به آن «بیماری خاموش» می‌گویند، چون اغلب افراد متوجه نمی‌شوند که به آن مبتلا شده‌اند. آن‌قدر متوجه نمی‌شوند تا بر اثر یک ضربه نه چندان سخت، استخوان‌هایشان بشکنند. پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis) بیماری‌‌ای است که می‌تواند استخوان‌های بدن فرد را آن‌قدر ضعیف کند که به راحتی بشکنند. لگن، استخوان‌های پشت (ستون فقرات) و مچ دست از جمله جاهایی هستند که استئوپروز آن‎ها را بیشتر تحت تاثیر قرار می‎دهد. بیماری خاموشی که زنان، چهار برابر مردان به آن مبتلا خواهند شد.

البته که همان‌طور که گفتیم، هیچ زن یا مردی یک شبه متوجه پوکی استخوان نمی‌شود. این بیماری طولانی‌مدت و مزمن است و آرام آرام، اسکلت تشکیل‌دهنده بدن یا همان سیستم استخوان را ضعیف و ضعیف‌تر می‏‌کند. در این مطلب، این بیماری را از نزدیک مورد بررسی قرار می‌دهیم و دلایل ایجاد آن را در زنان بیشتر می‌شناسیم.

پوکی استخوان چیست؟

استخوان مانند دیگر بافت‌های بدن، زنده است و برای ادامه عملکرد مناسب خودش، باید بازسازی و احیا شود. بدن هر کدام از ما، برای قدرتمند نگه داشتن استخوان‎‌ها بافت‌های قدیمی را از بین برده و بافت استخوانی جدید جایگزینشان می‌کند. بعد از سی سالگی، افزایش تراکم مغز استخوان به صورت طبیعی متوقف می‎شود. این یعنی استخوان‌های بدن ما بعد از این سن و سال، دیگر متراکم‌تر نخواهند شد و باید تمام تلاشمان را در سبک زندگی، معطوف به نگهداری از تراکمشان کنیم. بعد از چهل و پنجاه سالگی، سرعت تخریب استخوان‌ها بیشتر از سرعت جایگزینی آن‎ها خواهد شد.

اگر به درون استخوان‎ها نگاه کنیم، بافتی متخلخل شبیه به کندوی زنبور خواهیم دید. با بالا رفتن سن، در بسیاری از افراد این تخلخل بیشتر می‌شود و فضاهای خالی بزرگ‎تر. این یعنی تضعیف بافت استخوانی و نازک شدن پوسته بیرونی استخوان‌ها. تضعیف استخوان در نهایت به استئوپروز منجر خواهد شد.

دلایل ایجاد پوکی استخوان در بانوان

زنان، ریسکی چهار برابری برای ابتلا به پوکی استخوان (نسبت به مردان) دارند. اما چرا این بیماری تا این حد در زنان شایع است؟

• زنان استخوان‌های کوچک‌تر و سبک‌تری دارند: به صورت میانگین، قد مردها بلندتر و هیکل آن‎ها درشت‌تر از زن‌هاست. این یعنی زن‎‌ها استخوان‎هایی به نسب کوچک و نازک دارند که بیشتر در معرض شکستگی قرار می‎گیرند. اگر وزن فردی زیر ۵۷ کیلوگرم باشد، ریسک ابتلایش به پوکی استخوان حتی بالاتر هم می‎رود. تمرین‌های وزن‎گیری، وزنه‎برداری، پیاده‎روی و دو، در کنار یک رژیم غذایی سرشار از کلسیم می‌توانند به زنان کمک کنند تا در آینده دچار پوکی استخوان نشوند.
• یائسگی هورمون‌های محافظ استخوان را کاهش می‌دهد: اگر در دوران پیشایائسگی یا خود آن هستید، بدنتان سرعت تولید هورمون‎ استروژن را کاهش می‌دهد. استروژن جلوی از دست رفتن کلسیم در استخوان را می‎گیرد و اگر میزانش کافی نباشد، ممکن است طی ده سال، یک چهارم تراکم استخوان خودتان را از دست بدهید. متخصص غدد معمولا در این دوران، برای افراد رژیم غذایی و هورمون‌درمانی تجویز می‌کند تا سرعت از دست رفتن تراکم استخوان کاهش بیابد و توانایی فعالیت‌های روزمره از او گرفته نشود.
• بارداری می‎تواند مواد معدنی استخوان‌ها را مصرف کند: در دوران بارداری و شیردهی، رژیم غذایی زنان باید سرشار از ویتامین دی و کلسیم باشد، چون کودک این مواد را از بدن یا شیر مادر دریافت می‌کند و ذخیره‌شان در بدن مادر روز به روز کمتر خواهد شد. اگر به میزان کافی ویتامین و مواد معدنی مصرف نکنید، بدن برای کلسیم گرفتن به سراغ استخوان‌هایتان می‎رود. البته خبر خوب این است که بعد از زایمان، بیشتر زنان تراکم استخوان قبلی خودشان را بدست خواهند آورد. دکتر زنان شما می‌تواند مشاور خوبی برای تمرینات بارداری و رژیم غذایی خاص شما در این دوران باشد.
• زنان بیشتر از مردان عمر می‌کنند: به صورت میانگین، عمر زنان پنج سال بیشتر ازمردان است. این خبر خوب، نکات منفی هم دارد. چون هرچه پیرتر باشید، ریسک ابتلای شما به پوکی استخوان هم بالاتر خواهد رفت. هر سال حدود ۲ تا ۳٪ تراکم استخوان کاهش پیدا می‎کند.

