اگر اولین باری است که پرستار فرد مبتلا به زخم بستر شده اید، این کار برای شما طاقت فرسا خواهد بود. شما می خواهید که میزان مناسبی از دارو را استفاده کنید، به عضو خانواده ی خود غذاهایی بدهید که برای وی مفید باشد و پانسمان زخم را خوب تعویض کنید. با اینکه قبلاً آموزش های مراقبتی دیده اید، اما ممکن است گیج شوید.

اگر پرستار فردی مبتلا به زخم بستر هستید، تعویض مداوم پانسمان زخم بستر، برای جلوگیری از عفونت، امری حیاتی خواهد بود.

در زمان تعویض پانسمان زخم بستر چه انتظاراتی داشته باشیم؟

در زمان تعویض پانسمان زخم، انتظارات، بسته به نوع آسیب، بسیار متفاوت خواهند بود. در یک بریدگی جزئی، فقط پانسمان قبلی برداشته می شود و پانسمان جدید روی زخم قرار داده می شود. با این حال، در مورد پانسمان زخم های بزرگ تر و مهم تر، مانند زخم پای دیابتی شدید، باید قبل از قرار دادن چسب زخم پای دیابتی، بافت های مرده را زدوده و زخم را تخلیه کنید.

زخم بستر، مراحل مختلفی دارد و در هر مرحله روش متفاوتی برای تعویض پانسمان زخم بستر لازم است.

در صورتی که می دانید قرار است از عضوی از خانواده تان پرستاری کنید، دستورات لازم برای مراقبت مناسب از زخم بستر در خانه و انجام درمان های خانگی زخم بستر مانند جا به جا کردن بیمار و دارو دادن به وی را از پزشک سؤال کنید.

آماده شدن برای تعویض پانسمان زخم بستر

مرحله ی ۱: موارد لازم را در دسترس بگذارید.

نگه داری آن ها در یک جا باعث جلوگیری از عجله کردن شما در دقیقه ی نود برای پیدا کردن آن ها خواهد شد. در صورتی که می خواهید پرستارتان را عوض کنید، حتماً جای موارد لازم را به فرد جدید بگویید.

مرحله ی ۲: حتماً مقدار کافی از موارد لازم داشته باشید.

موارد لازم را بررسی کنید و در صورتی که رو به اتمام باشد، موارد جدید تهیه کنید؛ شما نمی خواهید با شرایطی مواجه شوید که بخواهید پانسمان زخم بستر را تعویض کنید و همه ی موارد لازم را نداشته باشید.

در کل شما موارد زیر را لازم دارید:

• محلول سالین برای شست و شو زخم
• دستکش استریل
• چسب زخم بستر یا گاز استریل
• چسب یا چسب جراحی
• پمادها و آنتی بیوتیک های موضعی
• قیچی

مرحله ی ۳: دستانتان را بشویید.

به مدت یک دقیقه دستانتان را با آب گرم و صابون کاملاً بشویید و قبل از دست زدن به پانسمان، دست هایتان را کاملاً خشک کنید. حتماً همه جای دست هایتان را بشویید، یعنی: کف دست ها، پشت دست ها، انگشتان و بین انگشتان.

مرحله ی ۴: دستکش استریل بپوشید.

مهم نیست که فکر کنید دست هایتان خیلی تمیز است، حتماً همیشه برای تعویض پانسمان زخم بستر باز، از دستکش استریل استفاده کنید.

نحوه ی برداشتن پانسمان قبلی

مرحله ی ۵: از محلول سالین روی چسب های پانسمان زخم بستر استفاده کنید.

یادتان هست در زمان کودکی کندن چسب زخم چقدر دردناک بود؟ شما نمی خواهید که عضو خانواده تان این درد را تجربه کند؛ به خصوص در زمانی که زخم بستر زیر پانسمان بزرگ یا شدید باشد. از آب یا محلول سالین روی چسب ها استفاده کنید تا چسب ها شل شود.

مرحله ی ۶: بررسی زخم بستر

وقتی که پوشش زخم را برداشتید، بررسی کنید تا ببینید علامتی از عفونت، مانند چرک یا بوی بد، وجود دارد یا خیر. در صورت وجود هریک از این موارد، به آن توجه کنید و به پزشک اطلاع دهید.

