حنیف غفاری
دور جدید مذاکرات وین در حالی پشت درهای بسته به پایان رسیده است که «تهیه لیست تحریم‌ها»در نشست‌های کارشناسی، در دستور کار ایران و اعضای ۱+ ۴ قرار گرفته است. تحریم‌هایی که در مغایرت با سند برجام قرار داشته و منجر به بی خاصیت شدن توافق هسته ای شده است. اما اجرا کمی پیچیده است! 
بر اساس اخبار موثق، دولت آمریکا و تروئیکای اروپایی اصرار دارند که «استناد مطلق به متن برجام» در برهه فعلی نمی تواند جهت رفع موانع موجود کارساز باشد زیرا عملا واشنگتن امکان برداشتن برخی از تحریم‌ها را ( به دلایلی از جمله مخالفت‌های داخلی) ندارد! 
نشریه آمریکایی فارن پالیسی  نیز در تازه ترین گزارش خود، این موضوع را مورد تأیید قرار داده و می نویسد:« منابعی نزدیک به مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی خبر داده‌اند که انتظار می‌رود رابرت مالی به تهران توافقی را پیشنهاد دهد که بر اساس آن به ایران کاهش تحریم‌ها به ازای بازگشت تهران به توافق هسته‌ای داده شود، اما این کاهش تحریم‌ها به اندازه‌ای نباشد که دولت بایدن نیز از سوی سیاستمداران افراطی در داخل آمریکا از جمله تعدادی از هم حزبی‌هایش مورد حمله قرار بگیرد.»
واقعیت امر این است که «سند برجام» نه حکم «مقیاس» و نه حتی حکم «نقطه بازگشت اولیه» را برای مقامات آمریکایی و اروپایی دارد! به عبارت بهتر، اساسا غرب از منظر حقوقی برای برجام اصالتی قائل نیست. جالب توجه این‌که پس از انعقاد توافق برجام در دوران ریاست جمهوری اوباما، زمانی که نمایندگان ایران در کمیته مشترک برجام نسبت به عملکرد وزارت خزانه داری و امور خارجه آمریکا در پروسه عادی سازی روابط تجاری شرکت‌های بین المللی با کشورمان معترض بودند، واشنگتن و تروئیکای اروپایی اعتراض ایران را وارد ندانسته و معتقد بودند «سند برجام» و « آنچه صراحتا در آن آمده است» مبنای عملکرد طرفین محسوب می شود! 
اکنون مقامات آمریکایی و اروپایی بارها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم اعلام کرده اند که کاری به «سند برجام» ندارند، اما «احیای توافق هسته ای » را صرفا یک « نقطه گذار» تلقی می کنند! آن‌ها( مقامات آمریکایی،اروپایی) معتقدند که احیای ظاهری برجام می‌تواند گامی رو به جلو برای انعقاد توافقی جامع و بازدارنده علیه جمهوری اسلامی ایران باشد، توافقی که بتواند فعالیت‌های هسته ای، موشکی و منطقه‌ای ایران را 
به صورت همزمان محدود کند. آن‌ها نام استراتژی حاکم بر این «نقشه راه» را «مهار حداکثری ایران قدرتمند» گذاشته اند. 
اگر آمریکا و اروپا می خواستند «سند برجام» را ملاک و مبنای تصمیم گیری خود یا پایبندی خود نسبت به معاهدات و توافقنامه های بین المللی قرار دهند، قاعدتا امروز نیازی به برگزاری جلسات پیچیده و چندمرحله ای بازگشت به برجام در وین نبود! واشنگتن و تروئیکای اروپایی خود به خوبی می دانند چگونه باید به توافق هسته ای بازگردند و چگونه باید تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه موجود علیه جمهوری اسلامی ایران را به صورت کامل بردارند، اما اساسا اعتقادی نسبت به «تعلیق واقعی تحریم‌های ضد ایرانی» ندارند. مسئله ای که بارها از سال ۲۰۱۶ میلادی( زمان امضای برجام) بارها به اثبات رسیده است.