ریسک فاکتورهای پوکی استخوان

با وجود احتمال بالای پوکی استخوان در زنان، مردان هم می‎توانند به انواع مختلف بیماری مبتلا شوند. ریسک فاکتورهای ابتلا به استئوپروز این موارد هستند:

• نژاد لاتین، آسیایی و اروپایی
• اضافه وزن
• مصرف بیش از اندازه الکل و سیگار
• اختلالات رژیم (کم‌خوری یا پرخوری)
• بی‌تحرکی
• سابقه خانوادگی پوکی استخوان
• بیماری‎های زمینه‌ای مانند دیابت

درمان پوکی استخوان

درمان پوکی استخوان، شامل پیشگیری و حل مسائلی مانند شکستگی است، همچنین در کنار این موضوع، دارو هم تجویز خواهد شد تا استخوان‌ها استحکام بیشتری داشته باشند. با وجود این که تشخیص استئوپروز بر اساس نتایج تست تراکم استخوان نهایی می‎شود، برنامه درمانی هر فرد به این موارد همبستگی خواهد داشت:

• سن
• جنسیت
• ریسک شکستگی
• سابقه شکستگی

دارودرمانی

داروهایی مانند بیسفوسفونات در درمان پوکی استخوان به کار می‌روند. این داروها شامل آلندرونات (قرص هفتگی)، ریسدرونات (قرص هفتگی یا ماهانه)، ایباندرونات (به صورت قرص ماهانه یا تزریق وریدی)، و زولدرونیک اسید (تزریق سالانه) هستند.

درمان با مکمل‌های غذایی

کلسیم ماده معدنی اصلی استخوان است و یک رژیم غذایی سالم و معتدل، رژیمی خواهد بود که کلسیم کافی برای استخوان‌های سالم را دارد. در بیشتر بزرگسالان با وضعیت سلامت نرمال، روزانه ۷۰۰ میلی‎گرم کلسیم مورد نیاز است که باید آن را از منابعش دریافت کنند. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، کلسیم باید با مقدار بیشتری و توسط مکمل‌های خوراکی برای شما تجویز شود. همچنین ویتامین دی که باعث جذب بیشتر کلسیم می‌شود را باید روزانه ۱۰ میلی‌گرم مصرف کنید.

تستوسترون‎درمانی

در مردان، گاهی استئوپروز در اثر کاهش هورمون‌های مردانه به وجود می‌آید. در چنین مواقعی، تستوسترون‌درمانی به درمان این بیماری کمک خواهد کرد.

درمان پوکی استخوان با کمک درمانکده

پوکی استخوان همیشه بیماری سنین بالا بوده، اما این روزها با تغییر سبک زندگی و کم‌تحرک شدن بسیاری از مردم، می‎تواند سی تا چهل ساله‌ها را هم درگیر کند. اگر این بیماری را در مراحل اولیه کنترل کنید، می‎توانید با مصرف مکمل و دارو به فعالیت‎های قبلی خودتان ادامه بدهید و مشکلی نداشته باشید.

در پلتفرم درمانکده، این امکان را دارید که فهرست پزشکان متخصص تهران، کرج و قزوین را یک‌جا ببینید، نظرات را در موردشان بخوانید و به صورت کاملا آنلاین نوبت بگیرید. بعد از دریافت نوبت، می‎توانید در زمان مشخص به مطب مراجعه کرده و فرایند درمان پوکی استخوان را زودتر شروع کنید. برای دریافت نوبت آنلاین از متخصصان، این‌جا کلیک کنید. منبع: پارس نیوز