چگونه زخم را خوب تمیز کنید؟

مرحله ی ۷: تمیز کردن زخم بستر

یک گاز استریل را با محلول سالین خیس کنید و هرگونه خون یا ترشحات دیگر را به آرامی پاک کنید (مقدار کمی خون اشکالی ندارد؛ در صورتی که مقدار آن زیاد باشد، فرد نیازمند مراقبت های پزشکی خواهد بود). پس از تمیز کردن، اجازه دهید زخم کاملاً خشک شود (پانسمان کردن زخم در حالی که زخم هنوز مرطوب است، باعث رشد باکتری خواهد شد). پس از خشک شدن، از پماد آنتی بیوتیک استفاده کنید.

مرحله ی ۸: پانسمان جدید را قرار دهید.

پس از مالیدن پماد آنتی بیوتیک روی زخم بستر، پد غیر چسبی و در صورت نیاز گاز را روی زخم قرار دهید. پس از پوشانده شدن زخم، پانسمان را به آرامی با چسب بچسبانید.

ویژگی های پانسمان ایده آل برای زخم بستر

برخی از ویژگی های یک پانسمان ایده‌آل برای زخم بستر که در مقاله « پانسمان تخصصی زخم بستر» به طور کامل به آن پرداخته شده است به شرح زیر می باشد.

• ایجاد بستری مناسب و ایده‌آل متناسب با نوع زخم
• مرطوب نگه داشتن محیط زخم به منظور تسریع التیام آن
• مانع از تبادل گازهای اکسیژن، کربن دی اکسید و نیتروژن میان زخم و هوا نشود.
• حفظ حرارت مناسب برای التیام زخم (۳۷ درجه سانتی گراد)
• نفوذ ناپذیر بودن نسبت به اجزای میکروسکوپی زخم و محیط

پانسمان زخم بستر را چندبار باید عوض کنم؟

• اجازه دهید پانسمان تا جایی که امکان دارد یا تا زمانی که پزشک توصیه کرده، روی زخم بماند. معمولاً پانسمان ۱-۳ بار در هفته، تعویض می شود.

در موارد زیر باید پانسمان زخم بستر را فوراً تعویض کنید:

• در صورت نشت مایعاتی از دور پانسمان
• در صورت جدا شدن پانسمان

چه زمانی باید به پزشک اطلاع داد؟

در صورت مشاهده ی هرگونه مشکل غیر عادی در زخم، مانند موارد زیر، به پزشک اطلاع دهید:

• خونریزی زیاد
• چرک
• بوی بد
• تورم
• تب
• لرز
• گرم بودن پوست در زمان لمس کردن

در صورتی که عضوی از خانواده تان مبتلا به زخم بستر است، به پزشک مراجعه کنید. احتمال عفونی شدن زخم بستر بسیار بالا است و این امر می تواند باعث آسیب دائمی به عضلات و اعصاب شده و مرگبار شود.

جلوگیری از ایجاد زخم بستر

برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر، خوب است بدانید که تقریباً احتمال ایجاد تمامی انواع زخم بستر، با تغییر حالت بیمار هر ۱۵-۳۰ دقیقه، کاهش یافته یا به صفر خواهد رسید. جا به جایی مداوم باعث کاهش خطر ایجاد زخم های فشاری، که در اثر فشاری که باعث ایسکمی (عدم رسیدن خون) پوست و بافت های زیرین می شود به وجود آمده، خواهد شد.

عوامل متعددی باعث بال رفتن خطر ایجاد زخم های فشاری خواهد شد. برخی از آن ها عبارتند از:

• کم آبی و سوء تغذیه به دلیل رژیم غذایی نامناسب
• مشکلات حرکتی ناشی از صدمات نخاعی که باعث این می شود که فرد ساعت ها بدون حرکت روی تخت بماند.
• مشکلات مزمن
• عفونت
• اختلالات حسی
• استفده از استروئید
• رطوبت، سایش، ناپرهیزی یا نیروی شکافنده

استفاده از حمایت کننده های مناسب برای پوست بیمار و تغییر وضعیت بیمار هر ۱-۲ ساعت، باعث کاهش فشار بر بدن خواهد شد. سایش و نیروی شکافنده ی زخم باید به حداقل برسد.