ساعاتی پیش، جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا پس از تصویب کنگره این کشور، دستور اعمال تحریم‌های نفت، گاز و فرآورده‌های آن‌ها علیه روسیه را صادر کرد؛ دستوری که به گفته بایدن، به افزایش هزینه زندگی مردم آمریکا خواهد انجامید. او گفت: «دفاع از آزادی هزینه دارد و ما [با واردات نفت و گاز] به جنگ پوتین یارانه نمی‌دهیم».

ایالات متحده آمریکا از ۱۳ روز پیش که درگیری نظامی روسیه و اوکراین آغاز شد، تمایل به اعمال این تحریم‌ها علیه روسیه داشت و در تلاش بود تا اتحادیه اروپا را نیز همراه خود کند اما موفق نشد. بایدن در این خصوص گفت: «متحدان اروپایی آمریکا با این تصمیم همراهی نخواهند کرد. ما در حال همکاری نزدیک با اروپا و شرکای خود برای توسعه یک راهبرد بلند مدت برای کاهش وابستگی آن‌ها به انرژی روسیه نیز هستیم».

در پی صدور این دستور از سوی رئیس جمهور آمریکا، وزیر انرژی انگلستان نیز از برنامه این کشور برای ممنوعیت واردات نفت روسیه تا پایان سال ۲۰۲۲ خبر داد؛ اما جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با سی‌ان‌بی‌سی، اعلام کرد: «اتحادیه اروپا قرار نیست مانند آمریکا نفت و گاز روسیه را ممنوع کند. آمریکا به نفت روسیه نیاز ندارد اما برای اتحادیه اروپا، روسیه تامین‌کننده بزرگی است. اتحادیه اروپا تحریم‌ها را بر بخش مالی روسیه متمرکز می‌کند و در ادامه، وابستگی به انرژی روسیه را به شدت کاهش خواهد داد».

آن طور که خبرگزاری یورونیوز اعلام کرده، آمریکا در سال ۲۰۲۱ به طور متوسط روزانه حدود ۷۰۰ هزار بشکه نفت و فرآورده‌های نفتی از روسیه وارد کرده که معادل ۸ درصد مجموع واردات این کشور است. از این میزان واردات، روزانه نزدیک به ۲۰۰ هزار بشکه به نفت خام اختصاص داشته که سهم آن در صادرات روزانه روسیه، فقط حدود ۴ درصد است. این به معنای آن است که تحریم‌های نفتی آمریکا علیه روسیه، تاثیر چندانی در وضع اقتصادی هیچ یک از این دو کشور نخواهد داشت.

در ابعاد جهانی اما موضوع کاملا متفاوت خواهد بود؛ این را خبرگزاری آسوشییتد پرس در یک مقاله تحلیلی اعلام کرده است. طبق این تحلیل، حذف نفت روسیه از بازار آمریکا، منجر به حرکت این کشور تحریم شده به سمت خریداران دیگری مانند هند و چین و حرکت آمریکا به سمت فروشندگان دیگر مانند عربستان و امارات خواهد شد.

آسوشییتد پرس تلاش این دو کشور برای جایگزینی خریداران و مشتریان جدید را عاملی برای به هم ریختن ثبات قیمت‌های جهانی می‌داند؛ موضوعی که از ساعاتی پیش به وضوح خود را در بازارهای جهانی نشان داده است.

روزنامه آیریش تایمز ایرلند نوشت: «ارزش بازارهای سهام جهانی روز سه‌شنبه کاهش یافت زیرا قیمت نفت نزدیک به بالاترین حد خود باقی ماند و چشم‌انداز ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی ایالات متحده، نوسانات و ترس از رکود تورمی را برانگیخت».

