پوکی استخوان در بانوان چرا بوجود میآید و راهکارهای درمانی آن
به آن «بیماری خاموش» میگویند، چون اغلب افراد متوجه نمیشوند که به آن مبتلا شدهاند. آنقدر متوجه نمیشوند تا بر اثر یک ضربه نه چندان سخت، استخوانهایشان بشکنند. پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis) بیماریای است که میتواند استخوانهای بدن فرد را آنقدر ضعیف کند که به راحتی بشکنند. لگن، استخوانهای پشت (ستون فقرات) و مچ دست از جمله جاهایی هستند که استئوپروز آنها را بیشتر تحت تاثیر قرار میدهد. بیماری خاموشی که زنان، چهار برابر مردان به آن مبتلا خواهند شد.
البته که همانطور که گفتیم، هیچ زن یا مردی یک شبه متوجه پوکی استخوان نمیشود. این بیماری طولانیمدت و مزمن است و آرام آرام، اسکلت تشکیلدهنده بدن یا همان سیستم استخوان را ضعیف و ضعیفتر میکند. در این مطلب، این بیماری را از نزدیک مورد بررسی قرار میدهیم و دلایل ایجاد آن را در زنان بیشتر میشناسیم.
پوکی استخوان چیست؟
استخوان مانند دیگر بافتهای بدن، زنده است و برای ادامه عملکرد مناسب خودش، باید بازسازی و احیا شود. بدن هر کدام از ما، برای قدرتمند نگه داشتن استخوانها بافتهای قدیمی را از بین برده و بافت استخوانی جدید جایگزینشان میکند. بعد از سی سالگی، افزایش تراکم مغز استخوان به صورت طبیعی متوقف میشود. این یعنی استخوانهای بدن ما بعد از این سن و سال، دیگر متراکمتر نخواهند شد و باید تمام تلاشمان را در سبک زندگی، معطوف به نگهداری از تراکمشان کنیم. بعد از چهل و پنجاه سالگی، سرعت تخریب استخوانها بیشتر از سرعت جایگزینی آنها خواهد شد.
اگر به درون استخوانها نگاه کنیم، بافتی متخلخل شبیه به کندوی زنبور خواهیم دید. با بالا رفتن سن، در بسیاری از افراد این تخلخل بیشتر میشود و فضاهای خالی بزرگتر. این یعنی تضعیف بافت استخوانی و نازک شدن پوسته بیرونی استخوانها. تضعیف استخوان در نهایت به استئوپروز منجر خواهد شد.
دلایل ایجاد پوکی استخوان در بانوان
زنان، ریسکی چهار برابری برای ابتلا به پوکی استخوان (نسبت به مردان) دارند. اما چرا این بیماری تا این حد در زنان شایع است؟
- زنان استخوانهای کوچکتر و سبکتری دارند: به صورت میانگین، قد مردها بلندتر و هیکل آنها درشتتر از زنهاست. این یعنی زنها استخوانهایی به نسب کوچک و نازک دارند که بیشتر در معرض شکستگی قرار میگیرند. اگر وزن فردی زیر ۵۷ کیلوگرم باشد، ریسک ابتلایش به پوکی استخوان حتی بالاتر هم میرود. تمرینهای وزنگیری، وزنهبرداری، پیادهروی و دو، در کنار یک رژیم غذایی سرشار از کلسیم میتوانند به زنان کمک کنند تا در آینده دچار پوکی استخوان نشوند.
- یائسگی هورمونهای محافظ استخوان را کاهش میدهد: اگر در دوران پیشایائسگی یا خود آن هستید، بدنتان سرعت تولید هورمون استروژن را کاهش میدهد. استروژن جلوی از دست رفتن کلسیم در استخوان را میگیرد و اگر میزانش کافی نباشد، ممکن است طی ده سال، یک چهارم تراکم استخوان خودتان را از دست بدهید. متخصص غدد معمولا در این دوران، برای افراد رژیم غذایی و هورموندرمانی تجویز میکند تا سرعت از دست رفتن تراکم استخوان کاهش بیابد و توانایی فعالیتهای روزمره از او گرفته نشود.
