از طناب های پیچ خورده باید مراقب بود؛ چراکه در صورت گره خوردگی، باز کردن آن ها دشوار است.

سخن پایانی

طناب انواع مختلفی دارد که مهم ترین آن طناب هایی با الیاف مصنوعی و طبیعی هستند. طناب های پلاستیکی که در دسته طناب های مصنوعی قرار می گیرند، بیشترین کاربرد را در صنعت و دیگر فعالیت ها دارند. طناب های پلاستیکی رنگ بندی بیشتر و تنوع بالایی را دارا هستند. مقاومت و قیمت این طناب ها نسبت به دیگر طناب ها بیشتر است. طناب های پیچ خورده بیشتر در کارهایی مانند طناب یدک کش یا طناب کشتی رانی مورد استفاده قرار می گیرند؛ چراکه از قدرت بالایی بهره مند هستند.