روزنامه نیویورک تایمز آمریکا هم با درج نموداری از افزایش سریع قیمت نفت نوشت: «قیمت نفت در بحبوحه نگرانی‌ها در مورد عرضه جهانی سوخت، حدود ۳۰ درصد افزایش یافته و سهام‌ها نیز سقوط کرده اند. قیمت گاز هم به دنبال نفت خام افزایش یافته و با توجه به این که قیمت‌های مصرف‌کننده در حال حاضر با سریع‌ترین سرعت خود در ۴۰ سال اخیر افزایش یافته، قیمت‌های گاز بالاتر می‌تواند مخارجی را که برای اقتصاد آمریکا حیاتی است، مختل کند».

تصویر تغییرات قیمت نفت برنت در سایت نیویورک تایمز

خبرگزاری یورونیوز نوشت: «پاتریک پویانه رئیس شرکت توتال‌ انرژی، پیش‌بینی کرده که بهای نفت برای مدت طولانی بالا بماند».

موسسه تحقیقاتی آمریکایی گلدمن ساکس پیش بینی خود را برای نفت برنت در سال ۲۰۲۲ میلادی، از ۹۸ دلار به ۱۳۵ دلار و چشم انداز سال ۲۰۲۳ میلادی را از ۱۰۵ دلار به ۱۱۵ دلار در هر بشکه افزایش داد و اعلام کرد که اقتصاد جهان ممکن است، به دلیل نقش کلیدی روسیه با “بزرگترین شوک عرضه انرژی تا به حال” مواجه شود.

بهای هر بشکه نفت برنت از مرز ۱۳۳ دلار عبور کرد که بالاترین قیمت طی ۱۴ سال گذشته محسوب می‌شود؛ نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با حدود ۸.۵ دلار افزایش به بیش از ۱۲۷ دلار و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به بیش از دو هزار و ۵۶ دلار رسید.

بهای هر گالن بنزین هم در بازار آمریکا به بیش از ۴ دلار رسید که رکوردی تاریخی محسوب می‌شود؛ حتی بالاتر از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ میلادی در زمان ریاست جمهوری اوباما در این کشور.

قیمت نفت به دلیل اُفت تقاضای ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا طی دو سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ میلادی در محدوده ۷۳ تا ۲۴ دلار نوسان داشت؛ در ابتدای سال ۲۰۲۱ به ۵۲ دلار رسید و به علت رشد تقاضای ناشی از کاهش محدودیت‌های کرونایی، در اواخر سال گذشته میلادی، تا مرز ۹۰ دلار صعود کرد که به گفته تحلیلگران موسسه مشاوره ریستاد انرژی نروژ، ممنوعیت واردات نفت روسیه، می‌تواند قیمت جهانی نفت را به ۲۰۰ دلار در هر بشکه برساند.

قیمت نفت سنگین ایران هم با حدود ۱۰ دلار تغییر، به بیش از ۱۲۰ دلار در هر بشکه افزایش یافته است؛ نفتی که طبق تحلیل آسوشییتد پرس، همراه با نفت ونزوئلا که هر دو از مدت‌ها پیش تحریم شده اند، ممکن است با اعمال تحریم‌های نفتی علیه روسیه، به بازارهای بین المللی برگردند.

نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا ساعاتی پیش طی سخنانی که از تلویزیون دولتی این کشور پخش می‌شد، از دیدار با یک هیئت آمریکایی و موافقت خود با تعیین جدول زمانی مذاکرات آینده با آمریکا خبر داد؛ یورونیوز در تحلیل این موضوع نیز نوشت: «کاهش تحریم‌های ونزوئلا بخشی از تلاش‌های آمریکا نه تنها برای جبران تبعات ناشی از قطع واردات نفت روسیه که برای شکاف انداختن بین اتحاد سنتی مسکو-کاراکاس، به حساب می‌آید».

نظرسنجی خبرگزاری رویترز هم نشان می‌دهد که ذخایر نفت خام آمریکا در هفته منتهی به ۴ مارس (۴ روز گذشته) حدود ۸۰۰ هزار بشکه کاهش یافته؛ این خبرگزاری نوشت: « در بحبوحه کندی مذاکرات بین تهران و قدرت‌های جهانی، قیمت‌ها صعودی شده است».  

تصویر قیمت نفت سنگین ایران در سایت نشریه اویل پرایس