- بارداری میتواند مواد معدنی استخوانها را مصرف کند: در دوران بارداری و شیردهی، رژیم غذایی زنان باید سرشار از ویتامین دی و کلسیم باشد، چون کودک این مواد را از بدن یا شیر مادر دریافت میکند و ذخیرهشان در بدن مادر روز به روز کمتر خواهد شد. اگر به میزان کافی ویتامین و مواد معدنی مصرف نکنید، بدن برای کلسیم گرفتن به سراغ استخوانهایتان میرود. البته خبر خوب این است که بعد از زایمان، بیشتر زنان تراکم استخوان قبلی خودشان را بدست خواهند آورد. دکتر زنان شما میتواند مشاور خوبی برای تمرینات بارداری و رژیم غذایی خاص شما در این دوران باشد.
- زنان بیشتر از مردان عمر میکنند: به صورت میانگین، عمر زنان پنج سال بیشتر ازمردان است. این خبر خوب، نکات منفی هم دارد. چون هرچه پیرتر باشید، ریسک ابتلای شما به پوکی استخوان هم بالاتر خواهد رفت. هر سال حدود ۲ تا ۳٪ تراکم استخوان کاهش پیدا میکند.
ریسک فاکتورهای پوکی استخوان
با وجود احتمال بالای پوکی استخوان در زنان، مردان هم میتوانند به انواع مختلف بیماری مبتلا شوند. ریسک فاکتورهای ابتلا به استئوپروز این موارد هستند:
- نژاد لاتین، آسیایی و اروپایی
- اضافه وزن
- مصرف بیش از اندازه الکل و سیگار
- اختلالات رژیم (کمخوری یا پرخوری)
- بیتحرکی
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- بیماریهای زمینهای مانند دیابت
درمان پوکی استخوان
درمان پوکی استخوان، شامل پیشگیری و حل مسائلی مانند شکستگی است، همچنین در کنار این موضوع، دارو هم تجویز خواهد شد تا استخوانها استحکام بیشتری داشته باشند. با وجود این که تشخیص استئوپروز بر اساس نتایج تست تراکم استخوان نهایی میشود، برنامه درمانی هر فرد به این موارد همبستگی خواهد داشت:
- سن
- جنسیت
- ریسک شکستگی
- سابقه شکستگی
دارودرمانی
داروهایی مانند بیسفوسفونات در درمان پوکی استخوان به کار میروند. این داروها شامل آلندرونات (قرص هفتگی)، ریسدرونات (قرص هفتگی یا ماهانه)، ایباندرونات (به صورت قرص ماهانه یا تزریق وریدی)، و زولدرونیک اسید (تزریق سالانه) هستند.
درمان با مکملهای غذایی
کلسیم ماده معدنی اصلی استخوان است و یک رژیم غذایی سالم و معتدل، رژیمی خواهد بود که کلسیم کافی برای استخوانهای سالم را دارد. در بیشتر بزرگسالان با وضعیت سلامت نرمال، روزانه ۷۰۰ میلیگرم کلسیم مورد نیاز است که باید آن را از منابعش دریافت کنند. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، کلسیم باید با مقدار بیشتری و توسط مکملهای خوراکی برای شما تجویز شود. همچنین ویتامین دی که باعث جذب بیشتر کلسیم میشود را باید روزانه ۱۰ میلیگرم مصرف کنید.
تستوستروندرمانی
در مردان، گاهی استئوپروز در اثر کاهش هورمونهای مردانه به وجود میآید. در چنین مواقعی، تستوستروندرمانی به درمان این بیماری کمک خواهد کرد.
درمان پوکی استخوان با کمک درمانکده
پوکی استخوان همیشه بیماری سنین بالا بوده، اما این روزها با تغییر سبک زندگی و کمتحرک شدن بسیاری از مردم، میتواند سی تا چهل سالهها را هم درگیر کند. اگر این بیماری را در مراحل اولیه کنترل کنید، میتوانید با مصرف مکمل و دارو به فعالیتهای قبلی خودتان ادامه بدهید و مشکلی نداشته باشید.
در پلتفرم درمانکده، این امکان را دارید که فهرست پزشکان متخصص تهران، کرج و قزوین را یکجا ببینید، نظرات را در موردشان بخوانید و به صورت کاملا آنلاین نوبت بگیرید. بعد از دریافت نوبت، میتوانید در زمان مشخص به مطب مراجعه کرده و فرایند درمان پوکی استخوان را زودتر شروع کنید. برای دریافت نوبت آنلاین از متخصصان، اینجا کلیک کنید. منبع: پارس نیوز
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.